هر بار که نفس می‌کشید، ریه‌هایتان اکسیژن را از هوا گرفته و به خون وارد می‌کنید. همچنین ریه‌ها دی اکسید کربن را از خون بیرون آورده و هنگام بازدم آن را از بدن خارج می‌کنند. حفظ سطح صحیح اکسیژن و دی اکسید کربن در خون، به کلیه سلول‌های بدن کمک می‌کند تا به درستی کار کرده و سالم بمانند. سندرم پیک ویکن که سندرم هیپونتیلیشن چاقی نیز نامیده می‌شود، تعادل اکسیژن و دی اکسید کربن را در ریه‌ها از بین می‌برد.
افراد مبتلا به این سندرم به طور معمول چاق هستند، دی اکسید کربن زیادی در خون دارند و شب‌ها دچار آپنه خواب می‌شوند. در صورت عدم درمان، این بیماری می‌تواند مشکلات جدی قلبی به همراه داشته باشد؛ با رسا همراه باشید.
فهرست مطالب
سندرم پیک ویکن چیست؟
سندرم پیک ویکن یا هیپوژنتیلاسیون چاقی (Pickwickian Syndrome) نوعی اختلال تنفسی است که برخی افراد چاق را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این سندم ، تنفس ضعیف منجر به دی اکسید کربن بیش از حد (هیپونتیلاسیون) و اکسیژن کم در خون (هیپوکسمی) می‌شود.
سندرم پیک ویکن گاهی سندرم پیکویکیان نیز نامیده می‌شود. هنگامی که نفس می‌کشید، هوا از بینی و دهان به کیسه‌های هوای ریه‌ها وارد می‌شود. به این کیسه‌ها، آلوئول گفته می‌شود. رگ‌های خونی کوچکی به نام مویرگ از دیواره کیسه‌های هوا عبور می‌کنند.
هنگامی که هوا به کیسه‌های هوا می‌رسد، اکسیژن از دیواره کیسه هوا به داخل خون در مویرگ‌ها منتقل می‌شود. همزمان، دی اکسید کربن از مویرگ‌ها به داخل کیسه‌های هوا حرکت می‌کند. این فرآیند تبادل گاز نامیده می‌شود. در افرادی که سندرم پیک ویکن دارند، تنفس ضعیف از تعویض مناسب گاز جلوگیری می‌کند.
در نتیجه، سطح دی اکسید کربن در خون افزایش می‌یابد و در نتیجه سطح اکسیژن خون افت می‌کند. این تغییرات می‌توانند منجر به مشکلات جدی بهداشتی مانند ادم پا فشار خون ریوی و گلبول قرمز ثانویه شوند و در صورت عدم درمان، حتی می‌تواند کشنده باشد. علت سندرم پیک ویکن کاملاً مشخص نیست. محققان فکر می‌کنند عوامل مختلفی ممکن است در ایجاد این اختلال همکاری کنند.
بسیاری از افرادی که دارای بیماری سندرم پیک ویکن هستند، آپنه انسدادی در خواب را نیز تجربه می‌کنند. آپنه انسدادی خواب نوعی اختلال شایع است که در آن مجاری تنفسی در هنگام خواب مسدود می‌شوند. این باعث مکث در تنفس یا نفس‌های کم عمق هنگام خواب می‌شود. آپنه خواب انسدادی، خواب را مختل کرده و باعث می‌شود در طول روز احساس خستگی زیادی کنید.
علت سندرم پیک ویکن
سندرم هیپوآنتیلاسیون چاقی نوعی اختلال تنفسی است. اینکه چرا افراد به سندروم پیک ویکن مبتلا می‌شوند، کاملاً مشخص نیست! محققان تصور می‌کنند که عوامل مختلفی ممکن است با هم کار کنند و باعث ایجاد این بیماری شوند. این عوامل عبارتند از:
- یک سیستم تنفسی (RES-pih-rah-tor-e) که به دلیل وزن اضافی بدن مجبور است بیشتر از حد نرمال کار کند و شاید متفاوت باشد. (سیستم تنفسی، گروهی از اندام‌ها و بافت‌ها از جمله ریه‌ها است که به فرد کمک می‌کند تا نفس بکشد).
- پاسخ آرام توسط بدن برای رفع مشکل دی اکسید کربن زیاد و اکسیژن کم خون
- وجود آپنه خواب، معمولاً آپنه انسدادی
عوامل خطر سندرم پیک ویکن
افرادی که چاق هستند، در معرض خطر سندرم هیپوژنتیلاسیون چاقی قرار دارند. منظور از چاقی، چربی بیش از حد بدن است. افرادی که چاق هستند، وزن بدن آن‌ها بیشتر از اندازه ای است که برای قد خاصی سالم تلقی می‌شود. مفیدترین معیار چاقی ،شاخص توده بدن (BMI) است. BMI از قد و وزن محاسبه می‌شود.
در بزرگسالان، BMI نمره 30 یا بیشتر، چاق در نظر گرفته می‌شود. برای فهم BMI خود می‌توانید از ماشین حساب آنلاین BMI استفاده کنید و یا پزشک می‌تواند به شما در فهم آن کمک کند. اگر چاق هستید، اگر شاخص توده بدن تان 40 یا بالاتر باشد، بیشتر در معرض خطر سندرم پیک ویکن قرار دارید.
همچنین اگر بیشتر وزن اضافی تان در اطراف کمر قرار داشته باشد، بیشتر در معرض خطر هستید. از این به عنوان چاقی شکمی یاد می‌شود. سندرم پیک ویکن در مردان بیشتر از زنان اتفاق می‌افتد. در زمان تشخیص، بیشتر افراد 40 تا 60 سال سن دارند. داروهای ضد درد و الکل این مشکل را تقویت می‌کنند و قدرت تنفسی ما را کاهش می‌دهند.
علائم و نشانه‌های سندرم پیک ویکن
بسیاری از علائم و نشانه‌های سندرم سندرم پیک ویکن( همان علائم آپنه خواب انسدادی هستند. این به این دلیل است که بسیاری از افرادی که دارای سندرم پیک ویکن هستند، دارای آپنه انسدادی در خواب نیز می‌باشند. یکی از رایج‌ترین علائم آپنه انسدادی خواب، خروپف بلند و مزمن (مداوم) می‌باشد. در خروپف ممکن است مکث‌هایی ایجاد شود. خفگی یا گاز گرفتن ممکن است مکث ایجاد کند.
علائم دیگر عبارتند از:
- خواب آلودگی روزانه
- سردردهای صبحگاهی
- مشکلات حافظه، یادگیری یا تمرکز
- احساس تحریک پذیری یا افسردگی یا تغییرات خلقی یا تغییرات شخصیتی
همچنین ممکن است تنفس سریع و کم عمقی داشته باشید. در حین معاینه فیزیکی، ممکن است پزشک هنگام گوش دادن به قلب تان با استتوسکوپ، صداهای غیرطبیعی قلب را بشنود. او همچنین ممکن است متوجه شود که دهانه گلو کوچک است و گردن بزرگ‌تر از حد طبیعی می‌باشد.
عوارض سندرم پیک ویکن
در صورت عدم درمان، سندرم پیک ویکن می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند که شامل موارد زیر هستند:
- ورم پا که تورم در پاها است و در اثر مایع در بافت‌های بدن ایجاد می‌شود.
- فشار خون ریوی که افزایش فشار در عروق ریوی است. این شریان‌ها خون را از قلب به ریه‌ها منتقل می‌کنند تا اکسیژن دریافت نمایند.
- بیماری قلبی ریوی که از کار افتادگی سمت راست قلب است.
- اریتروسیتوز ثانویه، بیماری است که در آن بدن بیش از حد گلبول قرمز ایجاد می‌کند.
پیشگیری سندرم پیک ویکن
با حفظ وزن سالم می‌توانید از سندرم هیپوژنتیلاسیون چاقی یا پیک ویکن جلوگیری کنید. با این حال، همه افراد چاق دچار این بیماری نمی‌شوند. محققان به طور کامل نمی‌دانند که چرا فقط برخی از افراد چاق به این بیماری مبتلا می‌شوند.
پذیرش عادت‌های سالم می‌تواند به فرد در حفظ وزن سالم کمک کند. بسیاری از عادت‌های زندگی از دوران کودکی آغاز می‌شوند. بنابراین مهم است که پیروی از یک سبک زندگی سالم را به عنوان یک هدف خانوادگی در نظر بگیرید. رژیم غذایی سالم قسمت مهمی از یک سبک زندگی سالم است.
یک رژیم غذایی سالم شامل انواع سبزیجات و میوه‌ها است. همچنین شامل غلات کامل، لبنیات فاقد چربی یا کم چربی و غذاهای پروتئینی مانند گوشت بدون چربی، تخم مرغ، مرغ بدون پوست، غذاهای دریایی، آجیل، دانه‌ها، لوبیا و نخود است.
یک رژیم غذایی سالم حاوی سدیم (نمک) کم، قندهای اضافه شده، چربی‌های جامد و غلات تصفیه شده می‌باشد. دانه‌های تصفیه شده، از فرآوری غلات کامل حاصل می‌شوند که منجر به از دست رفتن مواد مغذی (مانند فیبرهای غذایی) خواهند شد. نمونه‌هایی از غلات تصفیه شده شامل برنج سفید و نان سفید هستند.
برای اتخاذ سایر عادات سبک زندگی سالم، این نکات را دنبال کنید:
- روی اندازه قسمت تمرکز کنید: اندازه سهم‌ها را در فست فود و سایر رستوران‌ها را تماشا کنید. وعده‌هایی که اغلب برای دو یا سه نفر سرو می‌شوند، کافی هستند. اندازه سهم کودکان باید کوچک‌تر از بزرگسالان باشد. کاهش اندازه‌ها به فرد کمک می‌کند تا کالری دریافتی خود را مدیریت نماید.
- تحرک بدنی داشته باشید: در اوقات شخصی و خانوادگی خود تا حد ممکن فعال باشید. فعالیت‌هایی را پیدا کنید که همه از آن لذت ببرند. به عنوان مثال، به پیاده روی سریع یا دوچرخه سواری بروید یا با هم برای پیاده روی یا دویدن را تمرین کنید.
- زمان نمایش را کاهش دهید: استفاده از تلویزیون، کامپیوتر، دی وی دی و بازی‌های ویدیویی را محدود کنید. آن‌ها زمان فعالیت بدنی را کاهش می‌دهند.
تشخیص سندرم پیک ویکن
سندرم پیک ویکن بر اساس سابقه پزشکی، علائم و نشانه‌ها و نتایج آزمایش تشخیص داده می‌شود. یک متخصص مراقبت‌های ویژه، متخصص ریه و یا متخصص خواب ممکن است شرایط فرد را تشخیص داده و درمان کند. متخصص خواب پزشکی است که مشکلات خواب را تشخیص و درمان می‌کند. نمونه‌هایی از این پزشکان شامل متخصصان ریه و اعصاب و متخصصان گوش، بینی و گلو هستند. انواع دیگر پزشکان نیز می‌توانند متخصص خواب باشند.
تیم مراقبت‌های بهداشتی همچنین ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- یک متخصص تغذیه برای کمک به فرد در برنامه ریزی و پیروی از یک رژیم غذایی سالم. (همچنین ممکن است پزشک مراقبت‌های اولیه بر روند کاهش و پیشرفت وزن نظارت داشته باشد).
- یک فیزیولوژیست یا مربی فیزیک برای ارزیابی سطح تناسب اندام و کمک به ایجاد یک برنامه فعالیت بدنی که برای فرد بی‌خطر است.
تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی
پزشک در مورد علائم و نشانه‌های فرد بیمار مانند خروپف با صدای بلند یا خواب آلودگی روز، سؤال می‌کند. وی همچنین ممکن است در مورد استفاده از الکل و داروهای خاصی مانند داروهای آرامبخش و مواد مخدر نیز از بیمار سؤال کند. این موارد می‌توانند بیماری سندرم پیک ویکن را بدتر کنند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک با استتوسکوپ قلب فرد بیمار را می‌شنود. وی همچنین بررسی خواهد کرد که آیا بیماری یا بیماری دیگری می‌تواند دلیل تنفس ضعیف او باشد.
تست‌های تشخیصی
در سندرم پیک ویکن، تنفس ضعیف منجر به دی اکسید کربن زیاد و اکسیژن کم در خون می‌شود. آزمایش گاز خون شریانی می‌تواند سطح این گازها را در خون اندازه گیری کند. برای این آزمایش، یک نمونه خون از شریان گرفته می‌شود، معمولاً از مچ!
سپس نمونه به آزمایشگاه ارسال شده و در آن سطح اکسیژن و دی اکسید کربن اندازه گیری خواهد شد. سایر آزمایش‌ها همچنین می‌توانند سطح دی اکسید کربن یا سطح اکسیژن در خون را اندازه گیری کنند. این آزمایشات شامل آزمایش بی کربنات سرم و پالس اکسی متری هستند.
یک آزمایش بی کربنات سرم میزان دی اکسید کربن را در قسمت مایع خون اندازه گیری می‌کند که سرم نامیده می‌شود. برای این آزمایش، یک نمونه خون از ورید گرفته خواهد شد، معمولاً از مچ دست یا دست فرد بیمار. پالس اکسی متری میزان اکسیژن موجود در خون را اندازه گیری می‌کند. برای این آزمایش، یک حسگر کوچک به انگشت یا گوش متصل است. این سنسور برای تخمین میزان اکسیژن در خون از نور استفاده می‌کند.
پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را برای کمک به بررسی شرایط و مشکلات مربوط به سندرم پیک ویکن توصیه کند.
پلی سونوگرافی
پلی سومنوگرافی (PSG) نوعی مطالعه خواب است. معمولاً برای پلی سومنوگرافی باید شبانه در یک مرکز خواب بمانید. این آزمایش فعالیت مغز، حرکات چشم، ضربان قلب و فشار خون را ثبت می‌کند.
پلی سومنوگرافی همچنین میزان اکسیژن موجود در خون، میزان هوای جابجا شده از طریق بینی هنگام تنفس، خرخر و حرکات قفسه سینه را ثبت می‌کند. حرکات قفسه سینه نشان می‌دهد که آیا شما برای نفس کشیدن تلاش می‌کنید یا خیر. پزشک ممکن است از نتایج پلی سومنوگرافی برای کمک به تشخیص اختلالات تنفسی مرتبط با خواب مانند آپنه خواب استفاده کند.
آزمایشات عملکرد ریه
آزمایشات عملکرد ریه که به آن‌ها آزمایشات عملکرد ریوی نیز گفته می‌شود، میزان عملکرد ریه‌ها را اندازه گیری می‌کنند. به عنوان مثال، این آزمایشات نشان می‌دهند:
- چه مقدار هوا می‌توانید به ریه‌های خود وارد کنید. این مقدار با سایر افراد از نظر سن، قد و جنسیت مقایسه می‌شود. با این کار پزشک می‌تواند ببیند در محدوده طبیعی هستید یا خیر!
- چه مقدار هوا می‌توانید از ریه‌های خود خارج کنید و با چه سرعتی می‌توانید آن را انجام دهید.
- ریه‌ها چقدر اکسیژن را به خون می‌رسانند.
- قدرت عضلات تنفسی
اشعه ایکس قفسه سینه
اشعه ایکس قفسه سینه آزمایشی است که تصاویری از ساختارهای داخل قفسه سینه مانند قلب، ریه‌ها و عروق خونی را ایجاد می‌کند. این آزمایش می‌تواند سایر مواردی که ممکن است علائم و نشانه‌های فرد را ایجاد کنند را رد کند.
الکتروکاردیوگرام (EKG)
الکتروکاردیوگرام آزمایشی است که فعالیت الکتریکی قلب را شناسایی و ثبت می‌کند. این آزمایش نشان می‌دهد که ضربان قلب چقدر سریع است و ریتم آن (ثابت یا نامنظم) می‌باشد. الکتروکاردیوگرام همچنین قدرت و زمان سیگنال‌های الکتریکی را هنگام عبور از قلب ضبط می‌کند. نتایج حاصل از الکتروکاردیوگرام ممکن است نشان دهد که آیا سندرم پیک ویکن بر عملکرد قلب تأثیر گذاشته است یا خیر.
سایر آزمایشات
شمارش کامل خون (CBC) می‌تواند نشان دهد که آیا بدن در اثر سندرم پیک ویکن بیش از حد سلول‌های قرمز خون تولید می‌کند یا خیر! شمارش کامل خون بسیاری از قسمت‌های خون از جمله گلبول‌های قرمز را اندازه گیری می‌کند. صفحه سم شناسی گروهی از آزمایشاتی است که نشان می‌دهد چه داروهایی را مصرف می کنید و چه مقدار از آن‌ها را در حال مصرف هستید. نمونه خون یا ادرار معمولاً برای صفحه سم شناسی جمع آوری می‌شوند.
درمان سندرم پیک ویکن
درمان‌های سندرم پیک ویکن شامل حمایت از تنفس، کاهش وزن و داروها است. اهداف درمان این عارضه ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- پشتیبانی و کمک به تنفس
- دستیابی به کاهش عمده وزن
- درمان بیماری‌های زمینه ای و مربوط به آن
- پشتیبانی از نفس کشیدن
- فشار هوای مثبت
درمان سندرم پیک ویکن اغلب شامل ماشینی است که فشار هوای مثبت (PAP) را هنگام خواب تأمین می‌کند. فشار هوای مثبت درمانی همچنین برای درمان آپنه انسدادی خواب استفاده می‌شود. بسیاری از افرادی که دارای سندرم پیک ویکن هستند نیز این بیماری مشترک را دارند. اگر پزشک فشار هوای مثبت درمانی را تجویز کند، برای انتخاب دستگاه CPAP یا BiPAP با کسی از تهیه کننده تجهیزات خانه کار خواهید کرد.
پشتیبانی از ونتیلاتور
اگر سندرم پیک ویکن شدید داشته و این نیاز به درمان در بیمارستان دارد، ممکن است شما را به یک دستگاه تنفس وصل کنند. ونتیلاتور دستگاهی است که از تنفس پشتیبانی می‌کند. بوسیله این دستگاه می‌توان کارهای زیر را انجام داد:
- اکسیژن وارد ریه‌ها می‌شود.
- دی اکسید کربن را از بدن خارج می‌کند.
- کمک می‌کند تا راحت تر نفس بکشید.
یک ونتیلاتور، هوا را از طریق لوله تنفسی به مجاری تنفسی وارد می‌کند. یک انتهای لوله به لوله تنفسی تان وارد می‌شود و انتهای دیگر آن را به دستگاه تهویه قلاب می‌کنند. معمولاً لوله تنفس در بینی یا دهان قرار می‌گیرد و سپس به سمت پایین گلو حرکت می‌کند.
لوله‌ای که به این صورت قرار گرفته باشد، لوله تراشه نامیده می‌شود. لوله‌های تراشه فقط در محیط بیمارستان استفاده می‌شوند. بعضی اوقات لوله تنفسی از طریق سوراخ جراحی به نام آتراکئوستومی قرار می‌گیرد. این سوراخ از جلوی گردن و به داخل لوله تنفس عبور می‌کند.
روش ساخت تراکئوستومی معمولاً در اتاق عمل انجام می‌شود. به فرد دارو داده می‌شود تا دردی احساس نکند. تراکئوستومی به او این امکان را می‌دهد تا در بیمارستان، در یک مرکز مراقبت طولانی مدت یا در منزل در یک دستگاه ونتیلاتور قرار گیرد. با دکتر خود در مورد مدت زمانی که به پشتیبانی از ونتیلاتور احتیاج دارید و اینکه آیا می‌توانید در خانه درمان شوید یا خیر، صحبت کنید.
کاهش وزن
پزشک احتمالاً کاهش وزن را به عنوان بخشی از برنامه درمانی تان توصیه می‌کند. کاهش وزن موفقیت آمیز اغلب شامل تعیین اهداف و ایجاد تغییر در سبک زندگی است. به عنوان مثال، خوردن کالری کمتر و تحرک بدنی می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. اگر تغییر در سبک زندگی کافی نبوده، داروها و جراحی کاهش وزن ممکن است یک گزینه ای مفید باشد. پزشک در مورد بهترین درمان لاغری برای تان اقداماتی را توصیه می‌کند.
داروها
پزشک ممکن است داروهایی برای درمان سندرم پیک ویکن تجویز کند (اگرچه این روش درمانی کمتر از سایر موارد است). پزشک همچنین ممکن است به فرد توصیه کند از برخی مواد و داروهایی که باعث بدتر شدن بیماری می‌شوند، خودداری کنید. به عنوان مثال می‌توان به الکل، آرامبخش و مواد مخدر اشاره کرد.
آن‌ها می‌توانند در توانایی بدن در حفظ سطح طبیعی دی اکسید کربن و اکسیژن دخالت کنند. اگر تحت عمل جراحی هستید، حتماً به جراح و تیم مراقبت‌های بهداشتی خود بگویید که سندرم پیک ویکن دارید. برخی از داروها که به طور معمول برای جراحی استفاده می‌شوند، می‌توانند وضعیت را بدتر کنند.
چشم انداز بیماران مبتلا به سندرم پیک ویکن
این بیماری با چاقی اتفاق میفتد، بنابراین پزشک احتمالاً کاهش وزن را به عنوان بخشی از برنامه درمانی توصیه می‌کند. کاهش وزن موفقیت آمیز اغلب شامل تعیین اهداف و ایجاد تغییر در سبک زندگی مانند پیروی از یک رژیم غذایی سالم و تحرک بدنی است. این عارضه می‌تواند به سایر مشکلات جدی سلامتی منجر شود، بنابراین پیروی از برنامه درمانی مهم است. تیم مراقبت‌های بهداشتی، ارائه دهنده تجهیزات خانه و خانواده می‌توانند به فرد در مدیریت درمان کمک کنند.
