بیماری زگیل تناسلی چیست؟ تشخیص و درمان آن

زگیل‌های تناسلی از جنس گوشت و گاها به رنگ خاکستری رشد می‌کنند که در ناحیه تناسلی و ناحیه مقعد در مردان و زنان یافت می‌شوند.

گاهی زگیل‌های تناسلی با عنوان زگیل‌های کاندیلوما آکومیناتا “condyloma acuminata” یا زگیل‌های ونیر “venereal” نیز شناخته می‌شوند.

زگیل‌های تناسلی شایع‌ترین بیماری مقاربتی (STD) است که در اثر ویروس ایجاد می‌شود. زگیل‌ها توسط ویروس پاپیلومای “papillomavirus” انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند.

زگیل‌های تناسلی هم بر آقایان و هم خانم‌ها تأثیر می‌گذارند و در هر محدوده‌ی سنی رخ می‌دهند.

بیشتر مبتلایان به زگیل تناسلی در سنین 17 تا 33 سال قرار دارند. زگیل‌های تناسلی بسیار مسری هستند. خطر ابتلا به این عفونت از تماس جنسی فرد با شخصی که زگیل تناسلی دارد، به وجود می‌آید.

معمولا در كودكان كمتر از سه سال، زگیل‌های تناسلی با روش‌های غیرجنسی مانند تماس مستقیم دستی منتقل می‌شوند. با این وجود، مشاهده زگیل تناسلی در کودکان سوء ظن سوءاستفاده جنسی را ایجاد می‌کند.

در حدود 20٪ از افراد مبتلا به زگیل تناسلی، به بیماری‌های مقاربتی دیگر (STD) نیز مبتلا هستند.

چه عواملی باعث ایجاد زگیل تناسلی (HPV) می‌شود؟

زگیل‌های تناسلی در اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند. بیش از 100 نوع HPV شناخته شده‌ است. حدود 40 نوع از این آمار، احتمال سرایت به ناحیه تناسلی را دارند.

بیشتر زگیل‌های دستگاه تناسلی توسط دو نوع ویروس خاص (HPV-6 و 11-) ایجاد می‌شوند. این نوع HPV به عنوان ویروس “کم خطر” در نظر گرفته می‌شوند؛ به این معنی که پتانسیل بالایی در ایجاد سرطان ندارند. سایر انواع HPV از علل شناخته شده در بروز تغییرات پیش سرطانی “premalignant” و سرطان دهانه رحم در زنان است. HPV-16 یکی از انواع “پرخطر” و منشأ حدود 50٪ از سرطان‌های دهانه رحم است. HPV های 18، 31، 33، 35، 39، 45، 51، 52، 56، 58، 59 و 68 از انواع ویروس شناخته شده “پرخطر” هستند. همچنین به انواع HPV پرخطر، HPV انکوژنیک “oncogenic” نیز گفته می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد HPV منشأ 100٪ موارد سرطان دهانه رحم است.

زگیل‌های معمولی با زگیل‌های تناسلی متفاوت هستند و در اثر انواع دیگر HPV ایجاد می‌شوند که پوست را آلوده می‌کنند.

ذرات ویروسی قادرند از طریق ساییدگی میکروسکوپی در ناحیه دستگاه تناسلی که در طول فعالیت جنسی رخ می‌دهد، به پوست و سطوح مخاط نفوذ کنند. پس از حمله HPV به سلول‌ها ممکن است یک دوره‌ی زمانی (ماه‌ها تا سال‌ها) اتفاق بیفتد که در طی آن هیچ مدرکی از عفونت وجود ندارد.

به طور کلی حدود دو سوم افرادی که با شریک زندگی مبتلا به زگیل تناسلی تماس جنسی دارند، طی سه ماه به این بیماری مبتلا می‌شوند.

زگیل‌های تناسلی به دلیل تعدد تماس جنسی نا امن و بدون پیشگیری، شرکای جنسی متعدد، داشتن رابطه جنسی در سنین پایین و عدم استفاده از راه‌های پیشگیری به وجود می‌آیند.

علائم و نشانه‌های زگیل تناسلی (HPV) چیست؟

• اگرچه زگیل‌های تناسلی بدون درد هستند اما ممکن است به دلیل موقعیت، اندازه یا به دلیل خارش، آزار دهنده باشند.
• زمانی که زگیل‌ها به هم وصل می‌شوند اندازه آن‌ها ممکن است از کمتر از یک میلی متر (1 میلی متر = 0.039 اینچ) تا چند سانتی متر مربع (1 سانتی متر = 0.39 اینچ) باشد.
• زن و مرد مبتلا به زگیل تناسلی اغلب از برآمدگی‌های بدون درد، خارش و ترشح شکایت دارند.
• در هنگام ابتلا به زگیل، به ندرت خون‌ریزی یا انسداد مجاری ادرار مشکل اصلی است (دهانه‌ای که ادرار را از بدن دفع می‌کند).

• همچنین مشاهده زگیل تناسلی در بیش از یک منطقه شایع است.

• ممکن است سابقه بیماری‌های مقاربتی قبلی “STDs” در فرد مبتلا به زگیل تناسلی وجود داشته باشد.

 

توضیحات تکمیلی در مورد زگیل تناسلی

در مردان، زگیل تناسلی می‌تواند مجرای ادرار، آلت تناسلی، بیضه و ناحیه رکتوم را آلوده کند. زگیل‌ها می‌توانند به صورت توده‌های نرم و بلند با سطحی صاف (روی محور آلت تناسلی) یا خشن با برآمدگی‌های انگشتی (زگیل مقعد) ظاهر شوند. برخی دیگر ممکن است با سطح کمی تیره، به شکل گل کلم و خشن به نظر برسند. اکثر ضایعات پوستی بزرگ می‌شوند اما برخی از آن‌ها ممکن است صاف و فقط با ارتفاع کمی در بالای سطح پوست قرار بگیرند. گاهی اوقات ضایعات ممکن است توسط موها یا در بخش داخلی پوست آلت ختنه نشده مردان پنهان شوند.

در خانم‌ها زگیل‌های تناسلی ظاهری مشابه دارند و معمولاً در مناطق مرطوب لبیا مینورا (لبه‌ی درونی عضو فرج) “abia minora” و مهبل واژن اتفاق می‌افتند. بررسی کامل ضایعات قابل مشاهده در دستگاه تناسلی خارجی، کانال واژن، دهانه رحم و ناحیه آنورکتال “anorectal” باعث تشخیص درست می‌گردد. بیشتر زگیل‌های واژینال بدون علائم بروز می‌کنند. به ندرت ممکن است زنان بعد از مقاربت جنسی، خارش یا ترشحات واژن و خون‌ریزی را تجربه کنند.

راه‌های پیشگیری از زگیل تناسلی

• در صورت مشکوک شدن به بیماری، شریک زندگی خود را تشویق نمایید تا در مورد واکسن HPV با پزشک یا پرستار صحبت کند. مشاوره و پیشگیری می‌تواند در جلوگیری از ابتلای بیماری به شما کمک کند.
• همیشه از کاندوم و روش‌های جلوگیری ایمن در رابطه جنسی دهانی، مقعدی و واژنی استفاده نمایید.
• وقتی زگیل‌های قابل رویت دارید حتی با کاندوم نیز رابطه جنسی نداشته باشید. این امکان وجود دارد که زگیل‌ها در مناطقی که کاندوم آن‌ها را پوشش نمی‌دهد وجود داشته باشند.
• سیگار نکشید. حتی زمانی که درمان شده‌اید نیز ممکن است با سیگار کشیدن بیماری شما برگردد و یا عود کند.
• اطلاعات و تاریخچه بیماری‌های خود را پیگیری کنید و حتما از تست‌های سالانه استفاده نمایید.
• آرامش خود را حفظ کنید. سعی کنید با یک نگرش آرام و مثبت به سوابق بیماری خود نگاه کنید.
• حتما مسائل اساسی در روابط جنسی را با شریک زندگی خود در میان بگذارید.

آیا واکسنی برای جلوگیری از زگیل تناسلی وجود دارد؟

در سال 2006 واکسن HPV  “Gardasil” توسط FDA تأیید شد. در حال حاضر برای هر دو جنس آقایان و بانوان 9 تا 26 سال توصیه می‌شود. تحقیقات نشان می‎دهد این واکسن در جلوگیری از ابتلا به عفونت با چهار نوع رایج اچ پی وی (6، 11، 16 و 18) در زنانی که هیچ نوع مواجهه قبلی با ویروس نداشته‌اند بسیار ایمن و مؤثر است. با این وجود در افرادی که قبلاً به HPV آلوده شده‌اند کمتر از دیگر افراد موثر خواهد بود، همچنین از همه انواع عفونت HPV محافظت نمی‌کند. مطالعاتی جهت تشخیص تاثیر این واکسن بر روی زنان مسن در دست بررسی است.

• Gardasil 9 علیه چهار نوع ویروسی اساسی زگیل تناسلی مقابله می‌کند. همچنین برای آقایان و زنان 9 تا 26 سال تأیید شده است.
• واکسن دیگر HPV علیه انواع 16 و 18 این بیماری به نام “Cervarix” توسط FDA برای زنان 10 تا 25 سال تأیید شد اما در سال 2016 از بازار آمریکا خارج شد.

از آنجا که هیچ درمانی 100٪ مؤثر نیست، جلوگیری از ابتلا به HPV که باعث زگیل دستگاه تناسلی و برخی از سرطان‌ها می‌گردد، بسیار مهم و ضروری است. در صورت استفاده از کاندوم، انتقال زگیل‌های تناسلی کاهش می‌یابد همچنین فرد آلوده می‌بایست تا پایان درمان از انجام فعالیت‌های جنسی خودداری ‌کند.

چه موقع به دنبال مراقبت‌های پزشکی از زگیل‌های تناسلی (HPV) باشیم؟

اگر مبتلا به زگیل تناسلی هستید حتما به یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کرده و در مورد روش‌های درمان با او صحبت کنید.

زگیل‌هایی که با خون‌ریزی همراه هستند و با درمان اولیه قابل کنترل نیستند باید توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشاهده شوند. زگیل‌هایی که مانع از باز شدن مجاری ادراری می‌شوند و از ادرار کردن شما جلوگیری می‌کنند، یک مورد اورژانسی هستند و باید در اسرع وقت درمان شوند.

آیا آزمایشی برای تشخیص زگیل تناسلی (HPV) وجود دارد؟

• اغلب تشخیص براساس تاریخچه بیمار و ظاهر زگیل‌های دستگاه تناسلی انجام می‌شود.
• گاهی اوقات ضایعات فقط با یک تکنیک تشخیص به نام استوتهایتینگ “acetowhitening” قابل مشاهده هستند. این تکنیک شامل استفاده از محلول 5٪ اسید استیک به مدت 5-10 دقیقه در محل مشکوک به بیماری است. نواحی آلوده یه بیماری به رنگ سفید در می‌آیند.
• بزرگ‌نمایی منطقه مشکوک به بیماری با کولپوسکوپی “colposcopy” و جهت مشاهده ضایعات لازم است. در خانم‌ها ممکن است از یک کولپوسکوپ جهت ورود به کانال واژن و گردنه رحم استفاده شود تا به دنبال ضایعات بیماری باشد.
• تست پاپ اسمیر به صورت مستمر باید انجام شود تا به دنبال شواهدی از عفونت HPV و سلول‌های غیر طبیعی در دهانه رحم باشید.
• اگر ضایعه‌ای غیرمعمول به نظر می‌رسد یا بعد از درمان مجددا عود می‌کند، انجام بیوپسی “biopsy” توصیه می‌شود.
• از آزمایشات ویژه آزمایشگاهی نیز می‌توان برای تأیید وجود عفونت HPV استفاده کرد.

راه درمان زگیل تناسلی (HPV) چیست؟

هیچ درمان مؤثری برای زگیل تناسلی وجود ندارد. تعدادی از گزینه‌های درمانی پیشنهاد می‌شوند با این حال هیچ درمانی 100٪ در از بین بردن زگیل و جلوگیری از بازگشت آن‌ها در همه بیماران مؤثر نیست. همچنین از بین بردن عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی به محض وقوع ممکن نیست. زگیل‌های تناسلی ممکن است طی 3 تا 4 ماه در حدود 10 تا 20 درصد افراد را درگیر کند.

• کرایوتراپی “Cryotherapy”: این روش با استفاده از نیتروژن مایع یا کرایوپاراب “cryoprobe” زگیل را منجمد می‌کند. این شیوه یک روش درمان اولیه‌ی عالی است زیرا میزان پاسخ  به آن بالا است و در مقابل عوارض جانبی کم دارد.
• درمان با لیزر: این روش درمانی برای زگیل‌های تناسلی گسترده یا عود کننده استفاده می‌شود. این درمان ممکن است به بیهوشی موضعی، منطقه‌ای یا عمومی نیاز داشته باشد. لیزر از نظر جسمی ضایعه ناشی از HPV را از بین می‌برد. معایب این روش شامل هزینه‌‌ی زیاد، افزایش زمان بهبودی، زخم شدن و وجود ذرات ویروس بالقوه عفونی در هوا ناشی از لیزر است.
• الكتروديسيكاسيون “Electrodesiccation”: در اين روش از يك جريان الكتريكي براي از بين بردن زگيل استفاده مي‌شود. این شیوه‌ی درمان را می‌توان در مطب با بی حسی موضعی انجام داد. توجه داشته باشید که دود ناشی از این عملیات ممکن است عفونی باشد.

چه داروهای طبیعی یا خانگی در درمان زگیل های تناسلی (HPV) موثر هستند؟

درواقع زگیل‌های تناسلی هیچ علائمی به غیر از ایجاد و دیده شدن ندارند به همین علت درمان در خانه ممکن نیست. با این وجود تشخیص وجود زگیل‌ها مهم است.

اقدامات بهداشتی لازم برای جلوگیری از تروما را در محل بیماری انجام دهید زیرا این شرایط می‌تواند منجر به خون‌ریزی شود.

رعایت موارد بهداشتی جهت جلوگیری از انتقال به شریک جنسی بسیار مهم و ضروری است.

با توجه به این موضوع که زگیل‌ها عفونی هستند از تماس با آن‌ها خودداری کنید. زگیل‌ها را نکنید یا فشار ندهید.

داروهای مختلفی برای درمان زگیل تناسلی وجود دارند و می‌توانند به عنوان جایگزینی برای سایر درمان‌ها استفاده شوند.

• رزین پودوفیلوم (“Podophyllum resin”Pod-Ben-25 ، Podofin) به صورت موضعی و توسط یک متخصص بهداشت استفاده می‌شود.
• پودوفیلوکس (“Podofilox” Condylox) می‌تواند به صورت موضعی در خانه استفاده شود و نسبت به رزین پودوفیلم درجه درمان بالاتری دارد. همچنین Podofilox برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری نیز مفید است.
• تری کلرواستیک استیک یا بیچلورکتیک اسید “Trichloroacetic acid” یا “bichloracetic acid”به صورت موضعی استفاده می‌شود. با این حال پاسخ به درمان اغلب ناقص است و بیماری عود می‌کند همچنین ممکن است موجب درد و سوزش شود.
• (Fluorouracil Efudex) به عنوان کرم استفاده می‌شود و مدت زمان درمان طولانی است همچنین می‌تواند باعث سوزش و درد گردد و عوارض جانبی زیادی به همراه دارد.
• (Interferon alpha-n3 Alferon N) تزریقی است که برای زگیل‌هایی استفاده می‌شود که به سایر روش‌های درمانی پاسخ نمی‌دهند. با این حال این روش عوارض جانبی زیادی دارد.
• (Imiquimod Aldara) به عنوان کرم استفاده می‌شود و تحریک موضعی پوست به عنوان یک عارضه جانبی در این روش رایج است.

جراحی برای درمان زگیل تناسلی (HPV)

بریدن و قطع زگیل می‌تواند به عنوان یک روش درمان در مطب با بی حسی موضعی انجام شود. معمولاً این روش زمانی انجام می‌شود که زگیل‌ها از نظر اندازه و تعداد کم باشند. جراحی یا برداشتن ضایعات در ریشه کن کردن زگیل تناسلی نسبت به روش‌های درمانی دیگر مؤثرتر است اما این روش از میزان عود نسبتاً بالایی برخوردار است.

شرایط و دورنمای بیماری زگیل تناسلی در فرد مبتلا چیست؟

درمان‌های لازم مانند مراجعه به پزشک مراقبت‌های بهداشتی را تکمیل کنید.

زنان مبتلا به زگیل تناسلی باید به پزشک مراجعه کنند تا از تست پاپ اسمیر و بررسی عفونت HPV کانال واژن و دهانه رحم استفاده کنند. اگر زگیل‌های تناسلی در درمان اولیه با موفقیت درمان نشوند، فرد نیاز به پیگیری بیماری و همراهی یک پزشک یا متخصص پوست دارد تا در مورد گزینه‌های درمانی جایگزین صحبت کند.

در بسیاری از موارد، زگیل‌های تناسلی قادر به پاسخگویی به درمان نیستند و حتی بعد از برداشتن دوباره برمی‌گردند.

ظهور مجدد سلول‌های غیر طبیعی بر روی گردنه‌ی رحم زنان با درمان شرکای جنسی آن‌ها نیز تغییر نمی‌کند.

میزان عود زگیل‌های تناسلی بعد از یک سال از 50 درصد نیز بیشتر است و به عوامل زیر نسبت داده شده است:

• دریافت عفونت مکرر از شریک جنسی؛ عفونت با انواع HPV امکان پذیر است.
• دوره نهفتگی بالقوه طولانی مدت HPV
• ماندگاری ویروس در پوست اطراف ضایعه، در فولیکول مو یا در مکان‌هایی که درمان در آن نقطه استفاده نشده است.
• ضایعات یا زگیل‌های عمقی که قابل تشخیص نیستند.

اغلب زگیل‌های تناسلی در دوران بارداری ظاهر می‌شوند یا افزایش می‌یابند. عفونت‌های خفته نیز ممکن است فعال شوند. در صورت قرار گرفتن زگیل‌های تناسلی در دهانه رحم یا مهبل، زایمان طبیعی را دشوار می‌کند و زگیل‌های موجود در این مناطق به راحتی خون‌ریزی می‌کنند. اغلب زگیل‌ها بدون درمان بعد از بارداری از بین می‌روند. خطرناک‌ترین قسمت این وضعیت این است که نوزادان ممکن است در زمان عبور از کانال تولد آلوده به این عفونت شوند. HPV می‌تواند در کودکان یک بیماری بسیار جدی به نام پاپیلوماتوز تنفسی مکرر (“ecurrent respiratory papillomatosis” RRP) ایجاد کند. این بیماری یک وضعیت بسیار خطرناک دستگاه تنفسی است. پاپیلوم‌ها یا زگیل‌ها به سرعت ظاهر می‌شوند و گسترش می‌یابند. گاهی اوقات به طور خطرناکی مسیر تنفس کودک را مسدود می‌کنند.

 

برای درمان بیماری زگیل تناسلی به کدام پزشکان مراجعه کنید؟

اگر می‌خواهید زگیل تناسلی خود را معالجه کنید، بهتر است به متخصص پوست “dermatologist” مراجعه نمایید. شما نباید از داروهای بدون نسخه زگیل تناسلی استفاده کنید. این داروها متنوع هستند و ممکن است برای درمان انواع دیگری از زگیل‌ها تولید شده باشند. اگر فکر می‌کنید مبتلا به زگیل تناسلی شده‌اید، باید با پزشک معالج خود ملاقات کنید یا با خدمات مشاوره و بهداشت جنسی تماس بگیرید. این موضوع بسیار مهم است که زگیل توسط پزشک یا پرستار تشخیص داده شود.

 

منابع:

www.emedicinehealth.com

www.medicalnewstoday.com