با افزایش سن، تغییر رنگ مو طبیعی است. اما موهای سفید در هر زمان از زندگی میتوانند ظاهر شوند. حتی نوجوانان و افراد 20 ساله نیز ممکن است متوجه تارهای سفید مو شوند.
بدن انسان میلیونها فولیکول مو دارد که پوست را پوشانده است. فولیکولها، مو و رنگ یا سلولهای رنگی تولید میکنند که حاوی ملانین “melanin” هستند. با گذشت زمان، فولیکولهای مو سلولهای رنگدانهای خود را از دست میدهند و در نتیجه موهای سفید ایجاد میشوند.
در این مقاله برخی موارد و دلایل عمده سفید شدن زودرس موها را همراه با روشهایی جهت کاهش روند سفیدی یا جلوگیری از آن را بررسی میکنیم.
فهرست مطالب
حقایقی درباره موهای سفید:
- کمبود ویتامین باعث سفید شدن زودرس موها میشود.
- مدت زیادی است که تحقیقات نشان داده است، سیگار کشیدن با سفید شدن زودرس مو مرتبط است.
- جلوگیری از سفید شدن مو به علت آن بستگی دارد.
دلایل سفید شدن مو
دلایل مختلفی علاوه بر سن میتواند منجر به سفید شدن موهای افراد شود.
-
کمبود ویتامین
موهای سفید و خاکستری ممکن است از هر سنی شروع به رشد کنند و در اثر عوامل مختلفی ایجاد شوند.
هرگونه کمبود ویتامین B-6 ،B-12، بیوتین، ویتامین D یا ویتامین E میتواند به سفید شدن زودرس مو کمک و آن را تسریع کند.
گزارشی در سال 2015 در ژورنال Development منتشر شد و مطالعات مختلفی درباره کمبود ویتامین D-3، ویتامین B-12 و مس و ارتباط آنها با سفید شدن موها را یادآوری کرده است. این تحقیق و نتایج نشان میدهد کمبودهای تغذیهای بر روی رنگدانهها تأثیر میگذارند همچنین متذکر میشود که رنگ طبیعی مو توسط مکمل ویتامین برمیگردد.
مطالعهای در سال 2016 در مجله بین المللی Trichology منتشر شده است و عوامل مرتبط با خاکستری شدن زودرس مو در جوانان هندی زیر 25 سال را بررسی کرده است. این تحقیق مقادیر کمی فریتین سرم “serum ferritin” را که ذخیره کننده آهن در بدن است، ویتامین B-12 و کلسترول خوب HDL-C در شرکت کنندگان را با سفید شدن زودرس مو بررسی کرد.
-
ژنتیک
بر اساس گزارشی که در سال 2013 در مجله تخصصی پوست و موی هند منتشر شده است، سفید شدن زودرس موهای افراد تا حد زیادی به ژنتیک مرتبط است.
نژاد و قومیت نیز نقش دارند. خاکستری شدن زودرس مو در سفیدپوستان میتواند از 20 سالگی شروع شود، در حالی که یک فرد در بخش آسیایی میتواند 25 سال سن داشته باشد و در جمعیت آفریقایی آمریکایی 30 ساله باشد و موهایش خاکستری شود.
-
استرس اکسیداتیو “Oxidative”
در حالی که خاکستری شدن غالباً ژنتیکی است اما استرس اکسیداتیو در بدن نقش مهمی دارد زیرا در این شرایط فرآیند سفید یا خاکستری شدن زودرس مو اتفاق میافتد.
هنگامی که آنتی اکسیدانها جهت خنثی کردن اثرات مخرب رادیکالهای آزاد کافی نباشند، استرس اکسیداتیو باعث عدم تعادل میشود. رادیکالهای آزاد مولکولهای ناپایداری هستند که به سلولها آسیب میرسانند و به تسریع پیری و بیماری کمک میکنند.
استرس اکسیداتیو بیش از حد میتواند باعث پیشرفت بیماریها از جمله ویتیلیگو “vitiligo” در رنگدانه پوست شود. همچنین ممکن است به دلیل مرگ سلول ملانین یا از دست دادن عملکرد سلول، ویتیلیگو باعث سفید شدن موها شود.
-
برخی شرایط خاص پزشکی موثر در سفید شدن موها
برخی از شرایط پزشکی از جمله بیماریهای خود ایمنی ممکن است خطر ابتلا به خاکستری شدن زود هنگام مو در فرد را افزایش دهد. در حقیقت تحقیقاتی در سال 2008 منتشر شد که ارتباط بین ناهنجاریهای مو و اختلال عملکرد تیروئید را نشان میدهد.
