مردان سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند که ممکن است در واکنش بدن به یک مهاجم دچار مشکل شوند. اما عوامل اجتماعی و فرهنگی نیز می‌توانند در این امر نقش داشته باشند.
در اوایل شیوع ویروس کرونا، داده‌های بیمارستانی از چین نشان داد که اختلافات حیرت‌انگیزی در نتایج آزمایشگاهی وجود دارند و بیماری ناشی از این ویروس، مردان را بیش از زنان به کام مرگ می‌کشاند. این اختلاف در سایر کشورهای آسیایی مانند کره جنوبی و همچنین در کشورهای اروپایی مانند ایتالیا نیز وجود داشت. سپس در ایالات متحده نیز ظاهر شد. اما چرا کرونا در مردان شدیدتر از زنان است؟ برای پاسخ با رسا همراه باشید.
فهرست مطالب
چرا کرونا در مردان شدیدتر از زنان است؟
بر اساس اطلاعات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، در اواسط ماه اکتبر، با ابتلا به ویروس کرونا تقریباً 17000 مرد آمریکایی بیشتر از زنان به کام مرگ کشیده شده‌اند. به ازای هر 10 زن، 12 مرد درگذشته‌اند.
گروهی از محققان که در مورد این مشکل مطالعاتی انجام دادند، خیلی تعجب نکردند! زیرا مقصر احتمالی را رفتار مردان می‌دانند. شاید مردان به دلیل نقش عوامل اجتماعی که دارند، بیشتر در معرض ویروس قرار داشته باشند. به عنوان مثال یک نیروی کار مرد، می‌تواند مردان بیشتری را در تماس با افراد آلوده قرار دهد یا ممکن است ریه‌های مردان آسیب پذیرتر باشند زیرا احتمالاً سیگاری بودن آنها بیشتر است.
آنچه بیش از 10 ماه از شیوع کووید-19 آشکار شده است، این می‌باشد که مردان نسبتاً واکنش سیستم ایمنی ضعیف‌تری نسبت به عفونت ویروس کرونا از خود نشان می‌دهند که ممکن است عامل اصلی برای افزایش مرگ و میر در مردان باشد. اگر به داده‌های سراسر جهان نگاه كنید، به همان تعداد مردان، زنان نیز مبتلا می‌شوند. این فقط شدت بیماری است که در اکثر جمعیت مردان قوی‌تر است.
پاسخ ایمنی مردان به ویروس کرونا
به طور کلی، به لطف هورمون‌های جنسی و همچنین کروموزوم‌های همراه با ژن‌های مرتبط با سیستم ایمنی، سیستم ایمنی بدن زنان قوی‌تر است. سابرا کلاین، میکروبیولوژیست دانشگاه جان هاپکینز، در ماه آوریل به واشنگتن پست گفت: «حدود 60 ژن در کروموزوم X در عملکرد سیستم ایمنی نقش دارند. افراد دارای دو کروموزوم X می‌توانند از کمک مضاعف برخی از آن ژن‌ها بهره‌مند شوند.»
آکیکو ایوازاکی که در زمینه دفاع سیستم دفاعی بدن در برابر ویروس‌ها در دانشگاه ییل مطالعه می‌کند، به دنبال این موضوع است که تفاوت جنسیتی در عفونت‌های ویروس کرونا چگونه ممکن است نقش مهمی را ایفا کند.
ایوازاکی با اشاره به تعداد زیادی از مولکول‌ها و سلول‌هایی که سنگر بدن را در برابر عوامل بیماری‌زا تشکیل می‌دهند، گفت: «ما به همۀ چیزهایی که می‌توانیم از نظر ایمونولوژیکی اندازه گیری کنیم، نگاه جامعی داشتیم، سیتوکین‌ها، کموکین‌ها، سلول‌هایT ، سلول‌هایB ، نوتروفیل‌ها و همه چیزهایی که به آنها دسترسی داشتیم.»
دانشمندان دریافتند، در بیماران مرد، پاسخ سلول T ضعیف‌تر است. سلول‌های T نه تنها سلول‌های آلوده را تشخیص داده و آنها را از بین می‌برند، بلکه به هدایت پاسخ آنتی بادی نیز کمک می‌کنند.
قدرت سیستم ایمنی بدن بدون توجه به جنسیت، با افزایش سن کاهش می‌یابد. کارهای ایوازاکی نشان دهنده پاسخ سلول T در مردان 30 و 40 ساله برابر با یک زن در 90 سالگی است و سلول‌های T تنها ویژگی ایمنی بدن نیستند که به طور متناسب در مردان نقص دارند.
