حملات پانیک چیست؟ علائم و درمان پانیک اتک

آیا بعضی اوقات حملات ناگهانی ناشی از اضطراب و ترس بیش از حد دارید که چند دقیقه طول می‌کشد؟ شما عرق می‌کنید و احساس می‌کنید نمی‌توانید نفس بکشید یا به درستی فکر کنید؟ آیا این حملات در مواقع غیرقابل پیش بینی و بدون محرکی آشکار اتفاق می‌افتند که باعث ایجاد نگرانی شما از احتمال تکرار دوباره آن می‌شوند؟

در این صورت، شما ممکن است مبتلا به یک نوع اختلال اضطراب به نام اختلال هراس یا حملات پانیک باشید. پانیک اَتَک اگر درمان نشود، می‌تواند کیفیت زندگی افراد را پایین بیاورد. زیرا ممکن است منجر به ترس و اختلالات در سلامت روان، مشکلات در محل کار یا مدرسه و انزوا اجتماعی شود. به هر روی، برای شناخت بیشتر این مشکل بهتر است با مقاله دیگری از رسا همراه باشید.

 

پانیک اتک چیست؟

حملات پانیک ممکن است علائم یک اختلال ناشی از اضطراب باشد. از لحاظ تاریخی، پانیک اَتَک در فرهنگ و تمدن قدیم موضوعی تعریف شده بود. به عنوان مثال واکنش مردم به مرگ رامسس دوم در مصر و در اسطوره شناسی یونانی، به عنوان واکنشی است که مردم برای دیدن خدای نیمه انسان – نیمه بز داشتند. در اروپای قرون وسطا و در دوره رنسانس، اضطراب شدید با افسردگی که در آن زمان به مالیخولیا معروف بود، دیده می‌شد. در طول قرن نوزدهم، علائم حملات پانیک به عنوان اختلالات روانی معرفی شدند و سرانجام کلمه ترس در روانپزشکی وارد شد.

پانیک اَتَک، یک مشکل جدی سلامتی برای همه افراد محسوب می‌شود. حداقل 20 درصد از بزرگسالان یا حدود 60 میلیون نفر در برخی از مقاطع زندگی خود، دچار حملات پانیک می‌شوند. حدود 1.7 درصد از بزرگسالان یا حدود سه میلیون نفر در مقطعی از زندکی خود، دچار اختلالات کامل پانیک می‌شوند. همچنین این مشکل در زنان دو برابر مردان است.

میزان شیوع پانیک اتک

شایع‌ترین سنی که افراد دچار اولین حملات پانیک می‌شوند، بین 15 تا 19 سالگی است. این حملات با انواع اضطراب تفاوت چشمگیری دارند، زیرا این مشکل بسیار ناگهانی و اغلب غیر منتظره بوده است که بدون هیچ تحریکی صورت می‌گیرد و غالباً ناتوان کننده هستند. واقعیت‌های حملات پانیک در کودکی شکل می‌گیرند؛ تقریباً 0.7 درصد از کودکان از این بیماری یا اختلال اضطراب عمومی رنج می‌برند. در حالی که مشخص شده است که پانیک در زنان نسبت به مردان دو برابر بیشتر اتفاق می‌افتد، پسران و دختران نوجوان تمایل به گسترش این بیماری در فرکانس برابری دارند.

هنگامی‌ که فردی دچار حمله هراس شده است، به عنوان مثال هنگام رانندگی، خرید در یک فروشگاه شلوغ یا سوار شدن در آسانسور، ممکن است در مورد این شرایط ترس غیرمنطقی به نام فوبیا در او ایجاد شود. سرانجام، اجتناب و سطح عصبی ناشی از احتمال وجود حمله دیگر، ممکن است به جایی برسد که حملات پانیک آتی را در پی داشته باشد.

در نتیجه فرد مبتلا به این عارضه به طور بالقوه ناتوان می‌شود و دیگر قادر به انجام کارهایی نظیر رانندگی یا حتی بیرون رفتن از خانه (آگورافوبیا یا ترس از مکان‌های شلوغ) نمی‌باشد. بنابراین، دو نوع اختلال پانیک شامل اختلال هراس با آگورافوبیا یا بدون آن وجود دارد. مانند سایر شرایط سلامت روان، این بیماری می‌تواند تأثیر جدی بر زندگی روزمره فرد داشته باشد، مگر اینکه فرد تحت درمان موثری قرار گیرد.

حملات پانیک در نوجوانان ممكن است باعث كاهش نمرات تحصیلی، جلوگیری از رفتن آنها به مدرسه، جدایی والدین و نیز احتمالاً موجب سوء مصرف مواد، افسردگی یا افكار خودكشی، خیال پردازی‌ها و سایر اقداماتی شود.

 

علت پانیک اتک

اگرچه علل خاصی برای حملات پانیک در بزرگسالان، نوجوانان یا کودکان وجود ندارد، مثل بسیاری از علائم عاطفی، پانیک به عنوان نتیجه ترکیبی از آسیب پذیری‌های بیولوژیکی، روش‌های تفکر و عوامل محیطی مانند عوامل استرس زا شناخته می‌شود. طبق یک نظریه اختلال هراس، سیستم زنگ خطر بدن، همچنین به عنوان سیستم مبارزه بدن یا سیستم پرواز توصیف می‌شود که شامل مجموعه‌ای از مکانیسم‌های روحی و جسمی است که به فرد این امکان را می‌دهد که به یک تهدید پاسخ دهد.

دانشمندان به طور خاص نمی‌دانند که چرا این اتفاق می‌افتد یا چرا برخی از افراد نسبت به دیگران مستعد ابتلا به این مشکل هستند. این بیماری در خانواده‌ها یافت می‌شود و ممکن است به این معنا باشد که وراثت (ژنتیک)، نقش مهمی را در تعیین اینکه چه کسی موجب گسترش این شرایط شده است ایفا می‌کند. با این حال، حتی بسیاری از افرادی که سابقه خانوادگیِ این بیماری را ندارند هم باعث گسترش آن شوند. لذا نتایج متفاوتی از مطالعات در مورد اینکه آیا موادی مانند ماری جوانا یا کمبود مواد غذایی مانند روی یا منیزیم ممکن است فاکتورهای خطر ابتلا به این بیماری باشند وجود دارند.

 

عوامل خطر حملات پانیک

فقر و پایین بودن سطح تحصیلات با اضطراب همراه است، اما دقیقاً معلوم نیست که این عوامل باعث ایجاد اضطراب می‌شوند یا خیر! در حالی که برخی از آمارها حاکی از آن است که اقلیت‍های قومی، گرایش بیشتری به اختلالات درونی مانند پانیک اتَک دارند. تحقیقات دیگر نشان می‌دهند که ممکن است نتایج متفاوتی در نحوه تفسیر و درک گروه‌های قومی از نشانه‌های شدت ترس وجود داشته باشند. همچنین، تصور می‌شود که ترس و سایر اختلالات اضطرابی برای برخی اقلیت‌های قومی در سرتاسر جهان بیشتر از دیگران است.

از نظر روان شناختی، افرادی که دچار حملات پانیک یا اختلالات اضطرابی دیگری می‌شوند، احتمالاً سابقه آنچه را که به آن «حساسیت اضطرابی» گفته می‌شود را تجربه می‌کنند. حساسیت اضطرابی تمایل فرد به ترس است که احساسات بدنی ناشی از آن مانند درد کوتاه قفسه سینه یا ناراحتی معده، عواقب وخیم شخصی را برای او به همراه خواهد داشت. به عنوان مثال اعتقاد داشتن به آن بدان معنا است که قلب متوقف خواهد شد یا از کار خواهد افتاد.

از دیدگاه اجتماعی، یک عامل خطر برای گسترش اختلال هراس در نوجوانان یا بزرگسال، سابقه سوءاستفاده جسمی یا جنسی در زمان کودکی بوده است. این مورد حتی بیشتر در مورد این بیماری در مقایسه با سایر اختلالات اضطرابی اتفاق می‌افتد. اغلب اولین حملات، به وسیله بیماری‌های جسمانی، دیگر استرس‌های مهم زندگی یا شاید داروهایی که باعث افزایش فعالیت در بخشی از مغز که با واکنش‌های مربوط به ترس درگیر شده است، ایجاد می‌شوند.

علائم پانیک اتک

همان طور که قبلاً نیز توضیح داده شد، نشانه‌های پانیک اتک کاملاً ناگهانی بوده و بدون هیچ دلیل مشخصی بروز می‌کند. علائم ممکن است ناشی از علائم جسمی و عاطفی به شرح زیر باشند:

• ضربان قلب بالا (تپش قلب)
• درد قفسه سینه
• ناراحتی معده
• سرگیجه، حالت تهوع
• بیش فعالی
• مشکل در تنفس، احساس خستگی
• احساس خفگی
• سوزن سوزن شدن دست یا بی حسی
• گرگرفتگی، تعریق یا سرمازدگی
• احساس لرزش
• احساسات خلقی یا تحریفات ادراکی مانند احساس جدا شدن
• ترس شدید از ترور
• نیاز به فرار
• ترس از مرگ

اگرچه مدت زمان حملات پانیک می‌تواند بسیار متفاوت باشد، ولی به طور معمول بیشتر از 10 دقیقه است. ترس یکی از ناراحت کننده‌ترین شرایطی است که فرد قادر به تحمل آن است و علائم آن می‌تواند امکان حمله قلبی را در فرد تشدید کند. به طور معمول، بیشتر افرادی که یکی از این حملات را تجربه کرده‌اند، ممکن است مابقی آنها را نیز داشته باشند.

اگرچه اختلال هراس در نوجوانان مثل بزرگسالان دارای علائم مشابهی است، اما نشانه‌های این بیماری جنبه‌های فکری یا به اصطلاح جنبه‌های شناختی کمتری را در فرزندان کوچک‌تر شامل می‌شود. به طور خاص، نوجوانان احتمالاً بیشتر احساس غیرواقعی بودن کرده یا در وضعیتی شبیه رویا عمل می‌کنند و از دیوانه شدن و مرگ هراس دارند. پانیک اتک ممکن است به طور مکرر افزایش یا کاهش یابد یا مثلاً در دوران بارداری بدون تغییر باقی بماند.

نشانه‌های دیگر حملات پانیک

اگر شخصی حملات مکرری را بدون هیچ علت جسمی یا عاطفی تجربه کرده باشد و یا احساس اضطرابی از حملات دیگر را دارد، آن شخص به حملات پانیک مبتلا است و گفته می‌شود که اختلال هراس دارد. برخی از مشکلات عاطفی نیز می‌توانند نشانه‌ای از پانیک اتک باشند. برخی از این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:

• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• اختلال وسواس فکری – عملی
• اسکیزوفرنی (اختلال چند شخصیتی)
• اختلال از مسمومیت
• ترک الکل
• مصرف برخی دیگر از داروهای سوء استعمالی

برخی از شرایط پزشکی مانند ناهنجاری‌های تیروئید و کم خونی و همچنین برخی داروهای خاص می‌توانند اضطراب شدید را ایجاد کنند. نمونه‌هایی از این قبیل داروها شامل محرک‌هایی مانند نمک‌های متیل فنیدات (ریتالین) یا آمفتامین (Adderall)، داروهای دیابت مانند متفورمین (گلوکوفاژ) و انسولین، داروهای ضد مالاریایی مانند کوئینین است.

حملات اضطرابی که هنگام خواب رخ می‌دهند و به عنوان حملات وحشت شبانه نام گذاری می‌شود، کمتر از حملات وحشت در طول روز هستند. اما روی 40 تا 70 درصد از کسانی که از پانیک اتک رنج می‌برند، تأثیر می‌گذارد. این علائم همچنین از اهمیت زیادی برخوردار هستند، زیرا افرادی که در طول خواب از این نشانه‌ها رنج می‌برند، اغلب تمایلی ندارند که با ترس خود روبرو شوند.

آنها همچنین در مقایسه با افرادی که به طور شبانه دچار حمله پانیک می‌شوند، علائم بیشتری از افسردگی و سایر اختلالات روانی را تجربه می‌کنند. برخلاف افراد مبتلا به آپنه خفگی (ایست موقتی تنفس) و سایر اختلالات موجود درخواب، مبتلایان به وحشت شبانه می‌توانند علائم دیگر حملات پانیک را داشته باشند. مدت زمان حملات ترس شبانه کمتر از 10 دقیقه است، اما برای آرام شدن کامل کسانی که آنها را تجربه می‌کنند، زمان زیاد لازم است.

درمان بیماری پانیک اتک

در نتیجه سال‌ها تحقیق، انواع مختلفی از درمان‌ها برای کمک به افرادی که از پانیک اتک رنج می‌برند کشف شده‌اند که به آنها کمک می‌کند تا یاد بگیرند که چگونه علائم را کنترل کنند. این شامل چندین درمان پزشکی مؤثر و اشکال خاص روان درمانی است. از لحاظ دارویی، شمار خاصی از مهارکننده باز جذب سروتونین (SSRI)، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، نوراپی نفرین (SSNRI) و خانواده‌های بنزودیازپین، داروهای مورد تأیید سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان موثرتر این اختلال هستند.

نمونه‌هایی از داروهای ضد اضطراب عبارتند از:

• فلوکستین (پروزاک)
• سرترالین (زولفت)
• پاروکستین (Paxil)
• اسیتالوپرام (Lexapro)
• سیتالوپرام (سلکسا)
• ورتیوکسستین (Brintellix)
• ویلازودون (Viibryd) از گروه SSRI
• ونلافاکسین و لوومیل (Fetzima)  از گروه SSNRI
• کلونازپام (Klonopin) و لورازپام از گروه بنزودیازازین

اگرچه آلپرازولام (Xanax) اغلب برای درمان حملات پانیک استفاده می‌شود، اما مدت کوتاه عملکرد آن گاهی اوقات منجر به مصرف چندین باره آن در روز می‌شود. داروهایی از خانواده بتا بلاکرها مانند پروپرانولول گاهی برای درمان علائم جسمی مانند ضربان قلب همراه با حمله هراس استفاده می‌شود.

برخی از افرادی که از حملات شدید این بیماری رنج می‌برند ممکن است از درمان با گاباپنتین (نورونتین) که در ابتدا برای درمان تشنج پیدا شده است، بهره‌مند شوند یا از یک داروی عصبی مانند ریزپریدون (ریزپردال)، اولانزاپین (زیپرکسا)، کوئتیاپین (سرووکل)، آریپازول (Abilify)  استفاده کنند.

نحوه استفاده از دارو برای درمان پانیک اتک

در صورت استفاده در فرد مناسب با نظارت دقیق، داروها می‌توانند به عنوان بخشی از درمان اختلال هراس کاملاً مؤثر باشند. با این حال، این دارو‌ها هم مانند هر داروی مصرفی دیگری، عوارض جانبی مختلفی به همراه دارند. برای فردی که به این بیماری مبتلا است، بسیار مهم است که با پزشک متخصص همکاری کند تا تصمیم بگیرد که آیا درمان با داروها گزینه مناسبی است یا خیر، اگر مناسب باشد باید از چه دارویی استفاده کند.

شخصی که تحت درمان قرار می‌گیرد باید از نزدیک نظارت شود تا احتمال بروز عوارض جانبی که ممکن است از جزئی تا شدید متفاوت باشد و در برخی موارد حتی تهدید کننده زندگی فرد باشد نیز مورد بررسی قرار گیرد. خطرات احتمالی ناشی از حملات پانیک برای زنان باردار با دارو درمان می‌شوند و روان درمانی باید اولین شیوه‌ای باشد که در صورت امکان در دوران بارداری امتحان شود.

برای افرادی که ممکن است در مورد چگونگی جلوگیری از این بیماری با استفاده از درمان بدون داروهای پرسشی داشته باشند، ممکن است داروهای طبیعی گزینه‌ای مناسب باشد. در حالی که به نظر می‌رسد مکمل‌های گیاهی حاوی «کاوا» برای برخی از افراد مبتلا به اختلال هراس خفیف تا متوسط ​​مفید است، اما هنوز هم داده‌های تحقیقاتی برای بسیاری از پزشکان این اجازه را به آن‌ها نمی‌دهد که درمان با سایر داروهای طبیعی مانند والرین را توصیه کنند.

روان درمانی در بهبود حملات پانیک

مؤلفه روان درمانی در بهبود اختلال هراس حداقل به اندازه دارو اهمیت دارد. برای غلبه بر اضطراب، درمان شناختی رفتاری به عنوان یک شکل مؤثر در روان درمانی، هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شکل از روان درمانی به دنبال کمک به افراد مبتلا به اختلال هراس است تا افکار و رفتارهای غیرمنطقی را بهبود بخشد که این خود باعث تقویت علائم هراس می‌شود و می‌تواند به صورت جداگانه، در گروه درمانی و حتی از طریق اینترنت انجام شود.

تکنیک‌های رفتاری که اغلب برای کاهش اضطراب مورد استفاده قرار می‌گیرند، شامل تکنیک‌های آرامش بخش (تکنیک‌های تنفس یا تصاویر هدایت شده) است و به تدریج باعث افزایش قرار گرفتن فرد مبتلا در موقعیت‌هایی می‌شود که ممکن است قبلاً باعث اضطراب او شده باشند. همچنین مواردی وجود دارند که افراد مبتلا به اختلال هراس می‌توانند برای یادگیری از نحوه برخورد با آن و اثربخشی بهتر درمان انجام دهند.

از آنجا که موادی مانند نوشیدن الکل یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا استفاده از داروهای غیر مجاز می‌تواند این بیماری را شدت ببخشد، باید از این مصرف این مواد جلوگیری کرد. از دیگر نکته‌ها برای جلوگیری یا مدیریت حملات پانیک می‌توان به مشغول شدن در ورزش‌های هوازی و تکنیک‌های مدیریت استرس مانند تنفس عمیق، ماساژ درمانی و یوگا اشاره کرد. زیرا این فعالیت‌های خودیاری به شما کمک می‌کنند تا میزان دفعات و شدت این عارضه را کاهش دهید.

 

 

پیشگیری از حملات پانیک

وسایل مؤثر برای جلوگیری از حملات پانیک برای کسانی که آنها را درگیر کرده است، شامل اجتناب از مصرف محرک‌هایی مانند الکل یا کافئین، قرص‌های رژیمی یا کوکائین است. خواب کافی و درگیر شدن در فعالیت‌های کاهش دهنده استرس مانند یوگا یا ورزش‌های دیگر نیز می‌تواند به جلوگیری از بروز حملات پانیک کمک کند.

چشم انداز بیماران مبتلا به حملات پانیک

اگرچه بسیاری از افراد از داروهای خانگی مانند تنفس در کیسه کاغذی هنگام تحریک فشار خون بالا استفاده می‌کنند، اما تنفس در کیسه کاغذی برای فردی که مشکل تنفسی دارد، می‌تواند شرایط را بدتر کند. افراد مبتلا به اختلال هراس همچنین ممکن است دچار سایر مشکلات عاطفی نیز باشند. تلفیقی از افسردگی و حملات پانیک اغلب با سوء مصرف الکل و مواد مخدر همراه است. خوشبختانه با درمان مناسب، مشکلات مرتبط با این بیماری، همانند خود اختلال هراس برطرف می‌شوند، اما متأسفانه بسیاری از مبتلایان به این عارضه به دنبال درمان مناسب نیستند.