اختلال شخصیت ضد اجتماعی، مانند سایر اختلالات شخصیتی، یک الگوی طولانی مدت رفتار و تجربه است که عملکرد افراد را مختل می‌کند و باعث پریشانی میشود.
طبق تعریف، افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی از هنجارهای جامعه پیروی نمی‌کنند. آنها در روابط فریبکار و مرعوب‌کننده هستند و حقوق دیگران را نادیده می‌گیرند. افراد با این نوع شخصیت ممکن است در فعالیت‌های مجرمانه و جنایی شرکت کنند. اما اگر این کار را انجام دهند، برای اعمال آسیب‌زای خود پشیمان نیستند. آنها می‌توانند بسیار تکانشی، بی پروا و گاهی خشن باشند. این اختلال در مردان به مراتب شایعتر است.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی به طور کلی برای “بازی کردن طبق قوانین” ارزشی قائل نیستند. آنها فقط در صورت تهدید به مجازات قوانین را رعایت میکنند.
این نگرش منجر به تمایل به سوءاستفاده از دیگران میشود. آنها از انصاف یا خونسردی دیگران بهره می‌برند و نسبت به قربانیان خود بی‌تفاوت هستند. آنها، قربانیان را به شدت تحقیر میکنند.
فرد مبتلا به این اختلال توانایی ایجاد صمیمیت با شخص دیگری را ندارد. هرگونه روابط پایدار برای این افراد، احتمالاً شامل درجاتی از سوءاستفاده یا غفلت خواهد شد.
با این وجود، افراد مبتلا به این اختلال گاهی جذاب هستند. آنها بازیگران خوبی هستند که از دروغ و تحریف برای ادامه روابط استفاده میکنند. برخی از مبتلایان به اختلال شخصیت ضد اجتماعی هیچ هدفی فراتر از لذت فریب یا آسیب رساندن به دیگران ندارند.
رابطه‌ی این افراد با دیگران چگونه است؟
به نظر می‌رسد افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی به هیچ کس جز خود احتیاج ندارند. آنها اگرچه ممکن است بتوانند احساسات دیگران را درک کنند، اما از دردی که ممکن است ایجاد کنند، هیچ احساس شرم و گناهی ندارند. در عوض، آنها از دانش خود در مورد نقاط ضعف دیگران، برای جلب لطف یا دستیابی به نتیجه‌ی مورد نظر خود، استفاده میکنند.
فرد مبتلا به این اختلال معمولاً مسئولیت هیچ یک از رنج‌های خود را بر عهده نمی‌گیرد. وقتی همه چیز بد پیش می‌رود او دیگران را مقصر می‌داند. بسیاری از مبتلایان به این اختلال از این موضوع رنج می‌برند که ممکن است گاهی به خود آسیب بزنند. این افراد هرگز نمی‌توانند لذت‌هایی را که دیگران، از برقراری ارتباط سالم و رضایت‌بخش می‌برند، تجربه کنند.
افراد مبتلا به این اختلال شخصیت همچنین ممکن است، مشکلات دیگری را نیز تجربه کنند. مشکلاتی مانند بی‌حوصلگی مزمن یا تحریک‌پذیری، علائم روانتنی، قمار آسیب شناختی، سوءمصرف الکل و مواد و انواع اختلالات خلقی یا اضطرابی از این جمله است. آنها بیشتر در معرض خطر خودکشی قرار دارند. تعداد قابل توجهی از آنها در کودکی، دچار مشکلات رفتاری یا اختلال کمبود توجه بوده‌اند.
فهرست مطالب
- 1 چه عواملی باعث ایجاد اختلال شخصیت ضداجتماعی میشود؟
- 2 علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟
- 3 تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی چگونه است؟
- 4 چگونه میتوان از بروز این اختلال پیشگیری کرد؟
- 5 اختلال شخصیت اجتماعی چگونه درمان میشود؟
- 6 چه موقع با یک متخصص تماس بگیرید؟
- 7 پیش بینی آینده‌ی افراد دارای این اختلال چگونه است؟
چه عواملی باعث ایجاد اختلال شخصیت ضداجتماعی میشود؟
اختلال شخصیت ضد اجتماعی احتمالاً در اثر ترکیبی از عوامل ایجاد میشود. داشتن هر یک از این خصوصیات، لزوماً به معنای ابتلای فرد به اختلال شخصیت ضد اجتماعی نیست.
تأثیرات از محیط:
یک زندگی خانوادگی آشفته به پیشرفت این اختلال شخصیت کمک می‌کند. خصوصاً در مواردی که نظارت کمی از سوی والدین یا سایر الگوهای بزرگسال صورت گرفته باشد. این اختلال همچنین ممکن است در مواردی که جامعه حمایت کننده نباشد یا پاداش کمی برای رفتار مثبت فراهم کند، شایعتر باشد. در برخی شرایط، حتی ممکن است از رفتار ضد اجتماعی حمایت شود.
عوامل ژنتیکی (ارثی) یا بیولوژیکی:
به نظر می‌رسد ویژگی‌های شخصیتی ضد اجتماعی بسیار وراثتی است. محققان همچنین پاسخ‌های فیزیولوژیکی خاصی را یافته‌اند که ممکن است بیشتر در افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی رخ دهد. به عنوان مثال، آنها پاسخ نسبتاً مسطحی به استرس دارند. به نظر می‌رسد اضطراب آنها از یک فرد عادی کمتر است. آنها همچنین واکنش‌های شگفت زده‌ی ضعیفی دارند. این به معنای واکنش بسیار ضعیف این افراد به صداهای بسیار بلند است. این عدم حساسیت نسبی، ممکن است بر توانایی آنها برای یادگیری ازطریق پاداش و مجازات تأثیر بگذارد.
آناتومی مغز:
لوب پیشانی، ناحیه‌ای از مغز که قضاوت و برنامه‌ریزی را کنترل می‌کند، در افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی متفاوت است. برخی از محققان تغییراتی را در حجم ساختارهای مغزی پیدا کرده‌اند که رفتار خشونت‌آمیز را کنترل می‌کند. بنابراین افرادی که دارای این نوع عملکرد مغزی هستند ممکن است در مهار تکانه‌های خود مشکل بیشتری داشته باشند. این موضوع ممکن است گرایش به رفتارهای پرخاشگرانه را نشان دهد. متخصصان مغز و اعصاب نمی‌توانند با اطمینان بگویند که این تغییرات در ساختار مغز دلیل ایجاد شخصیت ضد اجتماعی است یا نتیجه تجربیات زندگی و اختلال شخصیت ضد اجتماعی.
علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟
اختلال شخصیت ضد اجتماعی یا ASPD زمانی تشخیص داده میشود که الگوی رفتار ضد اجتماعی یک فرد از سن 15 سالگی رخ داده باشد. اگرچه فقط در بزرگسالان 18 سال به بالا می توان این اختلال را تشخیص داد. این اختلال شامل اکثر این علائم است:
- عدم انطباق با هنجارهای اجتماعی: با توجه به رفتارهای غیر قانونی که با انجام مکرر آنها مستوجب بازداشت فرد، نشان داده میشود.
- فریبکاری: که با دروغ گفتن مکرر، استفاده از نام‌های مستعار برای سود و لذت شخصی نشان داده میشود.
- تکانش‌گری یا عدم برنامه ریزی از قبل
- تحریک پذیری و پرخاشگری: که توسط درگیری‌های فیزیکی یا حملات مکرر نشان داده میشود.
- بی‌احتیاطی و بی‌توجهی نسبت به امنیت خود یا دیگران
- عدم مسئولیت‌پذیری مداوم: که توسط عدم تکرار در حفظ رفتار مداوم کار یا عدم رعایت تعهدات مالی نشان داده میشود.
- عدم پشیمانی: که با بی‌اعتنایی نسبت به آسیب دیدگی، بدرفتاری یا سرقت از دیگری نشان داده میشود.
همچنین باید شواهدی از اختلال سلوک در فرد از کودکی وجود داشته باشد، خواه این بیماری به طور رسمی توسط یک متخصص تشخیص داده شده باشد یا نه.
میزان شیوع این اختلال چه میزان است؟
از آنجا که اختلالات شخصیتی الگوهای طولانی مدت و ماندگار رفتار را توصیف میکنند، اغلب در بزرگسالی تشخیص داده می‌شوند. زیرا کودک یا نوجوان تحت رشد مداوم، تغییر شخصیت و بلوغ است.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی در مردان 70 درصد بیشتر از زنان است. طبق تحقیقات، میزان شیوع 12 ماهه این اختلال در کل جمعیت بین 0.2 تا 3.3 درصد است.
مانند اکثر اختلالات شخصیتی، به طور معمول با افزایش سن از شدت اختلال شخصیت ضد اجتماعی کاسته میشود، به طوری که بسیاری از افراد علائم این اختلال را تا 40 یا 50 سالگی تجربه میکنند.
تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی چگونه است؟
این تشخیص براساس سابقه فرد و معمولاً توسط یک متخصص بهداشت روان انجام میشود. هیچ تست آزمایشگاهی برای کمک به تشخیص این اختلال وجود ندارد. سایر اختلالات روانپزشکی مانند اختلال خلقی یا اضطرابی، اختلال نقص توجه، یا سوءمصرف مواد نیز ممکن است در این افراد وجود داشته باشد. این امر نیاز به بررسی تخصصی دارد.
چگونه میتوان از بروز این اختلال پیشگیری کرد؟
هیچ راه اثبات شده‌ای برای جلوگیری از این اختلال وجود ندارد. البته میتوان تصور کرد که ایجاد یک بهبود کلی در شرایط اجتماعی افراد، می‌تواند خطر بروز اختلال شخصیت ضد اجتماعی را کاهش دهد. در این صورت، حداقل بهبود در محیط اجتماعی فرد ممکن است از شدت مشکل بکاهد. به خصوص اگر تغییرات در اوایل زندگی ایجاد شوند.
از آنجا که تصور میشود رفتار ضد اجتماعی ریشه در کودکی دارد، والدین، معلمان و متخصصان اطفال ممکن است علائم هشدار دهنده اولیه را تشخیص دهند. این ممکن است به آنها کمک کند، افراد در معرض خطر را شناسایی کنند. افرادی مانند کودکانی که علائم اختلال سلوک را نشان می‌دهند. سپس در ادامه مداخله‌ی زودهنگام صورت گیرد. البته تحقیقات هنوز راهی موثر یا عملی برای تحقق این اهداف نشان نداده است.
اختلال شخصیت اجتماعی چگونه درمان میشود؟
بسیاری از روشهای روان درمانی برای درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی ارائه شده است. اما متأسفانه، تحقیقات نشان نمی‌دهد که هیچ یک از روشهای درمانی به طور خاص برای درمان اختلال شخصیتی بسیار مفید باشد. در نتیجه، معمولاً انتخاب روش درمانی با توجه به شرایط خاص فرد انجام می شود.
- در افراد جوان، روان درمانی خانوادگی یا گروهی تاثیر گذار است. این امر ممکن است به تغییر الگوهای مخرب رفتار، آموزش مهارتهای جدید شغلی و ارتباطی و تقویت حمایت اجتماعی فرد کمک کند.
- روان درمانی همچنین ممکن است به یک فرد مبتلا به این اختلال کمک کند تا حساسیت بیشتری نسبت به احساسات دیگران داشته باشد. همچنین باعث میشود فرد طرز تفکر جدید، قابل قبول و سازنده در مورد اهداف خود داشته باشد.
- شناخت درمانی سعی در تغییر روش تفکر سوشیوپاتیک(ضد اجتماعی) فرد دارد.
- رفتار درمانی از پاداش و مجازات برای ارتقاء رفتار خوب استفاده می‌کند.
آیا دارو درمانی برای ASPD مفید است؟
در برخی موارد، علائم را میتوان با دارو درمان کرد، اگرچه بازهم هیچ داروی خاصی وجود ندارد که برای همه افراد مبتلا به این اختلال بهترین باشد. مهارکننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین SSRIs ، مانند فلوکستین (پروزاک) و سرترالین (زولوفت)، ممکن است باعث کاهش پرخاشگری و تحریک‌پذیری شوند. این داروها در صورت وجود اضطراب یا افسردگی ، یا در صورت استفاده‌ی فرد از مواد مخدر برای خود درمانی اضطراب یا روحیه پایین، مفید هستند.
بهترین سن برای شروع درمان چه زمانی است؟
سوالات زیادی درمورد میزان مفید بودن هر یک از این مداخلات در بیماری وجود دارد. در صورتی که درمان در اوایل زندگی آغاز شود، احتمال موفقیت این درمان‌ها بیشتر است. اما تغییر الگوهای ماندگار تفکر و رفتار بسیار دشوار است.
همچنین، هر چقدریک فرد، با این سبک شخصیت زندگی کند، علاقه او به تغییر کمتر میشود. برای برخی از افراد، تمایل به پرخاشگری و تحریک‌پذیری با افزایش سن کاهش می‌یابد. اما برخی از ویژگی‌های شخصیتی ممکن است پابرجا بمانند.
غالباً تنها چیزی که می‌تواند از قربانیان رفتارهای ضد اجتماعی حمایت کند، سیستم عدالت کیفری است. در موارد نادر، سیستم‌های اصلاحی (زندان ها) فرصت‌هایی برای درمان یا توانبخشی فراهم میکنند. اما در اکثر موارد این محیط‌ها، با داشتن افراد ضد اجتماعی، تمایل فرد را برای رفتارهای ضد اجتماعی بیشتر می‌کند.
چه موقع با یک متخصص تماس بگیرید؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی به طور کلی اذعان نمی‌کنند که مشکلی دارند. آنها نیاز به درمان را احساس نمی‌کنند. وقتی الگویی از رفتارهای ضد اجتماعی مشاهده کردید، می‌توانید فرد را به درمان توصیه یا تشویق کنید. با این حال، در مورد این اختلال، درمان فقط در صورت تحمیل دادگاه ممکن است.
پیش بینی آینده‌ی افراد دارای این اختلال چگونه است؟
چشم انداز طولانی مدت برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی بسیار متغیر است. اگرچه گاهی اوقات درمان می‌تواند موفقیتآمیز باشد، اما در مواردی که رفتار ضداجتماعی شدید باشد، تغییر سریع نخواهد بود. در چنین مواردی، ممکن است منابع وقت و انرژی صرف کمک به قربانیان بالقوه، مانند همسران یا اعضای خانواده، که در نزدیکی فرد مبتلا به این اختلال زندگی میکنند، شود.
منابع:
