آسیب‌هایی که منجر به خونریزی می‌شوند، ممکن است به طرق مختلف اتفاق بیفتند. در حقیقت این زخم‌ها انواع متفاوتی دارند. در این مقاله با چهار نوع رایج آسیب یا زخم و بهترین نحوه درمان آن‌ها آشنا شوید.
چهار نوع شایع از آسیب‌هایی که منجر به خونریزی می‌شوند:
-
سایش
به طور معمول خراشیدگی‌ها توسط مالش یا خراش روی یک سطح ناهموار مانند کشیده شدن زانو روی زمین بازی یا برخورد آرنج روی یک دیوار آجری رخ می‌دهد. به طور معمول، ساییدگی خونریزی شدیدی ندارد اما به منظور جلوگیری از عفونت، ناحیه خراش باید کاملاً تمیز شده و با آب و صابون شسته شود. این احتمال وجود دارد که سایش در موارد شدید نیاز به بانداژ یا پانسمان داشته باشد اما ساییدگی‌های جزئی معمولا پس از تمیز شدن خود به خود بهبود می‌یابند.
-
پارگی
پارگی‌ها همان بریدگی یا برش در پوست هستند. پارگی‌ها اغلب در اثر برخورد با اجسام تیز مانند چاقو یا شیشه شکسته ایجاد می‌شوند. این احتمال وجود دارد که در برخی پارگی‌های عمیق، خونریزی سریع اتفاق بیفتد، بنابراین این نکته بسیار مهم است که با پوشاندن زخم و اعمال فشار، خونریزی را متوقف کنید. اگر خونریزی شدید باشد یا متوقف نشود، شاید لازم باشد به اورژانس مراجعه کنید یا برای مراقبت‌های پزشکی بیشتر با 115 تماس بگیرید.
-
سوراخ یا زخم عمیق
هنگامی که هر نوع جسم نوک تیزی مانند ناخن به پوست نفوذ می‌کند، سوراخ یا زخم رخ می‌دهد. زخم‌ها ممکن است از بیرون خونریزی زیادی نداشته باشند اما زخم بزرگ می‌تواند باعث خونریزی داخلی شود. به زخم فشار کمی وارد کنید و آن را با آب تمیز بشویید تا همه آلودگی‌ها پاک شوند. قبل از خشک کردن و پوشاندن با باند، کرم یا پماد آنتی بیوتیک به زخم بزنید. از نظر علائم عفونت مانند گسترش قرمزی، درد، تورم یا تب، زخم را بررسی کنید.
- کزاز: اگر فرد آسیب دیده در پنج سال گذشته واکسن کزاز نزده باشد، این احتمال وجود دارد که به تقویت کننده نیاز داشته باشد. بهترین راه این است که ظرف 48 ساعت پس از آسیب دیدگی، اقدام نمایید.
- هاری: اگر زخم ناشی از گاز گرفتن گربه، سگ یا حیوان دیگر باشد، این نکته بسیار مهم است که بدانید واکسن هاری مصرفی شما به روز است یا خیر، یا با پزشک خود در مورد بهترین راه درمان مشورت کنید.
-
بریدگی عمیق یا صدمات بسیار شدید
بریدگی صدمات شدیدی است که می‌تواند باعث خونریزی کنترل نشده و تهدید کننده زندگی شود. این نوع آسیب معمولاً زمانی رخ می‌دهد که پوست یا قسمتی از بدن به طور جزئی یا کامل پاره شود. این صدمات اغلب ناشی از ضربه‌های جدی مانند تصادفات اتومبیل یا موتور سیکلت، انفجار یا شلیک گلوله است. در بیرون کشیدن جسم خارجی از بدن، خونریزی فورا و به طور گسترده رخ می‌دهد، بنابراین فورا با 115 تماس بگیرید و خونریزی را در سریع‌ترین زمان ممکن کنترل نمایید. گاها برای برخی از خراش‌ها، نیاز به استفاده از تورنیکت جهت جلوگیری از خونریزی است. اگر قسمتی از بدن کاملا بریده و جدا شد، می‌بایست آن را جهت اتصال مجدد به بیمارستان ببرید. قسمت جدا شده از بدن را در یک پارچه تمیز بپیچید و در صورت امکان آن را در یخ قرار دهید.
چگونه خونریزی کنترل نشده را متوقف کنیم؟
اگر با فردی مواجه شدید که خونریزی کنترل نشده دارد، ابتدا مطمئن شوید که خود شما ایمن و سالم هستید. اگر ایمن هستید، این نکته بسیار مهم است که هر تلاشی به منظور کنترل خونریزی، بهتر از عدم مداخله است.
در مرحله بعد، نکات مهم اجرایی در زمان خونریزی را دنبال کنید:
الف – هشدار – با 115 تماس بگیرید.
ب – خونریزی – منبع خونریزی را بیابید. به بازوها، پاها، گردن، کشاله ران و نواحی شکم بیشتر دقت کنید.
ج – کمپرس – پس از یافتن منبع خونریزی، محل خونریزی را با فشار ببندید. شما می‌توانید از یک تکه لباس یا هر چیز دیگری که به توقف خونریزی کمک می‌کند، استفاده کنید. زخم را بپوشانید و با فشار مستقیم با هر دو دست نیرو وارد کنید. همچنین شما می‌توانید زخم را با گاز یا پارچه تمیز بسته‌بندی کنید و سپس فشار وارده را با هر دو دست ادامه دهید. اگر زخم خونریزی کند یا خون آن متوقف نشود و آسیب روی دست یا پا باشد، می‌توان یک تورنیکت محکم را روی اندام قرار داد تا خونریزی را متوقف نماید. فشار وارده را بر روی آسیب و تا رسیدن کمک نگه دارید.
دریافت مراقبت‌های پزشکی جهت درمان زخم‌ها
اگر در صحنه تصادف هستید و فردی را دیدید که خونریزی قابل توجهی دارد، بلافاصله با 115 تماس بگیرید. توجه به این نکته بسیار مهم است که نیروهای اورژانس در اسرع وقت به محل حادثه برسند.
- به منظور رسیدگی به زخم‌های جزئی مانند خراشیدگی و پارگی‌های کم عمق، درمان خانگی اغلب کافی است.
- جهت جلوگیری از عفونت، ناحیه آسیب دیده را با آب و صابون تمیز کنید.
- زخم را بالا بیاورید و به ناحیه آسیب دیده، فشار وارد کنید تا خونریزی کم شود.
- هنگامی که خونریزی کاهش یافت، بر روی زخم یک پانسمان استریل قرار دهید.
- زخم را بپوشانید و تا پنج روز خشک نگه دارید.
- اگر درد جزئی دارید، به طور معمول استامینوفن درد را تسکین می‌دهد.
بهبود زخم فرآیندی است که پوست طی ترمیم آسیب ناشی از زخم‌ها طی می‌کند. بسته به نوع درمان و نوع زخم، سه نوع اصلی بهبود زخم وجود دارد. این موارد را ترمیم زخم اولیه، ثانویه و ترمیم زخم مرحله سوم می‌نامند.
هر زخم بسته به نوع زخم و شدت آن، مراحل مختلفی از بهبود را طی می‌کند. درک این دسته بندی‌ها و همچنین مراحل فرآیند بهبود زخم، می‌تواند به افراد کمک کند تا بهترین روش مراقبت از زخم را پیدا نمایند.
ترمیم اولیه زخم
ترمیم اولیه زخم یا ترمیم زخم با هدف درمان اولیه به زمانی اطلاق می‌گردد که پزشکان زخم را با استفاده از دوخت، بخیه، چسب یا سایر اشکال فرآیندهای بسته شدن زخم، می‌بندند.
بستن زخم با این روش باعث کاهش بافت از دست رفته می‌شود و به بدن اجازه می‌دهد تا به جای زخم اولیه بزرگتر، بر روی بستن و بهبود زخم با ناحیه کوچکتر تمرکز کند.
برای مثال، یک پزشک ممکن است یک برش بزرگ را بخیه بزند تا اینکه اجازه دهد بدن در کل بریدگی، خود به خود بهبود یابد.
ترمیم ثانویه زخم
ترمیم ثانویه زخم یا ترمیم زخم با قصد درمان ثانویه، زمانی اتفاق می‌افتد که زخمی که بخیه نمی‌شود، باعث از بین رفتن بافت زیادی شود. پزشکان در این موارد زخم را به طور طبیعی درمان می‌کنند.
این وضعیت ممکن است برای زخم‌هایی که لبه‌های گردتری دارند، سطوح ناهموار را می‌پوشانند یا روی سطوحی از بدن هستند که حرکت بخیه‌ها یا سایر روش‌های بستن را غیرممکن می‌کند، رایج‌تر باشد.
