کلونازپام چیست؟ خواص و عوارض کلونازپام

کلونازپام “Clonazepam” یک بنزودیازپین (ben-zoe-dye-AZE-eh-peen) است. به نظر می‌رسد که بنزودیازپین‌ها با افزایش فعالیت برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز عمل می‌کنند.

 

کلونازپام یا قرص کلونازپام چیست؟

کلونازپام یا قرص کلونازپام برای درمان برخی اختلالات تشنجی (از جمله تشنج absence یا سندرم لنوکس-گاستوت “Lennox-Gastaut syndrome”) در بزرگسالان و کودکان استفاده می‌شود.

همچنین قرص کلونازپام برای درمان اختلال هراس “panic” (از جمله آگورافوبیا “agoraphobia”) در بزرگسالان استفاده می‌شود.

 

هشدارها برای استفاده و مصرف کلونازپام

کلونازپام می‌تواند تنفس شما را کند یا متوقف کند، به خصوص اگر اخیراً از داروی افیونی، الکل یا داروهای دیگری استفاده کرده‌اید که می‌توانند تنفس شما را کند کنند.

استفاده از کلونازپام می‌تواند باعث اعتیاد، مصرف بیش از حد یا مرگ شود. دارو را در جایی نگه دارید که دیگران به آن دسترسی نداشته باشند. هرگز کلونازپام را با شخص دیگری به اشتراک نگذارید یا آن را به فردی توصیه نکنید. فروش یا اهدای این دارو خلاف قانون و مقررات پزشکی است.

برخی از افراد هنگام مصرف کلونازپام به خودکشی فکر می‌کنند. نسبت به تغییرات خلقی یا علائم خود هوشیار باشید. هرگونه علائم جدید یا بدتر شدن آن علائم را به پزشک خود گزارش دهید.

مصرف این دارو را به طور ناگهانی متوقف نکنید، زیرا ممکن است تشنج یا علائم ترک ناخوشایند آن افزایش یابد.

 

قبل از مصرف این دارو کلونازپام باید به چه نکاتی توجه شود؟

در صورت داشتن موارد زیر نباید کلونازپام مصرف کنید:

• گلوکوم زاویه باریک؛
• بیماری شدید کبدی؛
• سابقه واکنش آلرژیک به هرگونه بنزودیازپین “benzodiazepine” (آلپرازولام “alprazolam”، دیازپام “diazepam”، لورازپام “lorazepam”، آتیوان “Ativan”، رستوریل “Restoril”، ترانکسن “Tranxene”، والیوم “Valium”، ورسد “Versed”، زاناکس “Xanax” و غیره).

برای اطمینان از بی‌خطر بودن کلونازپام یا قرص کلونازپام برای شما، در صورت داشتن موارد زیر به پزشک خود اطلاع دهید:

• بیماری کلیه یا کبد؛
• مشکلات تنفسی؛
• افسردگی، مشکلات خلقی یا افکار یا رفتارهای مرتبط با خودکشی؛
• پورفیری “porphyria” (اختلال آنزیم ژنتیکی که باعث ایجاد علائم بر روی پوست یا سیستم عصبی می‌شود).
• برخی از افراد هنگام مصرف داروهای تشنجی به خودکشی فکر می‌کنند. پزشک باید تغییرات شما را در ویزیت‌های منظم بررسی کند. خانواده یا سایر مراقبین شما نیز باید نسبت به تغییرات خلقی یا علائم هوشیار باشند.

مصرف کلونازپام در دوران بارداری چگونه است؟

اگر از کلونازپام در دوران بارداری استفاده می‌کنید، نوزاد شما ممکن است به این دارو وابسته شود. این موضوع می‌تواند شرایط ترک کردن دارو در نوزاد، پس از تولد او را ایجاب کند. این احتمال وجود دارد که نوزادان متولد شده وابسته به داروهای اعتیادآور به مدت چند هفته به درمان پزشکی نیاز داشته باشند.

مصرف داروهای تشنجی را در دوران بارداری، بدون نظر پزشک شروع یا متوقف نکنید. تشنج در دوران بارداری می‌تواند به مادر و نوزاد آسیب برساند. در صورت باردار شدن سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.

مصرف کلونازپام در دوران شیردهی چگونه است؟

شیردهی هنگام استفاده از این دارو ممکن است خطرناک باشد. در مورد هرگونه خطر احتمالی تاثیرگرفته از این دارو، از پزشک خود بپرسید.

این دارو را بدون توصیه پزشک به کودک ندهید. کلونازپام برای درمان اختلال هراس یا پانیک در افراد زیر 18 سال تأیید نشده است.

 

چگونه باید کلونازپام مصرف کنم؟

کلونازپام را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. دستورالعمل‌های برچسب نسخه خود را دنبال کنید و تمام راهنماهای دارو را بخوانید. این احتمال وجود دارد که پزشک گهگاه دوز مصرفی شما را تغییر دهد. هرگز از این دارو در مقادیر بیشتر یا طولانی‌تر از مدت تجویز شده استفاده نکنید. در صورت تصمیم به استفاده بیشتر از این دارو به پزشک خود اطلاع دهید.

هرگز این دارو را با شخص دیگری به ویژه افرادی که سابقه سوء‌مصرف یا اعتیاد دارند، به اشتراک نگذارید. این دارو می‌تواند باعث اعتیاد، مصرف بیش از حد یا مرگ شود. دارو را در جایی نگه دارید که دیگران نتوانند به آن دسترسی پیدا کنند. فروش یا واگذاری این دارو خلاف مقررات پزشکی است.

دستورالعمل‌های استفاده از داروهای خود را بخوانید و با دقت دنبال کنید. در صورت عدم درک این دستورالعمل‌ها، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.

شما به آزمایشات پزشکی مکرر نیاز خواهید داشت.

مصرف کلونازپام را ناگهان قطع نکنید، حتی اگر احساس خوب یا بهبود دارید. توقف ناگهانی ممکن است باعث افزایش تشنج یا علائم ترک ناخوشایند شود. از دستورات پزشک خود در مورد کاهش دوز خود پیروی کنید.

قرص معمولی را به طور کامل و با یک لیوان کامل آب قورت دهید.

دوزهای کلونازپام بر اساس وزن کودکان تجویز می‌شود. در صورت افزایش یا کاهش وزن، ممکن است نیاز کودک به دوز تغییر کند.

هنگامی که آماده مصرف دارو هستید، یک قرص خوراکی را از بسته خارج کنید. قرص را در دهان خود قرار دهید و اجازه دهید بدون جویدن حل شود. با حل شدن قرص، چندین بار آن را قورت دهید.

پزشک شما باید پیشرفت شما را به طور منظم بررسی کند.

به طور کلی با توجه به نوع بیماری و علل تجویز کلونازپام، دوزهای متفاوتی از این دارو توصیه می‌گردد. یکی از آن‌ها کلونازپام 1 یا کلونازپام 1 میلی‌گرم است که برای بیماری فعلی شما تجویز شده است. این دارو به صورت قرص کلونازپام 1 و 2 میلی گرموجود است. به خاطر داشته باشید که کلونازپام 1 یا 2 برای بیماری فعلی شما تجویز شده است و شما نمی‌توانید آن را برای فرد دیگری با علائم بیماری شما تجویز نمایید.

اگر به نظر می‌رسد این دارو در درمان تشنج یا حملات پانیک شما نیز بی‌تاثیر است، با پزشک خود تماس بگیرید.

تشنج اغلب با ترکیبی از داروها درمان می‌شود. از تمام داروها طبق دستور پزشک خود استفاده کنید. راهنمای دارو یا دستورالعمل ارائه شده برای بیمار را بخوانید. دوز یا برنامه دارویی خود را بدون نظر پزشک تغییر ندهید.

در دمای اتاق و به دور از رطوبت، گرما و نور نگهداری شود. تعداد داروهای خود را بررسی یا چک کنید. اگر کسی از آن به طور نامناسب یا بدون نسخه استفاده می‌کند، باید آگاه باشید.

 

اگر دوز مصرفی کلونازپام را فراموش کنم، چه اتفاقی می‌افتد؟

دارو را در اسرع وقت مصرف کنید اما اگر زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. به خاطر داشته باشید دو نوبت را همزمان مصرف نکنید.

در صورت مصرف بیش از حد کلونازپام چه اتفاقی می‌افتد؟

به دنبال اورژانس پزشکی باشید یا با 115 تماس بگیرید.

علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل خواب آلودگی شدید، گیجی، ضعف عضلانی یا حتی کما باشد.

در زمان مصرف کلونازپام از چه چیزی باید اجتناب کرد؟

الکل مصرف نکنید. در صورت مصرف الکل، این احتمال وجود دارد که عوارض جانبی خطرناک یا مرگ رخ دهد.

تا زمانی که متوجه نشده‌اید کلونازپام چگونه بر شما تأثیر می‌گذارد، از رانندگی یا فعالیت‌های خطرزا خودداری کنید. سرگیجه یا خواب آلودگی می‌تواند باعث سقوط، تصادف یا صدمات شدید شود.

 

عوارض جانبی کلونازپام چگونه است؟

در صورت داشتن علائم واکنش آلرژیک به کلونازپام، از اورژانس پزشکی کمک بگیرید: کهیر؛ مشکل در تنفس؛ تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو.

کلونازپام می‌تواند تنفس شما را کند یا متوقف کند، به خصوص اگر اخیراً از داروی افیونی، الکل یا داروهای دیگری استفاده کرده‌اید که می‌تواند تنفس شما را کندتر کند. اگر تنفس ضعیف یا کم عمق دارید، اگر به سختی از خواب بیدار می‌شوید یا اگر تنفس شما متوقف شده‌ است، فردی که از شما مراقبت می‌کند باید به دنبال فوریت‌های پزشکی باشد.

هرگونه علائم جدید یا بدتر شدن علائم را به پزشک خود گزارش دهید مانند: تغییرات خلقی یا رفتاری، اضطراب، حملات هراس یا پانیک، مشکل در خواب یا اگر احساس می‌کنید تکانشی، تحریک‌پذیری، آشفتگی، رفتار خصمانه، پرخاشگری، بی‌قراری، بیش‌فعالی (از نظر روحی یا جسمی) بیشتر شده، افسرده شده‌اید یا در مورد خودکشی یا صدمه زدن به خود فکر می‌کنید.

در صورت داشتن موارد زیر (علائم قرص کلونازپام) فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• تشنج جدید یا بدتر شدن آن؛
• خواب آلودگی شدید؛
• تنفس ضعیف یا سطحی؛
• تغییرات غیرمعمول در خلق و خو یا رفتار؛
• کابوس، توهم؛
• افکار خودکشی یا صدمه زدن به خود؛
• حرکات غیرمعمول یا غیرارادی چشم

اثرات آرام‌بخش یا سر شدن کلونازپام ممکن است در افراد مسن بیشتر طول بکشد. زمین خوردن تصادفی در بیماران مسنی که بنزودیازپین مصرف می‌کنند، شایع است. در حین مصرف این دارو برای جلوگیری از افتادن یا آسیب تصادفی احتیاط کنید.

عوارض جانبی شایع کلونازپام ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خواب آلودگی، سرگیجه؛
• احساس خستگی یا افسردگی؛
• مشکلات حافظه؛
• مشکلات راه رفتن یا هماهنگی در اندام‌های بدن

این یک لیست کامل از عوارض جانبی نیست و سایر موارد ممکن است، رخ دهد. برای مشاوره پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. شما می‌توانید عوارض جانبی را به اورژانس  گزارش دهید.

 

چه داروهای دیگری بر کلونازپام تأثیر می‌گذارد؟

مصرف کلونازپام یا قرص کلونازپام خواب با داروهای دیگری که باعث خواب آلودگی یا کند شدن تنفس می‌شوند، می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی را به همراه داشته باشد. قبل از استفاده از داروهای شبه افیونی، قرص خواب، شل کننده عضلات یا داروی اضطراب یا تشنج از پزشک خود سوال کنید.

پزشک خود را در مورد سایر داروهای خود، به ویژه موارد زیر مطلع کنید:

فنی‌توئین “phenytoin”؛

اسید والپروئیک “valproic acid”؛

این لیست کامل نیست. داروهای دیگر ممکن است با کلونازپام تداخل داشته باشند از جمله داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی. همه تداخلات دارویی احتمالی در اینجا ذکر نشده است. در شرایطی که مصرف داروهای دیگر در برنامه شما قرار داده شده است، آن را با پزشک معالج خود مطرح کنید.