تست کرونا چه انواعی دارد و چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

کرونا (کووید- 19) همچنان بعد از ماه‌ها سوژه اول خبرها و گفتگوهای مردم در سرتاسر جهان است. در مورد اینکه این بیماری چگونه به وجود آمد و قرار است تا کجا پیش برود، نمی‌توان به شکل عملی و واقع بینانه صحبت کرد. اما آنچه اکنون بیش از موارد دیگر پیرامون بیماری کرونا مهم جلوه می‌کند، انواع تست کرونا و تفاوت‌های هر یک از آنها است.

در حال حاضر، واکنش زنجیره‌ای پلیمراز یا به اختصار PCR و آزمایش آنتی بادی از روش‌های اصلی آزمایش سیستم‌های بهداشت جهانی برای تست کرونا شهروندان است. هر دوی این تکنیک‌ها از اهمیت زیادی برخوردار هستند و همزمان با بروز بحران، محققان در حال جستجوی روش‌های جایگزین برای بررسی این بیماری مهلک هستند. برای شناخت بیشتر این بیماری و کسب اطلاعات درباره انواع تست کرونا، با مقاله دیگری از رسا همراه باشید.

 

ویروس کرونا چیست؟

ویروس کرونا خانواده‌ای از ویروس‌ها است که باعث بیماری‌های بالقوه کشنده در پستانداران و پرندگان می‌شوند و در انسان به طور معمول از طریق قطرات مایع موجود در هوا توسط افراد آلوده پخش می‌شود.

برخی از سویه‌های نادر اما قابل توجه از جمله ویروس سندرم حاد تنفسی یا SARS است که مسئول ویروس COVID-19  می‌باشد. این بیماری و سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS)، می‌توانند باعث مرگ در انسان شوند.

در خانواده کرونا چهار نوع ویروس شناخته شده به نام‌های آلفاکروناویروس، بتاکروناویروس، گاماکروناویروس و دلتاکروناویروس وجود دارند. دو مورد اول فقط پستاندارانی از جمله خفاش، خوک، گربه و انسان را آلوده می‌کنند. در ویروس گاماکورونا بیشتر پرندگانی مانند طیور آلوده می‌شوند، در حالی که ویروس دلتاکرونا می‌تواند هم پرندگان و هم پستانداران را آلوده کند.

ویروس کرونا می‌تواند علائم مختلفی را در حیوانات ایجاد کند. در حالی که در برخی موارد باعث بروز اسهال در خوک‌ها و بوقلمون‌ها می‌شوند، اما بیشتر اوقات می‌توان عفونت را با سرماخوردگی مقایسه کرد، که باعث مشکلات خفیف تا متوسط تنفسی فوقانی مانند آبریزش بینی و گلو درد می‌شود. تعداد معدودی از استثناهای کشنده وجود دارند که تأثیرات مخربی بر سلامت دام و انسان در سراسر جهان دارند.

در طی بحران فعلی، اهمیت تست کرونا که قابل اعتماد و قابل دسترس باشد، به طور فزاینده بیش از هر عامل دیگر مهم است. کره جنوبی جایی که آزمایشات بیماری به سرعت و به آسانی در هنگام شیوع بیماری در دسترس قرار گرفت، نسبت به کشورهایی که پاسخ کندی به بیماری دادند، میزان مرگ و میر آن به شدت پایین‌تر بوده است.

از 1700 مورد ثبت شده، تنها 174 مورد مرگ و میر ناشی از کرونا در کره جنوبی ثبت شده است، در حالی که از حدود 34000 مورد ثبت شده در انگلیس، 2921 مورد مرگ و میر در گزارش شده است. این آمار گواه این موضوع است که چطور وجود تست‌های مطمئن که به شکلی دقیق مثبت با منفی بودن بیماری را تشخیص می‌دهند، از اهمیت بالایی برخوردار است.

 

تفاوت انواع تست کرونا

	تست PCR	تست آنتی بادی	تست آنتی ژن
اسامی دیگر تست	تست تشخیصی، وایرال، تست مولکولی، تست NAAT، تست PCR، واکنش زنجیره‌ای پلیمراز	سرولوژی، آزمایش پادتن، آزمایش خون، آزمایش igg، آزمایش CRP	تست تشخیص سریع (بعضی از تست‌های مولکولی هم سریع هستند)
روش انجام تست	مخاط حلق یا بینی (در اکثر تست­‌ها) بزاق (در تعداد کمی از تست‌ها)	گرفتن خون یا سوزن زدن به انگشت	مخاط حلق یا بینی
مدت زمان دریافت نتیجه	چند روز یا تا چند هفته (بسته به مکان متغییر است)	چند روز یا یک تا سه روز (بسته به مکان متغییر است)	یک ساعت یا کم‌تر
آیا به تست دیگر نیاز است؟	معمولاً میزان دقت و صحت این تست بالا است و نیاز به تکرار ندارد	گاهی لازم است برای رسیدن به نتیجۀ دقیق این تست دوبار تکرار شود	معمولاً میزان صحت نتایج مثبت بالا است اما لازم است نتایج منفی را با تست تشخیصی مورد تأیید قرار داد
این تست چه چیزی را نشان می‌دهد؟	عفونت فعال در اثر ویروس کرونا را تشخیص می‌دهد	اگر قبلاً به ویروس کرونا مبتلا شده باشید، این تست آن را نشان می‌دهد.	عفونت فعال در اثر ویروس کرونا را تشخیص می‌دهد.
این تست چه چیزی را نشان نمی‌دهد؟	اگر قبلاً به ویروس کرونا مبتلا شده باشید، با این تست مشخص نمی‌شود.	در لحظۀ گرفتن آزمایش ابتلا یا عدم ابتلا به ویروس کرونا را نشان نمی‌دهد	احتمال عدم ابتلا به ویروس کرونا را با قطعیت نشان نمی‌دهد. احتمال اینکه تست آنتی ژن عفونت فعال را نشان ندهد در مقایسه با تست تشخیصی بیشتر است. اگر جواب تست آنتی ژن منفی باشد اما علائم کووید-19 را داشته باشید، پزشک تست تشخیص عفونی را پیشنهاد می‌دهد