بهبود ثانویه زخم به مکانیسم‌های بهبودی خود بدن بستگی دارد. این فرآیند بیشتر طول می‌کشد و این احتمال وجود دارد که این شرایط، به دلیل افزایش اندازه زخم، خطر عفونت، آلودگی و عوامل دیگر مانند استفاده از برخی داروها باشد.
ترمیم مرحله سوم زخم
ترمیم مرحله سوم زخم یا بهبود کند در بسته شدن اولیه، زمانی اتفاق می‌افتد که نیاز به تأخیر در روند بسته شدن زخم وجود داشته باشد.
اگر پزشک شما نگران شود که ممکن است با بستن آن، میکروب‌های عفونی در زخم به دام بیفتند، این شرایط ضروری است. در این موارد آن‌ها اجازه می‌دهند تا زخم تخلیه شود یا منتظر می‌مانند تا اثرات سایر روش‌های درمانی قبل از بستن زخم، بروز کند.
پیش‌بینی بهبود زخم، یک گام اساسی در مدیریت زخم‌های ایسکمیک “ischemic” و زخم پای دیابتی است. تخمین زده می‌شود که تشخیص زودهنگام و درمان‌های مناسب می‌تواند از 85 درصد از قطع عضوها جلوگیری کند.
بیماری پای دیابتی، عمدتاً به دلیل نوروپاتی “neuropathy”، بیماری شریان محیطی (PAD) یا عفونت، اغلب منجر به زخم و قطع عضو احتمالی آن می‌شود. این وضعیت، یکی از پرهزینه‌ترین عوارض دیابت است.
احتمال بهبود زخم بر اساس سه پارامتر مختلف ایجاد می‌گردد: اندازه زخم، سطح ایسکمی و درجه عفونت. هنگام ارزیابی ایسکمی، این نکته بسیار مهم است که هم به عروق بزرگ ماکروسیرکولاسیون “macrocirculation” و هم به مویرگ‌های کوچک در میکروسیرکولاسیون “microcirculation” توجه کنید.
تشخیص زودهنگام بیماری مسبب ایجاد زخم، بهترین راه جهت جلوگیری از قطع عضو است.
ایسکمی بخش مهمی از بهبود زخم است اما اندازه زخم و عفونت نیز نقش کلیدی دارد.
ارزیابی خوب ایسکمی شامل آزمایش‌هایی جهت گردش خون ماکرو و میکروسیرکولاسیون است. شما می‌توانید جهت تشخیص زودهنگام بیماری و شرایط درمان زخم، از مشاوره رایگان درمان زخم بهره بگیرید.
ارزیابی همزمان زخم
سیستم ترکیبی PeriFlux 6000، قابلیت منحصر به فردی را برای ارزیابی همزمان فشار انگشتان پا و PVR و همچنین اندازه‌گیری اکسیژن از راه پوست در بافت ارائه می‌دهد که باعث صرفه جویی در اندام، جان، هزینه و کاهش درد و رنج انسان می‌شود.
نرم افزار مذکور، با یک روش اندازه‌گیری استاندارد، کاربر را در طول معاینه جهت دریافت نتایج قابل اعتماد و قابل تکرار راهنمایی می‌کند.
تصویربرداری پرفیوژن برای PAD و زخم پای دیابتی
شرکت Perimed اولین سازمانی بود که تصویربرداری میکروسیرکولاسیون مبتنی بر لیزر را تجاری کرد و در 40 سال گذشته، رهبر جهانی در تکمیل این تکنیک‌ها بوده است.
در بررسی‌های اخیر متخصصان، LSCI به‌عنوان یک روش تشخیصی به منظور تعیین پرفیوژن بافتی در بیماران مبتلا به PAD یا زخم پای دیابتی ذکر شده است همچنین PeriCam PSI ابزار امیدوارکننده‌ای در این ارزیابی‌ها بوده است.
در مقایسه با سایر روش‌های تشخیصی، این روش می‌تواند چندین مزیت داشته باشد:
- غیرتهاجمی
- بدون نیاز به تماس با بیمار
- بدون نیاز به مواد حاجب تزریقی
- بدون تشعشعات یونیزان “No ionizing radiation”
- راحتی در استفاده
منابع:
