عفونت واژن چیست؟

عفونت واژینال انواع مختلفی دارید. عفونت قارچی با نام کاندیدیازیس “candidiasis” نیز شناخته می‌شود. عفونت واژن یک بیماری شایع است. واژن سالم حاوی باکتری و برخی سلول‌های قارچی است. اما هنگامی که تعادل باکتری‌ها و مخمرها به هم بخورد، سلول‌های قارچی و عفونی چند برابر می‌شوند. این موضوع باعث خارش شدید، تورم و سوزش می‌شود.

شروع به درمان عفونت واژینال می‌تواند در عرض چند روز علائم را تسکین دهد. در موارد شدیدتر، تسکین درد ممکن است تا 2 هفته طول بکشد.

عفونت‌های واژینال همیشه یک عفونت مقاربتی نیستند (STI) اما معمولاً این عفونت‌ها به عنوان بیماری مقاربتی شناخته می‎شوند (STD). تماس جنسی می‌تواند آن را گسترش دهد اما زنانی که از نظر جنسی فعال نیستند نیز می‌توانند به این عفونت دچار شوند.

 

علائم عفونت واژن

عفونت‌های واژینال شامل یک گروه از علائم مشترک هستند، مانند:

• خارش واژن
• تورم در اطراف مهبل
• سوزش در هنگام ادرار یا رابطه جنسی
• درد هنگام رابطه جنسی
• درد
• سرخی اطراف مهبل
• زخم
• ترشحات سفید، خاکستری و در حجم زیاد یکی دیگر از علائم ابتلا به عفونت واژن است. این ترشحات ممکن است سفید و چسبناک یا بسیار رقیق باشند.

معمولاً مدت زمانی که عفونت واژن شما بدون درمان باقی می‌ماند، تأثیر مستقیمی بر میزان و شدت علائم دارد.

سوزش، خارش و بوی نامطبوع فقط برخی از علائم شایع عفونت‌های واژن است، اما درمان بر حسب شرایط متفاوت است. بنابراین این موضع بسیار مهم است که بدانید کدام نوع عفونت واژن را دارید.

 

اگر علائم عفونت واژن را به صورت مداوم دارید، می‎بایست به پزشک مراجعه نمایید تا بتوانید درمان صحیح را انجام دهید.

عفونت واژینال و واژینیت یا التهاب واژن بسیار شایع است. به حدی که بیشتر خانم‌ها در طول زندگی خود یک نوع از این عفونت یا موارد دیگر را تجربه می‌کنند.

علائم عفونت واژن یا واژینیت ممکن است شامل ترشحات واژن، خارش، سوزش، درد و بوی نامطبوع و زیاد باشد.

برخی از عفونت‌های واژینال در اثر بیماری‌های مقاربتی ایجاد می‌شوند اما موارد دیگر بسیار شایع نیستند.

متخصص زنان و زایمان خدمات بهداشتی درمانی Stamps در موسسه فناوری جورجیا در آتلانتا می‌گوید معمولا برخی از خانم‌ها، به دلایلی که واضح نیستند مستعد ابتلا به عفونت‌های واژن هستند.

 

چه چیزی اکوسیستم طبیعی واژن را از بین می‌برد؟

واژن طبیعی و سالم بدون این‌که لزوماً عفونت داشته باشد، حاوی باکتری و مخمر یا قارچ‌های طبیعی است. اما موارد خاص می‌تواند محیط واژن را تغییر داده و رشد باکتری یا مخمر را افزایش دهد و علائمی ایجاد کند. این موارد شامل:

• دوش گرفتن یا شستشوی مداوم واژن با آب یا مایعات بهداشتی دیگر
• تغییر در سطح هورمون زنان
• مصرف آنتی بیوتیک
• مقاربت و آمیزش واژینالی
• بارداری و شیردهی

در حالی که نمی‌توان از همه موارد بالا اجتناب کرد، انجام غیر ضروری این موارد ممکن است مضر باشد.

شایع‌ترین انواع عفونت‌های واژن

سینتیا کراوز، استادیار کلینیک زنان و زایمان در دانشکده پزشکی Mount Sinai در شهر نیویورک می‌گوید: ” سه نوع عفونت واژینال بسیار رایج وجود دارد: عفونت‌های قارچی، عفونت باکتریایی و تریکومونیاز “trichomoniasis” که یک عفونت مقاربتی است.”

عفونت قارچی

شایع‌ترین نوع واژینیت، عفونت قارچی است که توسط یکی از انواع مختلف قارچ موسوم به کاندیدا “candida” ایجاد می‌شود. به گفته دکتر کراوز، ” گونه‌های زیادی از مخمر یا کاندیدا وجود دارند اما کاندیدا آلبیکنس “Candida albicans” رایج‌ترین آن‌ها است.”

به طور معمول کاندیدا در مقیاس کم در مهبل و در بدن شما بی ضرر است اما در شرایط خاص، رشد بیش از حد کاندیدا صورت می‌گیرد و باعث ایجاد عفونت واژن می‌شود.

این شرایط ممکن است شامل تغییرات در سطح هورمون ناشی از بارداری، قرص‌های ضد بارداری یا قاعدگی باشد. برخی شرایط دیگر که خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی واژینال را افزایش می‌دهد شامل داشتن قند خون مداوم یا مزمن و کاهش ایمنی به دلیل شرایط حاد پزشکی مانند HIV یا ایدز است.

علائم عفونت قارچی واژینال شامل ترشح غلیظ و سفید است که بعضی از خانم‌ها آن را به پنیر دلمه شده تشبیه می‌کنند. همچنین عفونت‌های قارچی می‌تواند باعث خارش واژن و قرمزی ولوا یا فرج (لب‌های خارجی ناحیه تناسلی زنان) و مهبل شود.

واژینوز باکتریال

به غیر از قارچ‌ها،‌ باکتری‌های “دوستانه و بی ضرر” به نام لاکتوباسیل‌ها “lactobacilli” در مهبل (واژن) زندگی می‌کنند. هنگامی که تعداد لاکتوباسیل‌ها خیلی کم شود، می‌تواند وضعیتی به نام واژینوز باکتریایی (“bacterial vaginosis “BV) را ایجاد کند.

تغییر در سطح باکتری‌ها مشخص نیست اما لاکتوباسیل‌های طبیعی می‌توانند با باکتری‌های عفونی دیگر جایگزین شوند.

Krause می گوید: Gardnerella باکتریایی است که اغلب با واژینوز باکتریایی همراه است. عدم وجود لاکتوباسیل‌ها و رشد زیاد باکتری‎های دیگر باعث ایجاد علائم عفونت می‌شود.

یک زن در واژینوز باکتریایی ممکن است ترشح زیاد، سفید، لزج، لغزنده و واضح را تجربه کند. معمولا خارش یا سوزش وجود ندارد. بوی بد زهم ماهی به خصوص هنگام مقاربت قابل توجه است.

تریکومونیازیس “Trichomoniasis”

کراوز می‌گوید: “از سه عفونت شایع واژینال، تریکوموناس “trichomonas” واژینیت که به آن trichomoniasis نیز گفته می‌شود، تنها عفونت اصلی مقاربتی است.”

معمولاً “تریش یا trich” نامیده می‌شود که توسط یک انگل تک سلولی، Trichomonas vaginalis ایجاد می‌گردد و در طی مقاربت از شریک جنسی به فرد دیگر منتقل می‌شود.

علائم بیماری تریکومونیازیس مشابه سایر عفونت‌های واژن است: سوزش، درد، قرمزی و تورم فرج به همراه ترشحات زرد، خاکستری یا سبز واژینال احتمالاً به همراه بوی زهم ماهی در این عفونت رایج است. برخی از خانم‌ها در هنگام ادرار کردن نیز درد را تجربه می‌کنند.

 

سایر شرایطی که بر واژن تأثیر می‌گذارند:

سایر عفونت‌های شایع و علل خارش واژن شامل موارد زیر است:

کلامیدیا واژینیت “Chlamydia”

کلامیدیا یک بیماری مقاربتی است که می‌تواند باعث التهاب مهبل شود. برخی از خانم‌ها کلامیدیا را تخلیه می‌کنند و برخی از زنان نیز تخلیه نمی‌شوند. طبق گفته محققین اگر عفونت ورای واژن و دهانه رحم گسترش یابد، ​​ممکن است زنان بین دوره‌ها یا بعد از مقاربت واژن خون‌ریزی داشته باشند.

دکتر مور می‌گوید: “زنان با فعالیت جنسی تا 26 سالگی باید سالانه از نظر کلامیدیا آزمایش شوند زیرا این بیماری اغلب بدون علائم ایجاد می‌شود و می‌تواند به میزان قابل توجهی به باروری آسیب برساند.”

سوزاک “Gonorrhea”

سوزاک یکی دیگر از عفونت‌های جنسی بسیار مسری است که اغلب علائمی ایجاد نمی‌کند اما می‌تواند باعث ترشحات واژن، درد در هنگام ادرار و درد در طول رابطه جنسی واژنی شود.

زنانی که دچار سوزاک می‌شوند اغلب دچار کلامیدیا هستند بنابراین زنی که تست یکی از این عفونت‌های باکتریایی را انجام می‌دهد، غالباً برای عفونت دیگر نیز معالجه می‌شود.

واژینیت غیر عفونی “Noninfectious”

واژینیت غیر عفونی هنگامی ایجاد می‌شود که پوست اطراف واژن به یک ماده تحریک کننده مانند تامپون‌های معطر، صابون‌های معطر یا نرم کننده‌ها یا محصولات بهداشتی حساس شود. این شرایط یک عفونت نیست و راه حل بسیار ساده‌ای دارد: “بدن خود را در معرض هر چیزی که حساسیت و واکنش نشان می‌دهد قرار ندهید.”

نوع دیگری از واژینیت غیر عفونی، واژینیت آتروفیک “atrophic” نامیده می‌شود و به طور معمول زمانی اتفاق می‌افتد که میزان هورمون زنانه در طول یائسگی کاهش یابد و دیواره‌های واژن نازک‌تر، خشک‌تر و انعطاف پذیرتر شوند.

Vulvodynia: درد مداوم فرج یا ولوا

در زنان مبتلا به ولوودنیا، درد مزمن یا ناراحتی بدون دلیل شناخته شده‌ی فرج وجود دارد. علائم آن مانند عفونت‌های واژن است: سوزش، ناراحتی، گزش، درد و تورم. علائم ممکن است ثابت یا گاه به گاه و متغیر باشد. این علائم آزاردهنده هستند. برای تشخیص دقیق نوع عفونت حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید و از خود درمانی بپرهیزید. علائم‌ها مشابه هستند اما پزشکان با انجام آزمایشات متعدد، نوع عفونت را تشخیص می‌دهند.

واژینیت ویروسی

همچنین ویروس‌ها می‌توانند باعث عفونت واژن شوند. بیشتر ویروس‌هایی که مستقیماً بر واژن تأثیر می‌گذارند از طریق تماس جنسی پخش می‌شوند.

مور می‌گوید: “ویروس تبخال یکی از دلایل عمده واژینوز ویروسی است.” علائم این بیماری شامل درد در ناحیه تناسلی و نشات گرفته از ضایعات یا زخم‌ها است. بیشتر اوقات زخم‌هایی در فرج یا واژن مشاهده می‌شوند همچنین زخم‌هایی که قابل رویت نیستند و پنهان شده‌اند در حین معاینه توسط متخصص زنان و زایمان دیده می‌شوند.

 

درمان عفونت‌های واژن

همه این شرایط قابل درمان است اما دانستن این موضوع بسیار مهم است که بدانید کدام نوع عفونت یا بیماری را دارید تا بتوان آن را به درستی درمان کرد.

کراوز می‌گوید: “اگر یقین داشته باشید که این یک عفونت قارچی است، داروی عفونت قارچی در دسترس است اما گاهی زنان فکر می‌کنند که آن‌ها دارای عفونت قارچی هستند و در واقع عفونت یا مسئله‌ی دیگری است. اگر داروهای بدون نسخه را امتحان می‌کنید و آن‌ها جوابگو نیستند، باید به پزشک مراجعه کنید.

نکته اصلی در درمان موثر عفونت‌های واژن، تشخیص صحیح نوع عفونت است.

حتما به این موضوع دقت کنید که دقیقاً کدام علائم و در چه زمانی این علائم را دارید. برای توصیف رنگ، بافت، بو و میزان ترشح و تخلیه خود به پزشک آماده باشید. قبل از مراجعه به مطب یا کلینیک خود را معاینه کنید. گاهی انجام آزمایش و بررسی دقیق توسط بیمار سخت یا غیرممکن خواهد بود. برخی پزشکان به شما توصیه می‌کنند که طی 24-48 ساعت قبل از ملاقات، رابطه جنسی نداشته باشید.

قبل از امتحان کردن داروهای بدون نسخه بهتر است پزشک خود را ببینید، حتی اگر کاملاً مطمئن هستید و می‌دانید چه نوع عفونتی دارید.

شما با پرداختن به علت احتمالی بیماری خود، واژینیت غیر عفونی را درمان می‌کنید. در نظر بگیرید از چه محصولاتی استفاده می‌کنید. آن محصولات باعث تحریک پوست حساس شما نشود. به منظور ایجاد تغییرات هورمونی، پزشک ممکن است استروژن را جهت کاهش علائم شما تجویز نماید.

 

از واژینیت جلوگیری کنید.

به طور مداوم خود را تمیز و خشک نگه دارید. اما پزشکان ژل‌ها و اسپری‌های شستشوی واژن یا صابون‌های عطردار را برای این منطقه توصیه نمی‌کنند. شستن و ضدعفونی بیش از اندازه ممکن است باعث سوزش یا گسترش شدیدتر عفونت شود. همچنین این کار باعث از بین رفتن باکتری‌های سالم که فعالیت‌های طبیعی را در مهبل شما انجام می‌دهند، می‌شود. هرگز اسپری و شستشوی مداوم با آب، توصیه نمی‌شود.

از پوشیدن لباس‌هایی که گرما و رطوبت را در خود ذخیره می‌کنند، خودداری کنید. لباس زیر نایلونی یا پلاستیکی، شلوار جین تنگ، شلوارک و شلوار خانگی که هوا را عبور نمی‌دهد و جوراب شلواری با الیافی غیر از پنبه می‌تواند منجر به عفونت‌های قارچی شود.

خوردن ماست حاوی باکتری فعال مفید (برچسب روی ماست را بررسی کنید) ممکن است به شما در کاهش ابتلا به عفونت کمک کند.

استفاده از کاندوم بهترین روش جهت جلوگیری از انتقال عفونت بین شرکای جنسی است.

در صورت توصیه پزشک، هر سال معاینه کامل زنان و زایمان را انجام دهید. این معاینات شامل انجام تست پاپ اسمیر است.

 

جهت تشخیص و درمان انواع عفونت‌های واژن به کدام متخصص مراجعه کنید؟

جهت تشخیص و درمان به مراکز بهداشتی و پزشک خانوادگی خود مراجعه نمایید. با توجه به شرایط و علائم شما، او ممکن است شما را به متخصص زنان و زایمان “gynecologist” یا متخصص بیماری‌های زنان ارجاع دهد. همچنین با توجه به علائم بیماری شما، شاید لازم باشد به یک متخصص پوستی نیزی مراجعه نمایید.

قبل از شروع هرگونه درمان خانگی یا بدون نسخه، پزشک خود را در جریان شرایط و علائم خود قرار دهید تا بهترین درمان را برای نوع عفونت شما تشخیص دهد.

پزشک شما می‌تواند با انجام معاینه لگنی، تشخیص را تأیید کند. در طی انجام این آزمایشات، یک سپکولولوم “speculum” یا آینه طبی در واژن وارد می‌شود تا پزشک بتواند علائمی مانند تورم یا ترشح را بررسی کند.

 

منبع: www.healthline.com