استئیت فیبروز کیستیک چیست؟ علائم و درمان آن

Osteitis fibrosa cystica یک بیماری پزشکی جدی است که ناشی از هایپرپاراتیروئیدیسم است.

اگر به هیپراپاراتیروئیدیسم مبتلا هستید، به این معنی است که حداقل یکی از غدد پاراتیروئید بیش از حد هورمون پاراتیروئید (PTH) تولید می‌کند. وجود این هورمون برای سلامت استخوان ضروری است اما مقدار زیاد آن می‌تواند باعث ضعیف شدن استخوان‌ها و تغییر شکل آن‌ها شود.

Osteitis fibrosa cystica از عوارض نادر هیاپرپاراتیروئیدیسم است که کمتر از 5 درصد افراد مبتلا به اختلال هورمونی را درگیر می‌کند.

 

علل بروز و ابتلا به استئیت فیبروز  کیستیک چیست؟

شما چهار غده پاراتیروئید کوچک در گردن خود دارید. آن‌ها PTH تولید می‌کنند؛ PTH به بدن شما کمک می‌کند که سطح سالم یا استاندارد کلسیم و فسفر را در جریان خون و بافت بدن حفظ کند. زمانی که سطح کلسیم خیلی بالا می‌رود، غدد پاراتیروئید PTH کمتری تولید می‌کنند. اگر سطح کلسیم کاهش یابد، این غدد تولید PTH خود را افزایش می‌دهند.

استخوان‌ها می‌توانند به طور متفاوتی به PTH پاسخ دهند. در برخی موارد، PTH به منظور غلبه بر سطح پایین کلسیم کافی نیست. بعضی از استخوان‌ها ممکن است مناطق ضعیفی داشته باشند که کلسیم کمی دارند یا فاقد کلسیم هستند.

به نظر می‌رسد دو علت اصلی به منظور بروز استئیت فیبروزا  کیستیک وجود دارد: هایپرپاراتیروئیدیسم “hyperparathyroidism” اولیه و هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه. در نوع هایپر پاراراتیروئیدیسم اولیه، مشکل یا اختلالی در غدد پاراتیروئید وجود دارد. رشد سرطانی یا غیرسرطانی در یکی از این غدد ممکن است باعث عملکرد غیرطبیعی آن شود. از دیگر دلایل هایپرپاراراتیروئیدیسم اولیه می‌توان به هایپرپلازی “hyperplasia” یا بزرگ شدن دو غده دیگر اشاره کرد.

هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه هنگامی اتفاق می‌افتد که بیماری دیگری که سطح کلسیم را کاهش می‌دهد، وجود داشته باشد. در نتیجه غدد پاراتیروئید، بیشتر تلاش می‌کنند تا کمبود کلسیم شما را جبران کنند. دو عامل اصلی کمبود کلسیم، کمبود ویتامین D و کمبود کلسیم در رژیم غذایی است.

ویتامین D به تعادل سطح کلسیم کمک می‌کند. اگر ویتامین D کافی در رژیم غذایی خود ندارید یا به میزان کافی در معرض آفتاب قرار نمی‌گیرید (بهتر است بدانید که بدن شما نور خورشید را به ویتامین D تبدیل می‌کند)، سطح کلسیم شما به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد. به همین ترتیب اگر به اندازه کافی از منابع غذایی کلسیم (اسفناج، لبنیات، سویا و غیره) استفاده نکنید، سطح پایین کلسیم می‌تواند باعث تولید بیش از حد PTH شود.

 

علائم استئیت فیبروزا  کیستیک چیست؟

جدی‌ترین علامت استئیت فیبروزا  کیستیک شکستگی حقیقی و آزاردهنده استخوان است.

اما این احتمال وجود دارد که قبل از این اتفاق درد و حساسیت استخوانی و همچنین علائم زیر را مشاهده کنید:

• حالت تهوع
• یبوست
• تکرر ادرار
• خستگی
• ضعف

 

استئیت فیبروزا  کیستیک چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اگر پزشک شما به عدم تعادل مواد معدنی در بدن شما مشکوک باشد، به طور معمول آزمایش خون را تجویز می‌کند. پزشک می‌تواند سطح کلسیم، فسفر، PTH و آلکالین فسفاتاز “alkaline phosphatase” که یک نوع ماده شیمیایی موجود در استخوان است و نشانگر سلامت استخوان را بررسی نماید.

این امکان وجود دارد که به وسیله اشعه ایکس، شکستگی استخوان یا مناطق نازک شده استخوان تشخیص داده شود. همچنین این تصاویر نشان می‌دهند که استخوان‌ها در حال خم شدن یا تغییر شکل هستند. اگر به هایپرپاراتیروئیدیسم مبتلا هستید، بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار دارید؛ پوکی استخوان وضعیتی است که در آن استخوان‌ها شکننده‌تر می‌شوند. به طور معمول این وضعیت مربوط به تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی و پیری است.

