بیماری پرخوری عصبی یا بولیمیا چیست؟

پرخوری عصبی نوعی اختلال روانی است. شما در این شرایط، دوره‌هایی از پرخوری (مصرف مقدار زیادی غذا در یک وعده) را تجربه می‌کنید. در طی این پرخوری‌ها، شما هیچ حس و کنترلی بر غذا خوردن ندارید.

پس از این نوع از پرخوری، روش‌های نامناسبی را جهت کاهش وزن امتحان می‌کنید مانند:

• استفراغ
• روزه داری
• تنقیه “Enemas”
• استفاده بیش از حد از ملین‌ها و داروهای ادرار آور
• ورزش اجباری

بولیمیا که به آن پرخوری عصبی نیز گفته می‌شود، معمولا در اواخر دوران کودکی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌گردد. در حقیقت در این شرایط، شما پنهان کاری کرده ولی از روش‌های پاکسازی استفاده می‌کنید. هنگام پرخوری احساس انزجار و ناراحتی می‌کنید اما بعد از پاکسازی راحت می‌شوید.

معمولاً افراد مبتلا به پرخوری عصبی از نظر سن و قد در محدوده طبیعی وزن قرار دارند. آن‌ها ممکن است از افزایش وزن بترسند، بخواهند لاغر شوند و از بدن خود بسیار ناراضی باشند.

 

دلایل پرخوری و عوامل خطر بولیمیا

ما علت دقیق پرخوری را نمی‌دانیم. اما تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبی از برخی ویژگی‌های شخصیتی، عواطف و الگوهای تفکر و همچنین عوامل بیولوژیکی و محیطی ممکن است مسئول این امر باشد.

محققان معتقدند این اختلال غذایی ممکن است با نارضایتی از بدن و نگرانی شدید از اندازه و شکل آن شروع شود. معمولاً این افراد عزت نفس پایینی دارند و از اضافه وزن می‌ترسند. این واقعیت که پرخوری یا بولیمیا در برخی خانواده‌ها ریشه و سابقه دارد، نشان می‌دهد که شما ممکن است خطر ابتلا به این اختلال را به ارث ببرید.

سایر عوامل خطر عبارتند از:

• زن بودن
• افسردگی و اختلالات اضطرابی
• اختلالات مصرف مواد
• حوادث آسیب زا
• فشار
• رژیم‌های مکرر

 

علائم بولیمیا

افراد مختلف ممکن است علائم متفاوت پرخوری را تجربه کنند. در این شرایط شما ممکن است متوجه تغییراتی در بدن و رفتار خود شوید.

علائم جسمی پرخوری می تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات دندانی
• گلو درد
• غده‌های متورم در گردن و صورت شما
• سوزش معده، سوهاضمه، نفخ شکم
• پریودهای نامنظم
• ضعف، خستگی، چشم‌های خونی
• در اثر استفراغ‌های مداوم، پینه بر روی مچ دست یا پشت دست ایجاد گردد.
• افزایش و کاهش وزن. معمولاً وزن شما در حد طبیعی است، گاهی ممکن است درگیر اضافه وزن شوید.
• سرگیجه یا غش کردن
• احساس سرما در تمام مدت
• مشکلات خواب
• پوست خشک، و ناخن‌های خشک و شکننده

 

علائم رفتاری پرخوری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• غذا خوردن غیرقابل کنترل و به دنبال آن پاکسازی و استفراغ
• احتکار یا سرقت مواد غذایی
• شیوه و رسوم خاص در برابر غذا مانند خوردن فقط یک ماده غذایی خاص، جویدن بیش از حد غذا یا عدم اجازه لمس غذا توسط اطرافیان
• کنار گذاشتن وعده‌های غذایی یا خوردن فقط قسمت‌های کوچک و کم حجم در طول وعده‌های غذایی
• احساس عدم کنترل و تسلط بر روی خود
• استفراغ یا سوءمصرف ملین‌ها یا ادرار آورها به منظور کاهش وزن
• استفاده مداوم و بی رویه از دستشویی بعد از غذا
• ورزش بیش از حد
• مشغله درگیری ذهنی یا عصبی با وزن بدن
• افسردگی یا تغییرات خلقی
• نوشیدن مقادیر زیادی آب یا نوشیدنی‌های بدون کالری
• استفاده بی‌رویه از نعناع، آدامس یا دهان شویه
• خودداری و دوری جستن از ارتباطات با دوستان و فعالیت‌هایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردید.

