انواع بیماری های مقاربتی، علائم و راه های انتقال

بیماری‌های مقاربتی یا Sexually Transmitted Diseases یا STD بیماری‌هایی هستند که غالبا از طریق آمیزش جنسی انتقال می‌یابند. با این حال، این روش تنها روش انتقال این دسته از بیماری‌ها نمی‌باشد.  HIV، کلامیدیا، تبخال دستگاه تناسلی، زگیل تناسلی، سوزاک، بعضی از انواع هپاتیت، سیفلیس و تریکومونیازیس STD هستند.

STD بیماری‌های مزمنی هستند که به طور بالقوه تهدید کننده حیات می‌باشند.  بعضی از بیماری‌های مقاربتی مانند HIV، قابل درمان نیستند و می توانند کشنده باشند. با کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماریهای مقاربتی، می‌توانید راه‌هایی برای محافظت از خود بیاموزید.

 

بیماری‌های مقاربتی چگونه انتقال می‌یابند؟

این بیماری‌ها غالبا از طریق آمیزش جنسی واژینال، مقعدی و دهانی منتقل می‌شوند اما همانطور که در مقدمه ذکر شد، این روش تنها راه انتقال نیست. برخی از بیماری‌ها مانند تریکومونیازیس از طریق تماس با اشیا آلوده مانند استفاده از حوله مشترک، لباس‌های مرطوب یا صندلی توالت نیز منتقل می‌شوند. خطر ابتلا به این دسته از بیماری‌ها در شرایط زیر بیشتر است:

• فرد بیشتر از یک شریک جنسی داشته باشد.
• آمیزش جنسی با فردی که شریک های جنسی متعددی دارد.
• عدم استفاده از کاندوم حین آمیزش جنسی

صرف نظر از وضعیت زناشویی یا گرایش جنسی شخص، تمامی افراد در برابر STD و علائم آن آسیب پذیر می‌باشند. کاندوم، در صورت استفاده صحیح، برای کاهش انتقال برخی از STD ها بسیار مؤثر است اما هیچ روش کاملا موثری برای عدم انتقال این دسته از بیماری‌ها وجود ندارد. اگر فکر می‌کنید علائم STD دارید یا در معرض این گونه از بیماری‌ها قرار گرفته اید، به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اطلاع رسانی به شریک جنسی به منظور ارزیابی و معالجه ضروری است.

برخی از STDها به راحتی قابل درمان هستند در حالی که سایر بیماری های این دسته نیازمند درمان پیچیده تر می‌باشند. در صورت عدم درمان، STD می تواند خطر ابتلا به STD دیگری مانند HIV را افزایش دهد. علت این اتفاق به این دلیل است که یک STD می‌تواند منجر به تحریک پاسخ ایمنی یا بروز زخم های کوچک در ناحیه تناسلی شود که هر یک از این موارد می‌توانند خطر انتقال HIV را افزایش دهند. برخی از STDهای درمان نشده می‌توانند منجر به ناباروری، آسیب اعضای بدن، انواع خاصی از سرطان ها و در نهایت مرگ شوند.

 

علائم بیماری‌های مقاربتی چیست؟

علائم STD همیشه مشهود نیست. بسیاری از STDها هیچ علامت و علائمی ندارند. با این حال، حتی بدون علامت، فرد بیمار می تواند عفونت را به شریک جنسی خود انتقال دهد. به همین دلیل استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی بسیار مهم است. به طور کلی علائم بیماری های مختلف متفاوت است. برخی از مهمترین انواع بیماری های مختلف این دسته و علائم آن ها به شرح زیر می باشد:

بیماری کلامیدیا

کلامیدیا یک عفونت باکتریایی دستگاه تناسلی است. تشخیص کلامیدیا ممکن است دشوار باشد زیرا عفونت در مراحل اولیه اغلب علامتی ایجاد نمی کند. این علائم معمولا خفیف بوده و پس از یک تا سه هفته پس از ابتلا بیماری رخ می دهند.

علائم و نشانه های بیماری شامل موارد زیر است:

• ادرار دردناک
• درد در ناحیه پایین شکم
• ترشحات واژن در زنان
• ترشحات آلت تناسلی در مردان
• درد هنگام مقاربت در زنان
• خونریزی بین چرخه های قاعدگی
• درد بیضه

بیماری سوزاک (گونوریا)

سوزاک عفونت باکتریایی دستگاه تناسلی است. این باکتری همچنین می تواند در دهان، گلو، چشم و مقعد رشد کند. اولین علائم سوزاک در طی 10 روز پس از مواجهه ظاهر می شود. با این حال ، برخی از افراد ممکن است ماه‌ها قبل از بروز علائم آلوده شده باشند.

علائم و نشانه های بیماری شامل موارد زیر است:

• ترشحات غلیظ و غیرشفاف یا خونی از آلت تناسلی مردانه یا واژن
• درد یا احساس سوزش هنگام ادرار
• خونریزی شدید قاعدگی یا خونریزی بین دوره‌ها
• بیضه های دردناک و متورم
• حرکات دردناک روده
• خارش مقعد

بیماری تریکومونیازیس

Trichomoniasis یک STD شایع است که توسط یک انگل میکروسکوپی و تک سلولی به نام Trichomonas vaginalis ایجاد می‌شود. این ارگانیسم در طی مقاربت جنسی با شخصی که قبلاً عفونت داشته باشد گسترش می‌یابد.

این ارگانیسم معمولاً مجاری ادراری در مردان و واژن را آلوده می کند، اما در مردان غالباً علامتی ایجاد نمی‌کند. نشانه های این بیماری معمولا طی 5 تا 28 روز پس از ابتلا به بیماری رخ می‌دهند و می‌توانند از تحریک خفیف تا التهاب شدید باشند.

علائم و نشانه های بیماری شامل موارد زیر است:

• ترشحات شفاف و سفید، سبز یا زرد واژن
• ترشحات آلت تناسلی مرد
• بوی بد واژن
• خارش یا سوزش واژن
• خارش یا درد داخل آلت تناسلی مرد
• درد هنگام مقاربت
• ادرار دردناک

بیماری HIV

در مورد بیماری ایدز و HIV مقاله ی جداگانه ای نوشته شده است اما به دلیل اهمیت آن به طور خلاصه در اینجا صحبت می‌شود. HIV یک عفونت با ویروس نقص سیستم ایمنی انسان است. این ویروس در توانایی بدن در مبارزه با سایر ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها که منجر به بیماری‌های مختلف می‌شوند، تداخل ایجاد می‌کند. این ویروس در نهایت منجر به بیماری ایدز می شود که یک بیماری مزمن بوده که به طور بالقوه تهدید کننده حیات است.

هنگامی که بیمار برای اولین بار به HIV مبتلا می‌شود، معمولا علامتی دیده نمی‌شود. پس از گذشت 2 تا 4 هفته پس از انتقال ویروس به بدن، فرد مبتلا به یک بیماری شبیه به علائم آنفولانزا می‌شود. علائم و نشانه های اولیه HIV معمولا ظرف یک هفته تا یک ماه ناپدید می‌شوند. این علائم اولیه شامل تب، سردرد، گلودرد، تورم غدد لنفاوی و خستگی است. علائم شدیدتر عفونت HIV ممکن است پس از 10 سال بعد از عفونت اولیه بروز پیدا کنند.

علائم و نشانه های عفونت HIV در مراحل شدیدتر بیماری شامل خستگی مداوم و غیر قابل توضیح، تعریق های شبانه، تب بالاتر از 38 درجه سانتیگراد برای چند هفته، اسهال مزمن، سردردهای مداوم و عفونت‌های غیر معمول می‌باشد.

بیماری تبخال دستگاه تناسلی (Herpes Genital)

تبخال دستگاه تناسلی یک STD بسیار مسری است که ناشی از نوعی ویروس به نام Herpes Simplex Virus یا HSV می‌باشد که از طریق زخم‌های کوچک در پوست یا غشاهای مخاطی وارد بدن می‌شود. اکثر مبتلایان به HSV هرگز متوجه ابتلا به این بیماری نمی‌شوند، زیرا این بیماری معمولا هیچ علامتی ندارد یا علائم آنقدر خفیف هستند که قابل توجه نیستند.

در صورت بروز علائم شدید، این بیماری بسیار دردناک است. معمولا بیمار در صورت ابتلا به این بیماری، نسبت به ابتلا مجدد مقاومت پیدا می‌کند اما بعضی از بیماران در دهه های بعد همین گونه از علائم را نشان می‌دهند.

در صورت ابتلا به این بیماری، علائم و نشانه های تبخال دستگاه تناسلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• برجستگی های کوچک قرمز، تاول یا زخم های باز در ناحیه تناسلی و مقعد و نواحی اطراف
• درد یا خارش اطراف ناحیه تناسلی، باسن و کشاله ران
• ادرار دردناک
• درد آلت تناسلی هنگام تماس با لباس
• تورم گره های لنفاوی در ناحیه کشاله ران

عفونت پاپیلومای انسانی (HPV) وعلائم زگیل تناسلی

عفونت HPV یکی از شایع ترین انواع STD است. برخی از انواع HPV زنان را در معرض خطر بالای سرطان دهانه رحم قرار می‌دهد. اشکال دیگر از این ویروس، باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند. HPV معمولاً هیچ علامتی ندارد. علائم و نشانه‌های زگیل تناسلی شامل موارد زیر است:

• تورم های کوچک، گوشتی یا خاکستری در ناحیه تناسلی
• خونریزی با مقاربت
• خارش یا ناراحتی در ناحیه تناسلی

با این حال، اغلب زگیل تناسلی هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند. زگیل های تناسلی ممکن است از اندازه ای به قطر 1 میلی متر تا به شکل خوشه ای به هم چسبیده باشند. زگیل همچنین می تواند در دهان یا گلو فردی که رابطه جنسی دهانی با فرد آلوده داشته باشد، ایجاد شود.

بیماری هپاتیت

هپاتیت A، B و C عفونت های ویروسی مسری هستند که بر کبد بیمار اثر می‌گذارند. هپاتیت B و C خطرناکترین نوع از این سه مورد هستند که هرکدام می توانند باعث التهاب کبد شوند.

بعضی از افراد هرگز علامتی ایجاد نمی کنند. اما برای سایر بیماران، علائم ممکن است چندین هفته پس از مواجهه ایجاد شود و شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• تهوع و استفراغ
• درد یا ناراحتی در شکم، به خصوص در ناحیه کبد در سمت راست و بالای شکم زیر دنده های تحتانی
• از دست دادن اشتها
• تب
• درد ماهیچه ها و مفاصل
• زرد شدن پوست و سفیدی چشم

بیماری سیفلیس

سفلیس یک عفونت باکتریایی است. این بیماری بر دستگاه تناسلی، پوست و غشاهای مخاطی بدن مانند دهان تأثیر می‌گذارد، اما می‌تواند بسیاری از قسمت‌های دیگر بدن از جمله مغز و قلب را نیز درگیر کند.

علائم و نشانه های سیفلیس در سه مرحله اولیه، ثانویه و ثالثیه رخ می‌دهد. در ابتدای بیماری، معمولا تنها یک زخم کوچک بدون درد در محل عفونت مانند دستگاه تناسلی، روده بزرگ، زبان یا لب دیده می شود. با پیشرفت بیماری، علائم ممکن است به موارد زیر تبدیل شوند:

• بثورات پوستی قرمز رنگ همراه با خارش به اندازه سکه بر روی هر قسمت از بدن از جمله کف دست ها و پاها
• تب
• غدد لنفاوی متورم
• خستگی و احساس ناراحتی

در صوررت عدم درمان، این باکتری در بدن گسترش یافته و در نهایت منجر به آسیب جدی اعضای داخلی می‌شود که خود در نهایت به مرگ بیمار ختم می‌شود. برخی از علائم بیماری سیفلیس در مراحل آخر بیماری عبارتند از:

• از دست دادن هوشیاری
• بی حسی
• فلج
• کوری
• زوال عقل

این بیماری همچنین از مادر آلوده باردار به فرزند خود منتقل می‌شود. سیفلیس مادرزادی تهدید کننده حیات است، بنابراین زنان باردار مبتلا به سفلیس ضروری است که درمان شوند.

نوروسفیلیس

در هر مرحله از بیماری، سفلیس می تواند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارد. نوروسیفیلیس ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد یا باعث موارد زیر شود:

• سردرد
• تغییر رفتار بیمار
• اختلالات حرکتی

اگر تردید دارید که به هر یک از بیماری های بالا مبتلا هستید، سریعا به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و معاینه به موقع در جلوگیری از عوارض این دسته از بیماری ها و انتقال آن ها بسیار اثرگذار است.