عفونت لگنی در زنان چیست؟

بیماری التهابی لگن، التهاب در اندام‌های تولید مثل زنان است. این بیماری می‌تواند منجر به تشکیل اسکار با نوارهای رشته‌ای شود؛ این نوارها بین بافت‌ها و اندام‌ها ایجاد می‌شوند.

این وضعیت می‌تواند رحم یا زهدان، لوله‌های رحمی، تخمدان‌ها یا ترکیبی از آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

عوارض این بیماری شامل درد مزمن و مداوم در لگن، حاملگی خارج رحمی و ناباروری است. طبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، از هر 8 زن که به بیماری التهاب لگن (PID) مبتلا شده‌اند، 1 نفر در باردار شدن با مشکل رو‌به‌رو خواهند شد.

بیشتر موارد، ناشی از عفونت درمان نشده در واژن یا دهانه رحم است که گسترش می‌یابد.

عفونت‌های مقاربتی (STIs) یک علت شایع در ابتلا به این بیماری است، اما این احتمال وجود دارد که این بیماری در اثر عفونت در نقاط مختلف و با دلایل دیگر ایجاد شود.

نظرسنجی ملی سلامت و تغذیه (NHANES)  از سال 2013 تا سال 2014 نشان می‌دهد که از 1.171 نفر از زنان با تجربه جنسی در سن باروری در ایالات متحده، 4/4 درصد به PID مبتلا شده‌اند.

حدود 800000 زن هر ساله در ایالات متحده تشخیص و تست PID را انجام می‌دهند.

 

حقایق شفاف درباره بیماری التهابی لگن

• اغلب بیماری التهابی لگن (PID) از یک عفونت انتقال یافته‌ی مقاربتی درمان نشده یا سایر عفونت‌های زنان ناشی می‌شود.
• علائم ممکن است قابل توجه نباشد اما می‌تواند شامل درد و تب باشد.
• PID درمان نشده می‌تواند منجر به ایجاد زخم، مشکلات باروری یا آبسه شود.
• معمولاً درمان با آنتی بیوتیک انجام می‌شود اما ممکن است جراحی نیز لازم باشد.
• استراتژی‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های لگنی شامل تمرین در برقراری رابطه جنسی ایمن و نداشتن چندین شریک جنسی است.

 

علائم بیماری عفونت لگنی

بیماری التهابی لگن می‌تواند باعث درد شود همچنین منجر به ناباروری گردد.

بسیاری از زنان مبتلا به PID هیچ علائمی ندارند. اگر علائمی ظاهر شود، این علائم از خفیف تا شدید متفاوت است. با این حال PID درمان نشده می‌تواند عواقب جدی داشته باشد.

علائم احتمالی عبارتند از:

• درد شدید به ویژه در ناحیه لگن
• درد در پایین شکم (شایع‌ترین علامت)
• درد در قسمت فوقانی شکم
• تب
• خستگی
• خون‌ریزی یا لکه بینی بین دوره‌ها
• قاعدگی نامنظم
• درد در کمر و راست روده
• درد در هنگام رابطه جنسی
• ترشحات غیرمعمول واژن
• ترشحات واژن با بوی بد افزایش یافته
• تکرر ادرار
• استفراغ

بیماری التهابی لگن می‌تواند باعث درد خفیف یا متوسط شود. با این حال برخی از زنان دارای درد و علائم شدید مانند موارد زیر هستند:

• درد شدید در شکم
• استفراغ پر تکرار
• غش کردن
• تب بالا (بیشتر از 101 درجه فارنهایت)

اگر علائم شدید دارید ، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه نمایید. این عفونت ممکن است به جریان خون یا سایر قسمت‌های بدن شما سرایت کرده باشد. این موضوع می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.

بعضی اوقات علائم شبیه علائم کیست تخمدان، آپاندیسیت “appendicitis”، آندومتریوز “endometriosis” یا عفونت دستگاه ادراری (UTI) است.

PID می‌تواند بسیار حاد باشد و تا 30 روز طول بکشد. اگر عفونت لگنی بیش از 30 روز طول بکشد، مزمن است.

یک مشکل در درمان PID این است که علائم متنوعی دارد همچنین ممکن است در برخی از زنان هیچ علائمی نداشته باشد.

فردی که علائم را تجربه می‌کند و احتمال می‌دهد در معرض STI یا علل دیگر عفونت قرار گرفته است، می‌بایست به پزشک مراجعه کند.

 

عوارض بیماری التهاب یا عفونت لگنی در زنان

عوارضی که در صورت عدم درمان PID ایجاد می‌شوند عبارتند از:

• اسکارهایی که می‌توانند منجر به مشکلات باروری شوند.
• PID مکرر
• درد شدید در ناحیه لگن
• آبسه توبو در تخمدان

بسیاری از زنان تا زمانی که به دنبال مشاوره پزشکی جهت رفع مشکلات ناباروری نباشند، نمی‌دانند که مبتلا به PID هستند.

فردی که به PID مبتلا شده است به دلیل زخم شدن لوله‌های رحمی 20 درصد احتمال ناباروری و 9 درصد خطر بارداری خارج رحمی در آینده دارد. احتمال ابتلا به درد مزمن لگن 18 درصد است.

 

علل و عوامل خطرزا در ابتلا به بیماری لگنی

معمولاً  PID با عفونت از واژن شروع می شود و به دهانه رحم گسترش می‌یابد. سپس این عفونت ممکن است به لوله‌های رحمی و تخمدان‌ها منتقل شود.

علت عفونت می‌تواند باکتریایی، قارچی یا انگلی باشد اما این احتمال وجود دارد یک یا چند نوع باکتری دلیل ایجاد بیماری باشد.

باکتری‌های مقاربتی شایع‌ترین علت PID هستند. کلامیدیا “Chlamydia” شایع‌ترین نوع بیماری لگنی است و در رتبه بعدی بیماری سوزاک “gonorrhea” قرار دارد.

پزشکان آمریکایی (AFP) تخمین می‌زنند که بین 80 تا 90 درصد زنان مبتلا به کلامیدیا و 10 درصد از مبتلایان به سوزاک هیچ علائمی ندارند.

حدود 10 تا 15 درصد از زنان مبتلا به کلامیدیا یا سوزاک به PID به عنوان یک عفونت ثانویه مبتلا می‌شوند.

عوامل خطرزا در ابتلا به عفونت لگنی

جدا از STI، برخی دیگر از عوامل خطرزا، خطر ابتلا به PID را افزایش می‌دهند.

در صورت ورود باکتری به واژن، زایمان، سقط جنین یا افتادن بچه عفونت لگنی شکل می‌گیرد. اگر دهانه رحم کاملاً بسته نشود، عفونت می‌تواند به راحتی گسترش یابد.

دستگاه داخل رحمی (IUD)، نوعی کنترل بارداری است که در رحم قرار می‌گیرد. این دستگاه می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد؛ افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌ها، درصد PID را بالا می‌برد.

نمونه برداری از آندومتر که طی آن نمونه‌ای از بافت جهت تجزیه و تحلیل برداشته می‌شود، خطر عفونت و PID را در مراحل بعدی افزایش می‌دهد.

در صورت گسترش عفونت از آپاندیس به لگن (در آپاندیسیت) احتمال خطر ابتلا به بیماری افزایش می‌یابد.

 

چه کسی بیشتر تحت تأثیر بیماری عفونت لگنی قرار می‌گیرد؟

عفونت PID در زنان، طی فعالیت‌های زیر افزایش می‌یابد:

• زنان زیر 25 سال داشته باشند و از نظر جنسی فعال باشند.
• چندین شریک جنسی داشته باشند.
• از داروهای جلوگیری از بارداری استفاده نکنند.
• استفاده بیش از حد از اسپری‌های آب و ضدعفونی کننده

این بیماری بیشتر در بین زنان 15 تا 29 ساله دیده می‌شود.

 

تشخیص عفونت لگنی

یک پزشک در مورد علائم بیماری از بیمار سوالاتی می‌پرسد و معاینه لگن را جهت بررسی وضعیت بیمار انجام می‌دهد.

همچنین آن‌ها جهت تشخیص ابتلا به کلامیدیا و سوزاک آزمایشاتی انجام خواهند داد.

در این آزمایشات ممکن است یک سواب “swab” از دهانه رحم یا از مجاری ادراری و از مثانه که ادرار از آن جریان دارد گرفته شود. همچنین در این شرایط ممکن است آزمایشات خون و ادرار تجویز شود.

به منظور بررسی التهاب در لوله‌های رحمی از اسکن اولتراسوند “ultrasound” استفاده می‌شود.

گاهی از لاپاراسکوپ “laparoscope” جهت مشاهده ناحیه عفونی و درگیر استفاده می‌شود. در صورت لزوم می‌توان از طریق این روش نمونه‌های بافتی گرفت.

ارزیابی شدت و آسیب بیماری عفونت لگنی

اگر پزشک تشخیص دهد که شما به بیماری التهاب لگن مبتلا هستید، ممکن است آزمایش‌های بیشتری انجام دهند و ناحیه لگن شما را از نظر آسیب‌دیدگی بررسی کنند. PID می‌تواند باعث ایجاد زخم در لوله‌های رحمی و آسیب دائمی به اندام‌های تولید مثل شود.

آزمایشات اضافی شامل موارد زیر است:

• سونوگرافی لگن. این تست یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی جهت ایجاد تصاویر از اندام‌های داخلی شما استفاده می‌کند.
• نمونه برداری از آندومتر. در این روش سرپایی پزشک یک نمونه کوچک از پوشش رحم شما را خارج و بررسی می‌کند.
• لاپاراسکوپی. لاپاراسکوپی یک روش سرپایی است که در آن پزشک یک ابزار انعطاف پذیر را از طریق یک برش در شکم شما وارد می‌کند و از اندام‌های لگن شما عکس می‌گیرد.

 

درمان بیماری عفونت لگنی

درمان زودهنگام بیماری، احتمال بروز عوارضی مانند ناباروری را کاهش می‌دهد. درمان بیماری عفونت لگنی مراحل متفاوتی دارد که بسته به نوع و شدت بیماری، تغییر می‌کند. در مراحل اولیه بیماری، درمان‌ها به شکل دارویی هستند ولی در مراحل شدت یافته درمان‌های جراحی تجویز می‌گردند. عفونت‌ها ممکن است از چندین نوع باکتری نشآت بگیرند. در بررسی و انجام آزمایشات به این موضوع که کدام باکتری علت اصلی بیماری عفونت لگنی است دقت نمایید.

درمان آنتی بیوتیکی

اولین نوع درمان عفونت لگنی با آنتی بیوتیک است. این موضوع بسیار مهم است که دستورالعمل‌های پزشکی را دنبال نمایید و تمام نسخه‌ها و توصیه‌ها را اجرا کنید. معمولاً یک دوره 14 روز به طول می‌انجامد.

اغلب بیش از یک نوع باکتری، PID را درگیر می‌کند بنابراین احتمال این مسئله وجود دارد که بیمار، دو آنتی بیوتیک را با هم مصرف کند.

اگر آزمایشات نشان دهد که کدام باکتری عامل اصلی بیماری است، درمان هدفمندتر امکان پذیر است.

آنتی بیوتیک‌ها جهت درمان PID عبارتند از:

• سفوکسیتین “cefoxitin”
• مترونیدازول “metronidazole”
• سفتریاکسون “ceftriaxone”
• داکسی سایکلین “doxycycline”

اگر آنتی بیوتیک‌ها ظرف مدت 3 روز تفاوتی در روند بیماری ایجاد نکنند، بیمار می‌بایست کمک بیشتری از پزشک بگیرد. پزشک ممکن است آنتی بیوتیک درمانی وریدی یا تغییر دارو را توصیه نماید.

بستری شدن و جراحی

• بستری شدن در بیمارستان: اگر خانم مبتلا به PID باردار باشد یا علائم بسیار شدیدی داشته باشد، احتمال این مساله وجود دارد که در بیمارستان بستری شود. با توجه به شرایط و وضعیت ممکن است در بیمارستان داروی وریدی تجویز شود.
• جراحی: این مورد به ندرت مورد نیاز است اما در صورت وجود زخم در لوله‌های رحمی یا وجود آبسه، نیاز به تخلیه وجود دارد. این روش ممکن است شامل جراحی سطحی یا غیرتهاجمی “keyhole” باشد یا شامل برداشتن یک یا هر دو لوله رحمی شود.

پزشکان ترجیح می‌دهند هر دو لوله رحمی را خارج نکنند زیرا در صورت خارج کردن هر دو لوله، زن به طور طبیعی نمی‌تواند باردار شود.

احتمال این موضوع وجود دارد که شریک جنسی زن، نیاز به درمان یک نوع از STI داشته باشد. اگر شریک زندگی به STI مبتلا باشد، در صورت عدم درمان عفونت، خطر عود مجدد وجود خواهد داشت.

بیمار باید تا پایان درمان از رابطه جنسی خودداری کند.

 

عوارض طولانی مدت بیماری التهابی لگن

اگر فکر می‌کنید مبتلا به PID شده‌اید، یک قرار ملاقات با پزشک خود تنظیم نمایید. علائم برخی دیگر از بیماری‌ها مانند UTI می‌تواند مانند بیماری التهابی لگن باشد. با این حال پزشک می‌تواند PID را آزمایش کند و سایر بیماری‌ها را رد نماید.

اگر PID خود را درمان نکنید، علائم شما بدتر می‌شود و منجر به مشکلات گسترده‌ای می‌شود، مانند:

• ناباروری، ناتوانی در بارداری و نگهداری جنین
• حاملگی خارج رحمی، نوعی از حاملگی‌ است که در خارج از رحم اتفاق می‌افتد.
• درد مزمن لگن، درد در زیر شکم ناشی از زخم شدن لوله‌های رحمی و سایر اندام‌های لگن
• این عفونت می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن شما نیز سرایت کند. اگر عفونت به خون شما سرایت کند، خطرناک است و باعث تهدید زندگی می‌گردد.

 

جلوگیری از ابتلا به عفونت لگنی

PID می‌تواند به یک بیماری جدی تبدیل شود اما روش‌هایی برای به حداقل رساندن خطر وجود دارد:

• انجام منظم غربالگری، به ویژه برای کسانی که چندین شریک جنسی دارند.
• اطمینان از اینکه شرکای جنسی از نظر عفونت و STI آزمایش و تست می‌شوند.
• به حداقل رساندن اسپری‌های آب یا ضدعفونی کننده زیرا این وضعیت خطرابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد.
• استفاده از کاندوم یا کلاهک دهانه رحم جهت انجام رابطه جنسی ایمن
• برقراری رابطه جنسی زود هنگام پس از زایمان یا پس از سقط جنین یا از دست رفتن بارداری
• رابطه جنسی باید شدیدا کنترل شود تا دهانه رحم به درستی بسته شود.

 

چشم انداز کوتاه مدت بیماری التهابی لگن

به طور کلی بیماری التهابی لگن یک بیماری قابل درمان است و بیشتر خانم‌ها بهبود و درمان کامل می‌یابند.

با این حال طبق گزارشات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، از هر 8 زن 1 نفر با سابقه PID مشکل در بارداری و نگهداری جنین داشته است اما همچنان بارداری برای اکثر خانم‌ها امکان پذیر است. تشخیص زودهنگام بیماری و درمان آن توسط پزشک متخصص، احتمال وقوع عوارض بیماری را به شدت کاهش می‌دهد.

جهت تشخیص و درمان بیماری عفونت لگنی به کدام متخصص مراجعه کنم؟

هیچ آزمایش واحدی به منظور تشخیص و درمان بیماری التهابی لگن در زنان (PID) وجود ندارد. این بیماری براساس علائم و معاینه زنان تشخیص داده می‌شود. پزشک ابتدا از شما در مورد سابقه پزشکی و جنسی سوال خواهد کرد سپس با توجه به اطلاعات به دست آمده، آزمایشات را تجویز می‌نماید. در صورت مشاهده هر گونه علائم و به وجود آمدن وضعیت خاص زنانه به پزشک زنان و زایمان مراجعه نمایید. پزشک زنان تاریخچه‌ی پزشکی شما را مطالعه می‌نماید و با توجه به اطلاعات به دست آمده و معاینات فیزیکی درمان را آغاز می‌کند. به خاطر داشته باشید رعایت تمامی نکات و دستورالعمل‌های پزشکی به شما در درمان زودهنگام بیماری کمک می‌نماید و عوارض بعدی بیماری را به حداقل می‌رساند.

 

منبع: www.medicalnewstoday.com