قرص خوراکی فاموتیدین “famotidine” نسخه‌ای، به عنوان یک داروی ژنریک و با نام تجاری Pepcid موجود است.
همچنین فاموتیدین نسخه‌ای، به‌عنوان یک سوسپانسیون مایع که به صورت خوراکی مصرف می‌شود یا به شکل تزریقی که فقط توسط ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی تزریق می‌گردد، عرضه می‌شود. گاها فاموتیدین به شکل‌های بدون نسخه نیز ارائه می‌گردد.
قرص خوراکی فاموتیدین برای تسکین علائم رفلاکس اسید معده و سوزش سر دل استفاده می‌شود. فاموتیدین، این اقدام را با کاهش میزان اسید معده انجام می‌دهد.
فهرست مطالب
فاموتیدین چیست؟
قرص خوراکی فاموتیدین نسخه‌ای، به عنوان یک داروی ژنریک و با نام تجاری Pepcid موجود است. به طور معمول داروهای ژنریک، قیمت کمتری نسبت به نسخه برند تجاری خود دارند. در برخی موارد ممکن است در تمام فرم‌ها یا اشکال به عنوان داروی نام تجاری موجود نباشند.
همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، فاموتیدین نسخه‌ای به عنوان یک سوسپانسیون خوراکی و یک فرم تزریقی نیز موجود است که فقط توسط ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی تجویز می‌شود. همچنین فاموتیدین به عنوان یک داروی بدون نسخه (OTC) نیز عرضه می‌گردد. این دارو به شکل قرص OTC و قرص جویدنی OTC عرضه می‌گردد. این مقاله بر روی قرص خوراکی تجویزی تمرکز دارد.
چرا فاموتیدین مصرف می‌شود؟
فاموتیدین به منظور تسکین علائم رفلاکس اسید معده و سوزش سر دل استفاده می‌شود. این اقدام را با کاهش میزان اسید معده انجام می‌دهد. فاموتیدین شرایط و مشکلات زیر را درمان می‌کند:
- بیماری ریفلاکس معده (GERD). ریفلاکس زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده به مری شما (لوله‌ای که دهان شما را به معده متصل می‌کند) برگردد. این شرایط ممکن است باعث احساس سوزش در قفسه سینه یا گلو، طعم ترش در دهان یا آروغ زدن شود.
- آسیب ناشی از اسید به پوشش مری شما. هنگامی که اسید معده به سمت بالا و به قسمت پایینی مری شما پاشیده می‌شود، می‌تواند به سلول‌های بافتی در مری آسیب برساند.
- زخم اثنی عشر. ناحیه اثنی عشر بخشی از روده شماست که وقتی غذا از معده خارج می شود از آن‌جا عبور می‌کند.
- زخم معده. این زخم‌ها که به عنوان زخم معده نیز شناخته می‌شوند، زخم‌های دردناک در پوشش معده هستند.
- شرایطی که معده شما بیش از حد اسید تولید می‌کند. این شرایط شامل سندرم زولینگر-الیسون “Zollinger-Ellison syndrome” است.
این دارو ممکن است به عنوان بخشی از درمان ترکیبی استفاده شود. این بدان معناست که ممکن است آن را با سایر داروها مصرف کنید.
فاموتیدین چگونه اثر می‌کند؟
فاموتیدین به دسته‌ای از داروها به نام مسدود کننده‌های گیرنده هیستامین-2 تعلق دارد. دسته‌ی دارویی، گروهی از داروها هستند که به روشی مشابه عمل می‌کنند. این داروها اغلب برای درمان شرایط مشابه استفاده می‌شوند.
فاموتیدین با مسدود کردن گیرنده هیستامین 2 (H2) در معده شما اثر می‌کند. این گیرنده به ترشح اسید در معده شما کمک می‌کند. این دارو با مسدود کردن این گیرنده، میزان اسید آزاد شده در معده را کاهش می‌دهد.
عوارض جانبی فاموتیدین چیست؟
قرص خوراکی فاموتیدین می‌تواند عوارض جانبی خفیف یا جدی ایجاد کند. لیست زیر حاوی برخی از عوارض جانبی کلیدی است که ممکن است در هنگام مصرف فاموتیدین رخ دهد. به خاطر داشته باشید که این لیست شامل همه عوارض جانبی احتمالی نمی‌شود.
