نوزادان درست بعد از تولد آسیب پذیر هستند و با گذار از ایمنی رحم به این دنیا می آیند. این زمان است که آنها یاد میگیرند نفس بکشند و غذا بخورند. همچنین زمانی است که ریهها، قلب، مغز، کلیهها و کبد هماهنگ میشوند. اگر احساس ناراحتی کنند، تنها راه ارتباط برقرار کردن با دیگران گریه است. آنها ممکن است با شرایط مادرزادی خاصی به دنیا بیایند یا ممکن است به راحتی دچار عفونت شوند. اگر این اولین تجربه شما به عنوان والدین یک کودک است، باید از مشکلات بهداشتی رایج که نوزادان با آن روبرو هستند و نحوه مقابله با آنها آگاهی داشته باشید تا بتوانید به بهترین شکل ممکن از کودک خود مراقبت کنید. به عنوان والدین، باید سعی کنید درک کنید که چه چیزی کودک شما را آزار می دهد و سریعاً با پزشک کودک خود مشورت کنید. در ادامه با مشکلات و بیماریهای رایج در نوزادان و درمان آنها آشنا خواهید شد.
مشاوره برای بیماری های نوزادان
از هر کجای ایران!لیست متخصصین بیماری های نوزادان
می توانید در این بخش لیست بیماری های نوزادان سامانه رسا را مشاهده کنید و مشاور مورد نظر خود را انتخاب کنید.
آقای دکتر میثم بقراطی
فوق تخصص نوزادان و کودکان ، کودکان و نوزادان
خانم دکتر سارا طالبی پورنیکو
کودکان و نوزادان
دکتر سید مرتضی طباطبایی یزدی
فوق تخصص خون و سرطان کودکان ، کودکان و نوزادان
آقای دکتر احمد میلان
کودکان و نوزادان
دکتر محمودرضا محسنی فرد
کودکان و نوزادان
دکتر امیرحسین حسینی
فوق تخصص گوارش و کبد کودکان ، کودکان و نوزادان
نوزادان
بیماریها و مشکلات متداول در نوزادان چیست؟
نوزادان در هنگام تولد و پس از آن به طور معمول با مشکلات زیر مواجه هستند:
1. صدمات هنگام تولد: بعضی اوقات، در طی مراحل تولد، ممکن است کودک دچار آسیب جسمی شود. به این موضوع آسیب یا ترومای زایمان گفته میشود. جراحت هنگام تولد میتواند ناشی از استفاده از فورسپس یا وکیوم هنگام خارج کردن کودک از کانال زایمان باشد.
2. زردی یا یرقان: زردی در نوزادان بسیار شایع است. در صورت وجود بیلیروبین (رنگ دانه سرخ مایل به زرد موجود در خون وپیشاب-سرخ زهره) زیاد در خون نوزاد رخ میدهد، که باعث زرد شدن رنگ پوست میشود. بسیاری از نوزادان با زردی متولد میشوند. دلیل این اتفاق این است که کبد کودک، به اندازه کافی بالغ نیست تا از شر بیلیروبین اضافی در خون خلاص شود. زردی نوزاد به طور معمول با گذشت زمان برطرف میشود. در بیشتر موارد، باید در طی 2 تا 3 هفته از بدو تولد نوزاد بهبود پیدا کند. اما اگر بیش از 3 هفته ادامه یابد، میتواند نشانه بیماری زمینه ای باشد و والدین باید به پزشک اطفال خود مراجعه کنند.
3. کولیک نوزادان: قولنج یا کولیک در نوزادان بسیار شایع است. هنگامی که کودک بدون هیچ دلیل واضحی گریه میکند، به خصوص عصر، ممکن است قولنج داشته باشد. علت دقیق کولیک مشخص نیست و برخی از نظریه های موجود در مورد آن نشان میدهد که میتواند به دلیل گاز، وجود هورمونهایی که باعث درد معده می شوند و یا دستگاه گوارش در حال رشد باشد. قولنج در نوزادان از هفتهی دوم شروع می شود و باید تا 3 ماهگی کودک فروکش کند. اما اگر کولیک ادامه یابد، میتواند به دلیل عدم تحمل لاکتوز شیر یا برخی از شرایط اساسی دیگر باشد. برای تشخیص بیماری، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
4. نفخ و ورم شکم: یكی از دلایل برجسته نفخ شکم در نوزادان، بلع هوای بیشتر است. شما به عنوان والدین، باید شکم نوزاد خود را بررسی کنید. نوزادان دارای شکم بیرون زده و نرم هستند. اگر درشکم نوزاد هنگام لمس کردن احساس سفتی و ورم کنید، ممکن است به دلیل گاز یا یبوست باشد. از آنجا که بدن کودک شروع به تنظیم تغذیه می کند، مشکل در طی زمان باید برطرف شود. با این حال، اگر یک رنگ مایل به آبی و با فاصله زیاد از شکم وجود داشته باشد، میتواند به معنای یک مشکل اساسی در زمینه اندامهای داخلی باشد.
