وقتی سلول‌های مضر از کنترل خارج شوند و سلول‌های سالم و طبیعی را از بین ببرند، سرطان می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن آغاز شود.
نوع سرطان مانند سرطان پستان، ریه یا روده بزرگ محل شروع سرطان را نشان می‌دهد. با این حال با پیشرفت شرایط، سلول‌های سرطانی می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته و به تومورهای جدیدی تبدیل شوند. این وضعیت به عنوان متاستاز نامیده می‌شود.
سلول‌های سرطانی پس از جدا شدن از تومور اولیه می‌توانند از طریق سیستم لنفاوی حرکت کرده و آن‌ها را به سمت غدد لنفاوی سوق دهند.
گره‌های لنفاوی اندام‌های بیضی شکل در بسیاری از قسمت‌های بدن از جمله زیر بغل، گردن و کشاله ران هستند. آن‌ها به عنوان بخشی از سیستم ایمنی بدن با فیلتر کردن لنف قبل از ارسال مایعات از طریق سیستم لنفاوی، به ویروس‌ها حمله می‌کنند.
گره‌های لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که به عنوان فیلتر مواد مضر کار می‌کنند. آن‌ها با حمله و از بین بردن میکروب‌هایی که از طریق مایع لنفاوی وارد بدن می‌شوند، به مبارزه با عفونت کمک می‌کنند. صدها غدد لنفاوی در سراسر بدن وجود دارند.
فهرست مطالب
سرطان در غدد لنفاوی ممکن است به 2 روش ایجاد شود:
- سرطانی که از غدد لنفاوی شروع می‌شود، لنفوم نامیده می‌شود (دو نوع: هوچکین “Hodgkin” و غیرهوچکین “Non-Hodgkin”)
- سرطان می‌تواند از جایی دیگر در بدن شروع شود و سپس به غدد لنفاوی گسترش یابد (این وضعیت شایع‌تر است)
سرطان گسترش یافته به غدد لنفاوی
سرطان که در غدد لنفاوی ظاهر می‌شود، شاخصی از گسترش سرطان است. اگر سلول‌های سرطانی فقط در غدد لنفاوی نزدیک تومور اصلی پیدا شوند، این احتمال وجود دارد که شرایط ایجاد شده نشان دهد سرطان در مراحل اولیه است و خیلی فراتر از ناحیه اولیه خود گسترش نیافته است.
از طرف دیگر اگر پزشک شما متوجه شود سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی دورتر از تومور اولیه سرایت کرده‌اند، این احتمال وجود دارد که سرطان با سرعت بیشتری گسترش یابد و در مراحل بعدی باشد.
علاوه بر این مهم است که بدانید چند سلول سرطانی به گره لنفاوی مربوطه سرایت کرده‌اند. اگر سرطان قابل مشاهده یا قابل لمس در غدد لنفاوی وجود داشته باشد یا سرطان در خارج از دیواره‌های غدد لنفاوی رشد کرده باشد، این احتمال وجود دارد که سرطان پیشرفت بیشتری داشته باشد و ممکن است شما به یک برنامه درمانی متفاوت نیاز داشته باشد.
علائم سرطان در حال گسترش به غدد لنفاوی
اگر سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی شما (یا فراتر از غدد لنفاوی شما به قسمت دیگری از بدن) گسترش یافته باشند، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- توده یا تورم در گردن، زیر بازو یا کشاله ران
- تورم در معده (اگر سرطان به کبد گسترش یابد)
- تنگی نفس (اگر سرطان به ریه‌ها سرایت کند)
- درد
- سردرد
- تشنج یا سرگیجه
- عرق شبانه و شدید
- کاهش وزن بدون تلاش و ورزش
- خارش پوست
- احساس خستگی
- از دست دادن اشتها
- سرفه، مشکل تنفس و درد قفسه سینه
علائم و نشانه‌های غدد لنفاوی سرطانی ناشی از لنفوم غیرهوچکین عبارتند از:
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
- لرز
- کاهش وزن
- خستگی
- شکم متورم
- احساس سیری بعد از فقط مقدار کمی غذا
- درد یا فشار قفسه سینه
- تنگی نفس یا سرفه
- عفونت شدید یا مکرر
- کبودی یا خون‌ریزی آسان
- تب (که ممکن است طی چند روز یا چند هفته قطع شود و از بین برود) بدون عفونت
- عرق کردن شبانه و شدید
- کاهش وزن بدون تلاش و بدون ورزش یا رژیم
این احتمال وجود دارد که علائم قابل توجهی در سلول‌های سرطانی در حال گسترش به غدد لنفاوی خود نداشته باشید، بنابراین تشخیص پزشک بسیار مهم است. آن‌ها می‌توانند تعیین کنند که آیا سرطان در یک منطقه جدا شده یا مجزا است یا به بخش‌های دیگر متاستاز شده است.
