با بالا رفتن سن و پیر شدن، فرایندهای داخلی بدن شما از گردش سلولهای پوستی تا بازسازی و بهبودی اندامهای بدن کاهش مییابد و ترمیم یا بهبودی مجدد آنها طولانیتر میگردد.
این امر باعث میشود علائم پیری مانند چین و چروک و خستگی ایجاد شود.
این تغییرات ممکن است تعجب آور باشد اگر زودتراز زمان انتظار رخ دهد؛ از این رو به این شرایط پیری “زودرس” میگویند.
اجتناب از این تغییرات به طور کامل غیرممکن است اما روشهایی وجود دارد که میتواند نشانههای پیری را در بدن شما کاهش دهد به خصوص اگر قبل از شروع و نزدیک شدن به این وضعیت، این موارد اتفاق بیفتد.
در این مقاله موارد مهمی که باید در نظر گرفته شود، علت به وجود آمدن این وضعیت و راههای جلوگیری از آن ذکر شده است.
فهرست مطالب
علائم پیری زودرس چیست؟
روند پیری در اکثر افراد متفاوت به نظر میرسد اما علائم خاصی از پیری وجود دارد که اگر قبل از 35 سالگی متوجه آنها شوید، “زودرس” محسوب میشوند.
-
لکههای ناشی از تابش خورشید
لکههای آفتاب، لکههای پیری و کبدی نیز نامیده میشوند. لکههای مسطحی بر روی پوست شما هستند که ناشی از قرار گرفتن مداوم در معرض آفتاب است.
این لکههای رنگی پر رنگ ممکن است در صورت، پشت دست یا بازو ایجاد شود.
این لکهها در 40 سالگی یا پس از آن ظاهر میشوند. افراد با پوست روشنتر مانند فیتزپاتریک “Fitzpatrick” نوع 1 و 2 ممکن است این تحولات لکه خورشیدی را زودتر تجربه کنند.
-
دستان چروک و بد فرم
با گذشت زمان، لایههای بالایی پوست نازک میشوند و دارای پروتئینهای ساختاری (مانند کلاژن) کمتری هستند. این کلاژنها وظیفه فرم دادن به پوست را دارند.
در نتیجه ممکن است دستان شما پوست نازک با فرم بد و مستعد چین و چروک داشته باشند.
برای زمانی که دستها پیرتر به نظر میرسند هیچ معیار عینی وجود ندارد اما اکثر افراد در اواخر دهه 30 و اوایل 40 سالگی متوجه این موضوع میشوند.
-
التهاب یا هایپرپیگمانتیشن “hyperpigmentation” در امتداد قفسه سینه
بسیاری از افراد با بالا رفتن سن، دچار تغییر رنگ تکهای بر روی سینه خود میشوند.
مشابه لکههای خورشیدی، این مناطق با رنگدانههای مختلف میتوانند در اثر آسیب سلولهای شما در برابر آفتاب به وجود بیایند.
این نوع هایپرپیگمنتیشن همیشه با افزایش سن ارتباط ندارد. این وضعیت میتواند ناشی از اگزما یا سایر بیماریهای پوستی باشد که به سلولهای ملانین “melanin” موجود در پوست آسیب میرساند.
میانگین زمانی که این بیماری پوستی ظاهر میشود، مشخص نیست.
-
خشکی یا خارش پوست
خشکی یا خارش پوست (خشکی پوست) ممکن است بیشتر اتفاق بیفتد به این دلیل که پوست نازک شده بیشتر در معرض کمبود آب است.
در نزدیکی 40 سالگی ممکن است متوجه شوید که پوست شما خشک و مستعد پوسته پوسته شدن است.
-
چروک یا افتادگی
با ورود به سن 30 سالگی، پوست تولید کلاژن را کاهش میدهد؛ کلاژن پروتئینی است که به پوست فرم میدهد. کلاژن همان چیزی است که به پوست شما کمک میکند حالت ارتجاعی داشته باشد و در خلال چاق و لاغر شدن، تغییرات کمتری بکند.
با کمتر شدن کلاژن در پوست، چروک و افتادگی به راحتی اتفاق میافتد. این اتفاق ممکن است بیشتر در نواحی اطراف عضلات پر استفاده مانند پیشانی یا اندامهایی که بیشتر در معرض آفتاب هستند، مشاهده گردد.
سنی که افراد برای اولین بار متوجه چین و چروک میشوند متفاوت است و استاندارد کمی برای زمان “زودرس” آن وجود دارد.
گاهی این امکان وجود دارد که پیری نقشی در این موضوع نداشته باشد و علت آن کم آبی و خشک شدن پوست باشد.
-
ریزش مو
ریزش مو با از بین رفتن سلولهای بنیادی که باعث رشد موهای جدید در فولیکولهای مو میشوند، اتفاق میافتد.
تغییرات هورمونی، عوامل محیطی، ژنتیک و رژیم غذایی شما در سرعت این اتفاق نقش دارند.
بر اساس 40 درصد از منابع مورد اعتماد، زنان بالای 70 سال ریزش مو دارند. مردان این شرایط را زودتر تجربه میکنند، آنها ریزش مو را بعد از 50 سالگی مشاهده میکنند.
چه عواملی باعث پیری زودرس میشود؟
چند عامل مختلف وجود دارد که تأثیر مستقیمی بر سرعت ظهور این علائم در بدن شما دارد:
-
سیگار کشیدن
سموم موجود در دود سیگار، پوست شما را در معرض استرس اکسیداتیو “oxidative” قرار میدهد. این امر باعث خشکی، چین و چروک و سایر علائم پیری زودرس میشود.
-
قرار گرفتن در معرض آفتاب و برنزه شدن
تختهای سولاریوم و قرار گرفتن در معرض آفتاب با اشعه UV به پوست شما نفوذ میکند. این اشعهها باعث آسیب و چین و چروک در DNA سلولهای پوستی شما میشوند.
-
ژنها
برخی از شرایط بسیار نادر ژنتیکی وجود دارد که میتواند باعث شود شما علائم پیری را در کودکی و اوایل بلوغ تجربه کنید. این شرایط را پروجریه “progeria” مینامند.
-
سندرم ورنر “Werner” از هر 1 میلیون نفر 1 نفر را درگیر میکند. باعث ایجاد چین و چروک پوست، سفیدی مو و طاسی در سنین 13 تا 30 سالگی میشود.
-
سندرم هاچینسون-گیلفورد “Hutchinson-Gilford” حتی نادرتر است و از هر 8 میلیون نوزاد 1 نفر را مبتلا میکند.
کودکان مبتلا به این سندرم به سرعت دیگران در گروه سنی خود رشد نمیکنند. همچنین آنها نازک شدن پوست و طاسی را تجربه میکنند. متوسط امید به زندگی برای کودکان مبتلا به سندرم هاچینسون-گیلفورد 13 سال است.
آیا عوامل دیگری برای ابتلا به پیری زودرس وجود دارد؟
چندین عادت در زندگی میتواند سرعت پیری بدن شما را افزایش دهد، حتی اگر دلیل اصلی آن نباشد.
-
عادتهای خواب
خواب به بدن شما فرصتی میدهد تا سلولها را تازه و دوباره تولید کند.
حداقل یک مطالعه با منبع معتبر نشان داده است که کیفیت پایین خواب با افزایش علائم پیری و کاهش عملکرد پوست ارتباط دارد.
-
رژیم غذایی
برخی از منابع معتبر نشان میدهد که داشتن رژیم غذایی حاوی قند و کربوهیدرات های تصفیه شده میتواند به مرور زمان به پوست شما آسیب برساند.
-
مصرف الکل و کافئین
نوشیدن بیش از حد الکل، بدن را کم آب میکند. با گذشت زمان، این کمبود آب بدن باعث افتادگی و از بین رفتن فرم پوست میشود.
کافئین ممکن است تأثیر مشابهی داشته باشد، اگرچه تحقیقات متناقضی در مورد اینکه آیا مصرف روزانه قهوه باعث ایجاد چین و چروک میشود وجود دارد.
-
محیط
لکههای رنگدانهای و چین و چروکها میتوانند توسط آلایندههای محیطی ایجاد یا بدتر شوند.
از آنجا که پوست شما مستقیماً با محیط اطراف شما تماس میگیرد، منافذ پوستی شما در معرض سموم و آلایندههای موجود در محیط قرار میگیرد.
-
فشار روحی
یک سبک زندگی پرتنش میتواند باعث تغییرات التهابی در بدن شما شود همچنین به عادات خواب شما آسیب برساند. با استناد به یک منبع مطمئن هورمونهای استرس و ایجاد التهاب میتوانند بدن شما را سریعتر پیر کنند.
آنچه شما میتوانید جهت مقابله با پیری زودرس انجام دهید
هنگامی که علائم پیری را مشاهده کردید، گام هایی را در جهت حل ودرمان تغییرات بدن خود بردارید یا اجازه دهید به صورت طبیعی روند خود را طی کند.
روش صحیح یا غلطی در جهت درمان و جلوگیری از پیر شدن وجود ندارد. هر کاری که انتخاب میکنید با بدن خود انجام دهید کاملاً به خود شما بستگی دارد.
-
اگر لکههای خورشیدی دارید
اگر لکههای خورشیدی را بر روی پوست خود مشاهده میکنید، به منظور رد سایر بیماریهای پوستی به یک متخصص پوست مراجعه کنید.
پس از اطمینان از این که با چه بیماری سر و کار دارید، تحقیق و بررسی نمایید که جهت درمان و جلوگیری از آن، میبایست چه تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید.
برای محافظت از خود در برابر اشعه ماورا بنفش، به طور روزانه از ضد آفتاب حداقل 30 SPF استفاده کنید و در صورت امکان کمتر در معرض آفتاب قرار بگیرید. پوشاندن دست و صورت با لباس و ضد آفتاب در هنگام بیرون رفتن میتواند از بروز لکههای بعدی جلوگیری کند.
همچنین این احتمال وجود دارد جهت کمرنگ کردن لکههای خورشیدی، آنها را به صورت موضعی درمان کنید. آلوئه ورا، ویتامین C و محصولات حاوی آلفا هیدروکسی اسید “alpha hydroxy acid” ممکن است به درمان لکههای خورشید کمک کنند.
اگر این موارد موثر نباشند، درمان بالینی پیشنهاد شده جهت برطرف کردن لکههای خورشیدی شامل نور درمانی پالسی، سرما درمانی و لایه برداری شیمیایی است.
-
اگر شما دستهای چروک و بد فرمی دارید
اگر به نظر میرسد دستان شما بی روح، دارای پوستی نازک، شکننده و با رگهای برجسته و قابل مشاهده است، مرطوب سازی آنها را به طور مرتب شروع کنید.
در این شرایط شاید وقت آن رسیده باشد که محصول جدیدی را امتحان کنید که بر روی هیدراتاسیون و آب رسانی پوست شما متمرکز باشد. همچنین ممکن است بخواهید ضد آفتاب با حداقل 30 SPF به دستان خود بزنید.
اگر دستان شما به طور مرتب در خانه یا در اثر کارهایی که انجام میدهید، در معرض مواد شیمیایی و آلایندههای خانگی است، به طور کلی نمیتوان جلوی تاثیرات منفی و قرار گرفتن در برابر این موارد را گرفت.
در عوض تغییرات کوچکی مانند پوشیدن دستکش هنگام شستن ظرفها یا هرس علفهای هرز باغچه ایجاد کنید.
اگر نگران چگونگی به نظر رسیدن دستان خود هستید، با یک متخصص پوست صحبت کنید.
درمانهای بالینی برای دستانی که پیر شدهاند شامل لایه برداری شیمیایی، فیلرهای “fillers” پوستی و لیزر درمانی است.
-
اگر التهاب یا هایپرپیگمنتیشن دارید
اگر روی قفسه سینه خود تغییر رنگ دارید، در هر لحظه از آن قسمت از بدن خود در برابر آفتاب محافظت کنید.
هر روز از ضد آفتاب با حداقل 30 SPF استفاده کنید و به پوشاندن قسمتهایی از پوست آسیب دیده بپردازید.
به طور مکرر محل را مرطوب کرده و سعی کنید لوسیونهای حاوی ویتامین C یا رتینوئیدها “retinoids” پیدا کنید.
محصولاتی وجود دارند که پزشک برای درمان هایپرپیگمانتاسیون در ناحیه قفسه سینه شما تجویز میکند. با گذشت زمان استروئیدهای خفیف و عوامل سفید کننده میتوانند باعث از بین رفتن رنگهای هایپرپیگمنتیشن شوند.
-
اگر پوست خشک یا خارش دار دارید
اگر پوست شما پوسته پوسته و خشک شده یا خارش دارد، شما میتوانید با یک متخصص پوست صحبت کنید و سایر بیماریها و مشکلات سلامتی را بررسی نمایید.
هنگامی که به طور دقیق مشخص شود که پوست خشک شده شما نشانه پیری است و نه علامت چیز دیگری، بر روی عوامل و شرایط سبک زندگی تمرکز کنید.
به منظور حفظ آب و رساندن آن به بدن و پوست خود آب بیشتری بنوشید. با استفاده از آب ولرم، دوشهایی با زمان کم بگیرید.
این موضوع را بررسی کنید که آیا این خشکی ناشی از نوع پوست شماست یا در واقع بدن شما کم آب است زیرا روشهای درمانی هر علت متفاوت است.
سپس یک مرطوب کننده مناسب برای خود پیدا کنید و آن را روزانه استفاده کنید.
اگر تغییر در روال کار خانه کارساز نیست، در مورد استفاده از یک مرطوب کننده قوی جهت محافظت از پوست با پزشک صحبت کنید.
-
اگر چروک یا افتادگی پوست دارید
اگر پوست شما شل یا افتاده شده است و متوجه چین و چروک شدهاید، کارهای مختلفی وجود دارد که میتوانید انجام دهید.
محافظت روزانه از پوست خود را با ضد آفتاب حداقل 30 SPF شروع کنید. با پوشیدن کلاههای لبهدار و گشاد که اعضای صورت شما را میپوشاند، قرار گرفتن در معرض آفتاب را محدود کنید.
اگر سیگار میکشید، ترک آن میتواند از آسیب بیشتر به پوست جلوگیری کند.
هر روز آب بنوشید و پوست خود را مرطوب نگه دارید. مواد آرایشی دارای عصاره چای سبز، ویتامین A، ویتامین C، رتینوئیدها و آنتی اکسیدانها میتوانند یک منبع اصلی و کمک کننده باشند.
اگر میخواهید مسیر بالینی و درمان پزشکی را طی کنید، روشهایی مانند بوتاکس و پرکنندههای (فیلر) پوستی باعث میشود پوست شما کمتر چروکیده به نظر برسد.
-
اگر ریزش مو دارید
اگر موهای شما در حال ریزش یا کم حجم و نازک شدن است، خرید یک شامپو و نرم کننده غنی را جهت حل این مشکل در نظر بگیرید.
به این نکته توجه کنید که رژیم غذایی شما مملو از مواد غذایی مغذی است که موهای شما را تغذیه میکند. افزودن یک مکمل مولتی ویتامین یا ویتامین را جهت کمک به بدن در تهیه کراتین مو در نظر بگیرید.
محصولات برای درمان ریزش مو در مردان و زنان متفاوت است.
روگاین “Rogaine” (ماینوکسیدیل) و پروپشیا “Propecia” (فیناستراید) از جمله روشهای درمانی محبوب بدون نسخه هستند.
آیا جوانی قابل برگشت است؟
شما به طور کامل نمیتوانید پیری را متوقف کنید و این یک مسئله خوب است.
دستیابی به تجربیات با افزایش سن همراه هستند و مواردی وجود دارد که پوست یا بدن ما آن را منعکس میکند.
وقتی صحبت از کاهش علائمی میشود که مورد علاقه شما نیست، باید بدانید که پیشگیری و تقویت سلولهای شما از طریق محصولات یا تغییر سبک زندگی شکل میگیرد.
در برخی موارد، مراقبت از پوست میتواند فرآیند بهبودی را فراهم کند که بخشی از ظاهر و کمی از ساختار پوست شما را بازیابی میکند.
با یک پزشک یا ارائه دهنده خدمات بهداشتی صحبت کنید.
برخی از علائم باید زیر نظر مشاور و پزشک یا متخصص پوست باشد.
به عنوان مثال تشخیص لکههای خورشیدی از خالها یا لکههای دیگر دشوار است.
پزشک میتواند تأیید کند که لکه یا تغییر رنگ آن نشانه بیماری دیگری نیست.
این احتمال وجود دارد که کم پشتی مو نتیجه سوءتغذیه یا استرس بیش از حد باشد، بنابراین در این باره از پزشک خود نیز سوال کنید.
اگر نگران علائم پیری هستید و نمیدانید چه چیزی طبیعی است و چه چیزی نیست، با یک پزشک خود مشورت کنید تا اگر اقدام موثری وجود دارد، آن را انجام دهید.
این موارد میتوانند به شما کمک کنند تا یک برنامه مدون مراقبت پوستی در برابر محیط، سبک زندگی و سابقه خانوادگی شما ایجاد شود.
چگونه می توان از بیشتر شدن علائم پیری جلوگیری کرد
عوامل زیادی بر میزان قابل مشاهده بودن علائم پیری شما تأثیر میگذارند. بعضی موارد را میتوانید کنترل کنید و برخی دیگر را نمیتوانید.
-
از ضد آفتاب استفاده کنید
استفاده روزانه از کرم ضد آفتاب با حداقل 30 SPF بزرگترین کاری است که میتوانید جهت جلوگیری از علائم پیری زودرس انجام دهید.
-
به جز صورت به اندامهای دیگر نیز توجه کنید
استفاده از مرطوب کننده و محافظ پوست را فقط به صورت خود محدود نکنید. حتماً از کرم ضد آفتاب با حداقل 30 SPF و لوسیون بر روی بقیه اندامهای بدن خود نیز استفاده کنید.
-
هر بار یک محصول جدید موثر را آزمایش کنید و به آن زمان دهید تا نتیجه کند
برخی از محصولات ادعاهای بزرگی جهت کاهش سریع علائم پیری دارند. حقیقت این است که هر محصول آرایشی مدتی طول میکشد تا شما نتایج قابل مشاهده آن را حس کنید.
-
اطمینان حاصل کنید که قبل از خواب تمام آرایش خود را پاک کردهاید
عادتهای بهداشتی و شستشوی صورت میتواند در ظاهر پوست شما تأثیر بگذارد.
صورت خود را دو بار در روز با استفاده از آب گرم و پاک کننده ملایم بشویید. قبل از رفتن به رختخواب مطمئن شوید که صورت شما فاقد مواد و باقی مانده آنها است.
-
به برنامه و ساعت خواب خود پایبند باشید
خواب برای کلیه اعضای بدن از جمله پوست ضروری است.
رعایت یک برنامه مدون خواب به پوست شما زمان میدهد تا در روز خود را بازسازی کند و سرحال و با انرژی باشید.
-
رژیم متعادل داشته باشید
یک رژیم غذایی متعادل، تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن شما را جهت تولید سلولهای پوستی سالم تضمین میکند.
-
هیدراته بمانید
کمبود آب بدن میتواند باعث بروز سریعتر چین و چروک شود. روزانه 8 فنجان آب بنوشید تا بدن شما آبرسانی شود. تشخیص این میزان آب بستگی به شرایط بدنی و مزاجی شما دارد. حتما با پزشک خود مشورت کنید.
-
فعالیت و ورزش
ورزش روزانه گردش خون شما را افزایش میدهد و این موضوع باعث سلامت پوست میگردد. معمولا این موضوع به شما کمک میکند جوانتر به نظر برسید.
-
سیگار نکشید
اگر پوست خود را در معرض سموم موجود در دود سیگار قرار ندهید، به پوست خود فرصت میدهید تا خود را ترمیم کند.
یک مطالعه قدیمی با منبع معتبر نشان میدهد که شرکت کنندگانی که سیگار را ترک کرده بودند، پس از ترک سیگار متوجه جوانتر به نظر رسیدن پوستشان شدند.
-
مدیریت استرس را تمرین کنید
یک تکنیک تسکین استرس که برای شما مناسب است پیدا کنید و آن را به یک عادت تبدیل کنید. یوگا، طبیعت گردی و مدیتیشن جز مکانیسمهای مدیریت استرس و زندگی سالم هستند.