 

انواع تست کرونا

تست‌های کووید 19 به شرح زیر هستند:

تست پی سی آر (PCR)

در حال حاضر اکثر آزمایشات کرونا که تمامی گزارش‌ها براساس آن صورت می‌گیرند، از PCR استفاده می‌کنند. آن‌ها اطلاعات ژنتیکی ویروس، RNA را تشخیص می‌دهند. انجام این تست فقط در صورت وجود ویروس و فعال بودن بیماری در فرد امکان‌پذیر است.

تکنسین یک سوآب پنبه‌ای 15 سانتی‌متری را درون هر دو طرف بینی فرد قرار داده و آن را برای 15 ثانیه در داخل بینی حرکت می‌دهد. این حرکت در بیشتر موارد باعث ناراحتی فرد می‌شود. سپس، سوآب به یک آزمایشگاه جهت تست فرستاده می‌شود.

آزمایش PCR به جای حضور پاسخ ایمنی بدن یا آنتی بادی، برای تشخیص مستقیم وجود آنتی ژن استفاده می‌شود. با تشخیص RNA، ویروسی که قبل از تشکیل آنتی بادی‌ها یا علائم بیماری در بدن وجود دارد به سرعت تشخیص داده می‌شود.

تست کرونا پی سی آر به ما نشان می‌دهد که چه کسی آلوده است و چه کسی نیست! افراد آلوده از کسانی که با آنها ارتباط داشته اند جدا می‌شوند و در صورت لزوم قرنطینه خواهند شد. این مزیت واقعی آزمایش‌های تشخیصی فعلی است.

با مقیاس گذاری تست PCR برای غربالگری انبوهی از نمونه‌های سواب نازوفارنکس از داخل یک جمعیت، مقامات بهداشت عمومی ‌می‌توانند تصویر واضح‌تری از شیوع بیماری مانند کرونا را در یک جمعیت به دست آورند.

شایان ذکر است که این آزمایش می‌تواند بسیار پرزحمت باشد، زیرا دارای چندین مرحله است که ممکن است بین نمونه گیری و تجزیه و تحلیل اشتباهاتی رخ دهد. جواب اشتباه منفی می‌تواند تا 30 درصد از اوقات در آزمایش‌های مختلف PCR رخ دهد.

تست آنتی‌ بادی یا سرولوژی (Serologic)

یک آزمایش آنتی بادی به ما می‌گوید که چه بخشی از جمعیت به این بیماری آلوده شده‌اند. این تست نمی‌گوید که چه کسی آلوده است، زیرا آنتی بادی‌ها پس از یک یا دو هفته تولید می‌شوند و پس از این زمان ویروس باید از سیستم پاک شود. اما تست آنتی بادی می‌گوید که چه کسی قبلا آلوده بوده است و چه کسی باید از ویروس مصون باشد.

هنوز مشخص نیست که هر دوره ایمنی پس از عفونت کرونا چه مدت طول می‌کشد. مطالعات نشان داده‌اند افرادی که از شیوع ناگهانی سندرم تنفسی حاد (SARS) جان سالم به در برده‌اند، سال‌ها پس از بهبودی در خون خود آنتی بادی داشتند. هر دوی بیماری‌های SARS و COVID-19 توسط ویروس‌های کرونا ایجاد می‌شوند، اما خیلی زود است که بگوییم کرونا پاسخ ایمنی مشابهی ایجاد می‌کند. گزارش‌ها همچنین نشان می‌دهند که برخی از افراد دو برابر به ویروس آلوده شد‌‌ه‌اند، به این معنا که در این بیماران خاص اصلاً مصونیتی ایجاد نشده است.

اگر مقامات بهداشت عمومی بتوانند تشخیص دهند كه چه نسبتی از افراد از نظر تئوریک از ویروس در امان هستند، این اطلاعات می‌توانند به رفع محدودیت‌های فاصله گذاری اجتماعی كمک كنند.

اگر سطح بالایی از افراد در جامعه ایمن باشند، آنها این ویروس را در بین مردم متوقف می‌کنند که به عنوان مصونیت گله‌ای شناخته می‌شود. اگر کسی آلوده باشد، تا زمانی که افراد اطرا فاو مصونیت داشته باشند، ویروس نمی‌تواند گسترش یابد.

برخلاف آزمایش PCR که معمولاً از سوآب برای تشخیص ویروس کرونا استفاده می‌شود، از نمونه‌های خون برای آزمایش آنتی بادی استفاده می‌شود. به این دلیل که مقدار بسیار کمی ویروس کرونا در خون در مقایسه با دستگاه تنفسی وجود دارد، اما وجود آنتی بادی قابل توجه بوده و امکان قابل اندازه‌گیری دارد.

تست آنتی ژن (Antigen)

شرکت بوش همچنین یک روش ابتکاری در مورد ویروس کرونا اتخاذ کرده است که در کمتر از یک ساعت نتیجه آزمایش را اعلام می‌کند. این آزمایش یکی از اولین تست‌های تشخیصی مولکولی کاملاً خودکار در جهان است که می‌تواند به طور مستقیم توسط همه مؤسسات پزشکی مورد استفاده قرار گیرد. این آزمایش از طریق مخاط بینی و گلو انجام می‌شود و دقت بالایی دارد.

Vivalytic متشکل از یک دستگاه آنالیزکننده و کارتریج‌های آزمایشی است. در هر کارتریج اجزای بیولوژیکی وجود دارند که برای اثبات اینکه آیا یک نمونه حاوی کرونا ویروس است یا نه، استفاده می‌شوند. اگر بیمار کرونا نداشته باشد، اما یکی از 9 عفونت دیگر را داشته باشد، این مسئله نیاز به آزمایش‌های بیشتری دارد.

اگر تست کرونا آنتی ژن مانند آزمایش‌های سونا به طور مؤثر در اکوسیستم مراقبت‌های بهداشتی در سراسر جهان انجام شوند، این تست‌ها می‌توانند نقش مهمی در جلوگیری از شیوع ویروس کرونا داشته باشند.

تست جریان جانبی (Lateral Flow Assay)

شرکت کانادایی Sona Nanotech تلاش کرده است تا آزمایش کاملاً متفاوتی را برای ویروس کرونا به بازار ارائه دهد. این تست جریان جانبی با پاسخی سریع است و شرکت کانادایی می‌گوید که انتظار دارد آزمایش آن در مدت زمان پنج تا 15 دقیقه به نتیجه برسد. هزینه آن کم بوده و همچنین توسط افراد غیر آموزش دیده قابل انجام است. سنجش جریان جانبی کاربردهای گسترده‌ای دارد و می‌توان از آن برای نمونه گیری از ادرار، خون، بزاق، عرق، مخاط بینی و مایعات دیگر بدن استفاده کرد.

تمام آزمایش‌های جریان جانبی برای شناسایی وجود یک نشانگر بیولوژیکی خاص طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، آزمایش بارداری به دنبال هورمون hCG تولید شده توسط افراد باردار هستند، در حالی که سنجش جریان جانبی، ویروس ایدز را مستقیماً تشخیص می‌دهد.

در آزمایش‌های جریان جانبی، از ذراتی مانند نانو‌میله‌های طلا برای اتصال به مواد بیولوژیکی و حمل آنها در امتداد یک نوار تست استفاده می‌شود و نتیجه مثبت یا منفی ایجاد می‌کند.

این یک تست کرونا PCR نیست که برای نتیجه دادن به یک سوآب و انتظار کشیدن برای جواب آزمایش نیاز داشته باشد. بسیاری از تست‌های آنتی بادی به جریان جانبی متکی هستند، اما آزمایش سونا به طور مستقیم ویروس کرونا را تشخیص می‌دهد.

سهولت استفاده از فنآوری سونا باید آن را برای آزمایش و نظارت در منزل مناسب سازد، تا در صورت نیاز بیماران بتوانند بدون نیاز به حضور در مرکز درمانی، از خود تست بگیرند. همچنین باید بتواند تأیید کند که آیا افراد آماده رهایی از شرایط قرنطینه هستند یا خیر!

 

کلام آخر

هرچه آزمایش بیشتری را انجام شود، تصویر واضح‌تری از اینکه چه کسی آلوده است و بنابراین چه کسی باید قرنطینه شود به دست می‌آید. سنگاپور، کره جنوبی و آلمان به نظر می‌رسد که تاکنون روند همه‌گیری بهتری نسبت به سایر کشورها داشته‌اند. این می‌تواند به افراد کمک کند تا برخی از محدودیت‌های حرکتی را زودتر برطرف کرده و ایده بهتری از آنچه اتفاق می‌افتد ارائه دهند. بسیار مهم است که انواع تست کرونا، اعم از PCR یا آنتی بادی، تا آنجا که ممکن است افزایش یابند تا شواهد واضح در مورد آنچه رخ می‌دهد و قرار است اتفاق بیافتد ارائه شود.