سردرد یکی از مشکلات رایج سلامتی است که بیشتر افراد در برخی از مواقع دچار آن میشوند. برخی از عواملی که منجر به سردرد میشوند عبارتند از:
• مخاطرات سلامت روان، مانند استرس، افسردگی یا اضطراب
• بیماریهایی مانند میگرن یا فشار خون بالا
• آسیبهای جسمی، مانند آسیب دیدگی
• عوامل محیطی، مانند آب و هوا
سردردهای مزمن یا شدید میتوانند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند.
فهرست مطالب
علل بروز سردرد چه مواردی هستند؟
شناخت علت سردرد میتواند به فرد کمک کند اقدامات مناسبی انجام دهد. سردرد میتواند بر روی هر قسمت از سر تأثیر بگذارد، همچنین درد ممکن است در یک یا چند مکان وجود داشته باشد.
سردرد میتواند انواع مختلفی از درد را ایجاد کند و طبقهبندی درد میتواند به پزشک کمک کند تا به تشخیص برسد.
پزشکان همچنین سردردها را بر اساس اینکه آیا بیماری زمینه ای باعث درد است دسته بندی میکنند. به عبارت دیگر، سردرد ممکن است اولیه یا ثانویه باشد.
سردرد اولیه از علائم بیماری زمینه ای نیست. در عوض، این سردردها به دلیل مشکلاتی در ساختارهای سر و گردن ایجاد میشوند.
سردردهای اولیه ممکن است به دلیل فعالیت بیش از حد اعضا و مناطق زیر باشد:
• مناطق خاص مغز
• رگ های خونی
• عضلات
• اعصاب
• مواد شیمیایی موجود مغز
انواع متداول سردردهای اولیه شامل سردردهای خوشهای و تنشی است.
همچنین ، سردرد میتواند ناشی از استفاده مداوم از دارو برای درد باشد. در این حالت، فرد دچار سردرد بیش از حد دارویی میشود و این نوع دیگری از سردرد اولیه است.
سردرد ثانویه ممکن است به دلیل وجود شرایط زیر باشد:
• بارداری
• شرایط سیستمیک، مانند عفونت
• کم کاری تیروئید
• آرتریت سلول غول پیکر
• سکته مغزی
• تومور مغزی
سردردهای ثانویه میتوانند از مشکلات جدی سلامتی ناشی شوند. در صورت بروز سردردهایی با خصوصیات زیر نیاز به مشاوره پزشکی دارد:
1. سردردی که شدید یا مختل کننده است.
2. سردردهایی که مداوم است.
3. سردردهایی که به طور منظم رخ میدهد و با دارو بهبود نمی یابد.
4. در کنار سایر علائم مانند گیجی، تب، تغییرات حسی یا سفتی در گردن رخ میدهد.
انواع سردرد چه مواردی است و چه علائمی دارند؟
برخی از انواع مختلف سردرد عبارتند از:
1. سردرد تنشی: این نوع متداول سردرد اولیه است. درد معمولاً به تدریج ، در اواسط روز ایجاد میشود.
یک فرد مبتلا به سردرد تنشی یا عصبی ممکن است احساس کند:
• نواری محکم در اطراف سر خود دارد.
• یک درد مداوم و کسل کننده در دو طرف سرش وجود دارد.
• درد به سمت گردن گسترش یافته و یا از آن آغاز میشود.
سردردهای تنشی ممکن است اپیزودیک یا مزمن باشند، حملات اپیزودیک معمولاً چند ساعت طول میکشد، هرچند ممکن است چند روز ادامه داشته باشد. سردردهای مزمن شامل سردردهای تنشی است که حداقل در مدت 3 ماه در 15 روز یا بیشتر در ماه رخ میدهد.
2. میگرن: سردرد میگرنی ممکن است شامل درد ضربان دار باشد. این درد اغلب در یک طرف سر اتفاق میافتد اما گاهی ممکن است طرفین تغییر کنند.
در طول یک سردرد میگرنی، معمولا شخص موارد زیر را نیز تجربه کند:
• سبکی سر
• اختلالات حسی، مانند تغییرات بینایی، معروف به هاله
• حساسیت به نور یا صدا
• حالت تهوع، احتمالاً همراه با استفراغ
سردردهای میگرنی دومین نوع رایج سردرد اولیه است. آنها میتوانند کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهند.
یک دوره میگرن ممکن است از چند ساعت تا 2-3 روز طول بکشد. فرکانس قسمتها میتواند بسیار متفاوت باشد. ممکن است از یک بار در هفته تا یک بار در سال رخ دهد.
3. سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو: این مشکل روزی به عنوان سردرد برگشتی شناخته میشد. این سردرد در صورتی اتفاق میافتد که فرد برای درمان سردرد بیش از حد از دارو استفاده کند.
این نوع سردردها به دلیل مصرف داروهای افیونی، مانند داروهای حاوی کدئین یا مورفین، ایجاد میشود.
علاوه بر سردرد، فرد ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
• گردن درد
• بی قراری
• احساس گرفتگی بینی
• کاهش کیفیت خواب
علائم ممکن است متفاوت باشد و درد ممکن است روز به روز تغییر کند.
افراد مبتلا به میگرن اغلب دچار سردرد ناشی از استفادهی بیش از حد از دارو میشوند. این موارد میتوانند باعث شوند که دورههای میگرن بیشتر اتفاق بیفتد و شدیدتر شود.
4. سردرد خوشهای: این سردردها معمولاً بین 15 دقیقه تا 3 ساعت طول میکشد و ممکن است یک تا هشت بار در روز بروز کنند.سردردهای خوشهای ممکن است بطور مداوم به مدت 4–12 هفته بوجود آمده و سپس از بین بروند. آنها معمولاً هر روز تقریباً در یک زمان مشخص اتفاق می افتند.
بین سردردها، فرد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. این دورههای بهبودی ممکن است ماهها یا سالها طول بکشد.
سردردهای خوشهای معمولاً شامل علائم زیر است:
• درد کوتاه اما شدید
• درد در اطراف یک چشم
• پارگی یا قرمزی چشم
• پلک افتاده
• بینی مسدود یا آبریزش
• یک مردمک چشم کوچکتر در یک چشم
• تعریق صورت
5. سردرد رعد و برقی: این سردردها ناگهانی و شدید است که مردم اغلب آنها را “بدترین سردرد زندگی من” توصیف میکنند. حداکثر شدت آنها در کمتر از 1 دقیقه است و بیش از 5 دقیقه دوام می آورند.
سردرد رعد و برق مانند یک سردرد ثانویه است که میتواند یک وضعیت تهدید کنندهی زندگی را نشان دهد، بیماریهایی مانند:
• آنوریسم
• سندرم انقباض عروق مغزی برگشت پذیر
• مننژیت
• آپوپلکسی هیپوفیز
• خونریزی در مغز
• لخته شدن خون در مغز
از عوامل ایجاد این سردرد هستند. افرادی که این سردردهای شدید و ناگهانی را تجربه میکنند باید فوراً تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرند.
سردردهای مزمن چگونه درمان میشوند؟
استراحت و داروهای تسکین دهنده درد اصلیترین درمانهای سردرد هستند.
گزینههای درمانی عبارتند از:
• داروهای مسکن بدون نسخه، مانند داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی
• تجویز داروهای تسکین درد
• داروهای پیشگیرانه برای شرایط خاص، مانند میگرن
• سایر درمانها برای بیماریهای زمینه ای
برای جلوگیری از سردرد های ناشی از دارو، پیروی از راهنماییهای پزشک بسیار مهم است.
درمان سردردهای ناشی از دارو شامل کاهش یا قطع دارو است. یک پزشک میتواند به شما کمک کند تا طرحی را برای سهولت ایجاد کند. در موارد شدید، یک فرد ممکن است به یک اقامت کوتاه مدت در بیمارستان نیاز داشته باشد تا با خیال راحت و به طور موثر ترک دارو را کنترل کند.
درمانهای جایگزین و یکپارچه شامل چه مواردی هستند؟
چندین روش جایگزین-که امروزه به عنوان یکپارچه سازی شناخته میشوند- در دسترس است، اما مهم است که قبل از ایجاد تغییرات عمده یا شروع درمانهای جدید با پزشک مشورت کنید.