اگر شما یا هر یک از اعضای خانواده خود تمرکز ناسالم بر وزن و اندازه بدن خود دارید یا بیش از حد به غذا علاقه دارید، با یک دکتر تماس بگیرید. هرچه زودتر تحت درمان قرار بگیرید، شانس شما جهت حصول نتیجه موفقیت آمیز بیشتر است.

اگر نگران هستید که شخصی که دوست دارید یا شاید حتی خودتان دچار پرخوری عصبی شده‌اید یا خیر، به بررسی علائم این بیماری بپردازید.

بسیار معمول است که مردم استفراغ و پاکسازی خود را مخفی نگه می‌دارند. برخلاف بی اشتهایی ممکن است فرد مبتلا به پرخوری عصبی وزن زیادی به دست نیاورد، بنابراین تشخیص اینکه چه اتفاقی می‌افتد دشوارتر خواهد بود.

طبق تحقیقات موسسه ملی بهداشت، وقتی شما مبتلا به اختلال خوردن هستید که حداقل هفته‌ای دو بار به مدت 3 ماه موارد زیر را انجام دهید:

• پرخوری می‌کنید.

این بدان معنی است که شما در مدت زمان کوتاهی بیش از حد معمول و بیش از حد سیری، غذا می‌خورید. به ویژه از میان وعده‌ها یا سایر غذاهای پر کالری بیشتر از بقیه افراد استفاده می‌کنید. در هنگام پرخوری، احساس می‌کنید غذا خوردن شما از کنترل خارج شده است.

• شما “پاکسازی” می‌کنید.

بعد از پرخوری سعی می‌کنید از افزایش وزن و جذب تمام غذاهایی که خورده‌اید جلوگیری کنید. همچنین ممکن است خود را وادار به استفراغ کنید یا از داروهای ملین، دیورتیک، تنقیه یا سایر داروها استفاده کنید. همان زور که گفته شد، ممکن است از روزه داری یا ورزش بیش از حد به عنوان بخشی از این استراتژی مضر استفاده کنید.

• وسواس فکری.

اگر به پرخوری عصبی مبتلا هستید، افکار شما در مورد بدن تحریف می‌شود. در کل افکار شما در مورد وزن و شکل بدن، احساسات و اقدامات شما را تعیین می‌کنند.

• احساسات مشترک.

احتمالاً شما احساسات مشترکی که ممکن است در افراد کم اشتها وجود داشته باشد را در اختیار دارید. به عنوان مثال شما ممکن است از افزایش وزن بترسید و همیشه بخواهید که وزن خود را کاهش دهید. اما افراد مبتلا به پرخوری عصبی به اندازه افراد مبتلا به بی اشتهایی نگران وزن خود نیستند.

• تشخیص سخت و گاها غیر ممکن پرخوری عصبی.

برخلاف بی اشتهایی ممکن است توسط پاکسازی و استفراغ بتوانید وزن بدن خود را در حد طبیعی حفظ کنید. اما پرخوری می‌تواند احساس شرمندگی در شما ایجاد کند، در حالی که پاکسازی یک احساس تسکین موقتی و کاذب به همراه می‌آورد.

 

عوارض بولیمیا

دلیل دیگر برای درمان سریع این بیماری، اجتناب از مشکلات جدی‌ای است بولیمیا ایجاد می‌کند.