به منظور اطلاعات بیشتر در مورد عوارض جانبی احتمالی فاموتیدین یا نکاتی در مورد نحوه مقابله با یک عارضه جانبی نگران کننده، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
عوارض جانبی رایج فاموتیدین
عوارض جانبی رایج بزرگسالان برای این دارو، کمی با عوارض جانبی رایج برای کودکان متفاوت است.
عوارض جانبی فاموتیدین در بزرگسالان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- سرگیجه
- یبوست
- اسهال
کودکان زیر یک سال نیز ممکن است عوارض فاموتیدین را تجربه کنند:
بی قراری، بی قراری غیرمعمول یا گریه بدون دلیل
اگر این اثرات خفیف باشند، ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته از بین بروند. اگر شدیدتر شدند یا از بین نمی‌روند، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
عوارض جانبی جدی فاموتیدین
اگر عوارض جانبی جدی داشتید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. اگر علائم شما تهدید کننده زندگی است یا اگر فکر می‌کنید که شما یک اورژانس پزشکی دارید، با 115 تماس بگیرید.
عوارض جانبی جدی فاموتیدین و علائم آن‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات ضربان قلب و ریتم آن.
علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرگیجه
- غش کردن
- تنگی نفس
- ضربان و ریتم نامنظم قلب
- مشکلات عضلانی شدید.
علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد عضلانی غیرعادی که نمی‌توانید آن را توضیح دهید
- ضعف
- تب
- مشکلات عصبی.
علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تحریک
- اضطراب
- افسردگی
- مشکل در خواب
- تشنج
- مشکلات جنسی مانند کاهش میل جنسی
- مشکلات کبدی.
علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ضعف غیرقابل توضیح یا غیرعادی
- کاهش اشتها
- درد در شکم شما (ناحیه معده)
- تغییر رنگ ادرار
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم
- مشکلات پوستی.
علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تاول
- راش
- زخم یا زخم در دهان
فاموتیدین ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد
قرص خوراکی فاموتیدین می‌تواند با چندین داروی دیگر تداخل داشته باشد. فعل و انفعالات مختلف می‌تواند اثرات متفاوتی ایجاد کند. به عنوان مثال برخی از آن‌ها می‌توانند با عملکرد یک دارو تداخل داشته باشند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند باعث افزایش عوارض جانبی شوند.
قبل از مصرف فاموتیدین، حتماً پزشک و داروساز خود را در مورد تمام داروهای تجویزی، بدون نسخه و سایر داروهایی که مصرف می‌کنید، مطلع کنید. همچنین در مورد ویتامین‌ها، گیاهان و مکمل‌هایی که استفاده می‌کنید به آن‌ها بگویید. به اشتراک گذاری این اطلاعات می‌تواند به شما کمک کند تا از تداخلات احتمالی دارویی جلوگیری کنید.
اگر سؤالی در مورد تداخلات دارویی که ممکن است بر شما تأثیر بگذارد، دارید از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
نحوه مصرف فاموتیدین
دوز مصرفی فاموتیدین که پزشک شما تجویز می‌کند، به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل موارد زیر است:
- نوع و شدت بیماری که از فاموتیدین برای درمان آن استفاده می‌کنید
- سن شما
- نوع فاموتیدینی که مصرف می‌کنید
- سایر شرایط پزشکی که ممکن است، داشته باشید
به طور معمول پزشک، درمان شما را با دوز پایین شروع می‌کند و در طول زمان، آن را تنظیم می‌کند تا به دوز مناسب شما برسد. آن‌ها در نهایت کوچکترین دوزی را که اثر مورد نظر را فراهم می‌کند، تجویز می‌کنند.
اطلاعات زیر، دوزهایی را که به طور معمول استفاده یا توصیه می‌شوند، توصیف می‌کند. با این حال، حتما دوز تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید. پزشک شما بهترین دوز را متناسب با نیاز شما تعیین خواهد کرد.