در این مقاله ، ما طیف وسیعی از درمانهای خانگی و طبیعی برای سردردهای مزمن را بررسی می کنیم. افراد میتوانند بلافاصله بسیاری از این روش های درمانی را امتحان کنند و برخی از آنها ممکن است به جلوگیری از سردرد در آینده کمک کنند.
1. نوشیدن آب کافی میتواند به جلوگیری از سردرد کمک کرده و یا از شدت آن بکاهد. کمبود آب بدن میتواند دلیل اصلی بسیاری از سردردهای ساده باشد. همچنین ممکن است احساس، رفتار یا تفکر فرد را تغییر دهد. همانطور که مطالعه ای در ژورنال آنتی اکسیدان ها متذکر شده است، حتی کمبود آب بدن میتواند نحوه تفکر و عملکرد افراد را تغییر دهد و باعث بدتر شدن احساس سردرد شود. در یک مطالعه مهم که در Journal of Evaluation in Clinical Practice منتشر شده، اشاره شده است که نوشیدن آب باعث کاهش مدت زمان سردرد در افراد نمیشود، اما باعث میشود از نظر ذهنی احساس بهتری داشته باشند. هیدراته ماندن ممکن است به راحتی حمل یک بطری آب به اطراف و نوشیدن آن در طول روز باشد. خوردن غذاهای حاوی مایعات زیاد مانند میوهها، اسموتیها یا سوپ ها نیز ممکن است هیدراتاسیون را بهبود بخشد.
2. کمپرس سرد ممکن است یک راه حل ساده برای سردرد باشد که بسیاری از افراد در دست دارند. استفاده از کیسه یخ روی سر یا گردن ممکن است به انقباض رگ های خونی و کاهش التهاب در ناحیه کمک کند. انجام این کار میتواند به طور موقت سردرد را تسکین دهد. مطالعهای در مجله پزشکی و بهداشت عمومی Hawai’i نشان داد که استفاده از کیسههای یخ روی گردن به مدت 30 دقیقه به طور قابل توجهی درد در مبتلایان به میگرن را کاهش میدهد.
3. در موارد دیگر، مانند سردرد تنشی که عضلات بیش از حد تنگ هستند، کمپرس گرم ممکن است به آرامش این عضلات کمک کرده و باعث تسکین شود.کمپرس گرم میتواند به راحتی یک حوله گرم باشد. ممکن است افراد بتوانند همان اثر را از دوش آب سرد یا حمام بدست آورند.
4. در بعضی موارد، یک دلیل جسمی برای سردرد وجود دارد. هر چیزی را که فشار زیادی به سر وارد میکند بررسی کنید. این ممکن است یک کش مو یا تل بیش از حد تنگ یا کلاه یا سربندی باشد که خیلی طولانی مدت روی سر است.
5. بعضی از افرادی که سردرد می گیرند نسبت به نور حساس میشوند. چراغ های روشن دفتر و یا حتی نور شدید از یک گوشی هوشمند ممکن است علائم را بدتر کند. برای بهبودی این نوع سردرد استراحت در یک اتاق تاریک و کم نور کمک کننده است.
6. چای گیاهی ممکن است یک روش مفید برای افزودن آب به رژیم غذایی باشد در حالی که از مزایای سایر ترکیبات طبیعی نیز بهره مند است. به عنوان مثال، چای زنجبیل میتواند به بهبود میگرن کمک کند. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که پودر زنجبیل اثرات مشابه داروی رایج برای کاهش میگرن را دارد. یک چای ساده با آب گرم و پودر زنجبیل ممکن است به بهبود علائم کمک کند. سایر چایهای بالقوه آرام بخش شامل گیاهانی مانند نعناع فلفلی، بابونه و اسطوخودوس هستند.
7. ورزش ممکن است به سلامت بدن کمک کرده و گردش خون را بهبود بخشد و این موضوع ممکن است احتمال بروز سردرد را کاهش دهد. یک بررسی در سال 2018 از تحقیقات منتشر شده در مجله Children نشان داد که ورزش بسیار کم در واقع میتواند بر سردردهای نوجوانان تأثیر بگذارد. ورزش منظم و متوسط ممکن است کمک کننده باشد؛ ورزشهایی مانند راه رفتن سریع یا دوچرخه سواری به مدت 30 دقیقه در روز.
