به شرایطی که در آن مردک چشم در شرایط روشنایی عادی به طور غیرطبیعی کوچک می‌شود، “pinpoint pupils” می‌گویند. نام دیگر این وضعیت myosis یا miosis است.
مردمک چشم یا “pupil” قسمتی از چشم شما است که میزان نور را کنترل می‌کند.
به طور کلی در نور شدید مردمک‌های شما کوچک‌تر میشوند (منقبض میشوند) تا میزان نوری که وارد چشم می‌شود را محدود کنند. در تاریکی، مردمک چشم شما بزرگتر می‌شود (گشاد می‌شود). این اتفاق اجازه می‌دهد تا نور بیشتری وارد چشم شود و باعث بهبود دید در شب یا در تاریکی می‌گردد. به همین دلیل است که وقتی وارد یک اتاق تاریک می‌شوید، زمانی را برای تنظیم دید و عادت به تاریکی نیاز دارید. همچنین به همین دلیل چشم‌های شما بعد از اتمام آزمایش چشم پزشک به منظور بررسی گشاد شدن مردمک چشم در یک وضعیت روشن، کمی حساس میشوند.
انقباض و گشاد شدن (انبساط) مردمک چشم بازتاب‌های غیرارادی هستند. هنگامی که یک پزشک پس از آسیب یا بیماری، به چشمان شما نور غیرطبیعی وارد می‌کند، باید ببیند که مردمک‌های شما عکس‌العمل طبیعی نسبت به نور دارند یا خیر.
به غیر از نور، مردمک‌ها در واکنش به سایر محرک‌ها اندازه خود را تغییر می‌دهند. به عنوان مثال مردک چشم شما ممکن است وقتی هیجان زده یا در حالت هشدار یا ترس شدید هستید، بزرگتر از حد معمول شوند. بعضی از داروها باعث بزرگتر شدن مردمک چشم شما میشوند، در حالی که برخی دیگر باعث کوچک شدن آن‌ها میشوند.
به طور معمول مردمک در بزرگسالان و در نور شدید، بین 2 تا 4 میلی‌متر مقیاس منبع اصلی اندازه‌گیری میشوند. در تاریکی، اندازه آن‌ها معمولاً بین 4 تا 8 میلی متر است.
فهرست مطالب
دلایل متداول در ابتلا به pinpoint pupils چیست؟
یکی از محتمل‌ترین دلایلی که ممکن است فردی مبتلا به pinpoint pupils تشخیص داده شود، استفاده از داروهای ضد درد و سایر داروهای خانواده مواد افیونی یا اُپیوئید (به مجموعه ترکیبات شیمایی طبیعی و صنعتی مسکن شبیه به مرفین گفته می‌شود که در سیناپس گیرندهای عصبی اپیویید را تحریک می‌کنند) است مانند:
- کدئین “codeine”
- فنتانیل “fentanyl”
- هیدروکدون “hydrocodone”
- اکسی کدون “oxycodone”
- مورفین “morphine”
- متادون “methadone”
- هروئین “heroin”
سایر دلایل احتمالی ابتلا به وضعیت غیرعادی مردمک چشم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خون‌ریزی از رگ خونی موجود در مغز (خون‌ریزی داخل مغزی): فشار خون بالا و کنترل نشده (hypertension) شایع‌ترین دلیل این امر است.
- سندرم هورنر “Horner syndrome” (سندرم هورنر-برنارد یا فلج oculosympathetic): این شرایط به گروهی از علائم شاره دارد که به دلیل اختلال در مسیر عصبی بین مغز و یک طرف صورت ایجاد می‌گردد. سکته مغزی، تومور یا آسیب نخاعی می‌تواند منجر به سندرم هورنر شوند. گاهی اوقات نمی‌توان علت اصلی این وضعیت را تعیین کرد.
- یووئیت “uveitis” قدامی یا التهاب لایه میانی چشم: این وضعیت ممکن است به دلیل ضربه (آُسیب) به چشم یا وجود جسم خارجی در چشم ایجاد گردد. از علل دیگر ابتلا به این وضعیت می‌توان به آرتریت روماتوئید “rheumatoid arthritis”، اوریون “mumps” و سرخچه “rubella” اشاره کرد. در بیشتر مواقع علت دقیق این شرایط مشخص نیست.
