چربی اضافی موجود در موها و پوست سر برای همه افراد آزاردهنده می‌باشد. بخشی از این چربی جهت لطافت، شفافیت و انسجام موها مفید و ضروری می‌باشد. اما بسیاری از خانم‌ها و آقایان در طول زندگی خود، چربی بیش از اندازه موی سر را تجربه می‌کنند و به دنبال حل این مشکل اساسی می‌باشند. این شرایط هم در ظاهر فرد تغییرات ایجاد می‌نماید و هم باعث ناراحتی‌هایی از قبیل خارش سر، شوره و مواردی از این دست می‌گردد.
فهرست مطالب
علت وجود موهای چرب چیست؟
پوست سر شما دائماً سبوم “sebum” تولید می‌کند. این موضوع به شما کمک می‌کند موها و پوست سر را سالم و مرطوب نگه دارید. سبوم کاملاً چسبنده است و این چسبندگی باعث میشود به جای اینکه موها آزادانه و به عنوان الیاف جداگانه حرکت کنند، به یکدیگر چسبیده و جمع شوند. برخی از افراد به طور طبیعی نسبت به دیگران سبوم بیشتری تولید می‌کنند و این موضوع باعث چربی بیش از اندازه مو میشود. بسیاری از فاکتورهای دیگر نیز در این مسئله موثر هستند. برخی از مواد آرایشی و بهداشتی یا بیرونی، گرد و غبار موجود در هوا یا آلودگی، روی موها قرار می‌گیرند و باعث کدر شدن و چربی بیش از اندازه مو و پوست سر میشوند.
همچنین موارد زیر ممکن است در افزایش چربی مو و سر موثر باشند:
- رژیم‌های غذایی حاوی کربوهیدراتها در حجم زیاد و چربی‌های اشباع شده می‌توانند تولید چربی پوست سر را افزایش دهند. در حالی که درمان دقیقی برای جلوگیری از ابتلا به موهای چرب وجود ندارد، شما می‌توانید با استفاده از محصولات مناسب مو و شستشوی مکرر، این موضوع را تحت کنترل داشته باشید. شامپوهای کنترل کننده چربی به طور ویژه برای مقابله با چربی‌های اضافی پوست سر تهیه شده‌اند.
- بنابراین اگرچه چربی‌های موجود در موی سر یک مسئله نرمال و طبیعی هستند، اما در غدد چربی شما امکان تولید سبوم اضافی وجود دارد و در نتیجه موهای شما چربتر شده و ممکن است آزاردهنده باشد.
- یک علت دیگر چربی اضافی در پوست سر، هورمون‌ها هستند. دکتر دیوید می‌گوید: “نوسانات هورمونی یک دلیل شایع در غده‌های چربی هستند که مسبب تحریک بیش از اندازه آن‌ها میشوند بنابراین زنان یائسه را مستعد این تغییرات و تولید روغن می‌دانند.”
- اما می‌توان به مواردی مانند برس موهای کثیف، رطوبت، کمبود ویتامین B، شستشوی بیش از حد موها یا استفاده از محصولات نادرست بهداشتی اشاره کرد، همچنین پزشکان معتقد هستند: “تولید یا استفاده از محصولات نادرست آرایشی بهداشتی می‌تواند باعث تحریک یا به دام انداختن چربی در ریشه مو شوند.”
تشخیص چربی اضافه پوست سر
معمولا تشخیص چربی اضافی مو و پوست سر بسیار ساده است. زیرا با نگاهی به آینه و موهای خود متوجه این چربی اضافه می‌شوید. اگر همچنان در تشخیص این اختلال شک دارید می‌توانید از دوست خود بخواهید که موهای شما را بررسی نماید. البته تشخیص نهایی با پزشک متخصص است. در موارد معمولی درمان این اختلال در خانه و با موارد زیر امکان پذیر است.
راهکارهای خانگی کاهش چربی پوست سر
در زیر برخی از روش‌های کاهش چربی مو و پوست سر در خانه را با هم مرور می‌کنیم:
-
ماساژ با سرکه سیب
درست است؛ هم اکنون اصول پخت و پز جهت از بین بردن موهای چرب شما به کمکتان می‌آید. مدیر تحقیقات زیبایی و بالینی پوست و مو در بیمارستان تخصصی پوست و موی نیویورک می‌گوید: “سرکه سیب دارای خاصیت قابض است که به از بین بردن چربی اضافی پوست کمک می‌کند.”
اما سرکه سیب فواید دیگری نیز برای پوست سر شما دارد. مارنی نوسباوم، پزشک متخصص پوست و مو در نیویورک می‌گوید: “در صورت رقیق شدن صحیح سرکه سیب با آب، شستشوی موها به وسیله سرکه سیب به متعادل کردن pH پوست سر، جلوگیری از ایجاد مواد مضر در مو و حفظ تعادل چربی سر کمک می‌کند.”
به گفته دکتر دیوید برای امتحان کردن این روش، سه قاشق غذاخوری سرکه سیب را با 1 لیوان آب گرم مخلوط کنید. بعد از شستشوی موهای خود با پاک کننده خفیف، محلول سرکه را روی موها و پوست سر بمالید. سپس بگذارید 5 تا 10 دقیقه بماند و با آب سرد بشویید. شستشو را 3 تا 4 بار در هفته تکرار کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
-
فقط انتهای موهای خود را به نرم کننده آغشته نمایید
قانون کلی انگشت‌ها را می‌دانید؟
هرگز نرم کننده را روی پوست سر خود قرار ندهید زیرا تنها باعث افزایش چربی مو و پوست سر میشود که این شرایط به نوبه خود موهای شما را چرب می‌کند. حتما نرم کننده‌ها را چند انگشت از پوست سر خود فاصله دهید. متخصص پوست و مو در مرکز پزشکی Ronald Reagan UCLA می‌گوید: “نرم کننده مو برای موها است و شامپو واقعاً برای پوست سر است.”
-
بیش از حد برس نکشید و یا شانه نکنید (شانه و برس خود را تمیز کنید)
اگرچه برای رهایی از گره مو و آراستگی نیاز به شانه کردن حس میشود اما از انجام بیش از اندازه این کار دوری کنید. دکتر نوسبام می‌گوید: “این کار با پخش کردن چربی‌های پوست سر از طریق برس مو می‌تواند باعث تولید چربی بیشتری شود.”
به علاوه یک شانه کثیف و آلوده یکی از دلایل عمده وجود چربی پوست سر است. دکتر چیو می‌گوید: “گرد و غبار، فرآورده‌ها و محصولات قدیمی و باکتری‌ها به موهای تمیز منتقل شده و باعث چرب شدن پوست میشوند.” به طور مرتب برس یا شانه خود را تمیز نمایید.
-
از محصولاتی که موهای شما را براق و شفاف می‌کنند، خودداری کنید
مطمئناً سرم‌های درخشان کننده موی سر، موهای شما را برای مدتی زیباتر جلوه می‌دهند اما اگر از وجود موهای چرب رنج می‌برید، بهتر است از این محصولات استفاده نکنید. اگر هنوز هم می‌خواهید مقداری درخشندگی در موهای خود ایجاد کنید، از این محصولات بر روی پوست سر خود استفاده نکنید. از وسط موهای خود شروع کنید و آن‌ها را آغشته به سرم نایید. دکتر چیو می‌گوید: همچنین این محصولات می‌توانند موهای شما را چرب کنند در صورتی که پیش از این موهای شما چرب نبوده است. در مورد شامپوی شما نیز همین موضوع وجود دارد. اگر موهای شما طبیعی است و چربی بیش از اندازه ندارد، موی براق بهترین گزینه برای شما نیست.