آن‌ها عبارتند از:

• فرسایش مینای دندان به دلیل قرار گرفتن مکرر در معرض اسید معده
• حفره‌های دندانی
• حساسیت دندان به غذای گرم یا سرد
• تورم و درد در غدد بزاقی (از استفراغ مکرر)
• زخم معده
• پارگی معده یا مری شما
• بر هم زدن عادات مدفوع شما
• کمبود آب بدن
• ضربان قلب نامنظم
• حمله قلبی (در موارد شدید)
• میل جنسی پایین
• خطر بالا جهت انجام رفتارهای روانی یا خودکشی
• خودزنی مانند ضربه یا برش
• سوءمصرف الکل یا مواد مخدر
• گاستروپارزی یا فلج معده “Gastroparesis” که در آن معده شما جریان طبیعی هضم را از دست می‌دهد و حرکات خودکار و معمول معده انجام نمی‌گردد.

توضیحات جامع عوارض بیماری به شرح زیر است:

• پرخوری می‌تواند همراه با افسردگی دیده شود.
• همچنین آسیب به مینای دندان شما می‌شود زیرا اسیدهای معده در اثر استفراغ ایجاد می‌شوند. به همین دلیل ممکن است به عفونت‌های لثه، تورم غدد صورت، حفره‌ها و تغییر رنگ دندان‌ها مبتلا شود. همچنین گلو ممکن است دردناک و ملتهب شود.
• پرخوری عصبی بر سیستم هضم شما موثر است و از این بیماری آسیب می‌بیند به خصوص اگر از داروهای ملین استفاده می‌کنید.
• به دلیل استفراغ یا استفاده از ملین‌ها کم آب می‌شوید. این موضوع می‌تواند باعث عدم تعادل در برخی از مواد معدنی به نام الکترولیت، کلسیم و پتاسیم شود. مقادیر کم پتاسیم یا سدیم می‌تواند به طور بالقوه تهدید کننده زندگی یا مشکلات قلبی باشد. سطح غیر طبیعی الکترولیت و همچنین افت سطح قند خون نیز می‌تواند باعث تشنج شود.

 

اثرات جسمی بولیمیا

چرخه استفراغ و پاکسازی ضررهای زیادی دارد. این وضعیت می‌تواند به همه چیز از قلب و دستگاه گوارش گرفته تا دندان و لثه آسیب برساند. همچنین می‌تواند مشکلات دیگری را نیز ایجاد کند از جمله:

• کمبود آب بدن.

بدن شما هنگام استفراغ یا استفاده بیش از حد از داروهای ادرار آور، مایعات خود را از دست می‌دهد.

• عدم تعادل الکترولیت‌ها.

وقتی خیلی کم آب می‌شوید، الکترولیت از دست می‌دهید. آن‌ها به بدن شما کمک می‌کنند مایعات را به اندازه کافی در رگ‌ها و اندام‌های خود حفظ کند. عدم تعادل الکترولیت‌ها می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و حتی مرگ شود.

• مشکلات قلبی.

این وضعیت می‌تواند شامل ایجاد ضربان قلب بالا، لرزاننده یا تپنده (به نام تپش قلب) و ریتم غیرطبیعی قلب باشد که به آن آریتمی گفته می‌شود.

• فشار خون پایین.

فشار خون شما ممکن است به قدری پایین بیاید که در معرض خطر غش کردن قرار بگیرید.

• مشکل در تنظیم دمای بدن.

وقتی به اندازه کافی غذا نمی‌خورید تا بدن خود را تأمین کنید، ممکن است دمای بدن کاهش یابد. ممکن است تمام مدت احساس سرما کنید.

• آسیب به مری.

استفراغ شدید می‌تواند باعث پارگی در مخاط مری شما شود، لوله‌ای که گلو را به معده شما متصل می‌کند. در صورت پارگی می تواند باعث خون‌ریزی شدید شده و تهدید کننده زندگی باشد. این سندرم مالوری ویس شناخته می‌شود. خون قرمز روشن در استفراغ از علائم این سندرم است.

• ترک خوردن مری.

استفراغ اجباری و مکرر می‌تواند باعث ترکیدن مری شود. این سندرم Boerhaave نامیده می‌شود. این یک اورژانس است و نیاز به جراحی فوری دارد.

• رفلکس اسید معده .

هنگامی که قسمت تحتانی مری شما آسیب می‌بیند، اسید معده از طریق آن برمی‌گردد. که باعث سوهاضمه و دل درد می‌شود.

• سایر مشکلات گوارشی.

پرخوری عصبی می‌تواند به طور دائمی به معده و روده شما آسیب برساند و مشکلات دیگری مانند یبوست، اسهال و سندرم روده تحریک پذیر ایجاد کند.

• مشکلات هورمونی.

مشکلات باروری از جمله پریودهای نامنظم، از بین رفتن پریود و مشکلات باروری از عوارض جانبی رایج در هنگام بروز پرخوری است.

• ارتباط دیابت.

اگر مبتلا به دیابت نوع 1 و اختلال در خوردن هستید، ممکن است بیماری دیگری داشته باشید که دیابولیمیا “diabulimia” نامیده می‌شود. این اصطلاح افراد دیابتی را توصیف می‌کند که به انسولین نیاز دارند اما در تلاش برای کاهش وزن عمداً کمتر از حد مجاز مصرف می‌کنند. این می‌تواند منجر به مشکلات جدی بهداشتی مانند سکته مغزی، کما و مرگ شود.

• پوسیدگی دندان.

اسید معده در استفراغ می تواند به مینای دندان آسیب برساند و دندان‌های شما را به سرما و گرما حساس کند.

• مشکلات دهان.

همچنین اسید معده می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌ها و ایجاد بیماری لثه شود. استفراغ به منظور پاکسازی باعث ایجاد زخم‌های دردناک در گوشه‌های دهان و احساس گلودرد می‌شود. پرخوری می‌تواند منجر به بزرگ شدن غدد بزاقی در دهان شما شود.

• میوپاتی ناشی از Ipecac یا ضعف عضلانی.

در حالی که برخی از افراد برای استفراغ از انگشتان خود استفاده می‌کنند، برخی دیگر ممکن است از شربت ipecac استفاده کنند. نوشیدن بیش از حد ایپکاک می‌تواند باعث آسیب دائمی قلب و حتی مرگ شود.

• صورت پرخوری.

غدد بزاقی متورم در اثر استفراغ زیاد می‌تواند در صورت و گردن شما پف ایجاد کند.

• صدای خشن.

وقتی مرتبا استفراغ می‌کنید، اسید معده ممکن است تارهای صوتی شما را تحریک کرده و بر صدای شما تأثیر بگذارد.

• علامت راسل.

استفاده منظم از انگشتان به منظور بالا آوردن غذا باعث می‌شود که پشت مفاصل انگشت شما تغییر رنگ داده یا پوسیده شود. این بیماری پوستی راسل نامیده می‌شود.

• مشکلات مو، پوست و ناخن.

وقتی مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کنید، موها، ناخن‌ها و پوست شما خشک می‌شوند. ممکن است موها و ناخن‌های شما به راحتی از بین بروند و موهای شما نازک شوند. استفراغ ممکن است باعث رگ‌های شکسته کوچک در صورت، نواحی قرمز اطراف دهان یا بثورات بنفش شود.

• پانکراتیت.

یک التهاب پانکراس است که می‌تواند باعث درد، حالت تهوع و استفراغ شود. سوتغذیه یا پاکسازی می‌تواند باعث این بیماری شود.

• مشکلات دوران بارداری.