- قرار گرفتن در معرض عوامل عصبی شیمیایی مانند سارین “sarin”، سومان “soman”، تابون “tabun” و VX: این موارد، مواد طبیعی نیستند. آن‌ها برای جنگ شیمیایی ساخته شده‌اند. حشره‌کش‌ها نیز می‌توانند باعث pinpoint pupils شوند.
- قطره‌های چشمی تجویز شده خاص مانند پیلوکارپین “pilocarpine”، کارباکول “carbachol”، اکوتیوپات “echothiophate”، دمکاریم “demecarium” و اپی نفرین “epinephrine” نیز می‌توانند باعث ابتلا به pinpoint pupils گردند.
علل کمتر شایع ابتلا به pinpoint pupils عبارتند از:
داروهای خاص مانند کلونیدین “clonidine” برای فشار خون، لوموتیل “lomotil” برای اسهال و فنوتیازین‌ها “phenothiazines” برای برخی شرایط روانی مانند اسکیزوفرنی “schizophrenia”.
داروهای غیرقانونی و بدون نسخه که باعث ابتلا به pinpoint pupils میشوند:
- قارچ “mushrooms”
- نوروسفیلیس “neurosyphilis”
- خواب عمیق “deep sleep”
علائم مرتبط با pinpoint pupils
Pinpoint pupils یک وضعیت پزشکی است. علائم همراه با pinpoint pupils ممکن است سرنخی در مورد علت ایجاد این مشکل ارائه دهند.
در صورت مصرف مواد افیونی یا مسکن‌ها ممکن است شرایط زیر را نیز تجربه کنید:
- خواب آلودگی
- تهوع و استفراغ
- گیجی یا عدم هوشیاری
- هذیان
- تنفس دشوار و نفس تنگی
علائم به میزان مصرف دارو و دفعات مصرف آن بستگی دارد. در طولانی مدت استفاده از مواد افیونی می‌تواند عملکرد ریه را کاهش دهد.
علائمی که نشان‌دهنده اعتیاد شما به مواد افیونی است عبارتند از:
- هوس و تمایل شدید جهت مصرف بیشتر داروها
- نیاز به دوز بیشتری از دارو به منظور رسیدن به اثر مطلوب‌تر
- ایجاد اختلال یا مشکل در خانه، محل کار یا مشکلات مالی ناشی از مصرف مواد مخدر
خون‌ریزی داخل مغزی ممکن است باعث سردرد شدید، حالت تهوع و استفراغ و به دنبال آن بی‌هوشی گردد.
اگر pinpoint pupils شما به دلیل سندرم هورنر باشد، ممکن است یک پلک شما افتاده شود و تعریق در یک طرف صورت کاهش یابد. این احتمال وجود دارد که نوزادان مبتلا به سندرم هورنر دارای عنبیه‌ای باشند که رنگ آن از دیگری روشن‌تر است.
علائم اضافی یووئیت قدامی شامل قرمزی، التهاب، تاری دید و حساسیت به نور است.
همچنین این احتمال وجود دارد که عوامل عصبی باعث پارگی، استفراغ، تشنج و کما شوند.
مسمومیت با حشره‌کش باعث ترشح بزاق، پارگی، ادرار زیاد، اجابت مزاج و استفراغ می‌شود.
درمان Pinpoint pupils
هیچ درمانی به طور مشخص برای Pinpoint pupils وجود ندارد زیرا یک وضعیت پزشکی است. با این حال یکی از علائم ممکن است شدیدتر باشد و در تشخیص گزینه‌های درمانی، شما را راهنمایی کند.
در صورت مصرف بیش از حد مواد افیونی، پرسنل اورژانس می‌توانند از دارویی به نام نالوکسون “naloxone” به منظور معکوس کردن اثرات تهدیدکننده زندگی مواد افیونی استفاده کنند. اگر معتاد هستید، پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا با خیال راحت جلوی آن را بگیرید و مصرف این موارد را کاهش دهید یا ترک نمایید.
در بعضی موارد خون‌ریزی داخل مغزی ممکن است نیاز به مداخله جراحی داشته باشد. همچنین درمان شامل اقداماتی در جهت کنترل فشار خون شما است.
هیچ درمان قطعی‌ای برای سندرم هورنر وجود ندارد. در صورت تشخیص و درمان علیت اصلی بیماری، این شرایط ممکن است بهتر شود.
کورتیکواستروئیدها “Corticosteroids” و سایر پمادهای موضعی درمان‌های معمول ووئیت قدامی هستند. در صورت مشخص شدن علت بیماری، اقدامات اضافی دیگر لازم می‌باشد.
مسمومیت با حشره‌کش با دارویی به نام پرالیدوکسیم (2-PAM) قابل درمان است.
برای Pinpoint pupils چه موقع باید کمک بگیرید؟
اگر به دلایل نامشخصی مبتلا به Pinpoint pupils هستید، به چشم پزشک یا پزشک عمومی مراجعه نمایید. این تنها راهی است که می‌توانید بیماری و شرایط خود را به درستی تشخیص دهید.
مصرف بیش از حد مواد افیونی می‌تواند کشنده باشد.
این علائم که ممکن است نشان دهنده مصرف بیش از حد باشد، نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری و اورژانسی دارند:
- صورت رنگ پریده یا بی‌حرارت و سرد است
- ناخن‌های انگشت بنفش یا آبی (کبود) هستند
- بدن شل و ول است
- استفراغ یا جوشیدن معده و روده
- ضربان قلب کند شده و بی رمقی
- تنفس کند یا تنفس دشوار
- از دست دادن هوشیاری
انتظار شما در هنگام تشخیص Pinpoint pupils چیست؟
چگونگی نزدیک شدن پزشک به تشخیص Pinpoint pupils، به تصویر بزرگتری از بیماری و علائم آن بستگی دارد. علائم و نشانه‌های همراه بیماری می‌بایست به طور دقیق در نظر گرفته شوند و آزمایش تشخیصی را راهنمایی کنند.
اگر به دلیل این که به نظر می‌رسد مردمک چشم شما غیرطبیعی است به یک چشم پزشک مراجعه می‌کنید، احتمالاً یک معاینه کامل چشمی نیاز خواهید داشت. این معاینه شامل اتساع مردمک چشم می‌باشد تا پزشک بتواند داخل چشم شما را بازرسی کند.
اگر به پزشک مراجعه کنید، سایر آزمایش‌های تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- اشعه ایکس
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- غربالگری سم‌شناسی
آینده و چشم انداز Pinpoint pupils
چشم انداز Pinpoint pupils بستگی به علت و درمان بیماری دارد.
با توجه به مصرف بیش از حد مواد افیونی و مسکن‌ها، میزان بهبودی و مدت زمان آن بستگی به موارد زیر دارد:
- تنفس شما با مشکل روبه‌رو است و قطع می‌شود یا نه؟ و چه مدت بدون تنفس هستید؟ (چه مدت نفس شما قطع می‌گردد؟)
- این احتمال وجود دارد که داروهای مسکن با داورهای دیگر مخلوط شده باشند و واکنش نشان دهند. این مواد و داروها کدامند؟
- آیا آسیب‌دیدگی ایجاد کرده‌اید و باعث آسیب عصبی یا تنفسی دائمی شده‌ایدا‌اید؟
- اگر سایر شرایط و علائم پزشکی را دارید، می‌بایست توسط پزشک معاینه شوید
- در صورت ادامه مصرف مواد افیونی
اگر با سوءمصرف مواد افیونی یا سوءمصرف مواد مشکلی دارید و به واسطه مصرف آن‌ها دچار اختلالاتی هستید، در صورت نیاز به درمان، به ویژه به منظور برطرف شدن درد، پزشک خود را از این امر آگاه کنید. اعتیاد یک مشکل جدی است که نیاز به توجه طولانی مدت دارد.
بهبودی از خون‌ریزی داخل مغزی در افراد مختلف متفاوت است. بسیاری از موارد بستگی به سرعت درمان شما و همچنین کنترل فشار خون شما دارد.
بدون درمان، یووئیت قدامی می‌تواند به طور دائمی به چشم شما آسیب برساند. زمانی که این بیماری به دلیل یک بیماری زمینه‌ای باشد، یووئیت قدامی می‌تواند یک مشکل مکرر و دائمی باشد. اکثر مردم به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند.
در صورت عدم درمان صحیح، مسمومیت با حشره‌کش می‌تواند کشنده باشد. اگر فکر می‌کنید شما یا فرد دیگری توسط حشره‌کش مسموم شده‌اید، بسیار مهم است که سریعاً به نزدیک‌ترین اورژانس و پزشک مربوطه مراجعه کنید.
در آخر به 6 علت کلی ابتلا به Pinpoint pupils اشاره می‌کنیم:
اگر هیچ دلیل محیطی یا دقیق مرتبط با Pinpoint pupils وجود نداشته باشد، یک دلیل زمینه‌ای می‌تواند باعث تغییر در اندازه مردمک شما شود و در آنجا باقی بماند. متأسفانه چندین مورد از آن‌ها می‌تواند مشکلات سلامتی یا خطرزا را نمایش دهند.
- سوءمصرف مواد: مواد افیونی متداول‌ترین دارویی است که با ابتلا به Pinpoint pupils مرتبط است. سوءاستفاده از هروئین، فنتانیل یا مسکن‌های تجویز شده می‌تواند باعث انقباض مردمک چشم شما شود. مردمک‌های مشخص‌شده با دقت کمتر از دو میلی‌متر نیز نشان دهنده مصرف بیش از حد مواد افیونی است که به طور کلی این شرایط تهدیدکننده زندگی است.
داروهای دیگر زیر نیز می‌توانند باعث Pinpoint pupils شوند:
- باربیتورات‌ها “Barbiturates”، بنزودیازپین‌ها “benzodiazepines” یا سایر داروهای آرامبخش (در صورت سوءمصرف آن‌ها)
- کلونیدین “Clonidine”
- GHB
- تنباکو “Tobacco” یا نیکوتین “nicotine”
- PCP (angel dust)
- داروهای تجویز شده: مسکن‌های افیونی و سایر داروها ممکن است به عنوان عارضه جانبی باعث Pinpoint pupils شوند. اگرچه به طور کلی خطرناک تلقی نمی‌شوند اما Pinpoint pupils می‌تواند باعث ایجاد مشکلات بینایی شود زیرا در این شرایط نور کمتری به شبکیه چشم شما می‌رسد. به منظور کنترل این عارضه جانبی با پزشک خود مشورت کنید تا بینایی شما سالم بماند.
این داروها با ابتلا به Pinpoint pupils مرتبط هستند:
- Zyprexa
- برخی از داروهای آلزایمر
- بعضی از قطره‌های چشم
- داروهای فشار خون بالا (high blood pressure)
- برخی از انواع داروهای ضد روان پریشی
- قطره‌های چشمی تجویز شده که گلوکوم را درمان می‌کنند نیز می‌توانند باعث Pinpoint pupils شوند.
- سموم: برخی از انواع حشره‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و عوامل عصبی می‌توانند باعث Pinpoint pupils شوند. این احتمال وجود دارد که شما متوجه نشوید که بروز عوارض جانبی شناختی به دلیل قرار گرفتن در معرض چنین دوز بالای از مواد شیمیایی بوده است اما اندازه مردمک چشم می‌تواند شاخصی برای تشخیص متخصصان پزشکی باشد.
- بیماری‌ها: عفونت‌هایی که به عنبیه یا قسمت میانی چشم آسیب می‌رسانند، می‌توانند مردمک چشم شما را منقبض کنند. به این وضعیت یووئیت قدامی گفته می‌شود.
این بیماری‌ها با میوز همراه هستند:
- بیماریهای روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید
- بیماریهای پوستی
- مشکلات دستگاه گوارش
- بیماریهای ریه
- اوریون
- سرخچه
- نوروسیفیلیس
- سندرم هورنر: این یک بیماری خاص پزشکی است که در اثر سکته مغزی یا تومور در مغز ایجاد می‌شود و به ساقه مغز شما به ویژه نوعی عصب به نام عصب سمپاتیک “sympathetic” آسیب می‌رساند.
Pinpoint pupils در یک چشم یکی از سه علامت اصلی هورنر است.
دو مورد دیگر عبارتند از:
- افتادگی پلک فوقانی در طرف آسیب دیده.
- عدم توانایی تعریق در طرف آسیب دیده.
- ضربه: آسیب به چشم یا مغز می‌تواند باعث میوز در یک یا هر دو چشم شود که به طور معمول دائمی است.
به خاطر داشته باشید که در هر یک از شرایط بالا مراجعه به پزشک و تشخیص و درمان زود هنگام به بهبود روند و علائم بیماری شما کمک می‌کند و عوارض بیماری را به حداقل می‌رساند. اگر شما یا هر یک از اطرافیانتان در معرض موارد بالا بوده‌اید، به منظور تشخیص نهایی به پزشک متخصص چشم مراجعه نمایید.
منابع:
