فلج بل چیست؟

علائم فلج بل شامل ضعف ناگهانی در عضلات صورت است. در بیشتر موارد، ضعف موقتی است و به طور قابل توجهی در طول  یک هفته بهبود می‌یابد. این نوع فلج باعث می‌شود نیمی از صورت شما آویزان شود. لبخند یک طرفه شده و چشم درآن سمت، در برابر بسته شدن، مقاومت می‌کند. فلج بل، همچنین به عنوان فلج حاد محیطی صورت با علت نامشخص شناخته می‌شود. این عارضه می‌تواند در هر سنی رخ دهد. علت دقیق این بیماری مشخص نیست. البه اعتقاد بر این است که فلج بل، نتیجه تورم و التهاب عصبی است که عضلات یک طرف صورت شما را کنترل می‌کند. یا ممکن است واکنشی باشد که پس از عفونت ویروسی رخ می‌دهد.

برای بیشتر افراد، فلج بل موقتی است. علائم معمولاً در طی چند هفته بهبود می‌یابند و بهبودی کامل در حدود شش ماه است. تعداد اندکی از افراد علائم فلج بل را برای تمام زندگی خود خواهند داشت. به ندرت، فلج بل می‌تواند دوباره عود کند.

 

علائم فلج بل چیست؟

علائم و نشانه های فلج بل به طور ناگهانی بروز می‌کند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• شروع سریع، ضعف خفیف تا فلج کامل در یک طرف صورت که طی چند ساعت تا چند روز رخ می‌دهد.
• افتادگی صورت و مشکل در ایجاد حالت‌های صورت، مانند بستن چشم یا لبخند زدن
• درد در اطراف فک یا در گوش یا پشت گوش در طرف آسیب دیده
• افزایش حساسیت به صدا در طرف آسیب دیده
• سردرد
• از دست دادن اشتها
• تغییر در میزان اشک و بزاق تولیدی

در موارد نادر، فلج بل می‌تواند بر اعصاب دو طرف صورت شما تأثیر بگذارد.

در صورت بروز هر نوع فلج، سریعاً به دنبال کمک پزشکی باشید زیرا ممکن است سکته کنید. فلج بل در اثر سکته مغزی ایجاد نمی‌شود، اما می تواند علائم مشابهی ایجاد کند.

در صورت مشاهده ضعف صورت یا افتادگی صورت، برای یافتن علت اصلی و شدت بیماری به پزشک مراجعه کنید.

 

علت بروز فلج با چیست؟

اگرچه دلیل قطعی و دقیق فلج بل مشخص نیست، اما اغلب مربوط به داشتن عفونت ویروسی است. ویروسهایی که به فلج بل مرتبط شده‌اند شامل ویروسهایی هستند که باعث موارد زیر هستند:

• تبخال و زگیل دستگاه تناسلی (هرپس سیمپلکس)
• آبله مرغان و زونا (هرپس زوستر)
• مونونوکلئوز عفونی (اپشتین بار)
• عفونت‌های سیتومگالوویروس
• بیماری های تنفسی (آدنو ویروس)
• سرخک آلمانی (سرخچه)
• اوریون (ویروس اوریون)
• آنفلوانزا
• بیماری دست و پا و دهان (ویروس کوکساکی)

عصبی که عضلات صورت شما را کنترل می‌کند، از یک راهرو باریک استخوان عبور می‌کند و به سمت صورت شما می‌رود. در فلج بل، آن عصب ملتهب و متورم می‌شود. علاوه بر عضلات صورت، عصب روی اشک، بزا ، طعم و یک استخوان کوچک در وسط گوش شما تأثیر می‌گذارد.

 

عوامل خطر در بیماری فلج بل چیست؟

فلج بل در افرادی که:

• باردار هستند، به خصوص در سه ماهه سوم بارداری یا در هفته اول پس از زایمان هستند.
• عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی داشته باشند.
• دیابت داشته باشند.

شایع‌تر است.

حملات مکرر فلج بل نادر است. اما در بعضی از این موارد، سابقه خانوادگی حملات مکرر وجود دارد. این موضوع احتمال وجود یک زمینه ژنتیکی برای فلج بل را نشان می‌دهد.

 

عوارض فلج بل چیست؟

یک مورد خفیف از فلج بل، به طور معمول طی یک ماه از بین می رود. بهبودی از یک مورد شدیدتر که شامل فلج کامل است متفاوت است. عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آسیب برگشت ناپذیر به عصب صورت شما.
• رشد مجدد غیر طبیعی رشته‌های عصبی. این موضوع ممکن است منجر به انقباض غیرارادی برخی از عضلات در هنگام تلاش برای حرکت دادن صورت شود. به عنوان مثال، هنگام لبخند زدن، ممکن است چشم، در طرف آسیب دیده بسته شود.
• کوری جزئی یا کامل چشم، که به دلیل خشکی بیش از حد و خراشیدن پوشش محافظ شفاف چشم بسته نشده در این بیماری، رخ خواهد داد.

 

تشخیص فلج بل چگونه انجام می‌شود؟

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص فلج بل وجود ندارد. پزشک به صورت شما نگاه می‌کند و از شما می‌خواهد که با بستن چشم‌ها، بلند کردن ابرو، نشان دادن دندان‌ها و اخم کردن و حرکات دیگر، عضلات صورت را حرکت دهید.

 

سایر شرایط  مانند سکته مغزی، عفونت‌ها، بیماری لایم و تومورها نیز می‌تواند باعث ضعف عضلات صورت شود. از این نظر این اختلالات با فلج بل یکسان هستند. اگر علت علائم مشخص نباشد، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری از جمله موارد زیر را تجویز کند:

• الکترومیوگرافی :

این آزمایش می‌تواند وجود آسیب عصبی را تأیید کرده و شدت آن را تعیین کند. EMG فعالیت الکتریکی عضله را در پاسخ به تحریک و ماهیت و سرعت هدایت تکانه‌های الکتریکی در طول یک عصب اندازه‌گیری می‌کند.

• اسکن های تصویربرداری:

برای رد سایر منابع احتمالی فشار بر عصب صورت، مانند شکستگی جمجمه یا تومور ، ممکن است گاهی اوقات به تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI ) یا توموگرافی کامپیوتری (CT ) نیاز باشد.

 

فلج بل چگونه درمان می‌شود؟

بیشتر افراد مبتلا به فلج بل، با یا بدون درمان، بهبود کامل می‌یابند. هیچ درمانی متناسب با فلج بل وجود ندارد، اما پزشک ممکن است داروها یا فیزیوتراپی را برای تسریع بهبودی شما پیشنهاد دهد. جراحی به ندرت گزینه‌ای برای فلج بل است.

داروها

داروهای رایج برای درمان فلج بل عبارتند از:

کورتیکواستروئیدهایی مانند پردنیزون، عوامل ضد التهابی قدرتمندی هستند. اگر بتوانند تورم عصب صورت را کاهش دهند، راحت‌تر در دالان استخوانی قرار می‌گیرد. کورتیکواستروئیدها اگر در طی چند روز از شروع علائم شروع شوند، ممکن است بهترین عملکرد را داشته باشند.

نقش داروهای ضد ویروس در فلج بل همچنان نامشخص است. ضد ویروسها به تنهایی در مقایسه با دارونما هیچ فایده ای نشان نداده‌اند. ضد ویروس‌های اضافه شده به استروئیدها برای برخی از افراد مبتلا به فلج بل احتمالاً مفید است، اما این هنوز اثبات نشده است.

اما، علیرغم این، والاسیکلوویر (والترکس) یا آسیکلوویر (زوویراکس) گاهی اوقات در افراد مبتلا به فلج شدید صورت همراه با پردنیزون تجویز می‌شود.

 

فیزیوتراپی

عضلات فلج می‌توانند کوچک و کوتاه شوند و باعث انقباض دائمی شوند. یک فیزیوتراپیست می‌تواند به شما آموزش دهد که چگونه عضلات صورت خود را ماساژ دهید و ورزش کنید تا از بروز این امر جلوگیری کنید.

عمل جراحی

در گذشته از جراحی رفع فشار برای کاهش فشار بر عصب صورت با باز شدن مجرای استخوانی که عصب از آن عبور می کند، استفاده می‌شد. امروزه جراحی رفع فشار توصیه نمی‌شود. آسیب عصب صورت و کاهش شنوایی دائمی از خطرات احتمالی مرتبط با این جراحی است.

به ندرت ، ممکن است برای اصلاح مشکلات پایدار عصب صورت به جراحی پلاستیک نیاز باشد. اصلاح مجدد صورت به ایجاد حالت یکنواخت در صورت کمک می‌کند و ممکن است حرکت صورت را بازگرداند. از نمونه‌های این نوع جراحی می‌توان به لیفت ابرو، لیفت پلک، کاشت صورت و پیوند عصب اشاره کرد. برخی از روش‌ها مانند لیفت ابرو ممکن است لازم باشد پس از چندین سال تکرار شود.

 

آیا شیوه زندگی و درمان‌های خانگی در فلج بل موثر هستند؟

درمان خانگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

محافظت از چشمی که نمی‌توانید ببندید. استفاده از قطره‌های چرب کننده چشم در روز و پماد چشم در شب به مرطوب نگه داشتن چشم کمک می‌کند. استفاده از عینک در طول روز و چشم‌بند در شب می‌تواند چشم شما را از خراشیده شدن محافظت کند.

مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند آسپرین، ایبوپروفن یا استامینوفن ممکن است به کاهش درد شما کمک کنند.

تمرینات فیزیوتراپی خود را انجام دهید. ماساژ و ورزش صورت با توجه به توصیه‌های فیزیوتراپیست ممکن است به شل شدن عضلات صورت کمک کند.

درمان های جایگزین در فلج بل

اگرچه شواهد علمی کمی در مورد استفاده از درمان‌های جایگزین یا آلترناتیو برای افراد مبتلا به فلج بل وجود دارد، اما برخی از افراد مبتلا ممکن است از موارد زیر بهره ببرند:

• طب سوزنی:

  قرار دادن سوزن‌های نازک در یک نقطه خاص از پوست شما به تحریک اعصاب و عضلات کمک می‌کند، که ممکن است کمی تسکین دهنده باشد.

• آموزش بیوفیدبک:

با آموزش استفاده از افکار خود برای کنترل بدن، تمرین بیوفیدبک ممکن است به شما کمک کند تا کنترل بهتری بر عضلات صورت خود داشته باشید.

 

برای درمان فلج بل، به چه کسی مراجعه کنیم؟

شما به احتمال زیاد با مراجعه به پزشک خانواده خود شروع خواهید کرد. با این حال، در بعضی موارد ممکن است بلافاصله به متخصص مغز و اعصاب ارجاع شوید.

برای مراجعه به پزشک، آنچه شما می توانید انجام دهید شامل موارد زیر است:

• علائمی را که تجربه می کنید بنویسید.
• اطلاعات شخصی اصلی را بنویسید. آیا اخیراً استرس عمده یا تغییر در زندگی داشته‌اید؟ به اشتراک گذاری این نوع اطلاعات ممکن است به پزشک در تشخیص کمک کند.
• لیستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، تهیه کنید. مقدار دوز مصرفی هر دارویی را وارد کنید. فراموش نکنید که ویتامین‌ها یا مکمل‌هایی را که می‌خورید نیز یادداشت کنید.
• در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه داشته باشید.
• سوالاتی را که می خواهید از پزشک خود بپرسید ، یادداشت کنید.

برای فلج بل، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:

• علت علائم من چیست؟
• آیا علل احتمالی دیگری برای علائم من وجود دارد؟
• به چه نوع آزمایشاتی نیاز دارم؟
• آیا این شرایط احتمالاً موقتی است یا طولانی مدت؟
• چه روش‌های درمانی برای فلج بل وجود دارد؟ کدوم را پیشنهاد می‌کنید؟
• آیا گزینه‌های اولیه‌ای که شما پیشنهاد می‌دهید وجود دارد؟
• من شرایط سلامتی دیگری دارم چگونه می‌توانم این شرایط را به بهترین وجه با هم مدیریت کنم؟

 

پیش از مراجعه به پزشک، چه اقداماتی لازم است؟

مسکن‌های بدون نسخه را مصرف کنید. آسپرین، ایبوپروفن یا استامینوفن  می‌توانند به تسکین درد کمک کنند.

گذاشتن پارچه دستشویی آغشته به آب گرم روی صورت چندین بار در روز ممکن است به تسکین درد کمک کند.

اگر چشم شما کاملا بسته نمی‌شود، این نکات را امتحان کنید:

• با استفاده از انگشت چشم خود را به طور مکرر در طول روز ببندید.
• از قطره چشمی روان کننده استفاده کنید.
• در طول روز برای محافظت از چشم خود از عینک استفاده کنید.
• شب ها چشم‌بند بپوشید.

 

منبع:

www.mayoclinic.org