5. پوست کبود و آپنه: نوزادان معمولا دارای کبودی دست و پا هستند. با این حال، با بهبود گردش خون در بدن، رنگ آبی به مرور زمان از بین می رود. اما اگر متوجه رنگ کبود در اطراف دهان کودک شدهاید و به مدت طولانی همراه با مشکلات تنفسی باقی مانده است، می تواند به معنای آن باشد که قلب و ریه های کودک به خوبی کار نمیکنند. اگر 15 تا 20 ثانیه تنفس او متوقف شود، کودک شما می تواند دچارآپنه شود و پوست او مایل به آبی باشد. شرایط اساسی ذکر شده یک مشکل قلبی است که نیاز به مراقبت و مداخله پزشکی دارد.
6. استفراغ: گاهي اوقات نوزادان شيري را كه به عنوان تغذيه مي نوشند استفراغ يا تف مي كنند و اين يك اتفاق شايع است. اما پس از تغذیه، اگر نوزاد شما شیر را بالا آورد و متوجه رنگ سبز مایع در استفراغ شده اید و او همچنان استفراغ می کند، میتواند به یک مشکل جدی منجر شود. نوزادان خیلی سریع دچار کمبود آب بدن میشوند و ممکن است به کمک پزشکی و درمان نیاز باشد. عدم تحمل لاکتوز و شیر مادر نیز یک مشکل نسبتاً متداول است که نیاز به حمایت و نظارت پزشکی دارد. استفراغ مکرر و تف کردن شیر ممکن است به دلیل عفونت زمینه ای یا مشکلات گوارشی باشد.
7. سرفه: اگر جریان شیر خیلی سریع باشد، ممکن است نوزاد هنگام تغذیه سرفه کند. سرفه مداوم در هنگام تغذیه می تواند نشانگر مشكلی در ریه ها یا دستگاه گوارش باشد. سرفه در شب به طور مداوم ممکن است نشان دهندهی مشکلات تنفسی باشد.
8. کم خونی یا آنمی: نوزادان مادران کم خون، کم خون متولد میشوند. کم خونی شرایطی است که گلبول های قرمز خون نسبت به سن نوزاد کمتر از حد معمول است. کم خونی آنمی فقدان هموگلوبین یا آهن خون است و نشان میدهد که سطح اکسیژن خون پایین است. مداخلات پزشکی امری ضروری است، زیرا کم خونی درمان نشده می تواند کشنده باشد.
9. تب: تب نشانه آن است که بدن در حال مبارزه با عفونتی در خون است. با این حال، تب بالا و مداوم بالای38 درجه سلیسیوس در نوزادان منجر به تشنج و آسیب مغزی میشود. برای کاهش درد میتوان از قطره استامینوفن استفاده کرد.
10. مشکلات پوستی: مشکلاتی مانند بثورات یا راش در ناحیهی پوشک و کلاه گهواره (درماتیت سبوریک نوزادان) از مشکلات رایج پوستی است که میتواند برای کودک دردناک باشد. کودک ممکن است به دلیل پوشیدن پوشک مرطوب یا خیس برای مدت طولانی یا به دلیل واکنش آلرژیک به رنگها یا محتویات پوشک، دچار بثورات شود. تغییر مکرر پوشک و استفاده از یک کرم راش خوب توصیه میشود. اگر کودک درپوش گهواره ای داشته باشد، می تواند به دلیل تولید بیش از حد روغن توسط غده های پوستی در اطراف فولیکول های مو باشد. علائم اصلی درپوش گهواره فلس روی پوست سر است. شما می توانید روزانه موهای کودک خود را با شامپو ملایم بشویید. این وضعیت باید طی چند ماه برطرف شود.
11. عفونت گوش: عفونت گوش در نوزادان شایع است. هنگامی که کودک مبتلا به عفونت گوش است، ممکن است گوش آلوده خود را بگیرد و بسیار مضطرب باشد. عفونتهای ویروسی شایع هستند اما طی چند روز فروکش می کنند. عفونتهای باکتریایی با این حال، میتواند به مدت طولانی ادامه یابد و حتی می تواند به از دست دادن شنوایی منجر شود و ممکن است به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد.
12. برفک دهان: برفک دهانی یک عفونت قارچی است که در دهان نوزادان رخ میدهد. همچنین به نام کاندیدیازیس خوراکی نیز شناخته می شود، این عفونت باعث ایجاد ضایعات سفیدی روی زبان میشود. اگر کودک شما برفک دهان دارد، دربارهی مصرف داروهای ضد قارچی مانند نیستاتین با پزشک مشورت کنید.
13. دیابت در نوزادان: اگرچه این بیماری در نوزادان بسیار کمیاب است و معمولا موقتی است اما توجه به علائم دیابت در نوزادان لازم است.
14. نقایص مادرزادی قلبی: در حدود 1 در 110 تولد اتفاق میافتد و علل مختلفی دارد از جمله ناهنجاری های ژنتیکی یا اشتباه در هنگام رشد جنین. برخی ممکن است آنقدر خفیف باشند که علائم قابل توجهی نداشته باشند.
15. سندرم نوزاد خاکستری: یک سندرم به دلیل سمیت آنتی بیوتیک کلرامفنیکلول در نوزاد، به ویژه نوزاد نارس است که به دلیل عدم وجود آنزیم های کبدی لازم برای متابولیزه شدن این دارو اتفاق میافتد. کلرامفنیکلول در کودک تجمع می یابد و باعث افت فشار خون ، سیانوز و اغلب مرگ می شود. بنابراین کلرامفنیکل معمولاً به نوزادان و نوزادان نارس تجویز نمی شود.
16. آنسفالوپاتی: التهاب مغز در اثر آنسفالیت میتواند در اثر عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد شود. در بیشتر موارد، آنسفالیت فقط باعث علائم خفیف آنفولانزا می شود. در موارد نادری ، آنسفالیت می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
17. تب مخملک: عامل این بیماری باکتری استراپتوکوک است و معمولا از نوزادی به نوزاد دیگر منتقل میشود.
18. التهاب چشم: التهاب چشم نوزادان امری شایع است و این در اغلب اوقات در ارتباط با یک سرماخوردگی روی میدهد. در بیشتر موارد این عارضه بدون نیاز به درمان دارویی ظرف مدت یک هفته از بین میرود.
19. درد در هنگام رویش دندان: رویش دندان شیری از 6 ماهگی آغاز میشود و معمولا با درد همراه است.
20. بیماری پنجم: گاهی جوشهای روی پوست نشانگر یک بیماری ویروسی به نا بیماری پنجم هستند که با نامهای پوست سرخی عفونی و یا اریتما اینفکتیوزوم نیز شناخته میشود. این بیماری توسط ویروسی پاروویروس B19 ایجاد میشود.
واکسیناسیون نوزادان از چه زمانی آغاز میشود و برای چه بیماریهایی است؟
دریافت واکسن یکی از مهمترین برنامههای پیشگیری و درمان در هر کشور است و برای نوزادان از بدو تولد آغاز میشود.
پس از تولد نوزاد سه دسته واکسن پیش از مرخصی از بیمارستان به او تزریق میشود؛ واکسن بٍثژ، فلج اطفال و هپاتیت بی در این مرحله به نوزاد داده میشود.
واکسن سه گانه دیفتری، کزاز و سیاه سرفه، واکسن خوراکی فلج اطفال و دومین مرحله واکسن هپاتیت ب در 2 ماهگی به نوزادان داده میشود.
در مرحلهی بعدی مجددا واکسن سه گانه و فلج اطفال در 4 ماهگی به نوزادان داده میشود.
پس از آن در 6 ماهگی مرحلهی سوم واکسیناسیون هپاتیت ب تزریق میشود. در یک سالگی واکسن سرخک، سرخجه و سیاه سرفه به کودکان تزریق میشود. آخرین مرحله واکسن سه گانه و فلج اطفال در نوزادی، در 18 ماهگی تزریق میشود. مراحل بعدی واکسیناسیون از 4 سالگی به بعد انجام میشود.
فوق تخصص نوزادان چه وظایفی دارد؟
اگرچه پزشک متخصص اطفال می تواند اکثر مشکلات سلامتی نوزادان را برطرف کند، یک فوق تخصص نوزادان (neonatologist) به طور خاص برای انجام پیچیدهترین و پرخطرترین شرایط آموزش داده می شود.
اگر نوزاد شما نارس باشد، یا دارای یک بیماری جدی، آسیب یا نقص هنگام تولد باشد، ممکن است متخصص نوزادان در زمان زایمان و مراقبت های بعدی از نوزاد کمک کند. اگر قبل از تولد کودک مشکلی تشخیص داده شود، ممکن است به یک متخصص نوزادان برای مشورت با متخصص زنان در مراقبت از کودک در دوران بارداری نیازمند شوید.
متخصصان نوزادان به طور کلی مراقبتهای زیر را ارائه میدهند:
• تشخیص و درمان نوزادان با شرایطی مانند اختلالات تنفسی، عفونتها و نقص هنگام تولد مانند نقص در قلب و یا سوراخ قلب.
• مراقبت و مدیریت پزشکی نوزادان متولد شده نارس، بیماری بحرانی یا هنگام نیاز به جراحی.
• حصول اطمینان از این که نوزادان مبتلا به بیماری بحرانی از رژیم غذایی مناسب برای بهبودی و رشد برخوردار میشوند.
• مراقبت از نوزاد در سزارین یا سایر زایمان ها که شامل مشکلات پزشکی در مادر یا نوزاد است و ممکن است سلامت نوزاد را به خطر بیاندازد و در اتاق زایمان نیاز به مداخله پزشکی دارد.
• تثبیت و درمان نوزادان با هرگونه مشکل پزشکی تهدید کننده زندگی.
متخصصان نوزادان عمدتاً در بخش مراقبت های ویژه نوزادان در بیمارستان ها فعالیت می کنند. در بعضی موارد ، پس از ترخیص یک نوزاد از واحد ، یک متخصص نوزاد ممکن است مراقبت های پیگیری کوتاه مدت را به صورت سرپایی انجام دهد. متخصص نوزاد شما مراقبت را با پزشک متخصص کودک هماهنگ می کند.
مشاوره تخصصی نوزادان به صورت غیرحضوری چیست و چه فوایدی دارد؟
اگر به هر دلیلی، مشاوره ی حضوری برای بیماران ممکن نباشد، آنها می توانند از مشاورهی تلفنی و یا آنلاین بهره ببرند. در مشاوره غیرحضوری با پزشکان متخصص علاوه بر این که هزینهها به صرفهتر است، بیماران میتوانند در زمانهای بیشتری به این متخصصان دسترسی داشته باشند. مشاوره گرفتن در مورد علائم و بیماریها، چک کردن پاسخ آزمایشات و موارد اورژانسی از جمله مواردی است که به صورت تلفنی و آنلاین امکان پذیر است.
استفاده از سامانه رسا ، راه حلی مطمئن و آسان
با استفاده از سامانه رسا شما می توانید در هر مکانی که هستید با پزشک خود مشورت کنید. بدین صورت که ابتدا با ثبت نام در سامانه رسا عضو شوید. سپس حساب کاربری خود را به تعداد دقایقی که می خواهید با پزشک خود صحبت کنید، شارژ کنید. این کار را با استفاده از درگاه امن بانکی و یا کد USSD می توانید انجام دهید. سپس همکاران ما تماس شما را با پزشک یا مشاورتان برقرار می کنند.
در ضمن برای انتخاب پزشک متخصص خود می توانید به صفحه ای که مربوط به آن هاست مراجعه و بررسی های لازم را انجام دهید.
همچنین با استفاده از این سامانه مشاوره ی آنلاین نیز امکان پذیر است و به این وسیله چه از طریق اینترنت و یا بدون آن، در هر زمان شما قادر خواهید بود با پزشک خود صحبت کنید.