همچنین در آلوپسی آره آتا “areata” که یک بیماری خود ایمنی پوستی است و باعث ریزش موی سر، صورت و سایر قسمتهای بدن میشود، سفید شدن موی افراد معمول است. وقتی موها دوباره رشد میکنند، به دلیل کمبود ملانین، سفید میشوند.
-
عوامل استرسزا در زندگی واقعی
معمولاً تصور میشود استرس ممکن است منجر به سفید شدن زودرس موها شود. با این حال به طور قطعی مطالعات این موضوع را ثابت نکرده است.
مطالعات تحقیقاتی متناقضی در مورد اثرات استرس در زندگی وجود دارد مانند آن چه در اثر آسیبها ایجاد میگردد و منجر به خاکستری شدن زودرس موها میگردد.
یک مطالعه از دانشگاه نیویورک گزارش شده است و نشان میدهد وقتی بدن تحت فشار است، سلولهای رنگدانه مو تخلیه میشوند.
مطالعات دیگر نشان میدهد اگرچه استرس ممکن است نقش مهمی در سفید شدن مو داشته باشد اما تنها بخش کوچکی از یک تصویر بزرگ است که بیماری و سایر عوامل در آن نقش دارند.
-
سیگار کشیدن
مطالعهای در سال 2013 و در مجله آنلاین پوست و موی ایتالیا گزارش شده است که موی افراد سیگاری چند برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری احتمال دارد که قبل از 30 سالگی شروع به خاکستری شدن کند.
مطالعهای در سال 2015 در ژورنال آکادمی پوست آمریکا نیز نشان میدهد که سیگار کشیدن با سفید شدن زودرس موها در مردان جوان ارتباط دارد.
-
رنگ شیمیایی مو و محصولات مو
رنگ موهای شیمیایی و محصولات مو حتی شامپوها میتوانند در سفید شدن زودرس موها نقش داشته باشند. بسیاری از این محصولات حاوی مواد مضر هستند که ملانین را کاهش میدهند.
پراکسید هیدروژن “Hydrogen peroxide” که در بسیاری از رنگهای شیمیایی مو وجود دارد، یکی از این مواد شیمیایی مضر است. استفاده بیش از حد از محصولات و رنگهایی که موها را سفید میکنند نیز در نهایت باعث سفید شدن آنها میگردد.
جلوگیری و معکوس کردن سفید شدن زودرس موها
اگر علت سفید شدن مو، ژنتیکی یا پیری باشد هیچ چیز نمیتواند مانع یا معکوس کننده این روند باشد. با این حال در صورت ریزش مو به دلیل بیماری، درمان سفیدی مو میتواند باعث بازگشت رنگدانههای مو شود.
وقتی رژیم غذایی و کمبود ویتامین دلیل سفید شدن زودرس موها است، اصلاح این مشکلات ممکن است مشکل را معکوس کند یا از وخیم شدن آن جلوگیری کند.
-
مصرف بیشتر آنتی اکسیدانها
داشتن یک رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدانها از جمله سبزیجات و میوهها ممکن است به جلوگیری از سفید شدن مو کمک کند.
رژیم غذایی فرد در جلوگیری از سفید شدن مو نقش دارد. یک رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان میتواند استرس اکسیداتیو را کاهش دهد.
غذاهای غنی از آنتی اکسیدان عبارتند از:
- میوه و سبزیجات تازه
- چای سبز
- روغن زیتون
- ماهی
-
رفع کمبودها
هر شخصی که موهای سفید ناشی از کمبود ویتامین دارد، میبایست غذاهای بیشتری که مملو از ویتامینها است، مصرف کند.
به عنوان مثال غذاهای دریایی، تخم مرغ و گوشتها منابع خوبی برای دریافت ویتامین B-12 هستند و شیر، ماهی قزل آلا و پنیر منابع عالی ویتامین D هستند.
مکملهای ویتامینی که بدون نسخه در دسترس هستند نیز میتوانند کمبودها را برطرف کنند.
-
ترک سیگار
سیگار کشیدن اثرات سوئی بر بدن دارد و در سفید شدن موها نقش دارد. محققان ارتباط دقیقی بین این عادات و از بین رفتن رنگدانههای مو پیدا کردهاند.
-
درمانهای طبیعی
رنگهای مو زیادی در بازار وجود دارند که موهای سفید را میپوشاند اما بسیاری از این رنگها به مرور زمان به سفید شدن زودرس مو کمک میکنند و ممکن است واکنشهای آلرژیک و جانبی ایجاد کنند.
درمانهای طبیعی جایگزینی به منظور کاهش سرعت سفید شدن مو، بدون آسیب رساندن به بدن یا ایجاد آسیب بیشتر در رنگدانههای مو وجود دارند.
-
برگ کاری “Curry”.
