هیپومنیزیمی چیست؟ علائم و درمان آن

منیزیم یکی از مهم‌ترین و فراوان‌ترین مواد معدنی ضروری در بدن شما است. منیزم در درجه اول در استخوان‌های بدن شما ذخیره می‌شود. مقدار بسیار کمی منیزیم در جریان خون شما گردش می‌کند.

منیزیم در بیش از 300 واکنش متابولیکی در بدن شما نقش دارد.

این واکنش‌ها روی تعدادی از فرایندهای بسیار مهم بدن تأثیر می‌گذارد از جمله:

• سنتز پروتئین “protein synthesis”
• تولید و ذخیره انرژی سلولی
• تثبیت سلول‌ها
• سنتز DNA
• انتقال سیگنال عصبی
• متابولیسم استخوان
• عملکرد قلب
• هدایت سیگنال‌ها بین عضلات و اعصاب
• گلوکز و متابولیسم انسولین
• فشار خون

 

علائم منیزیم کم چیست؟

علائم اولیه منیزیم کم عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• ضعف
• کاهش اشتها

با بدتر شدن کمبود منیزیم، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بی حسی
• مور مور شدن
• گرفتگی عضلات
• تشنج
• اسپاستیک عضله “spasticity”
• تغییر شخصیت
• ریتم غیرطبیعی قلب

 

دلایل کم شدن منیزیم در بدن چیست؟

به طور معمول منیزیم کم به دلیل کاهش جذب منیزیم در روده یا افزایش دفع منیزیم از طریق ادرار به وجود می‌آید. در غیر این صورت سطح منیزیم پایین در افراد سالم غیرمعمول است. علت این موضوع این است که سطح منیزیم تا حد زیادی توسط کلیه‌ها کنترل می‌شود. کلیه‌ها دفع (اتلاف) منیزیم را بر اساس نیاز بدن افزایش یا کاهش می‌دهند.

مداومت مصرف کم منیزیم در رژیم غذایی، از دست دادن بیش از حد منیزیم یا وجود سایر بیماری‌های مزمن می‌تواند منجر به افت فشار خون شود.

هیپومنیزمی نیز در افرادی که در بیمارستان بستری هستند، بیشتر دیده می‌شود. این وضعیت ممکن است به دلیل بیماری آن‌ها، جراحی‌های خاص و یا مصرف انواع خاصی از داروها ایجاد شده باشد. سطح بسیار کم منیزیم با عوارض شدیدی مرتبط است و بیماران مبتلا به این سطح از بیماری در بیمارستان‌های مخصوص بستری می‌شوند.

شرایطی که خطر کمبود منیزیم را افزایش می‌دهد شامل بیماری‌های دستگاه گوارش (GI)، سن بالا، دیابت نوع 2، استفاده از داروهای ادرار آور حلقه‌ای (مانند Lasix)، درمان فرد از طریق برخی شیوه‌های شیمی درمانی‌ و وابستگی به الکل است.

بیماری‌های دستگاه گوارش

بیماری سلیاک “Celiac disease”، بیماری کرون “Crohn’s disease” و اسهال مزمن می‌تواند جذب منیزیم را مختل کند و یا منجر به افزایش افت منیزیم شود.

دیابت نوع 2

غلظت‌های بالاتر گلوکز خون ممکن است باعث دفع بیشتر ادرار از کلیه‌ها شود. همچنین این امر باعث افزایش از دست دادن منیزیم می‌گردد.

وابستگی به الکل

وابستگی به الکل می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• مصرف و هدر رفتن منیزیم در رژیم غذایی ضعیف
• افزایش ادرار و مدفوع چرب
• بیماری کبدی
• استفراغ
• نقص کلیه
• پانکراتیت “pancreatitis”

دلایل دیگر بروز هیپومنیزمی

همه این شرایط ممکن است منجر به هیپومنیزمی‌شود.

در بزرگترها و افراد مسن

جذب منیزیم از طریق روده با افزایش سن کاهش می‌یابد. میزان دفع منیزیم از ادرار با بالارفتن سن افزایش می‌یابد. افراد مسن اغلب غذاهای کم منیزیم می‌خورند. همچنین این احتمال وجود دارد که آن‌ها دارویی مصرف کنند که منیزیم را تحت تأثیر قرار دهد (مانند دیورتیک‌ها). این عوامل می‌تواند منجر به هیپومنیزمی در بزرگسالان و افراد مسن شود.

استفاده از داروهای ادرار آور

گاهی اوقات استفاده از داروهای ادرار آور حلقه‌ای (مانند Lasix) می‌تواند منجر به از بین رفتن الکترولیت‌هایی مانند پتاسیم، کلسیم و منیزیم شود.

 

تشخیص منیزیم کم چگونه صورت می‌پذیرد؟

پزشک با توجه به معاینه فیزیکی، علائم، سابقه پزشکی و آزمایش خون، هیپومنیزمی را تشخیص می‌دهد. اندازه‌گیری منیزیم خون، میزان منیزیم بدن در استخوان‌ها و بافت‌های عضلانی را مشخص نمی‌کند. اما هنوز هم به منظور نشان دادن این که آیا به هیپومنیزمی مبتلا هستید یا نه، مفید است. احتمالاً پزشک سطح کلسیم و پتاسیم خون را نیز بررسی می‌کند.

سطح منیزیم سرم (خون) طبیعی 1.8 تا 2.2 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) است. منیزیم خون کمتر از 1.8 میلی گرم در دسی لیتر، کم در نظر گرفته می‌شود. سطح منیزیم زیر 1.25 میلی گرم در دسی لیتر، هیپومغناطیسی “hypomagnesemia” بسیار شدید در نظر گرفته می‌شود.

 

درمان منیزیم پایین چگونه است؟

به طور معمول هیپومنیزمی با مکمل‌های خوراکی منیزیم و افزایش مصرف منیزیم در رژیم غذایی درمان می‌شود.

تخمین زده می‌شود که 2 درصد از جمعیت عمومی دچار هیپومنیزمی‌باشند. این درصد در افراد بستری و مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای بسیار بیشتر است. مطالعات تخمین می‌زنند که تقریبا نیمی از کل آمریکایی‌ها و 70 تا 80 درصد افراد بالای 70 سال، نیاز روزانه منیزیم توصیه شده را برآورده نمی‌کنند. دریافت منیزیم از غذا بهترین کار است، مگر این که پزشک خلاف این موضوع را تایید نماید.

نمونه‌هایی از غذاهای غنی از منیزیم عبارتند از:

• اسفناج
• بادام‌ها
• بادام هندی
• بادام زمینی
• غلات سبوس‌دار
• شیر سویا
• لوبیای سیاه
• نان گندم کامل
• آووکادو
• موز
• ماهی halibut
• ماهی سالمون
• سیب زمینی پخته شده با پوست

اگر هیپومنیزمی شما شدید باشد و شامل علائمی مانند تشنج باشد، این احتمال وجود دارد که منیزیم را به صورت داخل وریدی دریافت کنید.

 

عوارض منیزیم کم کدامند؟

اگر هیپومنیزمی و علت اصلی آن درمان نشود، سطح منیزیم به شدت کم می‌شود و عوارض زیادی خواهد داشت.

hypomagnesemia شدید می‌تواند عوارض تهدید کننده زندگی داشته باشد مانند:

• تشنج
• آریتمی قلبی (الگوهای غیرطبیعی قلب)
• وازوپاسم عروق کرونر “coronary artery vasospasm”
• مرگ ناگهانی

 

چشم انداز و آینده طولانی مدت منیزیم کم چیست؟

هیپومنیزمی ممکن است ناشی از انواع شرایط و بیماری‌های زمینه‌ای باشد. این بیماری با منیزیم خوراکی یا تزریق وریدی بسیار موثر درمان می‌شود. به منظور اطمینان از این موضوع که منیزیم کافی دریافت می‌کنید یا خیر، داشتن یک رژیم متعادل بسیار مهم و کاربردی است. اگر به بیماری‌هایی مانند بیماری کرون یا دیابت مبتلا هستید یا از داروهای ادرارآور استفاده می‌کنید، با پزشک خود مشورت نمایید تا اطمینان حاصل شود که منیزیم کمی ندارید. اگر علائم کم بودن منیزم را دارید، این موضوع بسیار مهم است که به دکتر خود مراجعه کنید تا از بروز عوارض جلوگیری گردد.

 

10 ماده غذایی غنی از منیزیم که بسیار سالم و موثر هستند:

1. شکلات تلخ

شکلات تلخ به همان اندازه که خوشمزه است، سالم نیز هست.

این ماده خوشمزه غنی از منیزیم است، با مصرف 64 میلی گرم در یک وعده 1 اونس (28 گرم) – 16٪ از RDI را تامین می‌کند.

همچنین شکلات تلخ سرشار از آهن، مس و منگنز است و حاوی فیبر پروبیوتیک است که باکتری‌های سالم روده شما از آن تغذیه می‌کنند.

علاوه بر این موضوع، آنتی اکسیدان‌های مفیدی را در خود جای داده است. این مواد مغذی رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کنند؛ رادیکال‌ها مولکول‌های مضری هستند که می‌توانند به سلول‌های شما آسیب برسانند و منجر به بیماری شوند.

شکلات تلخ به ویژه برای سلامت قلب مفید است زیرا حاوی فلاوانول‌ها “flavanols” است که ترکیبات آنتی‌اکسیدانی قدرتمندی هستند که از اکسید شدن و چسبیدن کلسترول LDL “بد” به سلول‌های شریان شما جلوگیری می‌کنند.

به منظور استفاده بیشتر از مزایای شکلات تلخ، محصولی را انتخاب کنید که حداقل دارای 70٪ مواد جامد کاکائو باشد. درصد بالاتر بهتر است و بیشتر توصیه می‌شود.

2. آووکادو

آووکادو یک میوه فوق‌العاده مغذی و منبع خوشمزه منیزیم است. یک آووکادو متوسط ​​58 میلی گرم منیزیم را تأمین می‌کند که 15٪ از RDI را شامل می‌گردد.

همچنین آووکادو سرشار از پتاسیم، ویتامین‌های گروه B و ویتامین K است و برخلاف اکثر میوه‌ها، چربی زیادی دارد به خصوص چربی‌های غیر اشباع سالم برای قلب.

علاوه بر این آووکادو منبع عالی فیبر است. در واقع 13 گرم از 17 گرم کربوهیدرات موجود در آووکادو از فیبر تشکیل می‌شود و در نتیجه کربوهیدرات‌های قابل هضم بسیار کم است.

3. آجیل

آجیل‌ها مقوی و خوشمزه هستند.

انواع آجیل‌هایی که به ویژه منیزیم زیادی دارند شامل بادام، بادام هندی و آجیل برزیلی است.

به عنوان مثال یک وعده 1 اونسی (28 گرم) بادام هندی حاوی 82 میلی گرم منیزیم یا 20٪ RDI است.

همچنین اکثر آجیل‌ها منبع خوبی از فیبر و چربی‌های اشباع نشده هستند و همچنین گزارش شده است که سطح قند خون و کلسترول را در افراد دیابتی بهبود می‌بخشد.

مغزهای برزیل نیز سلنیوم زیادی دارند. در حقیقت فقط دو مغز برزیلی، بیش از 100٪ RDI را برای این ماده معدنی تأمین می‌کند.

4. حبوبات

حبوبات خانواده‌ای از گیاهان غنی از مواد مغذی هستند که شامل عدس، لوبیا، نخود، نخودفرنگی و لوبیای سویا هستند.

آن‌ها بسیار غنی از مواد مغذی مختلف از جمله منیزیم هستند.

به عنوان مثال یک فنجان لوبیای سیاه پخته شده حاوی 120 میلی گرم منیزیم کامل است که 30٪ RDI به حساب می‌آید.

همچنین حبوبات دارای مقدار زیادی پتاسیم، آهن و منبع اصلی پروتئین برای گیاهخواران هستند.

از آن جا که حبوبات سرشار از فیبر است و شاخص گلیسمی کمی “glycemic index” (GI) دارند، این احتمال وجود دارد که کلسترول را کاهش دهند، کنترل قند خون را بهبود بخشند و خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهند.

یک محصول تخمیر شده سویا معروف به ناتو به عنوان یک منبع عالی از ویتامین K2 در نظر گرفته می‌شود که برای سلامت استخوان مهم و ضروری است.

5. توفو “Tofu”

توفو به دلیل داشتن پروتئین زیاد، ماده اصلی غذایی در رژیم‌های گیاه خواری است. این ماده با فشردن شیر سویا به شکل کشک‌های سفید نرم درمی‌آید و به عنوان کشک لوبیایی نیز شناخته می‌شود.

یک وعده 3.5 اونسی (100 گرمی) دارای 53 میلی گرم منیزیم است که 13٪ از RDI را شامل می‌گردد.

همچنین یک وعده آن، 10 گرم پروتئین و 10٪ یا بیشتر RDI برای تشکیل کلسیم، آهن، منگنز و سلنیوم “selenium” را تأمین می‌کند.

6. بذر یا دانه‌ها “Seed”

بذرها فوق‌العاده سالم هستند.

بسیاری از آن‌ها از جمله کتان، کدو تنبل و دانه‌های چیا حاوی مقادیر زیادی منیزیم هستند.

دانه کدو تنبل منبع ویژه بسیار خوبی است.

علاوه بر این دانه‌ها سرشار از آهن، چربی اشباع نشده و اسیدهای چرب امگا 3 هستند.

همچنین آن‌ها فیبر بسیار بالایی دارند. در حقیقت تقریباً تمام کربوهیدرات موجود در دانه‌ها از فیبر حاصل می‌شوند.

شایان ذکر است آن‌ها حاوی آنتی اکسیدان‌هایی هستند که از سلول‌های شما در برابر رادیکال‌های آزاد مضر تولید شده در طی متابولیسم محافظت می‌کنند.

7. غلات کامل

غلات شامل گندم، جو دوسر و جو و همچنین غلات شبه مغذی مانند گندم سیاه و کینوا است.

غلات کامل منابع عالی بسیاری از مواد مغذی از جمله منیزیم هستند.

یک وعده 1 اونس (28 گرم) گندم سیاه خشک حاوی 65 میلی گرم منیزیم است که 16٪ از RDI را شامل می‌شود.

همچنین بسیاری از غلات کامل دارای ویتامین‌های گروه B، سلنیوم، منگنز و فیبر هستند.

در مطالعات کنترل شده، نشان داده شده است که غلات سبوس‌دار التهاب را کم کرده و خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد.

غلات شبه مغذی مانند گندم سیاه و کینوا از نظر پروتئین و آنتی اکسیدان، بالاتر از دانه‌های سنتی مانند ذرت و گندم هستند.

8- مقداری ماهی چرب

ماهی به ویژه ماهی‌های چرب، فوق‌العاده مغذی هستند.

بسیاری از انواع ماهی‌ها سرشار از منیزیم هستند از جمله ماهی آزاد، ماهی mackerel و ماهی halibut.

نصف یک فیله (178 گرم) ماهی قزل‌آلا، 53 میلی گرم منیزیم را تشکیل می‌دهد که 13٪ RDI را شامل می‌شود.

همچنین 39 گرم پروتئین با کیفیت بالا را فراهم می‌کند.

علاوه بر این ماهی سرشار از پتاسیم، سلنیوم، ویتامین‌های گروه B و سایر مواد مغذی دیگر است.

مصرف زیاد ماهی‌های چرب با کاهش خطر ابتلا به چندین بیماری مزمن به ویژه بیماری‌های قلبی ارتباط دارد.

این مزایا به مقادیر بالای اسیدهای چرب امگا 3 نسبت داده شده است.

9. موز

موز از محبوب‌ترین میوه‌های جهان است.

موزها بیشتر به دلیل داشتن پتاسیم بالا شناخته شده‌اند که پتاسیم می‌تواند فشار خون را کاهش دهد و با کاهش خطر بیماری قلبی مرتبط است.

اما آن‌ها همچنین غنی از منیزیم هستند؛ یک بسته بزرگ موز 37 میلی گرم یا 9٪ RDI را تشکیل می‌دهد.

علاوه بر این موز ویتامین C، ویتامین B6، منگنز و فیبر را تأمین می‌کند.

موز رسیده از قند و کربوهیدرات بیشتری نسبت به سایر میوه‌ها برخوردار است، بنابراین ممکن است برای افراد دیابتی مناسب نباشد.

با این حال بخش بزرگی از کربوهیدرات موجود در موز نارس نشاسته مقاوم است که هضم و جذب نمی‌شود.

این احتمال وجود دارد که نشاسته مقاوم باعث کاهش سطح قند خون، کاهش التهاب و بهبود سلامت روده شود.

10. سبزیجات برگ‌دار

سبزیجات برگ‌دار بسیار سالم هستند و بسیاری از آن‌ها حاوی منیزیم هستند.

سبزیجات با مقادیر قابل توجه منیزیم در کلم پیچ، اسفناج، سبزیجات، سبزی شلغم و سبزی خردل وجود دارد.

به عنوان مثال یک وعده 1 فنجانی اسفناج پخته شده دارای 157 میلی گرم منیزیم یا 39٪ از RDI است.

علاوه بر این آن‌ها یک منبع عالی از چندین ماده مغذی از جمله آهن، منگنز و ویتامین‌های A ، C و K هستند.

همچنین سبزیجات برگ‌دار حاوی بسیاری از ترکیبات گیاهی مفید هستند که به محافظت از سلول‌های شما در برابر آسیب کمک می‌کنند و این احتمال وجود دارد که خطر سرطان را کاهش دهند.

 

جمع‌بندی و خلاصه

منیزیم ماده معدنی مهمی است که ممکن است بدن آن را به اندازه کافی دریافت نکند.

خوشبختانه بسیاری از مواد و غذاهای خوشمزه منیزیم مورد نیاز شما را تأمین می‌کنند.

اطمینان حاصل کنید که یک رژیم متعادل داشته باشید و از غذاهای ذکر شده در بالا استفاده نمایید تا سلامتی بدن را حفظ کرده و بدن را قوی نگه‌ دارید.

 

منبع:

www.healthline.com