بیماری آکنه چیست؟ علائم و درمان آکنه

آکنه التهاب پوستی است که باعث ایجاد جوش‌های سر سیاه، سر سفید و لکه‌های قرمز دردناک می‌شود.غالبا افراد و شپش را اشتباه میگیرند در صورتی که این دو کاملا متفتوت است. آکنه اغلب روی پوست صورت ظاهر می‌شود، اما همچنین می‌تواند بر روی قفسه سینه، کمر و بازوها نیز ایجاد شود. آکنه در حدود 90 درصد از بزرگسالان و همچنین 20 تا 30 درصد افراد در سنین 20 تا 40 سال را مبتلا می‌کند. نسبت به سایر بیماری‌های پوستی، بیشترین مراجعه کنندگان به پزشک، افراد مبتلا به آکنه هستند. این بیماری زندگی فرد را تهدید نمی‌کند، اما می‌تواند ناراحت کننده بوده و باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی شود. برای شناخت بیشتر این عارضه با رسا همراه باشید.

 

آکنه چیست؟

آکنه شایع‌ترین بیماری پوستی است که اکثر افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. اگرچه این امر در درجه اول بر نوجوانانی که تحت تأثیر تغییرات هورمونی قرار دارند، تأثیر می‌گذارد، اما بسیاری از افراد در بزرگسالی نیز همچنان دچار آکنه می‌شوند. این بیماری بیشتر در دختران از سنین 14 تا 17 سال و در پسران 16 تا 19 سال دیده می‌شود. ممکن است آکنه خفیف (گهگاهی جوش زدن)، متوسط (پاپول‌های التهابی) یا شدید (برآمدگی سفت و کیست) باشد. جای زخم ممکن است برای همیشه بر روی پوست باقی بماند. همچنین درمان بستگی به شدت بیماری دارد.

 

علت آکنه چیست؟

آکنه هنگامی ایجاد می‌شود که سوراخ‌های ریز پوست که به عنوان فولیکول‌های مو شناخته می‌شوند، بسته شوند. به عبارتی، غدد چربی بسیار ریز بوده و در نزدیکی سطح پوست قرار دارند. این غدد به فولیکول‌های مو متصل شده‌اند و موها و پوست را چرب می‌کنند تا از خشک شدن آن جلوگیری شود. آنها این کار را با تولید ماده روغنی به نام «سبوم» انجام می‌دهند.

در آکنه، غدد شروع به تولید سبوم بیش از حد می‌کنند. سبوم اضافی با سلول‌های مرده پوست ترکیب می‌شوند و در فولیکول قرار می‌گیرند. اگر فولیکول بسته باشد، یک جوش سر سفید ایجاد می‌کند. از طرف دیگر، اگر فولیکول باز باشد، یک جوش سر سیاه تولید می‌شود. به طور معمول باکتری‌های بی‌ضرر که روی پوست زندگی می‌کنند، می‌توانند این فولیکول‌ها را آلوده کرده و باعث ایجاد جوش قرمز، برآمدگی سفت و یا کیست شوند.

• تأثیر تستوسترون در ایجاد جوش

تصور می‌شود که با افزایش سطح هورمونی به نام «تستوسترون» که در دوران بلوغ به میزان زیادی ترشح می‌شود، جوش‌های نوجوانی پدیدار می‌شوند. این هورمون نقش مهمی در تحریک رشد و نمو آلت و بیضه در پسران و حفظ قدرت عضلانی و استخوانی در دختران دارد. غدد چربی به خصوص به هورمون‌ها حساس هستند. تصور می‌شود افزایش سطح تستوسترون باعث می‌شود غدد نسبت به نیاز پوست، سبوم بسیار بیشتری تولید کنند.

• ژنتیک و آکنه

آکنه می‌تواند به صورت ژنتیکی نیز منتقل شود. اگر والدین‌تان این بیماری را داشته‌اند، احتمالاً شما نیز آن را تجربه خواهید کرد. یک مطالعه علمی نشان داده است که اگر والدین آکنه داشته باشند، برای فرزندان در سنین پایین احتمال بروز جوش شدیدتر خواهد بود. همچنين مشخص شد كه اگر يكی از والدين در سنین بالا همچنان جوش بزند، احتمالاً برای فرزندان آنها نیز آكنه در بزرگسالانی اتفاق می‌افتد.

آکنه در زنان

زنان بیشتر از مردان به جوش بزرگسالی مبتلا می‌شوند. تصور می‌شود که بسیاری از موارد آکنه در بزرگسالان ناشی از تغییر در سطح هورمون است که بسیاری از خانم‌ها در برخی از زمان‌ها تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند. این زمان‌ها شامل موارد زیر هستند:

• پریود: بعضی از خانم‌ها کمی قبل از پریودی خود جوش می‌زنند.
• حاملگی: بسیاری از خانم‌ها در این زمان – معمولاً در سه ماه اول بارداری – علائم آکنه را تجربه می‌کنند.
• سندرم تخمدان پلی کیستیک: یک بیماری شایع که می‌تواند باعث ایجاد جوش شود، افزایش وزن و تشکیل کیست‌های کوچک در داخل تخمدان شوند.

محرک‌های دیگر آکنه

سایر محرک‌های احتمالی که باعث شعله‌ور شدن آکنه می‌شوند، عبارتند از:

• برخی از محصولات آرایشی
• برخی داروهای خاص (مانند داروهای استروئیدی، لیتیوم و برخی از داروهای مورد استفاده در درمان صرع)
• سیگار کشیدن

 

علائم آکنه

آکنه معمولاً روی نواحی خاصی از بدن به شرح زیر اتقاق می‌افتد:

• صورت: تفریباً در همه افراد دیده می‌شود.
• کمر: بیش از نیمی از افراد را درگیر می‌کند.
• قفسه سینه: حدود 15 درصد از افراد را مبتلا می‌کند.

علائم آکنه در افراد مختلف متفاوت است که به شرح زیر هستند:

• جوش‌های سر سیاه روی سطح پوست که با کَندن، جای زخم از خود باقی نمی‌گذارد.
• جوش‌های سر سفید که شایع‌ترین نوع آکنه هستند.
• جوش‌های چرکی عمیق که معمولاً قرمز و متورم هستند.
• آکنه‌های عمیق اغلب در کمر و سینه ظاهر می‌شوند. معمولاً دشوارترین نوع جوش برای درمان هستند و ممکن است زخم از خود به جای بگذارند. آکنه‌های عمیق شامل دو نوع پوستی و کیستی هستند که هر دو می‌توانند در سطح پوست ظاهر شوند. در صورت ترکیدن، چرکی که بیرون می‌آید باعث ایجاد جوش‌های دیگر می‌شود.
• آکنه‌های عمیق در صورت دست زدن و خالی شدن چرک‌شان، می‌توانند زخم از خود به جای بگذارند. جای زخم در آقایان شایع‌تر است، زیرا جوش‌های عمیق بیشتر مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

 

نحوه تشخیص آکنه

یک پزشک عمومی با دیدن پوست بیمار می‌تواند این عارضه را تشخیص دهد. بررسی دکتر شامل معاینه صورت، سینه یا کمر بیمار برای شناسایی نوع جوش است. میزان آکنه مشخص می‌کند که تا چه اندازه شدید بوده و به چه درمانی نیاز دارد.

شدت آکنه اغلب به صورت زیر طبقه بندی می‌شود:

• خفیف: عمدتاً تعداد کمی از سر سفیدها و جوش‌های سرسیاه را شامل می‌شود.
• متوسط: تعداد بیشتری از سر سفیدها و جوش‌های سر سیاه با اندازه بزرگ‌تر را شامل می‌شود.
• شدید: تعداد زیادی پاپول بزرگ، دردناک و برآمدگی سفتِ قرمز یا کیست را شامل می‌شود که جای زخم از خود باقی می‌گذارند.

با مشاهده هر نوع جوشی، ضروری است به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید.

تشخیص آکنه در زنان

اگر به طور ناگهانی جوش در زنان بالغ شروع شود، می‌تواند نشانه عدم تعادل هورمونی باشد، به خصوص اگر با علائم دیگری به شرح زیر همراه باشد:

• موهای زائد بدن (هیرسوتیسم)
• پریودهای نامنظم یا سبک

شایع‌ترین علت عدم تعادل هورمونی در زنان، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است. این سندرم را می‌توان با استفاده از ترکیبی از اسکن‌های اولتراسوند (سونوگرافی) و آزمایش خون تشخیص داد.

 

درمان آکنه

درمان آکنه به میزان شدت آن بستگی دارد. بهبود علائم این بیماری می‌تواند چندین ماه به طول انجامد. اگر فقط چند مورد جوش سرسیاه، سر سفید و لکه قرمز مشاهده کردید، یک داروساز می‌تواند به شما توصیه کند که چگونه با استفاده از ژل‌های بدون نسخه یا کرم‌های مخصوص (داروهای موضعی) که حاوی بنزوئیل پراکسید هستند، جوش‌ها را درمان کنید.

درمان آکنه با مراجعه به پزشک

اگر آکنه متوسط ​​یا شدید باشد، باید به پزشک متخصص مراجعه کرد، زیرا احتمالاً به داروهای تجویزی نیاز است. داروهای تجویزی که می‌توانند برای درمان جوش استفاده شوند، عبارتند از:

• رتینوئید موضعی
• آنتی بیوتیک موضعی
• آزلائیک اسید
• قرص‌های آنتی بیوتیکی
• در زنان، قرص ضد بارداری (خوراکی و ترکیبی)

بسیاری از این درمان‌ها می‌توانند دو تا سه ماه به صورت مداوم انجام شوند. بنابراین، مهم است که صبور باشید و به درمان توصیه شده ادامه دهید، حتی اگر اثر فوری نداشته باشد.

• درمان‌های موضعی (ژل، کرم و لوسیون)

این نوع درمان به موارد زیر تقسیم می‌شود:

بنزوئیل پراکسید

بنزوئیل پراکسید به عنوان یک ضد عفونی کننده در کاهش تعداد باکتری‎های موجود در سطح پوست مفید است. همچنین به کاهش تعداد جوش‌های سر سفید و سر سیاه نیز کمک می‌کند و خاصیت ضد التهابی دارد.

بنزوئیل پراکسید معمولاً به صورت کرم یا ژل موجود است که باید یک یا دو بار در روز به مدت 20 دقیقه بعد از شستشو کامل صورت استفاده شود. بنزوئیل پراکسید می‌تواند خاصیت سفید کنندگی داشته باشد، بنابراین باید از ریختن آن روی مو یا لباس خودداری کرد.

عوارض جانبی رایج بنزوئیل پراکسید شامل:

• خشکی پوست
• احساس سوزش و خارش
• قرمزی و لایه برداری از پوست

عوارض جانبی معمولاً خفیف است و پس از اتمام درمان از بین می‌روند.

رتینوئیدهای موضعی

رتینوئیدهای موضعی با از بین بردن سلول‌های مرده از سطح پوست (لایه برداری) به جلوگیری از ایجاد جوش در فولیکول‌های مو کمک می‌کنند.

ترتینوئین و آداپالن، رتینوئیدهای موضعی هستند که برای درمان آکنه استفاده می‌شوند. آنها به صورت ژل یا کِرِم در دسترس هستند و معمولاً روزی یک بار قبل از رفتن به رختخواب استفاده می‌شوند.

رتینوئیدهای موضعی برای استفاده در دوران بارداری مناسب نیستند، زیرا به جنین آسیب می‌رسانند. شایع‌ترین عوارض جانبی رتینوئیدهای موضعی، سوزش خفیف پوست است. یک دوره شش هفته‌ایِ درمان مورد نیاز است.

• آنتی بیوتیک‌های موضعی

آنتی بیوتیک‌های موضعی به از بین بردن باکتری‌های روی پوست کمک می‌کنند. آنها به صورت لوسیون یا ژل هستند و باید روزانه استفاده شوند. یک دوره شش تا هشت هفته‌ای معمولاً توصیه می‌شود.

بعد از این، معمولاً درمان متوقف می‌شود، زیرا این خطر وجود دارد که باکتری‌های روی صورت در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم شوند. این مورد می‌تواند آکنه را بدتر کند و باعث عفونت‌های ثانویه شود.

عوارض جانبی آنتی بیوتیک‌ها غیرمعمول هستند، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشند:

• تحریک جزئی پوست
• قرمزی و سوزش پوست
• لایه برداری پوست

 

• آزلائیک اسید

اگر عوارض جانبی بنزوئیل پراکسید یا رتینوئیدهای موضعی، تحریک کننده یا دردناک باشند، اسید آزلائیک به عنوان یک درمان جایگزین برای آکنه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آزلائیک اسید به از بین بردن باکتری‌ها کمک می‌کند. این دارو اغلب به صورت کرم یا ژل عرضه می‌شود و معمولاً روزی دو بار (یک بار در روز اگر پوست حساس باشد)، استفاده می‌شود. همچنین، قبل از بهبود آکنه، معمولاً باید از اسید آزلائیک استفاده کرد.

عوارض جانبی آزلائیک اسید معمولاً خفیف هستند ولی به مواد زیر تقسیم می‌شوند:

• سوزش پوست
• خارش پوستی
• خشکی پوست
• قرمزی پوست

• قرص‌های آنتی بیوتیکی

از قرص‌های آنتی بیوتیکی (آنتی بیوتیک خوراکی) معمولاً در ترکیب با یک درمان موضعی برای آکنه شدید استفاده می‌شود. در بیشتر موارد، یک نوع از آنتی بیوتیک‌ها به نام «تتراسایکلین» تجویز می‌شود. مصرف این دارو در زمان بارداری و شیردهی مناسب نیست!

به خانم‌های باردار یا شیرده معمولاً توصیه می‌شود از آنتی بیوتیکی به نام «اریترومایسین» مصرف کنند، زیرا استفاده از آن بی‌خطر است. معمولاً حدود شش هفته باید از این دارو استفاده کرد.

بسته به میزان واکنش بیمار به درمان، یک دوره آنتی بیوتیک خوراکی می‌‌تواند چهار تا شش ماه طول بکشد. تتراسایکلین‌ها می‌توانند پوست را نسبت به نور خورشید و اشعه ماوراء بنفش حساس کنند و همچنین می‌توانند قرص ضد بارداری خوراکی را در طی چند هفته اول درمان کمتر کنند. در این مدت باید از یک روش جایگزین پیشگیری از بارداری مانند «کاندوم» استفاده شود.

• روش‌های درمانیِ هورمونی

روش‌های درمانی هورمونی غالباً می‌توانند برای زنان مبتلا به آکنه مفید باشند، به خصوص اگر جوش‌ها در طی پریودها از بین بروند و یا با شرایط هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک همراه باشند.

اگر قبلاً از این شیوه استفاده نمی‌کردید، یک پزشک معالج ممکن است قرص ضدبارداری خوراکی را توصیه کند، حتی اگر فرد از نظر جنسی فعال نباشد. این قرص ترکیبی اغلب می‌تواند به بهبود آکنه در خانم‌ها کمک کند، اما ممکن است تا یک سال طول بکشد تا بهبودی کامل مشاهده شود.

کو سیپرین دئول

کو سیپرین دئول یک روش درمانی هورمونی است که می‌تواند برای آکنه شدید استفاده شود.  قبل از اینکه بهبود قابل توجهی در بیماری دیده شود، احتمالاً مجبور خواهید بود به مدت دو تا شش ماه از این دارو استفاده کنید.

یک خطر کوچک وجود دارد! زنانی که این دارو را مصرف می‌کنند ممکن است بعدها به «سرطان پستان» مبتلا شوند. تخمین زده می‌شود که خطر استفاده از کو سیپرین دئول در هر سال معادل حدود یک در 2500  نفر باشد.

سایر عوارض جانبی کو سایپرین دوئل شامل موارد زیر هستند:

• خونریزی و لکه بینی بین پریودها (بعضی اوقات ممکن است برای چند ماه اول اتفاق بیفتد)
• سردرد
• سینه درد
• تغییرات در خلق و خو
• از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
• افزایش وزن یا کاهش وزن
• ایزوترتینوئین

• درمان‌های غیر دارویی

چندین روش درمان غیر دارویی برای بیماری آکنه وجود دارند که شامل موارد زیر هستند:

• استخراج کومدون: ابزاری کوچک به شکل قلم است که می‌تواند برای تمیز کردن جوش‌های سر سیاه و سر سفید استفاده شود.
• لایه برداری شیمیایی: محلول شیمیایی است که روی صورت اعمال می‌شود تا پوست جدید روی پوست قدیمی جایگزین شود.
• فتودینامیک درمانی: برای تلاش جهت بهبود علائم آکنه، نور بر روی پوست تابانده می‌شود.

نکته: ادعا می‌شود که خمیر دندان می‌تواند جوش را خشک کند. در عین حال که خمیر دندان حاوی مواد ضد باکتریایی است، همچنین دارای موادی است که می‌توانند پوست را تحریک کرده و به آن آسیب برسانند. استفاده از خمیر دندان توصیه نمی‌شود.

 

پیشگیری از آکنه

اقدامات پیشگیرانه مختلفی وجود دارند که می‌توانند جلوی شعله‌ور شدن جوش را بگیرند یا اثرات آن کاهش دهند. این اقدامات شامل موارد زیر هستند:

• برای جلوگیری از بروز جای زخم، هیچ‌گاه ضایعات آکنه را فشار ندهید.
• یک رژیم مراقبت روزانه از پوست ایجاد کنید که شامل پاکسازی با یک دستمال مرطوب، آب گرم و یک صابون مناسب صورت با شستشوی حداقل دو بار در روز باشد.
• دور نگه داشتن دست‌ها از صورت مفید است، زیرا هر بار که افراد صورت خود را لمس می‌کنند، خاک و روغن بیشتری را بر روی پوست منتقل می‌کنند.
• فقط از محصولات مراقبت از پوست و مو بدون روغن استفاده کنید.
• در هنگام شستشوی پوست از اسکراب (لایه بردار) استفاده نکنید.
• بانوان باید از لوازم آرایشی استفاده کنند که بدون روغن بوده یا دارای برچسب non-comedogenic باشد. این اصطلاح به معنای این است که وسیله آرایشی باعث بسته شدن منافذ پوست نمی‌شود.
• همیشه بعد از عرق کردن و ورزش، پوست را شستشو دهید.
• روزانه از کرم ضدآفتاب استفاده کنید، زیرا ممکن است برخی از داروهای آکنه باعث افزایش حساسیت پوست در برابر نور خورشید شوند.
• از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری شود.
• یک رژیم غذایی سالم با حداقل قندهای تصفیه شده ضروری است.
• کنترل استرس نیز می‌تواند به کاهش تعداد و شدت جوش کمک کند.

 

چشم انداز بیماران مبتلا به آکنه

در اکثر موارد، درمان آکنه موفقیت آمیز است، به طوری که می‌توان بعد از شش تا هشت هفته، بهبودی را مشاهده کرد. شعله‌ور شدن دوباره این بیماری بعد از طی دوره درمان، ممکن است باعث شود که درمان‌های اضافی به صورت طولانی مدت تجویز شوند. درمان سریع آکنه می‌تواند جای زخم را با موفقیت بهبود دهد یا از بروز آن به طور کامل جلوگیری کند. ایزوترتینوئین درمانی است که مورد حمایت متخصصان پوست است، زیرا در طولانی مدت بهترین نتایج را ارائه می‌دهد.

 

منبع:

www.nhs.uk