سابقه استفاده دارویی از برگهای کاری به قرنها قبل برمیگردد. زمانی که برگهای کاری با روغن مو ترکیب شده و به پوست سر مالیده میشوند سفید شدن زودرس مو را کند میکنند.
گزارش منتشر شده در این باره، استفاده سنتی از برگهای کاری را به منظور حفظ رنگ موی طبیعی و حتی جلوگیری از سفیدی زودرس مو موثر میداند. برگهای کاری را میتوانید از سوپرمارکتهای هند و همچنین فروشگاههای مواد غذایی سنتی خریداری کنید.
-
هرینگاراج “Bhringaraj”.
بر اساس برخی گزارشها، false daisy یا bhringaraj مو را تیره میکند و از سفید شدن آن جلوگیری میکند. عصاره برگها را در روغن نارگیل یا روغن کنجد میجوشانند و بر روی موها ماساژ میدهند.
برگ های Bhringaraj به صورت روغنی موجود است.
-
انگور فرنگی “gooseberry” هندی.
که آملا “amla” نیز نامیده میشود، یک مکمل گیاهی است که به منظور تغییر رنگ زودرس مو با تقویت رنگدانه شناخته میشود. اعتقاد بر این است که اثربخشی آن به این دلیل است که انگور فرنگی غنی از آنتی اکسیدان و خواص ضد پیری است.
آملا به عنوان میوه در فروشگاههای مواد غذایی هندی موجود است. همچنین این محصول را میتوان به صورت پودر یا مکمل به صورت آنلاین یا از فروشگاههای مواد غذایی گیاهی تهیه کرد. این پودر را میتوان با روغن نارگیل مخلوط کرد و مستقیماً روی پوست سر قرار داد.
-
چای سیاه.
چای سیاه میتواند مو را تیره، براق و نرم کند. این محصول با قرار دادن 3 تا 5 کیسه چای در 2 فنجان آب جوش، خنک کردن و ماساژ بر روی موهای تمیز و مرطوب استفاده میگردد. همچنین چای میتواند با نرم کننده مخلوط شود، به مدت 1 ساعت بر روی مو بماند و سپس شسته شود.
-
مس “Copper”.
بر اساس یک مطالعه در سال 2012، سطح پایین مس میتواند منجر به خاکستری شدن زودرس مو شود. منابع غذایی خوب مس جگر گاو، عدس، بادام، شکلات تلخ و مارچوبه است.
-
نوک کدو “Ridge gourd”.
کدو تنبل به دلیل بازیابی رنگدانههای مو و تحریک ریشه مو معروف است. ماساژ منظم روغن ریج کدو میتواند از سفید شدن مو جلوگیری کند. روغن را میتوان به صورت آنلاین تهیه کرد.
با رعایت موارد زیر میتوانید از سفید شدن زودرس مو جلوگیری نمایید:
- ویتامین کافی دریافت کنید.
- با روغن و تخم مرغ، مو و سر خود را ماساژ دهید.
- سیگار نکشید.
- از موهای خود به خوبی مراقبت کنید تا از ریزش مو جلوگیری کنید.
- برای شاداب نگه داشتن موهای خود، روشهای طبیعی دیگر را نیز امتحان کنید.
- شیره Blackstrap
- کنجد سیاه
- مکملهای کلروفیل “Chlorophyll” (ماده سبز گیاهی)
- برگ گزنه
- جلبک دریایی
- آملا (یک گیاه آیورودا)
- در فعالیتها و کارهای خود مضطرب نشوید.
- این ذهنیت را فراموش کنید که کندن موی خاکستری یا سفید، باعث جوانه زدن و رویش چندین موی خاکستری میشود.
- نگرانی خود را از رنگ سفید موهای خود کنار بگذارید.
- با خیال راحت و در زمان مناسب اجازه دهید موهایتان نور آفتاب دریافت کنند.
- برای پوشاندن موقت از کلاه استفاده کنید.
- از یک رنگ ثابت استفاده کنید. (رنگ موی خود را به دفعات تغییر ندهید)
- از روشهای طبیعی جهت جلوگیری از سفید شدن مو یا رنگ کردن مو استفاده کنید.
جمعبندی و اطلاعات نهایی درباره سفید شدن مو
با تشخیص و درمانهای مناسب، افزایش موهای سفید متوقف میشود و در برخی موارد معکوس میگردد. رژیم متعادل و مراقبت خوب از مو نیز میتواند به شما کمک کند. در برخی موارد روند غیرقابل برگشت است.
استفاده منظم از داروهای طبیعی ممکن است افزایش تعداد موهای سفید را کند و احتمالاً معکوس کند. اما سرانجام در همه افراد، موها سفید میشوند و فرد باید تصمیم بگیرد که آیا با رنگ سفید راحت است یا این که ترجیح میدهد آن چه که روند طبیعی پیری است، کند یا متوقف کند.