پرخوری عصبی خطر سقط جنین یا سزارین را افزایش می‌دهد. همچنین احتمال تولد نوزاد نارس، کوچک یا نقص مادرزادی در شما بیشتر می‌شود. این وضعیت احتمال بروز افسردگی پس از تولد کودک را افزایش می‌دهد.

تشخیص بولیمیا

اگر پزشک شما تشخیص داده است که به پرخوری عصبی یا پرخوری تاثیرگذار بر روی قلب مبتلا شده‌اید، احتمالاً از شما در مورد عادات غذایی، کاهش یا افزایش وزن و همچنین علائم بدنی سوال می‌کند.

آنها همچنین ممکن است موارد زیر را در نظر بگیرند:

• یک آزمایش کامل جسمی و روحی انجام دهد
• آزمایشات خون و پوست را انجام دهد
• به شما یک EKG بدهد تا متوجه این مسئله شود که آیا مشکلات قلبی ناشی از پرخوری یا بولیمیا دارید
• یک معاینه روانشناختی انجام دهد که شامل سوالاتی در مورد تصویر و تصور شما از بدنتان باشد
• همچنین ممکن است آزمایشات دیگری به منظور رد علل پزشکی جهت کاهش یا افزایش وزن داشته باشید.

 

درمان پرخوری و درمان‌های خانگی

به منظور درمان پرخوری، پزشک نیازهای جسمی و روانی شما را در نظر می‌گیرد. درمان شما ممکن است شامل مشاوره و دارو باشد. افراد درگیر در این روش، اغلب شامل یک تیم متشکل از متخصصان پزشکی، تغذیه‌ای و بهداشت روان است. آن‌ها سعی می‌کنند به شما کمک کنند تا سلامتی و الگوی غذایی سالم خود را بازیابی کنید.

درمان‌های پزشکی بیماری پرخوری عصبی

داروهای ضد افسردگی فلوکستین (“fluoxetine” Prozac) به منظور درمان پرخوری عصبی مورد تایید FDA است. گاهی اوقات پزشکان داروهای ضد افسردگی یا انواع دیگر داروها را توصیه می‌کنند.

اغلب در این نوع بیماری، بستری شدن در بیمارستان اتفاق نمی‌افتد. اما در صورت بروز موارد جدی پرخوری ممکن است برای مدت کوتاهی در بیمارستان تحت درمان قرار بگیرید. بیشتر استراتژی‌های مربوط به اختلالات پرخوری، درمان سرپایی را ارائه می‌دهند.

روان درمانی در بیماری پرخوری عصبی

• رفتار درمانی، رفتار شناختی (CBT).

در این نوع درمان، شما عادات غذایی معمولی و استاندارد  را یاد می‌گیرید و مراقب چیزهایی هستید که شما را به پرخوری یا پاکسازی سوق می‌دهند. شما افکار غیر منطقی و رفتارهای ناسالم را در هنگام بروز، به چالش می‌کشید.

• درمان مبتنی بر خانواده (FBT).

این روش که اغلب در کودکان و نوجوانان مبتلا به پرخوری عصبی استفاده می‌شود، به خانواده در کنار آمدن با بیماری و مسائلی که می‌تواند ایجاد کند کمک می‌کند.

• روان درمانی بین فردی (IPT).

این مسئله بر روی مشکلات موجود در روابط شما با سایر افراد در زندگی شما متمرکز است. نحوه تعامل شما با دیگران می تواند بر وضعیت عاطفی و سلامت روانی شما تأثیر بگذارد.

تغذیه درمانی در بولیمیا

هدف این است که به شما عادت‌های خوب غذایی را یاد دهیم. شما با یک متخصص تغذیه در ارتباط هستید تا یاد بگیرید سیگنال‌های گرسنگی و سیری بدن را تشخیص دهید. آن‌ها به شما کمک می‌کنند وزن خود را تثبیت کرده و نگرش سالم‌تری نسبت به غذا داشته باشید.

 

خودمراقبتی در برابر پرخوری

همراه با دنبال کردن برنامه‌های درمانی و بهبود خود، شما می‌توانید گام‌هایی برای مراقبت از خود بردارید.

گام‌های مراقبت از خود شامل موارد زیر است:

• به بدن خود نگاه کنید.

برای اطمینان از دریافت مواد مغذی مورد نیاز، غذاهای سالم را در رژیم غذایی خود بگنجانید. از پزشک خود بپرسید آیا مکمل‌ها یا ویتامین‌ها برای شما مناسب هستند یا خیر. در مورد اندازه و مناسب بودن ورزش برای شما با پزشک خود مشورت کنید.

• با دیگران ارتباط برقرار کنید.

حمایت دوستان و خانواده می‌تواند به شما کمک کند تا بر عادت‌های ناسالم غلبه کنید و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید. یک گروه پشتیبانی و مراقبتی نیز ممکن است در درمان شما کمک کنند. انجمن ملی Anorexia Nervosa و اختلالات همراه، در این حوزه چندین مورد را ذکر کرده است. انجمن‌های مرتبط با اختلالات خوردن نیز از طریق چت، متن یا تلفن به شما کمک می‌کنند.

• از عوامل محرک خود اجتناب کنید.

از مشاهده و تحلیل تصاویر بدنی و اندامی غیرواقعی در شبکه‌های اجتماعی دوری کنید. از ترازو و آینه خود دور باشید. اگر استرس یا بی حوصلگی باعث پرخوری می‌شود، از روش‌های سالم برای مقابله با آن‌ها استفاده کنید. شما می‌توانید با مشغول کردن خود، این عادت را از خود دور نمایید.

 

چشم انداز و آینده بیماری پرخوری عصبی یا  Bulimia

درمان پرخوری و پرهیز از خوردن زیاد و بی رویه کار دشواری است. بسیاری از افراد بهبود می‌یابند اما این بیماری در برخی از آن‌ها ممکن است گاه به گاه عود کند. به علاوه برخی از افرادی که “درمان شده” به حساب می‌آیند با الگوهای غذایی غیر استاندارد و کم حجم، به زندگی خود ادامه می‌دهند.

اما به طور کلی چشم انداز درمان افراد مبتلا به پرخوری عصبی مثبت‌تر از چشم انداز افراد مبتلا به بی‌اشتهایی یا اختلالات غذایی دیگر است.

پیشگیری از پرخوری عصبی یا بولیمیا

از آنجا که ما دقیقاً نمی‌دانیم چرا افراد به پرخوری عصبی مبتلا می‌شوند، شناختن چگونگی پیشگیری از آن بسیار دشوار است. اما روش‌هایی وجود دارد که نگرش‌ها و رفتارهای سالم را در مورد غذا و تصویر بدن به کودکان و نوجوانان آموزش می‌دهد.

این روش‌ها و نگرش‌ها عبارتند از:

• هر زمان که بخواهید و به طور منظم وعده‌های غذایی خانوادگی داشته باشید.
• در مورد وزن با فرزندان خود صحبت نکنید. در عوض روی عادت‌های سالم تمرکز کنید.
• سعی کنید یک تصویر سالم و واقعی از بدن را در بچه‌های خود ارتقا دهید.
• رژیم مد روز را فراموش کنید و آن را کنار بگذارید.

 

به منظور تشخیص و درمان بولیمیا به کدام متخصص مراجعه کنیم؟

به منظور تشخیص و درمان ابتدا به متخصصین عمومی یا تغذیه مراجعه نمایید. در صورت تشخیص نهایی بیماری شما به روان درمانگر‌ها ارجاع داده می‌شوید. همچنین در صورت نیاز به درمان دارویی، متخصصین تغذیه موارد را با شما در میان گذاشته و درمان را شروع می‌کنند.

 

منبع: www.webmd.com