ارتز و پروتز یکی از زیرمجموعه های رشته توانبخشی است. ارتز و پروتز را با نام اعضای مصنوعی نیز میشناسند. وقتی از ارتز صحبت میکنیم منظورمان ساخت وسایل کمکی برای افرادی است که دچار اختلالات حرکتی هستند و پروتز نیز به ساخت اندام مصنوعی برای افرادی که دچار قطع عضو شده اند اشاره دارد. ارتز و پروتز بیشتر با افرادی که دچار مشکلات یا نقص های جسمی هستند در ارتباط است اما مختص این افراد نیست و ممکن است افرادی با معلولیت ذهنی نیز از خدمات این رشته بهره مند شوند.
مشاوره پزشکی با متخصص ارتز و پروتز
از هر کجای ایران!لیست متخصصین متخصص ارتز و پروتز
می توانید در این بخش لیست متخصص ارتز و پروتز سامانه رسا را مشاهده کنید و مشاور مورد نظر خود را انتخاب کنید.
ارتز و پروتز چیست؟
کارکردهای ارتز و پروتز شامل چه مواردی هستند؟
منظور از ارتز وسیله ای است که خارج از بدن قرار میگیرد و به فرد بیمار، معلول یا آسیب دیده کمک میکند. این وسیله موجب بهبود عملکرد یا کاهش درد در اندام آسیب دیده شده و از پیشرفت آسیب و بدشکل شدن بدن جلوگیری میکند. برای مثال میتوان به کفی های طبی اشاره کرد که امروزه در بین بسیاری افراد فراگیر شده و نوعی ارتز محسوب میشود.
از موارد کاربرد ارتز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انحراف های ستون فقرات مثل قوز پشت و ...
- فلج اطفال
- دفورمیتی های شدید مادرزادی
- دفورمیتی های کف پا و ...
ارتز به منظور اصلاح شکل و عملکرد اندام ها مورد استفاده قرار میگیرد تا فرد راحت تر به امور روزمره خود بپردازد و درد کمتری را تحمل کند. رایج ترین انواع ارتز ها شامل انواع زانو بندها، انواع آرنج بندها، کفی های طبی، انواع مچ بند ها، عینک، کمربند طبی و کفش طبی میشوند.
پروتز به معنای اندام مصنوعی است که به عنوان جایگزین عضو از دست رفته در بدن استفاده میشود. پروتز ها از لحاظ کاربردی به دو دسته پروتز های زیبایی و کاربردی تقسیم میشوند.
پروتز های کاربردی شامل پروتز های اندام تحتانی و پروتز اندام فوقانی هستند. از موارد استفاده از پروتز ها برای مثال پای مصنوعی، گوش مصنوعی و ... هستند.
ارتزیست کیست و چه وظایفی دارد؟
ارتزیست عضوی از تیم توانبخشی است که با ارزیابی و تشخیص اختلالات فیزیکی فرد اقدام به طراحی و ساخت وسایل ارتز میکند . همچنین ارتزیست مسئولیت مدیریت کاربردی ارتز، آموزش به فرد برای استفاده بهینه از ارتز و بررسی های حین استفاده از ارتز را دارد. حیطه فعالیت ارتزیست ها بر اساس نواحی مختلف بدن شامل ارتز جمجمه، ارتز ستون فقرات، ارتز اندام فوقانی، ارتز اندام تحتانی، کفش و کفی و ارتز کودکان میباشد.
پروتزیست کیست و چه فعالیتهایی انجام میدهد؟
پروتزیست ها نز از اعضای تیم توانبخشی هستند و با ارزیابی و بررسی اعضای بدن و انتخاب سیستم تعلیق مناسب، اقدام به قالب گیری و انجام اصلاحات لازم روی قالب میکنند. در برخی موارد پروتزیست ها عضوی از تیم پزشکی هستند و در زمان قطع کردن عضو، درباره سطح اندامی که باید عمل قطع روی آن انجام شود نظر میدهند. فعالیت پروتزیست ها شامل: اندام فوقانی، اندام تحتانی بالای زانو، اندام تحتانی پایین زانو و پروتز های زیبایی میشود. وظیفه پروتزیست ها به ساخت وسایل ختم نمیشود. در واقع هر پروتزیست باید وضعیت مراجع را بررسی کند و همچنین درباره پوشیدن، کار کردن و ... به بیمار آموزش دهد.
روند درمان ارتزیست و پروتزیست چیست؟
پروسه درمانی در ارتز و پروتز شامل سه بخش مجزا میشود:
1- ارزیابی و بررسی وضعیت: به منظور شناخت مشکلات اساسی، محدودیت ها و بیماری فرد و انتخاب مسیر درمانی
2- درمان: شامل ساخت ارتز یا پروتز و آموزش به بیمار در رابطه با استفاده و نگهداری از محصولات.البته باید این مساله را نیز در نظر گرفت که ممکن است راههای درمانی دیگری از جمله جراحی و گچ گیری و .. نیز برای درمان توصیه شود.
3- پیگیری: برای بررسی نتایج استفاده از ارتز و پروتز
چه زمانی باید به متخصص ارتز و پروتز مراجعه کنیم؟
زمانی که فرد به متخصص ارتوپدی یا یا اطفال یا مغز و اعصاب و ... مراجعه میکند، اگر نیاز به درمان از طریق ارتز و پروتز داشته باشد از سوی پزشک به کارشناس اعضای مصنوعی معرفی میشود. در این مرحله خود متخصص ارتز و پروتز نیز به معاینه و بررسی وضعیت بیمار میپردازد.
چه کسانی به ارتز و پروتز احتیاج دارند؟
بعضی افراد پس از عمل جراحی ارتوپدی نیاز به ارتزهای محافظت کننده برای ثابت کردن آن عضو بدن دارند. همچنین گروه دیگری از افراد هستند که دچار بدشکلی یا دفورمیته بدن شده اند که این افراد نیز باید به متخصصین ارتز و پروتز مراجعه کنند. در مواردی نیز که فرد دچار درد زانو، کف پا و .. میشود نیز میتواند از ارتزیست یا پروتزیست ها برای دریافت وسیله مناسب برای رفع درد، کمک بگیرند.