مقاله دیگری که در ماه سپتامبر 2020 در PLOS Biology منتشر شده که این مطالعه سیگنال‌های دفاعی مضر را در مردان پیدا کرده است. یکی از نویسندگان این مطالعه، نیکول لیبرمن، دانشمند تحقیقاتی در دانشگاه واشنگتن، گفت: «وقتی سلول ویروسی را تشخیص می‌دهد، معادل مولکولی هشدار آتش را انجام می‌دهد. این زنگ خطر در پیام رسان‌های ژنتیکی به نام RNAرا آشکار می‌کند که تقریباً بلافاصله نسبت به ویروس واکنش نشان می‌دهند.»
این واکنش باید باعث شود سلول‌ها اولین خطوط دفاعی را از بین ببرند مانند اینترفرون‌ها، (مولکول‌های سیستم ایمنی بدن که همانطور که از نامشان پیدا است) در توانایی تولید ویروس اختلال ایجاد می‌کنند. سایر مولکول‌ها سلول‌های ایمنی ویژه‌ای را برای از بین بردن عوامل بیماری‌زا احضار می‌کنند.
لیبرمن و همكارانش دریافتند كه در مردان و برخی از افراد مسن‌تر، زنگ هشدار آتش زود خاموش می‌شود، شاید حتی قبل از رسیدن آتش نشانان!
آنتی بادی‌های مضر
سیستم ایمنی در مردان نه تنها ضعیف‌تر است بلکه در برخی موارد شدید ویروس کرونا نیز ممکن است فرد را دچار مشکلات عمیق‌تر کند. نزدیک به 1000 بیمار مبتلا به ویروس کرونا تحت مطالعه‌ای قرار گرفتند، بر طبق نتایج مشاهده شد که خرابکاری مولکولی وجود دارد! جنگنده‌های سیستم ایمنی مانند محافظان قلعه‌ای سرکش که دروازه‌های خود را می‌شکافند، علیه دفاع بدن عمل می‌کردند. این نقص در مردان بسیار بیشتر از زنان بود.
به طور خاص، محققان آنچه که آنتی بادی نامیده می‌شود، مولکول‌هایی که بخشی از سیستم ایمنی را خنثی می‌کنند را کشف کردند. این خنثی کننده‌ها زیرمجموعه‌ای از مولکول‌های مدافع معروف به اینترفرون نوع 1 را غیرفعال می‌کنند. به بیان ساده، داشتن آنتی بادی‌ها به تکثیر ویروسی بیشتری منجر می‌شود.
از 101 نفری که آنتی بادی در برابر اینترفرون دارند، 95 درصدشان مرد بودند. پتر برودین، متخصص اطفال در موسسه کارولینسکا سوئد که سیستم ایمنی بدن را مطالعه می‌کند، گفت: «به نوعی مردان احتمالاً مستعد ابتلا به چنین آنتی بادی هستند، اما ما چرایی آن را نمی‌دانیم!».
به گفته برودین، مولکول‌های اینترفرون انواع مختلفی دارند، بنابراین ممکن است این بیماران به گونه دیگری از اینترفرون درمان شوند. وی اذعان کرد: «این ممکن است دشوار باشد، زیرا اینترفرون‌ها در اوایل دوره عفونت و قبل از پیشرفت بیماری به مراحل تهدید کننده زندگی، می‌توانند نقش بسیار مفیدی را بازی کنند.»
ایوازاکی گفت: «کمبود سلول‌های T کشنده، همراه با آنتی بادی‌های خنثی کننده، در نهایت باعث افزایش بار ویروسی در مردان خواهد شد.» آنچه در مورد این نتیجه غیرمعمول است این می‌باشد که بیشتر اختلالات ایمنی ضد آنتی بادی در زنان ظاهر می‌شوند، همانطور که در مورد بیماری مزمن لوپوس چنین فرضیاتی مشاهده می‌شوند.
تحقیقات ایوازاکی در حال بررسی این است که آیا سیستم ایمنی بدن زنان می‌تواند در افرادی که طولانی مدت ویروس کرونا را دارند، نقشی داشته باشد؟
مردان رفتارهای متفاوتی دارند
فراتر از این تفاوت‌های بیولوژیکی، ساده است اگر نادیده بگیریم که جنبه‌های دیگر جنسیتی مانند رفتار و هنجارهای اجتماعی نیز ممکن است بر همه گیری کرونا تأثیر بگذارند.
نگرانی مردان از بیماری کرونا کمتر از زنان است، این الگویی است که زنان به طور کلی خطرات سلامتی را با جدیت بیشتری درمان می‌کنند. یک نظرسنجی اخیر نشان داده است که زنان با احتیاط بیشتری نسبت به این بیماری رفتار می‌کنند و مدام ابراز نگرانی دارند که آیا می‌توانند با خیال راحت به محل کار خود بازگردند.
براساس مطالعه دیگری که شامل نظرسنجی و مشاهدات رفتار عابران پیاده در نیویورک، کنتیکت و نیوجرسی بود، زنان همچنین بیشتر توصیه‌های متخصص مانند استفاده از ماسک و فاصله اجتماعی را رعایت می‌کنند.
سارا هاوکس، استاد بهداشت عمومی جهانی در کالج دانشگاه لندن به همراه همسرش که مدیر بهداشت جهانی است، می‌گوید: «تصویر مردان به عنوان افراد خطر پذیر صدها سال است در جوامع بشری وجود دارند. مردان مقصر اصلی مرگ خودشان هستند. بدو شک ترکیبی از زیست شناسی و رفتار است که مسئول تفاوت‌های سلامتی در زنان و مردان می‌باشد.»
هاوكس گفت: «هر چه تعداد زنانی كه در نیروی كار شركت می‌كنند بیشتر باشد، اختلاف جنسیتی كمتر می‌شود.» او همچنین می‌گوید که این مسأله با نابرابری‌های جنسیتی سازگار است، مردان به احتمال زیاد در محیط‌هایی کار می‌کنند که در معرض آلودگی هوا و سایر آسیب‌ها هستند. وی گفت: «وقتی زنان شروع به ورود به فضاهای کاری مردانه می‌كنند، معلوم می‌شود كه زنان نیز می‌توانند مانند مردان بیمار شوند.»
اختلافات جنسیتی کشف شده در پاسخ به ویروس کرونا، باعث اختلافات بسیاری در جامعه پزشکی شده است. تقریباً به غیر از افراد شاغل در این زمینه، هیچکس به تفاوت بین زن و مرد مبتلا به کرونا علاقه مند نبوده است! اما وقتی كه اولین نتایج نشان داد كه مردان بیشتری بر اثر کرونا فوت می‌کنند، نظر اذهان عمومی به مشکل جلب شد.
هاوکس این تأخیرها را نشانه این دانسته است که مردم چقدر این داده‌ها را بی‌اهمیت می‌دانند زیرا این داده‌ها به راحتی در دسترس هستند، وقتی افراد می‌میرند، در گواهی‌های مرگ آنها ذکر شده است که آیا آنها مرد، زن یا دوجنسیتی هستند.
سرانجام داده‌های CDC این اطلاعات را در اواسط آوریل قابل دسترسی کرد. الگوهای منحنی مردانه‌ای که در این مرگ‌ها آشکار شده است، مطابقت دارد با آنچه در شیوع اولیه سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS) و سندرم حاد تنفسی 2 (SARS) مطابقت دارند. ایوازاکی گفت: «ما می‌دانیم که زنان واکنش آنتی بادی بسیار بهتری نسبت به واکسن آنفلوانزا از خود نشان می‌دهند.»
ویروس کرونا تنها مشکلی نیست که زنان و مردان به دلیل نابرابری از آن رنج می‌برند. هاوكس گفت: «یک نكته مثبتی كه از همه گیری حاصل شدشده است این می‌باشد كه ناگهان متوجه شدیم كه عوامل اجتماعی و زیست شناسی جنسیتی ممكن است با امید به زندگی، تجربه فرد از بیماری و خطر ابتلا به بیماری رابطه داشته باشند.»
مخفی شده در بیضهها!
در تحقیقات جدید دیگر به نظر می‌رسد مردان سندرم حاد تنفسی 2 را در خود با سرعت کمتری از زنان رفع می‌کنند. برای توضیح این احتمال، محققان گفته‌اند كه این ویروس ممكن است در بیضه مردان مخفی شده باشد.
در تحقیق منتشر شده در پایگاه داده Medrxiv نشان داد که 68 نفر با داشتن ویروس کرونا در بمبئی هند تا زمانی که آزمایش ویروس منفی نبود، با سواب بینی آزمایش شدند. در پایان آزمایش، دانشمندان دریافتند که زنان به طور متوسط در 4 روز ویروس را از بدن خود پاک می‌کنند، در مقایسه با میانگین 6 روز مردان! همین آزمایش در سه خانوار مختلف بمبئی نتایج مشابهی را نشان داد.
تحقیقات قبلی نشان داده‌اند که سندرم حاد تنفسی 2 با اتصال به گیرنده‌های آنزیم 2 مبدل آنژیوتانسین ((ACE2 این سلول‌ها، به سلول‌های خاصی از انسان حمله می‌کند. بنابراین، محققان با مراجعه به یک پایگاه داده دریافتند که بیضهها بیان بالایی از ACE2 دارند. در مقابل، این آنزیم در تخمدان‌ها قابل تشخیص نیست!
کلام آخر
پاسخ به سؤال «چرا کرونا در مردان شدیدتر از زنان است؟» می‌تواند ما را با این موضوع آشنا کند که مردان به دلیل حضور بیشتر در جامعه (برای امرار معاش) در خطر بیشتری نسبت به ویروس کرونا قرار دارند. همانطور که اگر زنان به نسبت مردان، بیشتر در جامعه حضور داشتند، مرگ و میر ناشی از کرونا نیز در آنها افزایش می‌یافت.