اشکال و دوز مصرفی فاموتیدین
ژنریک: فاموتیدین
- فرم: قرص خوراکی
- دوز مصرفی: 20 میلی گرم، 40 میلی گرم
برند: پپسید
- فرم: قرص خوراکی
- دوز مصرفی: 20 میلی گرم، 40 میلی گرم
دوز مصرفی فاموتیدین برای زخم اثنی عشر
مقدار مصرف بزرگسالان (سن 18 سال و بالاتر)
- دوز کوتاه مدت: 40 میلی گرم یک بار در روز قبل از خواب تا هشت هفته مصرف می‌شود. پزشک ممکن است دوز شما را به 20 میلی گرم و دو بار در روز تقسیم کند.
- دوز طولانی مدت: 20 میلی گرم، یک بار در روز و قبل از خواب مصرف شود.
دوز کودکان (سنین 0 تا 17 سال، 40 کیلوگرم [88 پوند] یا بیشتر)
- دوز کوتاه مدت: 40 میلی گرم، یک بار در روز و قبل از خواب تا هشت هفته مصرف می‌شود. پزشک ممکن است دوز شما را به 20 میلی گرم و دو بار در روز تقسیم کند.
- دوز طولانی مدت: 20 میلی گرم، یک بار در روز و قبل از خواب مصرف شود.
- تغییرات دوز: پزشک ممکن است دوز و طول درمان شما را بر اساس میزان پاسخ شما به دارو تنظیم کند.
دوز بالا (سن 65 سال و بالاتر)
این احتمال وجود دارد که کلیه‌های افراد مسن مانند گذشته کار نکنند. این موضوع می‌تواند باعث پردازش کندتر داروها توسط بدن شما شود. در نتیجه مقدار بیشتری از دارو و برای مدت طولانیتری در بدن شما باقی می‌ماند. این شرایط، خطر بروز عوارض جانبی شما را افزایش می‌دهد. این امکان وجود دارد که پزشک، درمان شما را با دوز کاهش یافته یا برنامه دوز متفاوت شروع کند. این اقدام می‌تواند به جلوگیری از تجمع بیش از حد این دارو در بدن شما کمک کند.
ملاحظات خاص مصرف فاموتیدین
افراد مبتلا به بیماری کلیوی متوسط یا شدید: پزشک ممکن است دوز این دارو را به نصف کاهش دهد یا از شما بخواهد به جای هر روز، هر 48 ساعت یک نوبت از آن استفاده کنید.
دوز مصرفی فاموتیدین برای زخم معده
مقدار مصرف بزرگسالان (سن 18 سال و بالاتر)
- دوز کوتاه مدت: 40 میلی گرم، یک بار در روز و قبل از خواب تا هشت هفته مصرف می‌شود.
دوز کودک (سنین 0 تا 17 سال، 40 کیلوگرم [88 پوند] یا بیشتر)
- دوز کوتاه مدت: 40 میلی گرم، یک بار در روز و قبل از خواب تا هشت هفته مصرف می‌شود.
- تغییرات دوز: پزشک ممکن است دوز و طول درمان شما را بر اساس میزان پاسخ شما به دارو تنظیم کند.
دوز بالا (سن 65 سال و بالاتر)
کلیه‌های افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکنند. این شرایط می‌تواند باعث پردازش کندتر دارو در بدن شما شود. در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانیتری در بدن شما باقی می‌ماند. این شرایط، خطر بروز عوارض جانبی شما را افزایش می‌دهد. این احتمال وجود دارد که پزشک، درمان شما را با دوز کاهش یافته یا برنامه دوز متفاوت شروع کند.
دوز مصرفی فاموتیدین برای بیماری ریفلاکس معده به مری
مقدار مصرف بزرگسالان (سن 18 سال و بالاتر)
- علائم بیماری ریفلاکس معده: 20 میلی گرم، دو بار در روز تا شش هفته مصرف شود.
- ازوفاژیت (مری تحریک شده همراه با زخم) با علائم ریفلاکس: 20 تا 40 میلی گرم، دو بار در روز به مدت حداکثر 12 هفته مصرف شود.
دوز کودک (سنین 0 تا 17 سال، 40 کیلوگرم [88 پوند] یا بیشتر)
- علائم بیماری ریفلاکس معده: 20 میلی گرم، دو بار در روز تا شش هفته مصرف شود.
- ازوفاژیت (مری تحریک شده همراه با زخم) با علائم ریفلاکس: 20 تا 40 میلی گرم، دو بار در روز به مدت حداکثر 12 هفته مصرف شود.
تغییرات دوز: پزشک ممکن است دوز و طول درمان شما را بر اساس میزان پاسخ شما به دارو تنظیم کند.
دوز بالا (سن 65 سال و بالاتر)
کلیه‌های افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکنند. این شرایط می‌تواند باعث پردازش کندتر دارو در بدن شما شود. در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانیتری در بدن شما باقی می‌ماند. این شرایط، خطر بروز عوارض جانبی شما را افزایش می‌دهد. این احتمال وجود دارد که پزشک، درمان شما را با دوز کاهش یافته یا برنامه دوز متفاوت شروع کند.
ملاحظات خاص مصرف فاموتیدین
افراد مبتلا به بیماری کلیوی متوسط یا شدید: پزشک ممکن است دوز این دارو را به نصف کاهش دهد یا از شما بخواهد به جای هر روز، هر 48 ساعت یک نوبت از آن استفاده کنید.
دوز مصرفی فاموتیدین برای شرایط پر ترشح پاتولوژیک
مقدار مصرف بزرگسالان (سن 18 سال و بالاتر)
- دوز شروع معمولی: 20 میلی گرم، هر 6 ساعت مصرف می‌شود.
- دوز افزایش یافته: پزشک ممکن است دوز شما را بر اساس علائم شما افزایش دهد.
- حداکثر دوز: افراد مبتلا به بیماری شدید ممکن است نیاز به مصرف 160 میلی گرم و در هر 6 ساعت داشته باشند.
دوز کودک (زیر 0 تا 17 سال)
- این دارو برای درمان این بیماری در کودکان زیر 18 سال مورد مطالعه قرار نگرفته است.
دوز بالا (سن 65 سال و بالاتر)
کلیه‌های افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکنند. این شرایط می‌تواند باعث پردازش کندتر دارو در بدن شما شود. در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانیتری در بدن شما باقی می‌ماند. این شرایط، خطر بروز عوارض جانبی شما را افزایش می‌دهد. این احتمال وجود دارد که پزشک، درمان شما را با دوز کاهش یافته یا برنامه دوز متفاوت شروع کند.
هشدارهای فاموتیدین
قرص خوراکی فاموتیدین با چندین هشدار همراه است. موارد زیر را مطالعه کنید تا در مورد هشدارهای احتمالی دارو آگاهی لازم را کسب نمایید.
هشدار آلرژی در زمان مصرف فاموتیدین
فاموتیدین می‌تواند یک واکنش آلرژیک شدید ایجاد کند. علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در تنفس
- تورم در چشم(ها) یا صورت شما
- تورم گلو یا زبان شما
- راش
- کهیر
اگر واکنش آلرژیک دارید، فورا با پزشک یا مرکز اورژانس محلی تماس بگیرید. اگر علائم شما شدید است، با 115 تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین اورژانس بروید.
اگر تا به حال به این دارو یا سایر مسدود کننده‌های گیرنده هیستامین (مانند سایمتیدین، رانیتیدین یا نیزاتیدین) واکنش آلرژیک نشان داده‌اید، دیگر این دارو را مصرف نکنید. مصرف مجدد آن می‌تواند کشنده باشد.
هشدار در زمان مصرف فاموتیدین برای افرادی که شرایط خاص سلامتی دارند
برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی متوسط یا شدید: اگر مشکلات کلیوی دارید، این احتمال وجود دارد که نتوانید این دارو را از بدن خود پاکسازی کنید. این شرایط ممکن است سطح این دارو در بدن شما را افزایش دهد. افزایش سطوح ممکن است عوارض جانبی بیشتری مانند گیجی و ریتم نامنظم قلب ایجاد کند.
هشدار در زمان مصرف فاموتیدین برای گروه‌های دیگر
- برای زنان باردار: مطالعات کافی بر روی انسان انجام نشده است تا نشان دهد، فاموتیدین برای جنین انسان خطر دارد یا خیر. تحقیقات روی حیوانات درهنگام مصرف دارو توسط مادر، خطری برای جنین را نشان نداده است. با این حال، مطالعات حیوانی همیشه نحوه واکنش انسان‌ها را پیش‌بینی نمی‌کند.
- اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، با پزشک خود صحبت کنید. این دارو فقط در صورت نیاز قطعی، در بارداری استفاده شود.
- برای زنان شیرده: فاموتیدین ممکن است وارد شیر مادر شود و در کودکی که با شیر مادر تغذیه می‌شود، عوارض جانبی ایجاد کند. اگر به کودک خود شیر می‌دهید با پزشک خود صحبت کنید. این احتمال وجود دارد که لازم باشد شیردهی یا مصرف این دارو را متوقف کنید.
- برای سالمندان: کلیه افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکنند. این شرایط می‌تواند باعث پردازش کندتر دارو توسط بدن شما شود. در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانیتری در بدن شما باقی می‌ماند. این شرایط، خطر بروز عوارض جانبی شما را افزایش می‌دهد.
- برای کودکان: فاموتیدین ممکن است برای درمان کودکان مبتلا به بیماری زخم پپتیک “peptic” (مانند زخم اثنی عشر یا زخم معده) و بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) استفاده شود.
این دارو در کودکان زیر 18 سال و برای درمان بیماری‌های پرترشح پاتولوژیک یا کاهش خطر عود زخم اثنی عشر مورد مطالعه قرار نگرفته است.
قرص فاموتیدین به منظور استفاده در کودکان با وزن کمتر از 40 کیلوگرم (88 پوند) توصیه نمی‌شود. زیرا قوت این قرص‌ها بیشتر از دوز توصیه شده برای این کودکان است. برای این کودکان، استفاده از فرم دیگری از فاموتیدین (مانند سوسپانسیون خوراکی) را در نظر بگیرید.
فاموتیدین را طبق دستور مصرف کنید
قرص خوراکی فاموتیدین برای درمان طولانی مدت سندرم زولینگر-الیسون و حفظ التیام زخم‌ها استفاده می‌شود. قرص خوراکی فاموتیدین برای درمان کوتاه مدت بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) و زخم اثنی عشر و معده استفاده می‌شود. اگر فاموتیدین را طبق دستور مصرف نکنید، با خطراتی همراه خواهد بود.
اگر مصرف دارو را به طور ناگهانی قطع کنید یا اصلاً آن را مصرف نکنید: این احتمال وجود دارد که علائم رفلاکس اسید معده، سوزش سر دل، یا زخم شما بهتر نشوند یا بدتر شوند.
اگر دوزهای فاموتیدین را فراموش کردید یا دارو را طبق برنامه مصرف نکردید: این احتمال وجود دارد که داروی شما به درستی اثر نکند یا به طور کامل از کار بیفتد. برای این‌که این دارو به درستی عمل کند، همیشه باید مقدار معینی از آن در بدن شما باشد.
اگر فاموتیدین را بیش از حد مصرف کنید: این احتمال وجود دارد که سطوح خطرناکی از دارو را در بدن خود داشته باشید.
علائم مصرف بیش از حد فاموتیدین می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تحریک
- گیجی
- تشنج
- درد شدید عضلانی
اگر مصرف فاموتیدین را یک نوبت فراموش کردید چه باید کرد: به محض یادآوری، دوز خود را مصرف کنید. اما اگر فقط چند ساعت قبل از نوبت بعدی برنامه‌ریزی شده، آن را به خاطر آورید، فقط یک دوز مصرف کنید. هرگز سعی نکنید با مصرف دو دوز در یک نوبت به نتیجه مطلوب درمانی برسید.
چگونه تشخیص دهیم که دارو موثر است: شما باید درد کمتری داشته باشید و علائم شما بهبود یابد.
ملاحظات مهم برای مصرف فاموتیدین
- شما می‌توانید فاموتیدین را با غذا یا بدون آن مصرف کنید.
- این دارو را در زمان(های) توصیه شده توسط پزشک مصرف کنید.
- شما می‌توانید قرص را برش دهید یا خرد کنید.
- قرص‌های خوراکی را در دمای 77 درجه فارنهایت (25 درجه سانتی‌گراد) نگهداری کنید. آن‌ها را دور از نور نگه دارید. این دارو را در مناطق مرطوب مانند حمام نگهداری نکنید.
منبع:
