اوتیت یا عفونت گوش چیست؟

عفونت گوش یا اوتیت به خصوص در کودکان بسیار شایع است. این بیماری به سه دسته‌ی زیر تقسیم می‌شود.

عفونت گوش میانی، که اوتیت میانی یا Otitis Media نیز نامیده می شود:

این نوع عفونت هنگامی اتفاق می‌افتد که ویروس یا باکتری باعث ملتهب شدن ناحیه پشت لاله‌ی گوش شود. این بیماری بیشتر در کودکان مشاهده می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده در بیمارستان کودکان در استنفورد، عفونت گوش میانی در 80 درصد کودکان تا رسیدن به 3 سالگی اتفاق می‌افتد.

بیشتر عفونت‌های گوش میانی در زمستان و اوایل بهار اتفاق می‌افتد. اغلب، عفونت گوش میانی بدون هیچ دارویی از بین می‌رود. با این حال، در صورت ادامه درد یا تب، باید به دنبال درمان پزشکی بود.

عفونت گوش خارجی، اوتیت خارجی که Otitis externa نیز نامیده می‌شود:

این عفونت نوعی بیماری است که باعث التهاب مجرای گوش خارجی می‌شود که لوله ای بین گوش خارجی و لاله گوش است.

از اوتیت خارجی اغلب به عنوان “گوش شناگر” یاد می‌شود؛ زیرا قرار گرفتن مکرر در آب باعث می‌شود کانال گوش در برابر التهاب آسیب پذیرتر شود.

 عفونت گوش داخلی یا Otitis interna :

این عفونت، التهابی است که در گوش داخلی به وجود می‌آید. این وضعیت بیشتر به عنوان لابیرنتیت یا نوریت دهلیزی شناخته می‌شود.

مشخص نیست که چه عواملی باعث لابیرنتیت می‌شوند. زمانی تصور می‌شد که این عفونت ناشی از ویروس‌ها است؛ اما کمتر از نیمی از موارد دلیل التهاب این است. این عفونت تقریباً همیشه بدون درمان و خود به خود از بین می‌رود. اما در بعضی موارد باعث کاهش شنوایی دائمی می‌شود.

 

انواع عفونت گوش میانی چیست؟

دو نوع عفونت گوش میانی وجود دارد: اوتیت میانی حاد (AOM) و اوتیت میانی همراه با افیوژن (OME).

اوتیت میانی حاد:

این نوع عفونت گوش به سرعت ظاهر می‌شود؛ با تورم و قرمزی گوش در پشت و اطراف پرده‌ی گوش همراه است. تب، درد گوش و اختلال شنوایی اغلب در نتیجه مایع محبوس شده و  یا مخاط در گوش میانی رخ می‌دهد.

اوتیت میانی همراه با افیوژن:

پس از برطرف شدن عفونت اولیه، گاهی اوقات مخاط و مایعات در گوش میانی جمع می‌شوند. این موضوع می‌تواند باعث احساس پر بودن گوش شود؛ همچنین می‌تواند توانایی شنیدن صحیح را تحت تأثیر قرار دهد.

 

چه عواملی باعث عفونت گوش میانی یا اوتیت میانی می‌شود؟

دلایل زیادی وجود دارد که کودکان و دیگر افراد به عفونت گوش میانی مبتلا می‌شوند. این عفونت‌ها، اغلب از عفونت قبلی دستگاه تنفسی ناشی می‌شود که به گوش‌ها نیز سرایت می‌کند. وقتی لوله‌ای که گوش میانی را به حلق متصل می کند-لوله‌ی استاش- مسدود شود، مایعات در پشت لاله گوش جمع می‌شوند. باکتری‌ها بیشتر موارد، در این مایعات رشد می‌کنند. در این حالت عفونت همراه با درد زیاد ایجاد می‌شود.

 

علائم اوتیت میانی چیست؟

علائم مختلفی در ارتباط با عفونت گوش میانی وجود دارد. برخی از رایج‌ترین علائم موارد زیر است:

• گوش درد
• تحریک پذیری
• مشکل خوابیدن
• احساس کشش در گوش‌ها
• تب
• ترشحات زرد، شفاف یا خونی از گوش
• از دست دادن تعادل
• مشکلات شنوایی
• تهوع و استفراغ
• اسهال
• کاهش اشتها
• پر شدن گوش‌ها از خون یا مخاط

 

پزشکان چگونه اوتیت میانی را تشخیص می‌دهند؟

پزشک از داشتن سابقه پزشکی بیمار اطمینان حاصل می‌کند. او همچنین معاینه فیزیکی نیز انجام می‌دهد. در طول معاینه  پزشک با استفاده از ابزاری روشن به نام اتوسکوپ گوش خارجی و پرده‌ی گوش را بررسی می‌کند. به این وسیله او قرمزی، تورم، چرک و مایعات را بررسی می‌کند.

پزشک همچنین ممکن است آزمایشی به نام تمپانومتری را برای تعیین عملکرد صحیح گوش میانی انجام دهد. برای این آزمایش، دستگاهی درون مجرای گوش قرار می‌گیرد، فشار را تغییر می دهد و پرده‌ی گوش را می‌لرزاند. این آزمون تغییرات لرزش را اندازه‌گیری کرده و آنها را بر روی نمودار ثبت می‌کند. پزشک نتایج را تفسیر می‌کند.

 

بهترین روش برای درمان عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا چیست؟

روش‌های مختلفی برای درمان عفونت گوش میانی وجود دارد. پزشک، سن، سلامت و سابقه پزشکی بیمار را مد نظر قرار می‌دهد. موارد زیر نیز در انتخاب روش درمان موثر هستند:

• شدت عفونت
• توانایی فرد بیمار در تحمل آنتی‌بیوتیک‌ها
• نظر یا اولویت بیمار

گاهی تنها اقدام درمانی، تسکین درد و کاهش التهاب به وسیله‌ی داروهایی مانند ایبوپروفن است. اما اگر علائم بیش از سه روز طول بکشد، احتمال تجویز آنتی‌بیوتیک بیشتر خواهد شد. با این حال، لازم به ذکر است که آنتی‌بیوتیک ها در صورت ایجاد عفونت ویروسی، درمان تاثیرگذاری نیستند.

 

عوارض مرتبط با عفونت گوش میانی چیست؟

با اینکه عوارض ناشی از عفونت گوش نادر است، اما ممکن است رخ دهد. برخی از عوارض مرتبط با عفونت گوش میانی عبارتند از:

• عفونتی که به استخوان‌های گوش گسترش می‌یابد.
• عفونتی که به مایع اطراف مغز و نخاع گسترش می‌یابد.
• کاهش دائمی شنوایی
• پارگی در پرده‌ی گوش

 

چگونه می توان از اوتیت میانی جلوگیری کرد؟

روش‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به عفونت گوش در کودکان و نوزادان وجود دارد:

• دستهای خود را مرتباً بشویید.
• اگر با بطری به فرزند خود شیر می‌دهید، کودک خود را همیشه در آغوش بگیرید؛ همچنین او را در حالت نشسته یا نیمه ایستاده تغذیه کنید. وقتی 1 ساله شدند آنها را از بطری جدا کنید.
• از محیط های دودآلود دوری کنید.
• کودک خود را تا 1 سالگی از پستانک جدا کنید.
• توصیه می‌شود در صورت امکان نوزاد را با شیر مادر تغذیه کنید، زیرا این امر می‌تواند به کاهش عفونت گوش میانی کمک کند.

 

چه عواملی باعث ابتلا به اوتیت خارجی می‌شود؟

بیشتر موارد اوتیت خارجی به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود، اگرچه این عارضه می‌تواند به دلایل زیر نیز ایجاد شود:

• تحریک
• عفونت‌های قارچی
• آلرژی

تعدادی از موارد وجود دارد که احتمال ابتلا به اوتیت خارجی را بیشتر می‌کند ، از جمله:

• آسیب رساندن به پوست داخل گوش
• به طور منظم در گوش خود آب بگیرید.

آب گرفتن در گوش به ویژه قابل توجه است، زیرا این باعث ایجاد خراش در داخل گوش می‌شود؛ همچنین رطوبت، محیطی ایده‌آل برای رشد باکتری‌ها را فراهم می‌کند.

 

چه کسانی بیشتر در معرض خطر اوتیت خارجی هستند؟

اوتیت خارجی نسبتاً شایع است. تخمین زده شده است که از هر 10 نفر 1 نفر در برخی از مراحل زندگی تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد.

این بیماری در زنان کمی بیشتر از مردان است و بیشتر در بزرگسالان 45 تا 75 سال تشخیص داده می‌شود.

افرادی که دارای بیماری‌های مزمن خاصی هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر است:

• اگزما
• آسم
• رینیت آلرژیک

 

علائم اوتیت خارجی گوش چیست؟

اوتیت خارجی می‌تواند باعث ایجاد علائم مختلفی شود که بر گوش و اطراف آن تأثیر می‌گذارند.

علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• گوش درد
• خارش و تحریک در مجرای گوش و اطراف آن
• قرمزی و تورم گوش خارجی و مجرای گوش
• احساس فشار و پر بودن در گوش
• پوسته پوسته شدن داخل و اطراف مجرای گوش، که ممکن است پوست آن کنده شود.
• ترشحات گوش، که می‌تواند نازک و آبکی یا ضخیم و چرکی باشد.
• حساسیت هنگام حرکت گوش یا فک
• غدد متورم در گلو و گلودرد
• کاهش شنوایی

برخی اوقات که فولیکول مو در داخل گوش توسط باکتری‌ها آلوده شده و به لکه تبدیل شده و یا جوش بزند نیز، اوتیت خارجی رخ می‌دهد.

اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است بتوانید جوش را ببینید. با این حال، هرگز سعی نکنید جوش  در گوش خود را فشار دهید، زیرا این امر می‌تواند منجر به گسترش عفونت در جای دیگر شود.

 

چگونه اوتیت خارجی درمان می‌شود؟

اوتیت خارجی گاهی بدون درمان بهبود می‌یابد؛ اگرچه ممکن است چندین هفته طول بکشد. پزشک عمومی می‌تواند داروی قطره گوش برای شما تجویز کند که معمولاً ظرف چند روز علائم را بهبود می‌بخشد.

انواع مختلفی از قطره‌ی گوش وجود دارد که ممکن است برای درمان اوتیت خارجی استفاده شود؛ اما همه‌ی آنها معمولاً چندین بار در روز و به مدت حدود یک هفته استفاده می‌شوند.

در صورت شدید بودن علائم یا عدم پاسخ به درمان، ممکن است پزشک عمومی شما را برای درمان و مشاوره بیشتر به یک متخصص ارجاع دهد.

 

چگونه می‌توان از ابتلا به اوتیت خارجی پیشگیری کرد؟

برای کمک به کاهش احتمال ابتلا به اوتیت خارجی، باید از فروبردن  پشم، پنبه و سایر موارد در گوش خودداری کنید؛ این امر می‌تواند به پوست حساس در مجرای گوش آسیب برساند.

اگر شناگر معمولی هستید، استفاده از گوشگیر هنگام شنا یا پوشیدن کلاه شنا برای پوشاندن گوش‌ها و محافظت از آنها در برابر آب را در نظر داشته باشید.

همچنین هنگام دوش گرفتن یا استحمام ،باید سعی کنید حدالامکان از ورود آب، صابون یا شامپو به گوش پیشگیری کنید.

 

عوارض اوتیت خارجی چیست؟

عوارض ورم گوش خارجی غیرمعمول است، اما برخی از آنها می‌توانند بسیار جدی باشند.

یکی از عوارض نادر اوتیت خارجی، اوتیت خارجی نکروزان است؛ جایی که عفونت از مجرای گوش به استخوان اطراف گسترش می‌یابد. این امر نیاز به درمان سریع با آنتی بیوتیک و گاهی جراحی دارد، زیرا در صورت عدم درمان می‌تواند کشنده باشد.

 

علائم اوتیت داخلی چیست؟

لابیرنتیت یا اوتیت خارجی، بر شنوایی و همچنین حس تعادل شما تأثیر می‌گذارد. علائم رایج عبارتند از:

• سرگیجه
• احساس صدای زنگ در گوشها

لابیرنتیت به اندازه اوتیت میانی که التهاب در وسط مجرای گوش شما است شایع نیست. اگرچه ممکن است علائم جدی به نظر نرسند، اما دریافت درمان مناسب برای اطمینان از طولانی مدت نشدن عفونت ضروری است.

 

اوتیت داخلی چگونه درمان می‌شود؟

درمان های مربوط به هرگونه عفونت گوش با نظارت بر عفونت آغاز می‌شود. زیرا ممکن است عفونت به خودی خود بهبود یابد. طبق آمار برآمده از تحقیقات، تا 80 درصد عفونت گوش بدون تجویز آنتی بیوتیک درمان می‌شود.

علامت اصلی لابیرنتیت سرگیجه است‌، که می‌تواند باعث مشکلات تهوع، استفراغ و راه رفتن شود. بنابراین مهم است که این علائم درمان شوند تا زمانی که از بین بروند. پزشک برای چنین علائمی داروهایی مانند داروهای ضد تهوع، داروهای ضد ویروس یا استروئید را برای شما تجویز می‌کند.

ممکن است وسوسه شوید که یک داروی هومیوپاتی یا طب سنتی را برای عفونت خود امتحان کنید. با این حال، هرگز نباید ماده‌ای را در گوش خود وارد کنید مگر اینکه تحت راهنمایی پزشک خود باشید، به خصوص اگر عفونت داشته باشید.

به محض ورود یک ماده خارجی به مجرای گوش، راهی برای تخلیه آن وجود ندارد. مواد محبوس شده در گوش شما می‌توانند باعث بدتر شدن عفونت و صدمه زدن به شنوایی شوند. طبق تحقیقات انجام شده در کلینیک مایو، استفاده از این نوع داروهای هومیوپاتی بی نتیجه  است.

همچنین، اگر دچار لابیرنتیت هستید، مشکل در قسمت داخلی گوش شما است. از گوش خارجی شما به قسمت داخلی ارتباطی وجود ندارد. بنابراین باید از قرار دادن هر چیزی در مجرای گوش خود جلوگیری کنید، مگر اینکه توسط پزشک دستور داده شود.

 

اوتیت داخلی چه عوارضی دارد؟

حتی بدترین موارد لابیرنتیت نیز معمولاً پس از یک یا دو روز درمان از بین می‌رود. با این حال، غالباً علائم به اندازه کافی بد هستند که می‌خواهید سریع به پزشک مراجعه کنید.

در برخی موارد نادر، لابیرنتیت می‌تواند به شنوایی شما آسیب دائمی برساند. اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، بلافاصله به دنبال یک متخصص پزشکی بروید:

• شنوایی شما کم شده
• تبی دارید که بعد از 48 ساعت فروکش نمی کند یا بیش از 103 درجه فارنهایت (39.4 درجه سانتیگراد) است.
• درد حاد در گوش شما

این تصور که شما با عفونت گوش روبرو هستید و بدن می تواند به تنهایی با آن مقابله کند، می‌تواند برای شنوایی شما مضر باشد.

 

منابع:

emedicine.medscape.com

www.nhsinform.scot

www.hopkinsmedicine.org

www.mayoclinic.org