-
تعداد دفعات صحیح شستشوی موی سر خود با شامپو را پیدا کنید
مطمئن نیستید که چند بار باید موهای خود را بشویید؟ دکتر نیوزوم می‌گوید: یک قانون روزانه دیگر در مورد اندازه گیری چربی سر با انگشت وجود دارد. نکته مهم این است که تعادل درست بین شستشوی بیش از حد و شستشوی کم برقرار شود. این مسئله در همه افراد متفاوت است و از یک قانون کلی پیروی نمی‌کند. دکتر نیوزوم می‌گوید: “اگر بیش از حد در حال شستشوی موی سر خود هستید، در واقع این شیوه می‌تواند غدد چربی را تحریک کند تا بیشتر و بیشتر چربی تولید کنند.”
اما اگر هر روز سر خود را شسته و همچنان پوست سر شما چرب است، شستن روزانه سر مشکلی ایجاد نمی‌کند. متخصصین در این باره میگویند: “شستن یک بار در روز برای بیشتر افراد جهت درمان پوست سر چرب کافی است.”
-
به دنبال مواد طبیعی ضد چربی باشید
اگر شامپو حاوی مواد طبیعی را ترجیح می‌دهید، به دنبال آن باشید که شامپوی شما حاوی روغن درخت چای باشد. این روغن خاصیت ضد التهابی دارد و به درمان موی چرب کمک می‌کند.
همچنین عصاره جلبک دریایی نیز مفید است زیرا این عصاره در راستای از بین بردن روغن اضافی پوست سر کمک خواهد کرد.
-
شامپو ضد شوره را امتحان کنید
پزشکان معتقد هستند اگر پوست سر شما چرب است و بیش از حد چربی تولید می‌کند، احتمالاً شما مستعد ابتلا به شوره سر نیز هستید. ایجاد چربی در پوست سر می‌تواند منجر به رشد یک مخمر طبیعی به نام مالاسزیا “malassezia” شود. دکتر دیوید می‌گوید: اگرچه مالاسزیا در همه فولیکول‌های مو به مقدار کمی وجود دارد اما تولید بیش از حد آن می‌تواند منجر به علائمی مانند خارش، حساسیت و لکه‌های چرب و ضخیم شود.
به همین دلیل است که اگر با موهای چرب مقابله می‌کنید، بهتر است از شامپوهای ضد شوره سر جهت شروع درمان پوست سر خود استفاده کنید. دکتر Zeichner، که شامپوی شوره سر را توصیه می‌کند معتقد است: “مسئله موهای چرب و شوره سر بیشتر از مشکلات پوست سر ناشی می‌گردد تا یک موضوع یا بیماری واقعی مو.” “شامپو ضد شوره حاوی موادی مانند روی پیریتون “zinc pyrithione” است که به طور مستقیم روغن را کاهش نمی‌دهند بلکه باعث کاهش سطح مخمر سر جهت کنترل سطح شوره سر میشوند.”
هنگامی که شامپو ضد شوره سر را روی پوست سر خود می‌مالید، به اندازه زمانی که بر روی آن نوشته است صبر کنید تا تاثیرات اولیه خود را بر روی چربی و شوره بگذارد.
-
به جای خشک شدن طبیعی موها، آن‌ها را با ابزاری خشک کنید
درست است که شما نمی‌خواهید موهای خود را بیش از حد خشک کنید اما اگر می‌خواهید از شر موهای چرب خلاص شوید، خشک کردن مو می‌تواند کمک کننده باشد. دکتر نوسباوم می‌گوید: “خشک کردن موها توسط سشوار باعث از بین رفتن چربی اضافی سر میشود زیرا گرمای موجود در ابزاهای خشک کننده مو، چربی سر را جذب می‌كنند.” “من همیشه توصیه می‌کنم موها را از ریشه خشک نکنید زیرا این کار می‌تواند باعث ریزش فولیکول مو شده و به نوبه خود باعث جذب چربی گردد.”
اگر تصمیم دارید موهای خود را خشک کنید، مطمئن شوید از کمترین درجه جهت جلوگیری از آسیب به موهای خود استفاده می‌کنید. رعایت این اصول مربوط به محصولات دیگر مو مانند اتوی مو مسطح و اتوی موی فر کننده نیز می‌باشد.
