آموکسی کلاو : درمان ۶ عفونت‌ رایج باکتریایی

آموکسی کلاو چیست؟

قرص آموکسی کلاو برای درمان عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود. این دارو به منظور درمان عفونت‌های سینوسی، عفونت ادراری، عفونت‌های پوستی، عفونت‌های مفاصل و برخی عفونت‌های دندان تجویز می‌شود. همچنین قبل از برخی از عمل‌های جراحی و به منظور جلوگیری از ایجاد عفونت تجویز می‌گردد.

آموکسی کلاو حاوی دو ماده آموکسی سیلین و اسید کلاوولانیک “clavulanic acid” است. اولین ماده یعنی آموکسی سیلین، یک آنتی بیوتیک پنی سیلینی است که با از بین بردن باکتری‌های مسبب عفونت، عفونت را درمان می‌کند. برخی از باکتری‌ها قادر به تولید یک نوع ماده شیمیایی هستند که این ماده باعث کاهش اثربخشی آموکسی سیلین می‌شود. عنصر دوم یعنی اسید کلاوولانیک، از این اتفاق جلوگیری می‌کند. اسید کلاوولانیک از عملکرد ماده شیمیایی تولید شده توسط باکتری جلوگیری می‌کند و این اقدام به آموکسی سیلین اجازه می‌دهد تا باکتری را از بین ببرد.

عفونت‌های رایج باکتریایی که نیاز به درمان با آموکسی کلاو دارند:

• عفونت سینوسی و گوش میانی
• عفونت های تنفسی ریه یا گلو
• عفونت ادراری
• عفونت بافت نرم و پوستی
• عفونت دندانی
• عفونت مفصلی و استخوانی

 

 

 

هر دو قرص یعنی آموکسی سیلین “Amoxicillin” و کو-آموکسی کلاو یا آموکسی سیلین-کلاوولانات “Co-amoxiclav/ Amoxicillin-Clavulanate” حاوی آموکسی سیلین به عنوان ماده فعال خود هستند. آموکسی سیلین متعلق به گروهی از آنتی‌بیوتیک‌ها به نام پنی سیلین است و برای درمان طیف وسیعی از عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها از جمله عفونت‌های قفسه سینه (پنومونی “pneumonia”)، گوش میانی (اوتیت میانی “otitis media”)، سینوس‌ها (سینوزیت “sinusitis”)، لوزه‌ها “tonsillitis” استفاده می‌شود. گاها برای درمان بیماری‌های دستگاه ادراری، عفونت واژن و پوست نیز از گروه دارویی آموکسی کلاو استفاده می‌شود.

آموکسی سیلین با دوز بالا (مانند 80 تا 90 میلی‌گرم بر کیلوگرم در روز) معمولاً برای غلبه بر مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد شده در برابر باکتری‌های رایجی که ممکن است باعث عفونت‌ها شوند تجویز می‌شود.

 

نکاتی قبل از مصرف

برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیستند و گاهی تنها در صورت مراقبت بیشتر پزشکی می‌توان از این دارو استفاده کرد. باید تمام موارد و شرایط خود را به پزشک خود اطلاع دهید تا بهترین تجویز برای شما انجام گیرد.

با توجه به این دلایل، قبل از شروع مصرف کوآموکسی‌کلاو، مهم است که پزشکتان موارد زیر را بداند:

• اگر مشکوک به تب غده‌ای هستید.
• اگر یک بیماری آلرژیک دارید یا اگر تا به حال به یک نوع دارو واکنش آلرژیک نشان داده‌اید. این امر به ویژه در صورتی مهم است که تا به حال، دچار واکنش شدید به هر نوع آنتی بیوتیک پنی سیلینی شده باشید.
• اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی هستید. Co-amoxiclav برای نوزادان مضر شناخته نشده است. با این حال، همچنان مهم است که در صورت بارداری یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.

 

• اگر مشکلی در عملکرد کبد یا عملکرد کلیه‌ها دارید.
• اگر داروی دیگری مصرف می‌کنید. این بند شامل هر دارویی است که شما مصرف می‌کنید؛ به طور مثال هر دارویی که بدون نسخه قابل خرید است و همچنین داروهای گیاهی و مکمل‌های غذایی.

نحوه مصرف

آموکسی سیلین یا کو-آموکسی‌کلاو (آموکسی سیلین-کلاوولانات) معمولاً دو یا سه بار در روز مصرف می‌شود.

به منظور کاهش ناراحتی معده، بهتر است این دارو را بعد از غذا مصرف کنید.

قبل از شروع درمان، بروشور راهنمای اطلاعات دارو را (داخل بسته است) مطالعه کنید. این راهنما اطلاعات بیشتری در مورد کوآموکسیکلاو به شما می‌دهد و لیست کاملی از عوارض جانبی که ممکن است در زمان مصرف آن تجربه کنید در اختیار شما قرار می‌دهد.

کوآموکسیکلاو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما گفته است مصرف کنید. به طور معمول این دارو سه بار در روز و هر هشت ساعت مصرف می‌‌شود. این نکته مهم است که دوزها را به طور مساوی در طول روز مصرف نمایید. پزشک یا داروساز به شما خواهد گفت که برای هر دوز چند قرص (یا چه مقدار شربت) مصرف کنید و این اطلاعات به منظور یادآوری روی برچسب بسته نوشته می‌شود. اگر شربت را برای درمان کودک به شما داده‌اند، دستورالعمل‌ها را به دقت بخوانید تا مطمئن شوید که مقدار صحیح دارو را اندازه‌گیری کرده‌اید.

 

سعی کنید در حین مصرف کوآموکسی کلاو مقدار زیادی آب بنوشید تا هیدراته شدن به عملکرد صحیح کلیه‌ها کمک کند. شما می‌توانید دوزهای مصرفی خود را قبل یا بعد از غذا استفاده کنید.

بیشترین بهره را از درمان خود با کوآموکسی کلاو ببرید

اگر برای شما (یا فرزندتان) داروی مایع خوراکی تجویز شده است، این احتمال وجود دارد که این دارو باعث ایجاد لکه‌های دندانی شود. این وضعیت به سرعت و پس از اتمام دوره آنتی بیوتیک ناپدید می‌شود.

حتی اگر احساس می‌کنید عفونت شما برطرف شده است، مصرف آنتی بیوتیک را تا پایان دوره ادامه دهید، مگر این‌که پزشک به شما گفته باشد که آن را قطع کنید. این اقدام جهت جلوگیری از عود عفونت است. پزشک به شما خواهد گفت که دوره درمانی شما چقدر طول می‌کشد؛ این دوره به طور معمول بیش از 14 روز طول نمی‌کشد. اگر بعد از اتمام دوره همچنان احساس ناخوشایندی داشتید، دوباره به پزشک مراجعه کنید.

برخی از افراد پس از مصرف یک دوره آنتی بیوتیک، دچار قرمزی و خارش در دهان یا واژن (برفک) می‌شوند. اگر این اتفاق برای شما افتاد، برای مشاوره با پزشک یا داروساز خود اقدام کنید.

اگر همزمان با مصرف آنتی بیوتیک از “قرص” ضد بارداری استفاده می‌کنید، در صورت بروز استفراغ یا اسهال که بیش از 24 ساعت طول بکشد، اثربخشی “قرص” کاهش می‌یابد. اگر این اتفاق افتاد، از پزشک یا داروساز خود در مورد اقدامات احتیاطی اضافی جهت جلوگیری از بارداری، راهنمایی بخواهید. در هر دوره از بیماری یا اسهالی که کمتر از 24 ساعت طول بکشد، نیازی به استفاده از اقدامات احتیاطی اضافی نیست.

کوآموکسی کلاو ممکن است مانع از کارکرد واکسن تیفوئید “typhoid” خوراکی شود. اگر واکسن زده‌اید، مطمئن شوید که فرد معالج شما از مصرف این آنتی‌بیوتیک مطلع است.

 

اگر استفاده از قرص آموکسی کلاو را فراموش کردم، چه باید بکنم؟

اگر مصرف یک نوبت آموکسی کلاو را فراموش کردید، به محض یادآوری، آن را مصرف کنید. سپس دوز بعدی خود را در زمان معمول مصرف کنید. برای جبران دوز فراموش شده دو نوبت مصرف نکنید. اگر در زمان فراموشی دارو و عدم مصرف آن، عارضه جانبی خاصی داشتید، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

چه اقدامات احتیاطی برای مصرف قرص آموکسی کلاو باید انجام دهم؟

اگر شما به آموکسی کلاو یا هر یک از ترکیبات دیگر این دارو حساسیت دارید، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

اگر شما در حال مصرف هر داروی دیگری از جمله مکمل‎ها، داروهای سنتی و داروهای گیاهی هستید، حتما در مورد این موضوع با پزشک خود مشورت نمایید.

 

عوارض جانبی رایج

برخی از عوارض جانبی رایجی که ممکن است در زمان مصرف آموکسی کلاو تجربه کنید عبارتند از:

• حالت تهوع و ناراحتی معده

در این شرایط، دارو را همراه یا بعد از غذا مصرف کنید.

• اسهال

در این وضعیت مقدار زیادی آب بنوشید تا هیدراته بمانید.

برخی از عوارض جانبی نادر اما جدی قرص آموکسی کلاو که در صورت بروز آن‌ها باید فوراً به دنبال مشاوره پزشکی باشید

علائم آلرژیک دارویی شامل یک یا چند مورد از موارد زیر است:

• صورت، چشم، لب یا زبان متورم‌شده
• مشکل در تنفس
• بثورات پوستی خارش‌دار در تمام بدن شما

به ندرت، این دارو ممکن است باعث اسهال آبکی یا خونی شدید، تب و گرفتگی دردناک معده شود. این شرایط ممکن است یک تا دو روز پس از شروع مصرف آنتی بیوتیک، تا چند هفته پس از پایان مصرف آن، رخ دهد. بروز این وضعیت به دلیل رشد بیش از حد باکتری C. difficile در روده بزرگ است.

اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، باید داروی خود را قطع کنید و فوراً به متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود مراجعه کنید.

 

آیا قرص کوآموکسی کلاو می‎تواند مشکلی برای من ایجاد کند؟

بیشتر داروها علاوه بر اثرات مفید خود، می‌توانند عوارض جانبی ناخواسته‌ای نیز ایجاد کنند (اگرچه همه افراد، آن‌ را تجربه نمی‌کنند). اثرات ناخواسته اغلب با سازگاری بدن شما با داروی جدید بهبود می‌یابند، اما اگر هر یک از موارد و مشکلات ادامه پیدا کرد یا دردسرساز شد، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

هنگام مصرف آموکسی کلاو از چه مواد غذایی یا دارویی اجتناب کنم؟

مصرف پروبیوتیک‌ها “probiotics” را حداقل 2 ساعت با آنتی بیوتیک‌ها فاصله دهید زیرا آنتی بیوتیک‌ها ممکن است اثربخشی پروبیوتیک‌ها را کاهش دهند. حتما در مورد مواد غذایی و داروهای مصرفی خود با پزشک متخصص مشورت کنید و در شرایط خاص، نظر او را در مورد ادامه مصرف آن‌ها جویا شوید.

نکاتی در مورد نگهداری

بسته به این‌که آیا قرص مصرف می‌کنید یا نوع دیگر دارو؛ شرایط نگهداری ممکن است متفاوت باشد. از متخصصان مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد شرایط نگهداری مناسب آنتی بیوتیکی که مصرف می‌کنید، سوال کنید. اما به طور کلی به خاطر داشته باشید که دارو را در محیط‌های مرطوب مانند حمام نگهداری نکنید.

تمام داروها را دور از دسترس و دید کودکان نگهداری کنید.

داروی مایع کوآموکسی‌کلاو را در یخچال نگهداری کنید و بعد از اتمام تاریخ انقضای ثبت شده روی بطری از آن استفاده نکنید. این دارو در لابراتوار داروخانه ساخته شده است و مهم است که آن را پس از هفت روز از تاریخ تهیه آن، ذخیره یا استفاده نکنید.

قرص‌های کوآموکسی‌کلاو را در جای خشک و خنک و به دور از گرما و نور مستقیم نگهداری کنید.

 

اطلاعات مهم در مورد آموکسی کلاو

هرگز بیش از دوز تجویز شده، آموکسی کلاو را مصرف نکنید. اگر مشکوک هستید که شما یا شخص دیگری بیش از حد از این دارو مصرف کرده‌اید، به بخش حوادث و اورژانس بیمارستان محلی خود مراجعه کنید. بسته دارو را حتی اگر خالی است، همراه خود ببرید.

این دارو برای شماست. هرگز آن را به افراد دیگر ندهید، حتی اگر به نظر می‌رسد که شرایط آن‌ها مشابه شما است.

در صورت مصرف هر دارویی، با پزشک خود مشورت کنید تا مصرف آن با سایر داروها برای شما خطر ایجاد نکند.

اگر در حال انجام عمل جراحی یا هر گونه درمان دندان‌پزشکی هستید، به فردی که درمان را انجام می‌دهد، اطلاع دهید که چه داروهایی مصرف می‌کنید.

داروهای تاریخ گذشته یا بی‌مصرف را نگه ندارید. آن‌ها را به داروخانه محل خود ببرید.

 

دور ریختن صحیح و درست آموکسی کلاو چگونه است؟

این دارو را در یک کیسه زباله سیاه بسته‌بندی کنید و قبل از انداختن در سطل زباله، در آن را محکم ببندید.

اگر بیش از دوز توصیه شده مصرف می‌کنید، لطفاً فوراً با پزشک مشورت کنید. اطلاعات ارائه شده در این مقاله، جایگزین تشخیص و تجویز متخصص مراقبت‌های بهداشتی شما نیست. لطفاً برای دریافت اطلاعات بیشتر با متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید.

 

منابع:

https://www.nhs.uk