حیات بخشیدن به موجودی دیگر یکی از عجیب‌ترین حس‌های زندگی هر مادری است اما این حس زیبا در هفته‌های بارداری با فراز و نشیب‌های زیادی همراه است.
برخی از علائم بارداری ممکن است هفته‌ها و حتی ماه‌ها طول بکشد در حالی که برخی از ناراحتی های بارداری موقتی هستند یا همه زنان را تحت تاثیر خود قرار نمی دهند.
دکتر شیرین نیرومنش ، پزشک متخصص زنان و زایمان می‌گوید: بارداری یک پروژه بلند است که به طور معمول ۴۰ هفته به طول می‌انجامد. این پروژه به سه دوره سه ماهه تقسیم می شود. هر کدام از این دوره ها حدود ۱۲الی ۱۳هفته طول می کشند. در هر دوره سه ماهه تغییراتی در بدن مادر رخ می دهد و هم‌زمان جنین هم رشد می کند.
تغییرات بارداری هفته به هفته را در سه بازه زمانی کلی می‌خوانید:
- هفته‌های بارداری ۱ تا ۱۲
- هفته‌های بارداری ۱۲تا ۲۸
- هفته‌های بارداری ۲۸ تا ۴۰
هفته‌های بارداری ۱ تا ۱۲
زنان به طور معمول علائم زیادی را در هفته‌های اول بارداری و به علت تغییرات هورمونی تجربه می‌کنند در هفته‌های نخست بارداری ممکن است تغییرات زیادی در ظاهر دیده نشود اما به علت تغییرات هورمونی، اتفاقات زیادی درون بدن مادر در حال رخ دادن است. به‌عنوان مثال هورمون گونادوتروپین از لحظه لقاح در بدن زن به وجود می‌آید. این هورمون در ادرار زن در حدود یک هفته پس از قاعدگی عقب‌افتاده دیده میشود. این هورمون همان چیزی که موجب مثبت شدن تست‌های خانگی بارداری میشود.
بالا رفتن سطح هورمون استروژن و گونادوتروپین میتواند موجب حالت تهوع یا استفراغ شود که با نام بیماری صبحگاهی شناخته می‌شوند و بخشی از زنان در ماههای اول بارداری آن را تجربه می‌کنند. برخلاف نامی که به آن داده‌اند، بیماری صبحگاهی میتواند در زمان‌های غیر صبح هم رخ دهد.
علائم هفته‌های اول بارداری
زنان باردار در سه ماه اول بارداری بیش از حالت عادی احساس خستگی می‌کند، وضعیتی که در اثر بالارفتن هورمون پروژسترون به وجود می‌آید و باعث ایجاد خواب‌آلودگی میشود. تکرر ادرار هم میتواند در این دوران دیده شود وعلت آن این است که در این زمان رحم رشد می‌کند و به مثانه فشار می‌آورد. در اوایل بارداری، سینه‌های زنان متورم و حساس می‌شوند که عارضه دیگری از بالا رفتن هورمون‌های بارداری است. آئرولا، پوست اطراف نوک پستان هم تیره‌تر و بزرگ‌تر میشود.
سیستم هاضمه زنان باردار هم ممکن است کُندتر از حد معمول کار کند تا بتواند مواد مغذی مفید را به‌خوبی جذب کند. منتهی بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت کاهش تحرک سیستم گوارش منجر به شکایت‌هایی مانند سوزش معده، یبوست، نفخ و باد میشود.
بسیاری از بخش‌های بدن در دوران بارداری سخت‌تر کار می‌کنند و این شامل قلب هم میشود. تپش قلب به خاطر پمپاژ کردن خون به رحم افزایش پیدا می‌کند تا بتواند مواد مورد نیاز جنین را فراهم کند.
در کنار تغییرات جسمانی، زنان ممکن است بالا و پایین‌های روحی زیادی را هم در ماههای اول و ماههای بعدی تجربه کنند. این احساسات طیف متنوعی از گریه کردن تا نوسانات خلقی، فراموشی، ترس، اضطراب و هیجان را شامل میشود.