-
به دفعات موهای خود را لمس نکنید
روش دیگر برای خلاصی از چربی اضافی مو، لمس نکردن مداوم آن‌ها است. نازنین ساعدی، دکتر و جراح پوست و در دانشگاه توماس جفرسون می‌گوید: “لمس بیش از حد موهای شما می‌تواند باعث تحریک غدد و تولید بیشتر سبوم گردد.” “همچنین مانند لمس بیش از حد صورت خود، شما چربی بیشتری را از انگشتان خود به موها منتقل می‌کنید.”
-
موهای خود را باز بگذارید
اگر دائماً موهای خود را با گیره مو می‌بندید یا دم اسبی می‌کنید، سعی کنید موهای خود را باز بگذارید تا چربی مو کاهش یابد. دکتر چیو می‌گوید: “چربی‌های طبیعی مو، درست زمانی که موهای خود را دم اسبی می‌کنید، در پوست سر گرفتار و متمرکز میشوند.” چربی‌ها به زیر ساقه مو حرکت نمی‌کنند. شما یک پوست سر چرب با انتهایی خشک و آسیب دیده ایجاد می‌کنید. ”
-
آلوئه ورا و آب لیمو را با هم ترکیب کنید
این روش درمانی آسان جهت کاهش چربی مو را در خانه امتحان کنید: دکتر دیوید می‌گوید: آلوئه ورا و آب لیمو را با هم مخلوط کنید. این ترکیب به عنوان یک قابض مفید به کنترل تولید سبوم کمک می‌کند و موهای شما را نرم‌تر می‌کند.
برای تهیه آن، یک یا دو قاشق غذاخوری ژل آلوئه ورا را به یک قاشق غذاخوری آب لیمو اضافه کنید سپس یک فنجان آب به آن اضافه کنید و خوب مخلوط کنید. دکتر دیوید می‌گوید: از این مخلوط به منظور آغشته کردن موهایتان، ترجیحاً بعد از شستشو استفاده کنید. چند دقیقه آن را بر روی سر بگذارید سپس با آب سرد بشویید. این روش را هفتگی تکرار کنید.
-
استفاده از هرگونه روغن بر روی پوست سر را متوقف کنید
از آن‌جا که چوست سر ما روغن‌ها و چربی‌های خود را به طور طبیعی می‌سازد، اضافه کردن هر روغن دیگری به این مخلوط می‌تواند باعث ایجاد یک تجمع اضافی چربی و در نتیجه چربی مو یا پوست شود. دکتر دیوید می‌گوید: “قاعده کلی من در هنگام آموزش به بیماران این است که از استفاده‌ی روغن‌ها از جمله روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن آرگان و روغن جوجوبا به طور مستقیم در پوست سر خودداری کنند.”
به علاوه اگر با شوره سر مقابله می‌کنید، استفاده از روغن‌های اضافه شده می‌توانند آن مشکل را تشدید کنند. دکتر دیوید می‌گوید: حتی اگر آن‌ها حاوی مزایای تغذیه‌ای هستند، بهتر است که در کل از این موارد اجتناب کنید.
-
از شامپوی روشن کننده استفاده کنید
اگر به نظر می‌رسد استفاده از موارد بالا یا شامپوهای ضد شوره باعث کاهش چربی پوست شما نشده است، می‌توانید به دفعات کم از شامپوی روشن کننده استفاده کنید. دکتر دیوید می‌گوید: “شفاف سازی مو توسط شامپو باعث میشود تا مو و ذخایر معدنی آن از آب اشباع نشوند.”
فقط اگر موها و پوست حساسی نسبت به مواد خارجی دارید، مراقب باشید زیرا این شامپوها خشن تر از شامپوهای معمولی می‌باشند و رنگ موهای شما را تغییر می‌دهند.
متخصصین استفاده محدود (یک یا دو بار در ماه) را برای افراد توصیه می‌کنند.
-
روی مو مقداری جوش شیرین بپاشید
دکتر دیوید می‌گوید: در واقع جوش شیرین می‌تواند به از بین بردن چربی و جلوگیری از شوره کمک کند. جوش شیرین به عنوان یک شامپوی خشک جایگزین بسیار عالی عمل می‌کند.
به منظور استفاده از آن، مقدار کمی (حدود نصف قاشق چای خوری) را روی پوست سر خود بپاشید و شانه بزنید تا از سر بیرون بیاید. یا اگر ترجیح می‌دهید حین شستن موها آن را امتحان کنید، 2 قاشق غذاخوری را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید و روی موهای مرطوب بمالید. سپس بعد از 5 تا 10 دقیقه، بشویید. هفته‌ای 1 تا 2 بار تکرار کنید و از استفاده بیش از حد خودداری نمایید. دکتر دیوید می‌گوید: “از جوش شیرین بیش از حد استفاده نکنید زیرا خاصیت قلیایی آن می‌تواند به کوتیکول‌های “cuticles” مو آسیب برساند و باعث خشکی و ریزش مو شود.”
-
نمک epsom را به روال شستشو اضافه کنید
نمک اپسوم (حاوی منیزم سولفات) راه حل آسان دیگری را در خانه ایجاد می‌کند. دکتر دیوید می‌گوید: “نمک‌های منیزیم باعث کاهش التهاب و کاهش شوره و چربی میشوند.” 1 قاشق غذاخوری نمک کریستال را با شامپو خود مخلوط کرده و در هفته 2 تا 3 بار برای مشاهده بهترین نتیجه از آن استفاده کنید.
-
استرس را کاهش دهید
ساده‌ترین راه حل را با شما در میان می‌گداریم، علت اصلی چربی اضافی موهای شما ممکن است استرس شما در محل کار یا خانه باشد. دکتر چیو می‌گوید: “سطح بالاتر کورتیزول می‌تواند باعث تولید و تحریک غده‌های چربی شود.
دکتر ساعدی می‌گوید: به علاوه استرس ممکن است شما را به سمت لمس بیشتر موهایتان بکشاند. این کار به چرب شدن موها نیز کمک می‌کند. دکتر دویل می‌گوید: “بسیار جالب توجه است که کاهش استرس به کاهش هورمون‌هایی که می‌توانند در تولید چربی نقش داشته باشند کمک می‌کند.”
بنابراین از هرکاری که شما را آرام می‌کند کمک بگیرید. بعد از رعایت این موضوع ممکن است شاهد از بین رفتن چربی موهای خود شوید.
اگر این درمان‌ها جهت کاهش چربی مو عمل نکنند، چه کار کنم؟
احتمالاً وقت آن است که به متخصص پوست خود مراجعه کنید. دکتر ناسبوم می‌گوید: متخصص پوست شما می‌تواند تشخیص دهد که چه چیزی باعث ایجاد موهای چرب (اگزما، پسوریازیس پوست سر، شوره سر یا بیماری دیگر) میشود و بعد از تشخیص این مسئله، تجویز خوراکی یا شامپوهای نسخه‌ای آن را درمان می‌کند.
دکتر زیچنر می‌گوید: پزشک شما می تواند در مورد گزینه‌های دیگر مانند معالجه هورمونی یا تزریق بوتاکس صحبت کند که ممکن است به کاهش تولید چربی پوست سر کمک کند.
دکتر دویل می‌گوید: “فایده مشاهده سر شما توسط پزشک متخصص این است که به ارزیابی کامل و بررسی گزینه‌های درمانی خود را می‌چردازید تا بتوانید روشی که در آن احساس راحتی بیشتری می‌کنید را ادامه دهید.”
برای تشخیص و درمان چربی پوست سر به کدام پزشک مراجعه کنم؟
بیشتر اختلالات و بیماری‌های مرتبط با چربی و شوره سر به مراقبت و درمان پزشکی نیاز ندارند. اگر وضعیت شما با استفاده منظم از شامپو ضد شوره سر، داروهای بدون نسخه و موارد بالا بهبود نیافت، به پزشک اصلی خود یا پزشک متخصص حوزه پوست و مو (متخصص پوست، مو و زیبایی) مراجعه کنید.
منبع:
