روش‌های جلوگیری از بارداری | اورژانسی، بلندمدت و دائمی

آمارهای سال ۲۰۱۱ آمریکا حاکی از آن است که ۴۵ درصد از بارداری‌ها در این کشور ناخواسته اتفاق افتاده‌اند و تازه بعد از علائم بارداری متوجه باردار شدن خود میشوند؛ بنابر این آمار تکان دهنده شاید شما هم مایل باشید بیشتر درباره راه‌های جلوگیری از بارداری بدانید. وقتی صحبت از جلوگیری از بارداری به میان می‌آید، بسیاری از زوج‌هایی که هنوز تمایلی به داشتن فرزند ندارند، دچار تردید و سردرگمی می‌شوند.

دنیای پیشرفته، گزینه‌های بسیاری را پیش روی این زوج‌ها قرار داده است که انتخاب را برای آن‌ها سخت می‌کند. روش‌های بسیاری برای جلوگیری از بارداری وجود دارد که ما در این مقاله به شرح آن‌ها می‌پردازیم و امیدواریم از این طریق به زوج‌های جوان یا تازه مادرانی که نمی‌خواهند بچه شیر به ‌شیر داشته باشند، کمکی کنیم.

 

همچنین بخوانید: چه علائمی در بارداری خود را زودتر نشان میدهند؟

 

برای جلوگیری از بارداری چه کنیم؟

پیش از همه آن‌که انتخاب بهترین راه جلوگیری از بارداری، یک انتخاب شخصی است و تنها کارشناسان مامایی یا متخصصان زنان و زایمان هستند که می‌توانند به شما برای انتخاب بهترین راه جلوگیری از بارداری مشاوره دهند. هر فردی با فرد دیگر متفاوت است بنابراین ممکن است روشی که برای فرد دیگری بسیار مؤثر و خوب بوده، برای شما کارکرد مناسبی نداشته باشد.

اکثر روش‌های جلوگیری از بارداری اگر به‌درستی اعمال شوند، مؤثر و کارآمد هستند، اما همیشه این امکان وجود دارد که یک روش منجر به شکست شود. خوب است که پیش از انتخاب یک روش حتماً با پزشک یا کارشناس و البته با همسر خود مشورت کنید. برخی از عواملی که هنگام انتخاب روش کنترل بارداری باید در نظر داشته باشید، شامل موارد زیر می‌شود:

• سن و وضعیت سلامتی
• تمایل به داشتن فرزند در بلندمدت
• دفعات برقراری رابطه جنسی
• ایمنی و کارآیی روش انتخابی
• میزان آسایش فردی در روش انتخابی

علاوه بر موارد فوق تعیین مدت زمان مؤثره روش انتخابی نیز دارای اهمیت است. برخی روش‌ها برای جلوگیری از حاملگی به‌صورت بلندمدت هستند و برخی دیگر روش‌های ضد‌بارداری کوتاه‌مدت به حساب می‌آیند. البته حائز اهمیت است که روش اورژانسی جلوگیری از بارداری نیز وجود دارد که بعضی تا حداکثر تا 72 ساعت بعد از برقراری رابطه جنسی کارآیی دارد.

 

روش‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری

روش‌های اورژانسی یا اضطراری، به مجموعه روش‌هایی گفته می‌شود که در صورت برقراری رابطه جنسی محافظت نشده یا رخ دادن مسائل دیگری همچون آسیب‌دیدگی کاندوم، انجام می‌شود.

روش‌های هورمونی جلوگیری در موارد اورژانسی

این نوع از جلوگیری معمولاً با قرص‌های لوونورژسترل (با نام تجاری لونژیل یا لنوول) یا اولی پریستال استات (که با نام تجاری الا یا الاوان شناخته می‌شود) انجام می‌شود. قرص‌های اورژانسی به علت داشتن مقادیر زیاد هورمون اثر ضدبارداری دارند و هرچه سریع‌تر خورده شوند (مخصوصاً در ۲۴ ساعت بعد از رابطه) بیشترین اثر را خواهند داشت اما تا ۷۲ ساعت امکان استفاده از آن‌ها وجود دارد و پس از آن دیگر مؤثر نیستند.

لوونورژسترل در دو دوز ۰.۷۵ و ۱.۵ میلی‌گرم در بازار وجود دارد. اگر از دوز پایین استفاده می‌کنید، می‌توانید بین مصرف هر یک از این قرص‌ها ۱۲ ساعت فاصله بیندازید یا هر دو را با هم مصرف کنید. اگر دوز ۱.۵ میلی‌گرم مصرف شود، یک عدد از آن کافی خواهد بود. باید توجه داشته باشید این قرص‌ها فقط در موارد خاص استفاده شوند و استفاده از آن‌ها فقط یک‌بار در ماه جایز است.

لوونورژسترول دارویی کارآمد در مورد جلوگیری فوری از بارداری است. این دارو نوعی پروژسترون مصنوعی است که با جلوگیری از ترشح هورمون گونادوتروپین از تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کند. این قرص درعین‌حال مانع از تغییر ضخامت آندومتر رحم می‌شود و از این طریق از جایگزینی تخم تشکیل شده ممانعت به عمل می‌آورد.

قرص اولی پریستال استات هم اثرات هورمونی دارد و تولید پروژسترون در زنان را متوقف می‌کند. این دارو را باید حتماً پزشک تجویز کرده باشد و فروش آن بدون نسخه پزشک مجاز نیست.

جایگزین‌های قرص اورژانسی

قرص‌های ال دی: 4 عدد قرص LD و ۱۲ ساعت بعد ۴ عدد دیگر

قرص‌های اچ دی: 2 عدد قرص HD و ۱۲ ساعت بعد ۴ عدد دیگر

قرص‌های تری فاز یک: ۲ عدد قرص سفید رنگ و ۱۲ ساعت بعد ۲ عدد دیگر

قرص‌های پروژسترونی: ۲ عدد باهم (نیازی به تکرار ندارد)

 

روش غیر هورمونی جلوگیری در موارد اورژانسی

دستگاه آی یو دی (Intra Uterine Device) دستگاهی است که درون رحم کار گذاشته می‌شود. این دستگاه از یک میله T شکل تشکیل شده است که درون رحم قرار می‌گیرد و با تغییر کارکرد سیستم تناسلی مانع از تشکیل سلول تخم می‌شود. آی یو دی، دو نوع دارد که نوع مسی آن می‌تواند برای جلوگیری‌های اورژانسی مورد استفاده قرار بگیرد. این وسیله باید تا سه روز پس از رابطه جنسی و توسط کارشناس مامایی یا متخصص زنان در رحم قرار بگیرد. البته این روش به‌طور معمول به‌عنوان یک روش بلندمدت برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود، اما به‌عنوان وسیله‌ای برای موارد اورژانسی نیز مؤثر است. این روش می‌تواند تا ۱۲۰ ساعت پس از رابطه استفاده شود.

 

روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری

جلوگیری با استفاده از مداخلات هورمونی می‌تواند شکل‌های گوناگونی ازجمله استفاده از قرص، برچسب، تزریق، حلقه واژینال، استفاده از دستگاه‌های داخل رحمی را شامل شود.

خطرات جدی‌ای در استفاده از جلوگیری هورمونی همچون حمله قلبی، لخته‌های خونی (در مصرف‌کنندگان برچسب‌ها)، فشار خون بالا، تومورهای کبدی، سنگ کیسه صفرا و زردی وجود دارد. این خطرات در برخی از بانوانی که خصوصیات زیر را دارند، بیشتر دیده می‌شود:

• داشتن بالای ۳۵ سال
• اضافه وزن
• سابقه برخی اختلالات در لخته شدن ارثی خون
• کلسترول بالا
• سیگاری بودن
• استراحت مطلق

روش‌های هورمونی در برابر بیماری‌های جنسی حفاظتی به عمل نمی‌آورند و در استفاده از این روش‌ها حتماً باید از یک روش دیگر مانند کاندوم استفاده کرد.

 قرص‌های جلوگیری از بارداری

قرص‌های جلوگیری از بارداری ترکیبی از هورمون‌های استروژن و پروژسترون یا فقط پروژسترون تشکیل شده‌اند. قرص‌های ضدبارداری، روش مؤثری برای جلوگیری از بارداری به حساب می‌آیند، اگرچه مانند همه روش‌های دیگر باید به‌درستی از آن‌ها استفاده شود.

با استفاده صحیح، فقط ۱ درصد از زنان، بارداری ناخواسته را تجربه می‌کنند. این قرص در زنانی که داروهای زیر را مصرف می‌کنند، اثربخشی کمتری دارد:

• برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
• ضد قارچ‌ها
• برخی داروهای HIV
• داروهای ضد تشنج
• مخمر سنت جان یا عصاره گل راعی

این قرص‌ها در زنانی دارای اضافه وزن هستند یا دچار اسهال و استفراغ می‌شوند، به‌درستی اثر نمی‌کند. برخی از عوارض این داروها عبارت‌اند از:

خون‌ریزی بین دو پریود، حساسیت پستان، حالت تهوع یا استفراغ، سرگیجه، مشکلات روده‌ای، افزایش وزن، تغییرات خلق‌وخو، مشکلات دیداری. مزایای استفاده از این قرص‌ها می‌تواند شامل موارد زیر شود: بهبود دردهای قاعدگی، پریودهای سبک‌تر، محافظت از بیماری التهابی لگن، استحکام استخوان‌ها، بهبود آکنه، محافظت در برابر برخی از سرطان‌ها، حاملگی خارج از رحم، رشد توده‌های خوش خیم.

علاوه بر موارد فوق، این قرص‌ها می‌توانند به کاهش کم خونی فقر آهن و علائم سندروم پیش از پریود (PMS) منجر شوند.

برچسب‌های هورمونی

برچسب‌های هورمونی می‌توانند از طریق پوست، برخی هورمون‌ها را به بدن منتقل کنند و از این طریق مانع از به وجود آمدن جنین شوند. برچسب‌ها وقتی به‌درستی استفاده شود، کمتر از ۱ درصد به بارداری ناخواسته می‌انجامد. این برچسب‌ها در زنانی که اضافه وزن دارند یا هر یک از داروهای ذکر شده در بخش قرص‌های ضدبارداری را مصرف می‌کنند، اثر کمتری دارد.

عوارض جانبی متداول این برچسب‌ها شامل خون‌ریزی بین دو قاعدگی، بالا رفتن حساسیت پستان‌ها، حالت تهوع یا استفراغ است.

تزریق

این نوع از تزریق هر سه ماه یک بار انجام می‌شود، دپوپرورا نام تجاری این نوع تزریق هورمون پروژسترون است که برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود. این روش اگر به‌درستی استفاده شود، بسیار مؤثر است و کمتر از یک درصد زنان، بارداری ناخواسته را در این روش تجربه می‌کنند. از مزایای تزریق پروژسترون، امنیت و راحتی، جلوگیری از سرطان رحم، ایمنی هنگام شیردهی و عدم وجود استروژن است.

از عوارض جانبی آن می‌توان به خون‌ریزی نامنظم، پریودهای سنگین، تغییرات در میل جنسی، اضافه وزن، افسردگی، رشد غیرطبیعی موها، سردرد، حالت تهوع و حساس شدن پستان‌ها اشاره کرد.

علاوه‌براین پس از توقف تزریقات، بازگشت به باروری معمول، مدتی تأخیر خواهد داشت. خطراتی که می‌تواند با استفاده از دپوپرورا شامل حال استفاده‌کننده شود، شامل: نازک شدن استخوان‌ها و بالا رفتن احتمال شکستگی، پوکی استخوان و حاملگی خارج رحمی است.

حلقه‌های واژینال

حلقهٔ واژینال، یک حلقه پلاستیکی منعطف است که به مدت ۳ هفته از ۴ هفتهٔ چرخهٔ تخمک‌گذاری در بدن زن باقی می‌ماند. این حلقه استروژن و پروژسترون را در واژن آزاد می‌کند و از این طریق اثر پیشگیری از بارداری دارد.

زمانی که این روش به‌درستی استفاده شود، کاملاً مؤثر است و کمتر از ۱ درصد از بانوان، بارداری ناخواسته را با این روش تجربه می‌کنند. مزایای استفاده از این روش امنیت و راحتی آن همراه با بازگشت سریع قدرت بارداری، پس از پایان دوره، پریودهای سبک‌تر، محافظت در برابر برخی بیماری‌های التهابی لگن (PID)، کاهش نازک شدن استخوان، بهبود آکنه، محافظت در برابر برخی از سرطان‌ها، حاملگی خارج از رحم و رشد تومورهای خوش خیم پستان است. علاوه‌براین به کاهش کم‌خونی، فقر آهن و علائم سندروم پیش از پریود نیز کمک می‌کند.

برخی عوارض جانبی آن شامل: خونریزی بین دو قاعدگی، حساس شدن پستان‌ها، اختلالات دستگاه گوارش، ترشحات واژن، تحریک و عفونت است.

دستگاه‌های داخل رحمی

IUD یا دستگاه داخل رحمی، روشی بسیار مؤثر برای کنترل باروری است. این دستگاه T شکل را پزشک یا متخصص داخل رحم قرار می‌دهد. در حال حاضر دو نوع آی یو دی در بازار وجود دارد که شامل آی یو دی‌های هورمونی و آی یو دی‌های مسی غیر هورمونی می‌شود. آی یو دی‌های هورمونی ۳ تا ۵ سال با توجه به نوع آن و آی یو دی‌های مسی ۱۰ الی ۱۲ سال کارآیی دارند. بااینکه این روش، روشی ایمن است اما همه زنان نمی‌توانند از آن استفاده کنند. ازآنجایی‌که این یک وسیله خارجی در داخل واژن است، امکان عفونت را افزایش می‌دهد.

این روش برای زنانی توصیه می‌شود که رابطه‌ای بلندمدت دارند؛ مانند هر دارو یا وسیله‌ای، خطرات و عوارض جانبی برای آن وجود دارد که بسته به نوع آی یو دی این عوارض متفاوت است. این عوارض می‌تواند شامل موارد زیر باشد: دردهای رحمی، پریودهای سنگین، خونریزی بین دو پریود، عفونت‌های موسوم به بیماری التهابی لگن (‌PID)، ناباروری و سوراخ شدن رحم. علاوه‌براین زنانی که باردار می‌شوند در معرض خطر بارداری خارج از رحمی، عفونت لگنی، سقط جنین، خطرات برای کودک و زایمان قبل از موعد هستند.

مزایای استفاده از آی یو دی شامل جلوگیری بلندمدت از بارداری، امن بودن این روش حین شیردهی و بازگشت باروری بعد از برداشتن آن است. آی یو دی‌های هورمونی می‌توانند دردها و خون‌ریزی‌های قاعدگی را تخفیف دهند.

میله‌های قابل کاشت

یکی دیگر از روش‌های ضدبارداری کاشتنی، کپسول‌های کوچکی هستند که زیر پوست بازو قرار می‌گیرند. این شکل از کپسول‌های کاشتنی می‌توانند تا سه سال مانع از بارداری فرد شود. بااین‌حال همه زنان نمی‌توانند از این وسیله استفاده کنند. این روش به‌شدت مؤثر است و کمتر از ۱ درصد از زنانی که از آن استفاده می‌کنند، دچار بارداری ناخواسته می‌شوند.

مزایای استفاده از این روش، بازگشت سریع باروری پس از برداشتن آن و استفاده امن آن در دوران شیردهی است. روشی بلندمدت است و به استفاده از داروهای روزانه نیازی ندارد. برخی از عوارض آن شامل: خون‌ریزی‌های نامنظم قاعدگی، پریودهای سنگین، آکنه، اضافه وزن، کیست تخمدان، تغییرات خلقی/افسردگی، ریزش مو، سردرد، ناراحتی معده یا تهوع، سرگیجه، درد پستان، کاهش میل جنسی، در محل کاشت، عفونت، جای زخم است. برخی از داروهای خاص می‌توانند اثرات آن را کم کنند.

روش‌های غیر هورمونی جلوگیری از بارداری

روش‌های بارداری غیرهورمونی معمولا شرایطی را فراهم می‌کنند که امکان انتقال اسپرم به رحم وجود نداشته باشد. حسن دیگری که این روش‌ها در اکثر موارد دارا هستند، حافظت در مقابل بیماری‌های آمیزشی است:

کاندوم مردانه

کاندوم‌های مردانه روشی مطمئن و مؤثر در جلوگیری از بارداری و انتقال بیماری‌های آمیزشی است. این روش به‌خصوص وقتی مؤثر است که هم‌زمان با استفاده از اسپرم‌کش‌ها استفاده شود. کاندوم‌ها برای استفاده در رابطه واژینال، معقدی و دهانی هم استفاده می‌شود. در این روش اگر نحوه استفاده درست باشد، فقط ۲ درصد از زنان بارداری ناخواسته را تجربه می‌کنند.

مزایای استفاده از کاندوم، امنیت، هزینه کم، حفاظت از بارداری و بیماری‌های آمیزشی و همیشه در دسترس بودن آن است.

برخی از معایب استفاده از کاندوم داشتن حساسیت به لاتکس و تغییر در احساسات جنسی است.

کاندوم زنانه

کاندوم زنانه یک پوشش پلاستیکی نرم است که خطوط واژن و منطقه بیرونی آن را می‌پوشاند و عملکرد آن از طریق توقف ورود اسپرم به واژن است. مزایای استفاده آن‌ها جلوگیری از انتقال عفونت‌های منتقلِ از راه جنسی – ازجمله ایدز است.

ازجمله معایب آن این است که می‌تواند باعث توقف عمل جنسی شود. لازم است از ورود آلت تناسلی مرد به کاندوم اطمینان حاصل کرد. این امکان وجود دارد که بیش‌ازحد داخل واژن فشار داده شود. در صورت داشتن رابطه جنسی، باید از برخی از انواع آن اسپرم کش استفاده کرد.

دیافراگم و کلاهک رحم با اسپرم کش

دیافراگم و کلاهک رحم روش‌هایی برای جلوگیری از بارداری است که در داخل واژن قرار داده می‌شود و دهانه رحم را پوشش می‌دهند و از طریق توقف ورود اسپرم به رحم عمل می‌کند. اسپرم‌کش‌ها نیز توانایی از بین بردن هر اسپرمی را دارند. دیافراگم، گنبدی شکل است و از پلاستیک نازک با حاشیه انعطاف‌پذیر ساخته شده است. هر دو دیافراگم و کلاهک باید با اسپرم کش مورد استفاده قرار گیرند.

مزایای استفاده از این روش آن است که فقط باید آن را در زمان نزدیکی جنسی استفاده کرد و هیچ گونه خطرات جدی سلامتی ندارد. از معایب آن می‌توان به زمان‌بر بودن استفاده از آن اشاره کرد و باید آسیب‌دیدگی آن‌ها به‌طور منظم چک کرد. در صورت وزن کم کردن و یا بچه‌دار شدن، نیاز به بررسی اندازه دارند.

 

روش‌های طبیعی جلوگیری از بارداری

چندین روش جلوگیری از بارداری وجود دارد که به هیچ دارو یا ابزاری احتیاج ندارد اما این روش‌ها ممکن است کمتر از سایر روش‌ها، قابل اطمینان باشند. این روش‌ها را مطابق آخرین تحقیقات سایت معتبر مدیکال نیوز تودی در ادامه می‌خوانید:

پرهیز

پرهیز روشی برای جلوگیری است که در آن هیچ‌گونه رابطه جنسی واژینال یا داخلی صورت نمی‌گیرد. این روش تنها روشی است که امکان بارداری را به صفر می‌رساند. این روش هم به لحاظ انتقال بیماری‌های تناسلی امن است و هم مانند سایر روش‌ها، عوارض ندارد. تنها مشکل آن این است که در حین رابطه، گاهی وفادار ماندن به آن دشوار است.

عقب نشینی

یکی دیگر از روش‌های بارداری عقب‌نشینی نام دارد که در آن مرد قبل از ارگاسم، آلت خود را بیرون می‌آورد و از این طریق دیگر منی وارد واژن زن نمی‌شود و طبیعتاً بارداری اتفاق نمی‌افتد. مشکل این روش این است که گاه پیشابی پیش از انزال از آلت مرد خارج می‌شود که ممکن است در آن اسپرم وجود داشته باشد و موجب بارداری شود. این روش تا ۷۸ درصد از بارداری جلوگیری می‌کند.

شیردهی

اگرچه شیر دادن، بعد از شش ماه از زایمان دیگر به‌عنوان روشی برای جلوگیری از بارداری معتبر نیست اما امکان بارداری قبل از شش ماهگی نوزاد و به‌خصوص وقتی که مادر به فرزندش شیر می‌دهد، بسیار پایین است.

زمانی که نوزاد به‌جز شیر مادر،‌ تغذیه دیگری داشته باشد حتی اگر شیر مادر از قبل کنار گذاشته شود، بدن مادر چرخه تخمک گذاری را دوباره از سر می‌گیرد. آنچه سبب می‌شود، این روش خیلی کارآمد نباشد این است که بدن ابتدا شروع به تخمک‌گذاری می‌کند و بعد از دو هفته اولین پریود آغاز می‌شود. به همین دلیل زن به‌ندرت آگاه است که بدنش وارد چرخه تخمک‌گذاری شده است و اگر در این دوران رابطه جنسی حفاظت نشده داشته باشد، ممکن است باردار شود. بسیاری از پزشکان در این دوران، روش‌های دیگر جلوگیری را در کنار شیردهی پیشنهاد می‌کنند. مزایای این روش، امنیت، کارآمدی و بدون هزینه بودن آن است. علاوه‌براین فواید سلامتی بی‌شماری برای مادر و فرزند دارد.

از نکات ضعف این روش نیز می‌توان به شیردهی دائمی و کاهش روان بودن واژن اشاره کرد. اگر این روش به‌درستی به کار گرفته شود فقط دو درصد امکان بارداری ناخواسته وجود دارد اما امکان درست بهره گرفتن از این روش کم است.

رابطه جنسی خارجی (Outercourse)

یکی از تعاریف رابطه خارجی، عدم ورود آلت مرد به واژن است. مثال‌های رابطه جنسی خارجی شامل بوسیدن، ارضا کردن با و استفاده از ابزارهای خارجی است. برخی رابطه جنسی دهانی و معقدی را هم در این دسته می‌گنجانند.

این روش جلوگیری نیز نزدیک به ۱۰۰ درصد مؤثر است اما به‌ندرت به‌درستی استفاده می‌شود. برخی مواقع مایع منی یا پیشاب با واژن تماس پیدا می‌کند و جلوگیری را با خطر روبه‌رو می‌کند. ازآنجایی‌که اسپرم متحرک است، آن‌ها می‌توانند راه خود را به سوی واژن پیدا و تخمک را بارور کنند. مزایای این روش نبود عوارض و کاهش ریسک تبادل مایعات بدن است. نکته ضعف آن نیز امکان تماس واژن با اسپرم است.

استفاده از تقویم تخمک‌گذاری

زنان تنها چند روز از ماه را می‌توانند باردار شوند. بیشتر زنان چرخه ۲۸ روزه‌ای دارند که از روز اول پریود شروع می‌شود. کار تخمدان‌ها به‌طور متوسط در روز ۱۴ دوره آغاز می‌شود اما یک زن می‌تواند چند روز قبل و بعد از آن بارور شود.

اگر زن قبل یا بعد از روز تخمک‌گذاری رابطه جنسی داشته باشد، شانس بارداری او بسیار کاهش می‌یابد. نقطه ضعف روش تقویمی این است که همه زنان دقیقاً چرخه ۲۸ روزه ندارند و بین زنان مختلف، کمی تفاوت وجود دارد. حتی ممکن است چرخهٔ قاعدگی ماه به ماه تغییر کند. برای همین است که این روش تنها ۷۶ درصد برای جلوگیری از بارداری بدون کاندوم مؤثر است.

یکی از راه‌های پیشگیری از باروری، استفاده از نشانگرهای فیزیولوژیکی مانند اندازه‌گیری دمای پایه بدن و/یا مشاهده ترشحات مخاط دهانه رحم، برای کمک به تشخیص روزهای خاص تخمک‌گذاری است. در این روش باید در چنین روزهایی از انجام عمل  جنسی پرهیز کرد. شاید این مقاله با عنوان علائم و نشانه‌های بارداری در ماه اول نیز برای شما خواندنی باشد.

 

روش‌های دائمی جلوگیری از بارداری

روش‌های دائمی جلوگیری یا عقیم سازی، روشی است شامل عمل جراحی که امکان بارداری را به شکل دائمی از بین می‌برد. این روش تنها باید زمانی در نظر گرفته شود که افراد مطمئن هستند که تمایلی به داشتن فرزند یا فرزند بیشتر ندارند و به‌طور کامل روش‌های دیگر پیشگیری از بارداری را در نظر گرفته‌اند. اگرچه این روش بسیار مؤثر است ولی هنوز هم احتمال عدم عقیمی هم در مردان و هم در زنان وجود دارد.

خطر عدم عقیم شدن مردان بسیار کمتر است. امکان معکوس کردن هر دو روش وجود دارد اما احتمال موفقیت این مراحل صد درصد نیست و هیچ تضمینی برای باردار شدن وجود ندارد.

عقیم شدن در مردان یا وازکتومی: در این عمل، لوله‌هایی که اسپرم را از بیضه‌ها به آلت تناسلی می‌رسانند، قطع، بست یا مسدود می‌شوند.

بستن لوله‌های زنان: عقیم شدن در زنان یا بستن لوله‌ها، عملی است که لوله‌های حمل تخم از تخمدان به رحم را قطع، بسته یا مسدود می‌کند.

این عمل جراحی برای مردان ساده و سریع است و معمول تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. هیچ گونه شواهد و عوارض نامطلوب سلامتی طولانی مدتی برای این عمل مشاهده نشده است. نکته منفی برای مردان این است که چند ماه طول می‌کشد تا به نتیجه برسد و باید تا آن زمان روش‌های دیگر جلوگیری از بارداری مورد استفاده قرار گیرند. امکان ناراحتی و درد برای مدت زمانی پس از عقیم سازی وجود دارد. عقیم سازی زنان نیاز به بی‌هوشی عمومی دارد و با استفاده از روش عمل جراحی تهاجمی صورت می‌گیرد.

 

روش‌های جلوگیری از بارداری پس از زایمان

شاید برای شما هم این سؤال مطرح شده باشد که تا چه زمان پس از زایمان بدن مادر تخمک‌گذاری نمی‌کند؟ اکثر زنان تا سه ماه بعد از زایمان دچار قاعدگی نمی‌شوند اما این زمان ممکن است تا یکسال و بیشتر هم ادامه داشته باشد. بااین‌حال بسیاری از متخصصان معتقدند که تاریخ دقیق تخمک‌گذاری پس از زایمان را نمی‌توان تعیین کرد و این مساله در هر زنی متفاوت است.

به طور معمول مادری که به‌طور مداوم به فرزندش شیر می‌دهد به علت ترشح هورمون پرولاکتین و عدم تخمک‌گذاری باردار نمی‌شود البته این موضوع فقط تا ۶ ماه اعتبار دارد. در زنانی که قاعدگی آن‌ها شروع شده، احتمال بارداری هم وجود دارد.

یکی از روش‌های جلوگیری از بارداری در ۶ ماه اول پس از زایمان مصرف قرص‌های محرک شیردهی با نام تجاری لاینسترول است البته این روش تا زمانی مؤثر است که نوزاد هیچ تغذیه‌ای جز شیر مادر نداشته باشد.

با این که شیردهی می‌تواند به عنوان روشی طبیعی برای جلوگیری در نظر گرفته شود. با این حال این بهتر است که یک روش کمکی دیگر نیز همراه این روش استفاده شود. بسیاری از روش‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد می‌تواند در روابط جنسی بعد از زایمان استفاده شود، اما نکته اینجاست که اکثر روش‌های هورمونی ذکر شده در این مقاله مانند استفاده از تزریق، ایمپلنت، آی یو دی یا کلاهک رحمی معمولاً چند هفته (۶ تا ۱۰ هفته) بعد از زایمان و قرص‌های ضدبارداری تا ۶ ماه پس از زایمان نمی‌توانند مورد استفاده قرار گیرند اما روش‌های طبیعی و ممانعتی از هفته‌های اول بعد از زایمان قابل به کارگیری هستند. بهتر است در این زمینه با پزشک متخصص خود مشورت و پس از آن تصمیم‌گیری کنید.

 

سخن پایانی

سخن پایانی این‌که بهترین روش برای جلوگیری از بارداری روشی است که هم سلامتی و هم آسایش شما را در پی داشته باشد. فراموش نکنید که این انتخاب یک انتخاب شخصی است و موارد موفق دیگران لزوماً برای شما نیز موفقیت آمیز نیست. شما می‌توانید سؤالات خود را در این زمینه با پزشکان و متخصصان رسا در بخش نظرات مطرح کنید. پزشکان رسا در اولین فرصت به شما پاسخ خواهند گفت.

 

منابع:

www.nhs.uk

www.cdc.gov