چه عواملی باعث ابتلا به گره‌های لنفاوی سرطانی می‌شوند؟
همانطور که گفته شد سرطان به دو روش می‌تواند در غدد لنفاوی ظاهر شود:
- این احتمال وجود دارد که از جایی شروع شود و به غدد لنفاوی گسترش یابد.
- سرطانی که از غدد لنفاوی شروع می‌شود، لنفوم نامیده می‌شود.
با این حال به طور معمول سرطان از جایی دیگر شروع می‌شود و سپس به غدد لنفاوی (متاستاز) گسترش می‌یابد. حتی اگر سرطان به غدد لنفاوی سرایت کند، باز هم به اسم بخشی از بدن که در آن منشا گرفته است، نامگذاری می‌شود.
علل بروز و ابتلا به لنفوم هوچکین و لنفوم غیرهوچکین عبارتند از:
- جهش‌های ژنتیکی
- تغییرات در سیستم ایمنی بدن
- کمبود ایمنی (به دلیل شرایط ارثی، برخی از درمان‌های دارویی، پیوند اعضا یا عفونت HIV)
- بیماری‌های خود ایمنی
- عفونت‌های مزمن
عوامل خطرزا در ایجاد لنفوم هوچکین عبارتند از:
- مونونوکلئوز “mononucleosis” عفونی: ویروس Epstein-Barr (EBV) می‌تواند باعث مونونوکلئوز شود. این بیماری خطر ابتلا به لنفوم را افزایش می‌دهد.
- سن: شایع‌ترین علت در اوایل جوانی (به ویژه در 20 سالگی فرد) و در اواخر بزرگسالی (بعد از 55 سالگی) است. افراد 20-30 ساله و همچنین 55 ساله و بالاتر، بیشتر در معرض خطر ابتلا به لنفوم هستند.
- جنسیت: در مردان کمی بیشتر از زنان رخ می‌دهد
- سابقه خانوادگی: اگر خواهر و برادری به لنفوم هوچکین مبتلا باشند، خطر ابتلا کمی بیشتر است. اگر خواهر یا برادر مبتلا دوقلوهای یکسان باشند، این خطر به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
- سیستم ایمنی ضعیف: به طور مثال افرادی که مبتلا به HIV هستند، کسانی که به منظور سرکوب سیستم ایمنی بدن پس از پیوند عضو دارو می‌خورند و افرادی که بیماری‌های خود ایمنی دارند
عوامل خطرزا به منظور ابتلا به لنفوم غیرهوچکین عبارتند از:
- سن: بیشتر لنفومها در افراد 60 سال به بالا رخ می‌دهند. با این حال برخی از انواع رایج آن در کودکان و جوانان نیز ایجاد می‌شود.
- رابطه جنسی: برخی از انواع این بیماری که متآثر از رابطه جنسی است، بیشتر در خانمها وجود دارد. مردان در معرض خطر ابتلای بیشتری از انواع دیگر این بیماری هستند.
- قومیت و محل زندگی: در ایالات متحده، آمریکایی‌های آفریقایی تبار و آمریکای آسیایی در مقایسه با سفیدپوستان کمتر خطر ابتلا به لنفوم غیرهوچکین را دارند. لنفوم غیرهوچکین بیشتر در کشورهای پیشرفته دیده می‌شود.