 

گزینه‌های درمانی استئیت فیبروزا  کیستیک کدامند؟

اگر استئیت فیبروزا کیستیک شما نتیجه غده پاراتیروئید غیرطبیعی باشد، این احتمال وجود دارد که بهترین گزینه درمانی شما برداشتن غده توسط جراحی باشد. این اقدام اغلب با خیال راحت و موثر انجام می‌گردد. این امکان وجود دارد که غدد پاراتیروئید دیگر بتوانند به منظور جبران از دست دادن یک غده، سطح کافی PTH را تولید کنند.

اگر جراحی گزینه‌ی انتخابی شما نیست یا به طور کلی نمی‌خواهید غده را بردارید، این احتمال وجود دارد که مصرف داروها در جهت درمان بیماری شما کافی باشند. کلسیمیمتک‌ها “Calcimimetic” داروهایی هستند که از اقدامات کلسیم در خون تقلید می‌کنند. آن‌ها با “فریب و استراتژی خود” به غده پاراتیروئید کمک می‌کنند تا PTH کمتری تولید کند. همچنین بیس فسفونات‌ها “Bisphosphonates” برای افرادی که از دست دادن توده استخوانی را تجربه می‌کنند، تجویز می‌شود اما به خاظر داشته باشید که آن‌ها فقط برای استفاده کوتاه مدت هستند.

همچنین این امکان وجود دارد که درمان جایگزین هورمونی به استخوان‌ها کمک کند که کلسیم بیشتری در زنانی که دوران یائسگی خود را گذرانده‌اند، حفظ کنند.

 

چشم انداز و آینده طولانی مدت استئیت فیبروزا کیستیک چگونه است؟

هرچه هایپرپاراتیروئیدیسم زودتر تشخیص داده و درمان شود، احتمال محدودیت و کاهش آسیب ناشی از استئیت فیبروزا کیستیک بیشتر است. مصرف داروها به منظور بهبود قدرت استخوان می‌تواند کمک بزرگی باشد. اگر اقدامات دیگری مانند انجام ورزش‌های تحمل وزن و افزایش مصرف کلسیم و ویتامین D تشخیصی خود را انجام دهید، این احتمال وجود دارد که بتوانید بر عوارض استخوان مرتبط با پرکاری تیروئید غلبه کنید.

 

پیشگیری از بیماری استئیت فیبروزا کیستیک و بررسی اطلاعات کلی بیماری

اگر احساس می‌کنید رژیم شما فاقد ویتامین D یا کلسیم است، با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد چگونگی تغییر سبک تغذیه خود صحبت کنید. همچنین درمورد اصول قرار گرفتن در معرض آفتاب با پزشک خود مشورت کنید، خصوصاً اگر در مناطق شمالی زندگی می‌کنید که نور خورشید در زمستان حداقل است.

شما می‌توانید با انجام آزمایشات و اقدامات تشخیصی معمول خون، گام فعالانه‌تری در مدیریت سطح کلسیم خود بردارید. در شرایطی که سطح پایین کلسیم در یک آزمایش خون نشان داده می‌شود، پزشک مکمل‌های کلسیم و ویتامین D را توصیه می‌کند یا آزمایشات بیشتری در مورد تشخیص سلامت استخوان شما انجام می‌دهد.

همچنین به محض بروز احساس درد و حساسیت در استخوان‌ها باید به پزشک مراجعه کنید. شما گزینه‌هایی به منظور مدیریت سلامت استخوان و بهبود سطح کلسیم دارید. اگر از این موارد پیشگیری نمایید، می‌توانید از شکستگی و عوارض دیگری که تحرک و کیفیت زندگی شما را محدود می‌کنند، جلوگیری کنید.

 

مدیریت عوارض بیماری استئیت فیبروزا کیستیک و پوکی استخوان:

مکمل‌ها و ویتامین‌هایی که باید در نظر گرفته شوند به شرح زیر است:

داروهای تجویز شده می‌توانند در هنگام بروز بیماری استئیت فیبروزا کیستیک و پوکی استخوان به شما در ساختن استخوان‌های قوی کمک کنند. اما به خاطر داشته باشید که شما به ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در رژیم غذایی خود نیاز دارید تا این مواد به بدن کمک کنند مواد مغذی اصلی را به منظور ساختن استخوان‌های قوی جذب نمایند.

گاهی اوقات محدودیت‌های رژیم غذایی، از دست دادن اشتها، اختلالات گوارشی یا سایر عوامل می‌توانند بر توانایی شما در دریافت انواع مواد مغذی مورد نیاز تأثیر بگذارند. در این حالت مکمل‌ها و ویتامین‌ها ممکن است راهی برای افزایش مصرف رژیم غذایی شما باشد.