هفته‌های بارداری؛ ۱ تا ۴
مهم‌ترین نکته‌های ماه اول بارداری این است که در این ماه شما با انجام آزمایشات به نتایج قطعی درباره بارداری خود می‌رسید. مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید یافتن یک پزشک مناسب است؛ پزشکی که بتواند شما را در این نه ماه همراهی کند و به سوالات شما پاسخ دهد. دریافت مکمل‌های غذایی مناسب از جمله، اسید فولیک، کلسیم، آهن و ویتامین ب ۱۲ از جمله موادی است که دریافت کافی آن در مراحل رشد جنین بسیار اهمیت دارد.
اگر هنوز نسبت به باردار بودن خود مشکوک هستید می‌توانید علائم و نشانه‌های بارداری را در این مقاله مطالعه کنید.
هفته‌های بارداری ؛ ۴ تا ۸
پزشکان در این مدت ممکن است کار زیادی با شما نداشته باشند. شما باید کمی صبر داشته باشید تا زمان انجام معاینات جدید برسد. هنوز برای انجام سونوگرافی زود است. همچنان باید به تغذیه و به‌خصوص خواب خود اهمیت زیادی بدهید و اجازه ندهید استرس بر شما غلبه کند.
هفته‌های بارداری ؛ ۸ تا ۱۲
اگر سن شما بیشتر از ۳۵ سال است و سابقه بیماری‌های ژنتیکی دارید ممکن است مشاوره ژنتیکی یا آزمایش موسوم به CVS برای شما ضروری باشد. در کل غربالگری سه ماهه اول بارداری بین هفته‌های ۱۱ تا ۱۴ انجام میشود. این آزمایش‌ها معمولا شامل آزمایش خون و سونوگرافی میشود، علاوه بر این بررسی ضربان قلب، سن، محل جفت، مایع دور جنین و ضخامت پشت گردن از جمله این بررسی‌هاست. آزمایش خون مادر در کنار سونوگرافی با هم تجزیه و تحلیل میشود تا مواردی همچون سندروم دان مشخص شود.
هفته‌های بارداری۱۲تا ۲۸
برخی از علائم ناخوشایند اولیه در سه ماهه دوم بارداری کمتر شده و ممکن است ناپدید شوند زیرا بدن مادر خودش را با تغییرات هورمونی مطابقت میدهد.
هفته‌های بارداری ؛ ۱۲ تا ۱۶
احتمالا خوابیدن راحت‌تر شده و سطح انرژی افزایش پیدا می‌کند. حالت تهوع و استفراغ معمولا بهتر شده یا به‌طور کلی از بین می‌رود اما سایر نشانه‌ها ممکن است با رشد جنین همچنان ادامه پیدا کند. زنان در لگن احساس فشار و سنگینی دارند. هر چه تکان‌های جنین بیشتر میشود و رحم گسترش پیدا می‌کند این فشار در لگن بیشتر میشود. پوست شکم با بزرگ‌تر شدن حساس‌تر و کشیده‌تر میشود.
علاوه‌براین، با افزایش وزن بارداری و سنگینی قسمت جلوی شکم، امکان درد پشت و کمر هم بیشتر میشود.
هفته‌های بارداری ؛ ۱۶ تا ۲۰
در این دوران بد نیست که سری به دندانپزشک بزنید زیرا ۸۰ درصد زنان در دوران بارداری خود از نرمی یا خونریزی لثه شکایت دارند.
ورزش و تحرک را فراموش نکنید. ورزش کردن از بسیاری از عوارض آزاردهنده بارداری مانند رگ‌های واریسی، دردهای پشت، نفخ و تورم می‌کاهد. متخصصان ۳۰ دقیقه ورزش روزانه یا در بیشتر روزهای هفته را توصیه می‌کنند. پیاده‌روی یکی از بهترین روش‌ها برای تحرک در این دوره است.
حدود هفته ۱۶ بارداری بسیاری از زنان با مشکل یبوست مواجه می‌شوند، توصیه‌های پزشکان در این زمینه مصرف بیشتر مایعات و فیبر است.
برخی مواقع در هفته‌های ۱۶ و ۱۸ بارداری ممکن است مادر حرکات جنین را مثل لگد زدن، ول خوردن و چرخیدن را احساس کند.
غربالگری نوبت دوم در هفته‌های ۱۵ تا ۲۲ بارداری انجام میشود. این غربالگری شامل آزمایش خون مادر و تست چهارگونه هورمون‌های جنینی است.
هفته‌های بارداری ؛۲۰ تا ۲۴
یکی از سوال‌هایی که برای مادران پیش می‌آید درباره خوردن ماهی است اگرچه ماهی‌ها منابع بسیار غنی از امگا۳ هستند اما مصرف برخی از آنان به سبب بالا بودن سطح جیوه توصیه نمی‌شوند. این ماهی‌ها شامل مواردی همچون کوسه ماهی، شاه ماهی، ماهی تن و … هستند. در این مقاله می‌توانید بیشتر درباره رژیم غذایی مناسب دوره بارداری بخوانید.
عفونت دستگاه‌های بارداری نیز یکی دیگر از موارد شایع در این مدت است. اگر تعداد دفعات ادرار شما بیشتر شده یا هنگام ادرار احساس سوزش داشتید، با نشانه‌های عفونت ادراری روبه‌رو هستید. شاید لازم باشد از آنتی‌بیوتیک استفاده کنید اما حتما باید با پزشک خود تماس بگیرید.
هفته بیستم بارداری، میانه مسیر بارداری است. برخی از پزشکان به مادران پیشنهاد می‌دهند که یک ماه عسل بارداری داشته باشند و به این بهانه یک تعطیلات کوچک به خودشان هدیه دهند.
هفته‌های بارداری ؛۲۴ تا ۲۸
سوزش معده یکی از مشکلات زنان در میانه بارداری است. برای رفع این مشکل بهتر است به جای خوردن سه وعده اصلی سنگین، از چند وعده کوچک‌تر استفاده کنید و ازغذاهای پرچرب و سرخ کردنی پرهیز کنید. برای داشتن خواب آرام، چند ساعت پیش از خواب غذاهای سنگین نخورید.
۷۵ درصد از زنان باردار ورم را در از میانه بارداری خود تجربه می‌کنند. نوشیدن آب زیاد میتواند باعث گردش خون سریع‌تر در بدن‌تان شود و از شدت آن بکاهد.
۲۸امین هفته بارداری، یکی از متعادل‌ترین هفته‌های بارداری در طول کل بارداری است. در این زمان است که زن به‌طور کلی احساس خوبی دارد و کمتر در معرض سقط جنین و زایمان پیش از موعد قرار دارد. در این موقع حتی می‌توانید سفر کنید زیرا برخی از متخصصان ممکن است سفر با هواپیما را از هفته ۳۶ بارداری به بعد منع کنند.
هفته‌های بارداری ۲۸ تا ۴۰
در طول دوره سوم بارداری، با بزرگ‌تر شدن رحم، فشار بیشتری به دیافراگم وارد میشود. این امر باعث میشود تنفس برای مادر سخت شود چون ریه‌ها فضای کمتری دارند.
ممکن است دفعات اجابت مزاج افزایش پیدا کند زیرا فشار بیشتری به مثانه وارد میشود. درد‌هایی در پشت، پهلوها و لگن احساس میشود.
صورت مادر ممکن است لکه‌های تیره‌ای پیدا کند و ترک‌هایی روی شکم، ران‌ها، سینه‌ها و پشت مادر به وجود بیاید. او همچنین ممکن است متوجه ورم و رگ‌های واریسی روی پاهای خود شود.
هفته‌های بارداری ؛۲۸ تا ۳۲
در سه ماهه سوم، ممکن است سینه‌های زن کمی شیر زرد رنگ یا همان آغوز از خود ترشح کند زیرا سینه‌ها در حال آماده شدن برای شیر دادن به نوزاد هستند. در این زمان کودک آرام آرام به سمت پایین شکم حرکت می‌کند. اگر به شکم خود ضربه بزنید متوجه می‌شوید که جنین هم به شما پاسخ میدهد و با لگدهایی ابراز وجود می‌کند. در این زمان می‌توانید با فرزندتان صحبت کنید، برایش موسیقی پخش کنید و به‌طور خلاصه با آن ارتباط نزدیک‌تری داشته باشید.
هفته‌های بارداری ؛۳۲ تا ۳۶
با نزدیک شدن به زمان وضع حمل خوب است که علائم زایمان زودهنگام را بشناسید و برای آن هم آماده باشید البته بسیاری زنان پیش از موعد واقعی زایمان، علائمی را تجربه می‌کنند که به آن زایمان کاذب یا انقباضات براکستون هیکس گفته میشود، به همین دلیل است که شناخت تفاوت بین زایمان زودرس و زایمان کاذب در این دوران بسیار مهم است.
در این زمان است که میل به آماده کردن محیط برای ورود نوزاد یا همان چیزی که به آن غریزه آشیانه سازی گفته میشود، آشکار میشود. مادران به دنبال خرید وسایل نوزاد و آماده کردن اتاق و تخت نوزاد خود هستد.
هفته‌های بارداری ؛۳۶ تا ۴۰
در آخرین هفته‌های بارداری، پیدا کردن وضعیتی که بتوان در آن خواب راحتی داشت بسیار دشوار است به همین خاطر بسیاری از زنان در این ماه‌ها احساس خستگی مضاعفی دارند.
با نزدیک شدن به زمان وضع حمل، برخی زنان از بارداری خود لذت می‌برند در حالی‌که بسیاری ممکن است دیگر طاقتشان طاق شده باشد.
در این مرحله است که شما باید به طورمنظم با پزشک معالج خود در ارتباط باشید. هیچ فرد متخصصی نمی‌تواند زمان دقیق وضع حمل را مشخص کند ولی بدن مادر می‌داند که جنین چه زمان برای به دنیا آمدن آماده است و در این زمان موادی از خودش آزاد می‌کند که با نام پروستاگلاندین شناخته می‌شوند. این ماده دهانه رحم را باز و آماده خروج جنین می‌کند. همین ماده است که باعث انقباض‌های شکمی مادر هنگام زایمان میشود و نوزاد را به بیرون از بدن مادر می‌کشاند.
در این روزها باید آمادگی‌های لازم برای وضع حمل را داشته باشید. باید با بیمارستان و پزشک هماهنگ کرده باشید زیرا بعضی مواقع اتفاقات پیش‌بینی شده نیستند. ممکن است کیسه آب مادر پاره شود یا برخلاف انتظارتان مجبور به زایمان سزارین شوید.
هفته‌های بارداری؛ ۴۰ تا ۴۲
اگر دوره بارداری شما از ۴۰ هفته گذشته و علائم خاصی مشاهده نمی‌کنید، نگران نباشید. این اتفاق برای بسیاری از زنان می‌افتاد. وقت خودتان را صرف مطالعه اتفاقات اولین هفته پس از زایمان کنید و اطلاعات لازم درباره شیر دادن به نوزاد و چیزهای مشابه را کسب کنید.
برای سناریوهای مختلف آمادگی داشته باشید، آنچه اهمیت دارد سلامت شما و فرزندتان است و برای این منظور باید استرس را از خودتان دور و آرامشتان را حفظ کنید. بعد از گذشت لحظه‌های مهم پیش و پس از زایمان، لذت در آغوش گرفتن فرزندتان را تجربه خواهید کرد که یکی از ناب‌ترین تجربه‌های زندگی هر مادرو پدری است.
در صورت داشتن هر گونه سوالی می‌توانید از پزشکان و متخصصان رسا کمک بگیرید یا سوالات خود را در قسمت نظرات با ما مطرح کنید تا در اولین فرصت به آن‌ها پاسخ داده شود.