- مواد شیمیایی و تابش: تابش هسته‌ای و برخی مواد شیمیایی کشاورزی با لنفوم غیرهوچکین ارتباط دارند.
- نقص ایمنی: خطر ابتلا به فردی که سیستم ایمنی بدنش کمتر فعال است، بسیار بیشتر از افراد دیگر مشاهده شده است. این وضعیت ممکن است به دلیل مصرف داروهای anti-rejection به دنبال پیوند عضو یا HIV باشد.
- بیماری‌های خود ایمنی: این نوع بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به سلول‌های خود بدن حمله کند. به عنوان مثال این وضعیت را می‌توان در آرتریت روماتوئید و بیماری سلیاک مشاهده کرد.
- عفونت: برخی از عفونت‌های ویروسی و باکتریایی که لنفوسیت‌ها “lymphocytes” را تغییر می‌دهند مانند ویروس Epstein-Barr (EBV)، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند. این ویروس باعث تب وابسته به غده می‌شود.
- کاشت یا جراحی زیبایی پستان “Breast implants”: این وضعیت می‌تواند منجر به لنفوم سلول بزرگ آناپلاستیک “anaplastic” در بافت پستان شود.
- وزن بدن و رژیم غذایی: انجمن سرطان آمریکا (ACS) گزارشی منتشر کرده است مبنی بر این موضوع که اضافه وزن و چاقی ممکن است در ایجاد لنفوم نقش داشته باشد. با این حال به منظور تأیید پیوند، تحقیقات بیشتری لازم است.
غدد لنفاوی سرطانی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
به طور معمول غدد لنفاوی بسیار کوچک هستند و این احتمال وجود دارد که مکانیابی آن‌ها دشوار باشد. عفونت، التهاب یا سرطان می‌تواند باعث بزرگ شدن گره‌ها شود و اگر به سطح بدن نزدیک باشد، این امکان وجود دارد که به اندازه کافی بزرگ باشد که با انگشتان احساس شود. برخی ممکن است به اندازه‌ای بزرگ باشند که قابل رویت باشند.
با این وجود هنگامی که فقط چند سلول سرطانی در یک غدد لنفاوی وجود دارند، تنها راهی که پزشک می‌تواند از نظر سرطان بررسی و آزمایش کند، برداشتن تمام یا بخشی از غدد لنفاوی است.
- بیوپسی برداشتن یک غدد لنفاوی است.
- نمونه‌برداری از غدد لنفاوی یا تشریح غدد لنفاوی برداشتن غدد لنفاوی متعدد است.
همچنین این احتمال وجود دارد که پزشکان از یک یا چند گره با استفاده از سوزن نمونه‌برداری کنند. به منظور جستجو و بررسی بزرگ شدن گره‌ها در اعماق بدن، ممکن است از اسکن یا سایر آزمایشات تصویربرداری استفاده شود.
آزمایش خون و نمونه برداری: این موارد می‌توانند وجود لنفوم را تشخیص دهند و به پزشک کمک کنند تا انواع مختلف بیماری را تشخیص دهد.
نمونه‌برداری شامل برداشتن نمونه از بافت لنفاوی توسط جراح است. سپس پزشک آن را برای معاینه به آزمایشگاه می‌فرستد. جراح ممکن است یک قسمت کوچک یا تمام گره‌های لنفاوی را از بین ببرد. در بعضی موارد این احتمال وجود دارد که از سوزن برای گرفتن نمونه بافت استفاده کنند.
همچنین ممکن است انجام بیوپسی مغز استخوان لازم باشد. این روش ممکن است به بی‌حس کننده موضعی، آرام بخش یا بیهوشی عمومی نیاز داشته باشد.
نمونه‌برداری و آزمایش‌های دیگر می‌توانند مرحله سرطان را تأیید کنند تا ببینند آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن سرایت کرده است یا خیر.
آزمایشات تصویربرداری:
این احتمال وجود دارد که یک پزشک اسکن تصویربرداری را درخواست کند:
- سی تی اسکن
- اسکن MRI
- اسکن PET
- عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه، شکم و لگن
- سونوگرافی
یک ضربه نخاعی: در این روش، یک جراح با استفاده از یک سوزن نازک و بلند، مایع نخاع را تحت بی‌حسی موضعی برمی‌دارد و آزمایش می‌کند.
درمان سرطان غدد لنفاوی چگونه است؟
اغلب پزشکان مراحل سرطان را با استفاده از سیستم TNM طبقه بندی می‌کنند:
- T (تومور tumor) به اندازه یا میزان تومور اشاره دارد
- N (تعداد number) به تعداد گره‌های لنفاوی حاوی سرطان اشاره دارد
- M (متاستاز metastasis) به گسترش سرطان به نقاط دوردست بدن اشاره دارد
روش‌های تشخیصی مانند نمونه برداری یا آزمایش تصویربرداری به پزشک کمک می‌کنند تا میزان سرطان و تعداد غدد لنفاوی تحت تأثیر را تعیین کند.
درمان در شرایط زیر تحت تأثیر قرار می‌گیرد:
- چه تعداد یا چه مقدار سلول‌های سرطانی در غدد لنفاوی شما وجود دارد
- در شرایطی که سرطان بسیار فراتر از محل اصلی گسترش یافته باشد
درمان غدد لنفاوی سرطانی به نوع سرطان و مرحله سرطان بستگی دارد و ممکن است شامل یک یا چند مورد زیر باشد:
- شیمی درمانی
- ایمونوتراپی “Immunotherapy”
- پرتو درمانی
- پیوند مغز استخوان (که “پیوند سلول بنیادی” نیز نامیده می‌شود)
- عمل جراحی
تشریح درمان سرطان غدد لنفاوی:
در صورت لزوم، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بیولوژیک درمانی: این روش یک درمان دارویی است که سیستم ایمنی بدن را برای حمله به سرطان تحریک می‌کند. این دارو با ورود میکروارگانیسم‌های “microorganisms” زنده به بدن به این مهم دست می‌یابد.
- آنتی بادی درمانی: یک متخصص پزشکی، آنتی بادی‌های مصنوعی را وارد جریان خون می‌کند. این آنتی بادی‌ها به سموم سرطانی واکنش نشان می‌دهند.
- شیمی درمانی: یک تیم مراقبت‌های بهداشتی، درمان تهاجمی دارویی را به منظور هدف قرار دادن و از بین بردن سلول‌های سرطانی انجام می‌دهند.
- رادیوایمنی درمانی “Radioimmunotherapy”: این روش، دوزهای رادیواکتیو با قدرت بالا را مستقیماً وارد سلول‌های B سرطانی و سلول‌های T می‌کند تا آن‌ها را از بین ببرد.
- پرتودرمانی: پزشک ممکن است این نوع درمان را به منظور هدف قرار دادن و تخریب مناطق کوچک سرطان توصیه کند. پرتودرمانی از دوزهای متمرکز تابش برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.
- پیوند سلول‌های بنیادی: این روش به دنبال شیمی درمانی با دوز بالا یا پرتودرمانی می‌تواند به بازگرداندن مغز استخوان آسیب دیده کمک کند.
- استروئیدها “Steroids”: این احتمال وجود دارد که پزشک به منظور درمان لنفوم استروئید تزریق کند.
- جراحی: این احتمال وجود دارد که جراح پس از گسترش لنفوم، طحال یا سایر اندام‌ها را خارج کند. با این حال یک متخصص سرطان یا آنکولوژیست “oncologist”، بیشتر اوقات درخواست جراحی را به منظور گرفتن نمونه‌برداری دارد.
چشم انداز و آینده بلند مدت سرطان غدد لنفاوی چگونه است؟
سلول‌های سرطانی که به غدد لنفاوی گسترش یافته‌اند چه در نزدیکی محل اصلی و چه در جاهای دیگر، این موضوع ممکن است نشان دهنده پیشرفت سرطان باشد.
توجه به این موضوع بسیار مهم است که از پزشک خود تشخیص و نتیجه نهایی را بگیرید. آن‌ها می‌توانند میزان گسترش سرطان را به طور بالقوه تعیین کنند همچنین می‌توانند یک برنامه درمانی مناسب را پیشنهاد دهند.