هنگامی که به پوکی استخوان مبتلا هستید، بدن شما فاقد چندین ماده مغذی اصلی است یا نمی‌تواند از آن‌ها به درستی استفاده کند تا استخوان‌های شما قوی و سالم بمانند.

کلسیم

کلسیم به احتمال زیاد یکی از مهم‌ترین مکمل‌هایی است که می‌توانید هنگام پوکی استخوان مصرف کنید. مصرف کلسیم توسط انجمن غدد درون‌ریز برای اکثر زنانی که تحت درمان پوکی استخوان هستند، توصیه می‌شود.

در حالت ایده آل شما باید از کلسیم به اندازه کافی در رژیم خود داشته باشید. اگر این کار را نکنید، مکمل‌ها می‌توانند کمک کننده باشند. در حالی که مکمل‌های متنوعی برای کلسیم موجود است، بدن شما همه مکمل‌های کلسیم را به یک روش جذب نمی‌کند.

به عنوان مثال جذب کلسیم کلاته مانند سیترات کلسیم، لاکتات کلسیم یا گلوکونات کلسیم برای بدن آسان‌تر است. ترکیبات کلاته برای بهبود جذب آن به مکمل اضافه می‌شوند. به طور معمول کربنات کلسیم ارزان‌ترین نوع آن‌ها است و حاوی 40 درصد کلسیم اصلی مورد نیاز بدن است.

بدن شما از نظر جسمی قادر به جذب بیش از 500 میلی گرم کلسیم در یک زمان نیست. بنابراین به احتمال زیاد باید مصرف همزمان مکمل‌های خود را در طی یک روز قطع کنید. همچنین مصرف همزمان مکمل‌ها با غذا می‌تواند سرعت جذب آن‌ها را افزایش دهد.

ویتامین دی

ویتامین دی هم‌مانند کلسیم بسیار مهم است؛ در صورت ابتلا به پوکی استخوان، ویتامین D کافی دریافت نمایید. این بدان دلیل است که ویتامین D به منظور کمک به بدن در جذب کلسیم و ساختن استخوان‌های قوی ضروری است. علاوه بر کلسیم، مصرف ویتامین D توسط انجمن غدد درون‌ریز برای اکثر زنانی که تحت درمان پوکی استخوان هستند توصیه می‌شود.

با این حال این ویتامین به طور طبیعی در بسیاری از غذاها وجود ندارد. قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث می‌شود بدن شما ویتامین D تولید کند اما گاها در فصول خاص، امکان تولید کافی این ویتامین برای بدن وجود نخواهد داشت.

بزرگسالان بالای 50 سال باید بین 800 تا 1000 واحد بین المللی یا IU ویتامین D در روز مصرف کنند.

منیزیم

منیزیم یک ماده معدنی است که به طور طبیعی در غذاهایی مانند نان‌های سبوس‌دار، سبزیجات سبز تیره و آجیل یافت می‌شود. منیزیم و کلسیم برای حفظ استحکام استخوان‌ها با هم همکاری می‌کنند.

مقدار منیزیم توصیه شده روزانه 300 تا 500 میلی گرم است. با این حال اگر غذاهای فراوری شده زیادی مصرف می‌کنید، به احتمال زیاد در رژیم روزانه خود منیزیم کافی دریافت نمی‌کنید.

در حالی که دریافت مکمل منیزیم امکان‌پذیر است، منیزیم اغلب در یک مولتی ویتامین روزانه گنجانده می‌شود. تعادل ایده‌آل برای مولتی ویتامین مصرفی، دو قسمت کلسیم و یک قسمت منیزیم است. اگر مولتی ویتامین شما 1000 میلی گرم کلسیم دارد، باید 500 میلی‌گرم منیزیم داشته باشد.

مراقب علائم منیزیم اضافی مانند ناراحتی معده و اسهال باشید. این علائم نشان می‌دهند که باید منیزیم را کاهش دهید.

ویتامین K

ویتامین K ویتامینی است که به اتصال کلسیم به استخوان‌های شما کمک می‌کند. با این حال برقراری تعادل دقیق ویتامین K کافی بسیار مهم و ضروری است. دوز توصیه شده 150 میکروگرم در روز است.

مصرف ویتامین K می‌تواند در داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین) تداخل ایجاد کند. همیشه قبل از افزایش مصرف ویتامین K با پزشک خود صحبت کنید.

بورون Boron

بور یک عنصر کمیاب است، به این معنی که بدن شما به مقدار زیادی از آن احتیاج ندارد. با این حال وجود آن مهم است زیرا بدن شما را قادر می‌سازد تا به طور موثرتری از کلسیم استفاده کند. همچنین بور دارای خواصی است که با فعال کردن ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای تشکیل استخوان سالم به درمان پوکی استخوان کمک می‌کند.

به منظور کمک به درمان پوکی استخوان، روزانه بین 3 تا 5 میلی گرم بور نیاز دارید. این ماده به طور طبیعی در غذاهایی مانند سیب، انگور، آجیل، هلو و گلابی یافت می‌شود.

به طور معمول بور در مولتی ویتامین یافت نمی‌شود. اگر از مصرف مکمل بور بهره‌مند هستید، با دکتر خود مشورت نمایید. اگر آن را مصرف کردید، مراقب عوارض جانبی احتمالی مصرف بیش از حد مانند حالت تهوع، استفراغ، خستگی و اسهال باشید.

سیلیکون Silicon

سیلیکون ماده معدنی کمیاب دیگری است که برای رشد استخوان‌های سالم و همچنین تاندون‌ها و رباط‌ها مهم است. مصرف تقریبی 25 تا 50 میلی‌گرم سیلیسیم در روز ممکن است به بهبودی یک زن مبتلا به پوکی استخوان کمک کند.

به طور معمول سیلیکون مانند بور در مولتی ویتامین یافت نمی‌شود. در ان مورد نیز می‌بایست از دکتر خود بپرسید که آیا باید سیلیسیم را به لیست مکمل‌های روزانه خود اضافه کنید یا خیر؟

مکمل‌های گیاهی

برخی از خانم‌ها ترجیح می‌دهند به منظور درمان‌ بیماری پوکی استخوان از مکمل‌های شیمیایی استفاده نکنند یا به طور کلی قادر به استفاده از آن‌ها نیستند. درمان‌های جایگزین شامل گیاهان چینی و سایر مکمل‌ها است. مشکل بسیاری از این روش‌های درمانی این است که به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند و اثرات کامل آن‌ها ناشناخته است.

با توجه به بررسی منتشر شده مجله طب سنتی در سال 2013، ترکیبی از سه گیاه موثر بر زنان یائسه مورد مطالعه قرار گرفت: Herba epimedii ، Fructus ligustri lucidi و Fructus psoraleae.

این فرمول، معروف به ELP است که منجر به اثرات محافظتی استخوان در زنان یائسه می‌شود. گزارش شده است که گیاهان مورد استفاده دارای اثرات استروژن مانند هستند.

گیاهان دیگری که ممکن است در درمان پوکی استخوان تأثیر داشته باشند عبارتند از: کوهوش سیاه و دم اسب. تأثیر هر دوی این گیاهان بر پوکی استخوان به خوبی بررسی نشده است.

 

چه کسی باید مکمل مصرف کند

اگر قادر به داشتن یک رژیم غذایی سالم و پر از پروتئین‌های بدون چربی، غلات سبوس‌دار، میوه‌ها و سبزیجات هستید، شما با احتمال بالا به اندازه کافی مواد مغذی مورد نیاز در رژیم روزانه خود را دریافت می‌کنید. با این حال وقتی پوکی استخوان دارید، احتمالاً پزشک توصیه می‌کند رژیم روزانه خود را با مکمل‌ها تکمیل کنید.

دلایل دیگری که ممکن است به مکمل‌های کلسیم نیاز داشته باشید:

• شما رژیم وگان یا گیاهی دارید
• بدن شما تحمل لاکتوز را ندارد
• شما به طور طولانی مدت از داروهای کورتونی مصرف می‌کنید
• شما یک بیماری گوارشی دارید که ممکن است بر توانایی جذب کلسیم در بدن تأثیر بگذارد مانند بیماری التهابی روده یا بیماری سلیاک
• شما در حال حاضر تحت درمان پوکی استخوان هستید

اگر به بیماری کلیه یا پاراتیروئید مبتلا هستید، ممکن است نتوانید ویتامین یا مکمل مصرف کنید. این دو شرایط ممکن است بر توانایی بدن شما در فیلتر کردن کلسیم، ویتامین D و سایر مواد مغذی تأثیر بگذارد. به همین دلیل مهم است که همیشه قبل از مصرف هر چیزی که برای شما تجویز نشده است، با پزشک خود صحبت کنید.

همه محققان موافق نیستند که مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌ها از جمله کلسیم و ویتامین D فوایدی دارد. برخی معتقد هستند که ویتامین‌ها در این زمینه هیچ کمکی نمی‌کنند. دیگران فکر می‌کنند که مکمل کلسیم اضافی می‌تواند باعث کلسیفیکاسیون عروق شما شود و  این شرایط ممکن است در بیماری‌های قلبی نقش داشته باشد.

 

منبع:

www.healthline.com