8. گاهی اوقات عدم تحمل برخی مواد غذایی دلیل اصلی علائمی مانند سردرد است. اگر به نظر می رسد سردرد بعد از غذا نشان داده میشود، تهیه یک دفترچه غذایی از همه چیزهایی که فرد هر روز می خورد، مفید است. این ممکن است آنها را قادر به شناسایی و اجتناب از هرگونه غذایی که میتواند باعث سردرد شود، کند.
9. مسائل مختلف ممکن است منجر به سردرد شود و مشکلات خواب از جمله موارد شایع است. خواب زیاد یا خیلی کم یا آرام نخوابیدن ممکن است بر سردرد برخی افراد تأثیر بگذارد، زیرا آنها بدن خود را کاملاً آرام نگذاشتهاند. همانطور که در یک مقاله در ژورنال Sleep اشاره شده است، بزرگسالان باید سعی کنند هر شب بین 7 تا 9 ساعت بخوابند.
10. طب سوزنی بخشی از طب سنتی چین است، جایی که پزشکان سوزن های کوچکی را در سطح پوست قرار میدهند. هدف ایجاد درد نیست بلکه تحریک انرژی بدن است. تحقیقات نشان داده است که طب سوزنی راهی موثر برای جلوگیری از میگرن و سردردهای تنشی یا کاهش دفعات آنها است.
11. ماساژ برخی از نقاط فشار ممکن است به از بین بردن تنش در سر و کاهش سردرد کمک کند. بسیاری از افراد این کار را به صورت غریزی انجام میدهند، مانند مالیدن پشت گردن یا خاراندن قسمت بالای بینی هنگام احساس استرس. در پشت این غرایز ممکن است حقیقتی وجود داشته باشد. بسیاری از افراد دریافتند که ماساژ روی شقیقه ها، فک یا گردن میتواند به رفع تنش کمک کند و سردرد تنشی ناشی از استرس بیش از حد را کاهش دهد. برخی مناطق دیگر برای انجام ماساژ شامل ناحیه بین ابرو و دو لکه در پایه ابرو در دو طرف پل بینی است. این لکهها ممکن است از چشم یا سر کشش داشته باشند و ماساژ آنها میتواند به رفع این تنش کمک کند.ماساژ گردن نزدیک قاعده جمجمه نیز ممکن است به آزاد شدن تنش کمک کند.
12. آموزش و روشهای آرام سازی ممکن است به بسیاری از افراد مبتلا به علائم سردرد کمک کند در حالی که استرس و اضطراب را نیز کاهش میدهد. تکنیکهای آرام سازی شامل روشهایی مانند تنفس شکم عمیق، مراقبههای هدایت شده و تمرکز فعالانه روی شل کردن عضلات است.
13. نوشیدن یک نوشیدنی همراه با کافئین، مانند قهوه، چای یا نوشابه ، گاهی اوقات میتواند سردرد را تسکین دهد. برخی از داروهای ضد درد که برای سردرد طراحی شدهاند حاوی کافئین هستند، زیرا این ترکیب ممکن است اثربخشی آنها را بهبود بخشد. همانطور که مروری در مجله سردرد و درد منتشر شده است، کافئین به خودی خود میتواند به کاهش علائم سردرد تنشی یا میگرنی کمک کند. کافئین تمایل دارد رگ های خونی را شل کند، که ممکن است از گردش خون پشتیبانی کرده و تنش را کاهش دهد.
14. رایحه درمانی که از برخی روغنهای اسانسی استفاده میکند نیز ممکن است علائم سردرد را تسکین دهد. بر اساس یک مطالعه در سال 2018 در کودکان نشان داد که استنشاق اسانس اسطوخودوس به مدت 15 دقیقه از شدت سردرد میکاهد. مطالعه جداگانه ای که به ژورنال Pain ارسال شده است، حاکی از آن است که روغن نعناع در کاهش سردردهای تنشی موثرتر است. بوی روغنهای اسانسی ممکن است برخی افراد را آزار دهد و آزمایش روغنهای مختلفی که به نظر افراد آرامش بخش است میتواند راهی برای تسکین علائم سردرد باشد.
15. یک بررسی در سال 2015 که در ژورنال Nutrientssuggests منتشر شده است نشان میدهد افرادی که به طور منظم دچار سردردهای خوشهای یا میگرن میشوند، ممکن است سطح منیزیم کمی داشته باشند. افزودن منیزیم به رژیم غذایی، به عنوان یک مکمل، ممکن است به کاهش سردرد کمک کرده و یا از بروز آن در این موارد جلوگیری کند.
16. برخی از ویتامین های گروه B میتوانند به محافظت در برابر سردرد کمک کرده و یا آنها را کاهش دهند. یک بررسی در سال 2015 در Biomed Research International اشاره کرد که ویتامین ها، از جمله فولات و ویتامین های B-6 و B-12 ، همه ممکن است در جلوگیری از سردردهای میگرنی یا کاهش علائم سردرد نقش داشته باشند. ویتامین های گروه B به راحتی به عنوان مکمل با مارک های مختلفی در دسترس هستند که مردم میتوانند بصورت آنلاین خریداری کنند.
17. ویتامین E همچنین ممکن است در علائم سردرد نقش داشته باشد. بررسی 2015 در مورد مکمل های ویتامین خاطر نشان کرد که ویتامین E ممکن است سردرد و علائم میگرن را با خطر و عوارض جانبی کم تسکین دهد.این ممکن است برای زنانی که در طی چرخه قاعدگی میگرن تجربه میکنند ارزشمند باشد، زیرا ویتامین E برای جلوگیری از علائم به تعادل هورمون های آنها کمک میکند.با این حال بررسی قبل از ادعا در مورد ویتامینها، مطالعات بزرگتری را میطلبد.
18. برخی از افراد ممکن است به نوشیدن بیش از حد الکل واکنش خوبی نشان ندهند. سردرد یکی از عوارض شایع خماری است. این ممکن است به این دلیل باشد که الکل به عنوان ادرار آور عمل میکند و باعث میشود بدن آب بیشتری از طریق ادرار آزاد کند. این نوع سردردها فقط در اثر نوشیدن زیاد الکل نیستند. حتی نوشیدن کم یا متوسط الکل در برخی از افراد ممکن است منجر به علائم کم آبی در بدن شود یا سردرد را بدتر کند. هر کسی که مطمئن نباشد الکل از این طریق بر روی آنها تأثیر می گذار ، میتواند نوشیدن خود را محدود کند و ببیند آیا این علائم تغییر میکند یا خیر.
19. برای افرادی که غالباً میگرن را تجربه می كنند، پرهیز از بوی شدید میتواند گامی عاقلانه در هنگام پیشگیری باشد. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که بویایی از منابعی مانند عطرها یا سایر مواد شیمیایی با بوی قوی ممکن است تنها پس از چند دقیقه قرار گرفتن در معرض آن باعث بروز میگرن میشود. اگر افراد از منابع تولید این بوها مانند فروشگاههای بزرگ و بوی شیمیایی محصولات تمیزكننده پرهیز كنند، علائم آنها به احتمال زیاد کاهش می یابد.
علائم و تشخیص نوع سردرد چگونه است؟
ویژگی های سردرد و تأثیرات آن بر زندگی روزمره میتواند متفاوت باشد. سردرد ممکن است:
• یک یا دو طرف سر را تحت تأثیر قرار دهد.
• از یک نقطه مرکزی آغاز شود.
• شامل درد تیز، ضربان دار یا کسل کننده باشد.
• به تدریج یا ناگهانی شروع شود.
• از کمتر از یک ساعت تا چند روز طول بکشد.
ویژگی های درد تا حدودی به نوع سردرد بستگی دارد. پزشک معمولاً میتواند نوع سردرد را پس از سوال از فرد در مورد علائم، نوع درد، زمان و الگوی حملات تشخیص دهد.
در بعضی موارد، پزشک آزمایشاتی را انجام میدهد تا علت جدی تر سردرد را رد کند. این آزمایشات ممکن است شامل نمونههای خون یا تصویربرداری، مانند اسکن CT یا MRI باشد.
پس از این بررسیها پزشک درمان متناسب با هر نوع سردرد مزمن را تجویز خواهد کرد.
در پایان در نظر بگیرید که انتخاب یک سبک زندگی سالم میتواند تا حدود بسیار زیادی از بروز انواع سردردها جلوگیری کند.