استئولیز استخوان چیست؟ علائم و درمان آن

استئولیز “Osteolysis” شامل ساییدگی استخوان‌ها است. به عبارت دیگر در این نوع اختلال، استخوان‌های شما لاغر و ضعیف می‌شوند.

چه چیزی خطر ابتلا به استئولیز را افزایش می‌دهد؟

موارد زیر متداول‌ترین عوامل خطرزا برای ابتلا به استئولیز هستند:

• رشد استخوانی هم‌مانند کیست یا سرطان می‌تواند باعث از دست دادن استخوان یا رشد غیرطبیعی آن شود.
• این احتمال وجود دارد که پروتزهای مفصلی (موادی که به منظور جایگزینی مفصل استفاده می‌شوند) مسبب حمله بدن شما به سلول‌های استخوانی شوند. همچنین این پروتزها می‌توانند از ساخت استخوان جدید در بدن جلوگیری کنند.
• این احتمال وجود دارد که شرایطی مانند آرتروز، عفونت یا بیماری پریودنتال “periodontal” باعث تورم و فشار شوند، که این وضعیت منجر به تحلیل رفتن استخوان می‌شود.

 

علائم و نشانه‌های استئولیز چیست؟

به طور کلی هیچ علامتی از استئولیز وجود ندارد. درد هنگامی اتفاق می‌افتد که استئولیز بر روی بافت اطراف یا استخوان‌های شما تأثیر بگذارد یا استخوان‌های شما بشکنند.

 

چگونه استئولیز تشخیص داده می‌شود؟

به خاطر داشته باشید که بهتر است اگر وضعیت پزشکی و بیماری خاصی دارید یا جراحی مفصل انجام داده‌اید، به ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود بگویید. به طور معمول در این شرایط ارائه دهنده خدمات بهداشتی، مفاصل و استخوان‌های شما را بررسی می‌کند.

این احتمال وجود دارد که شما به آزمایش خون و یک یا چند مورد زیر نیاز داشته باشید:

• از بیوپسی “biopsy” استخوان به منظور آزمایش نمونه‌های استخوانی استفاده می‌شود. احتمال این موضوع وجود دارد که نتیجه این روش نشان دهد که آیا استئولیز شما توسط سلول‌های سرطانی ایجاد می‌شود یا خیر. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در مورد نمونه‌برداری از استخوان، از ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود کمک و مشاوره بخواهید.
• عکس‌برداری با اشعه ایکس بدین صورت است که از استخوان‌ها و بافت اطراف استخوان‌های شما عکس‌برداری می‌شود. تصاویر موجود، استخوان‌های نازک‌شده و هر گونه شکستگی در استخوان‌های شما را نشان می‌دهد. این احتمال وجود دارد که با گذشت زمان بیش از یک عکس رادیوگرافی نیاز گردد.
• سی تی اسکن ” CT scan” را اسکن CAT نیز می‌نامند. دستگاه اشعه ایکس از استخوان‌ها و مغز استخوان شما عکس می‌گیرد. این احتمال وجود دارد که تصاویر نشان دهند که استخوان‌های شما نازک شده است یا شما تومور دارید. این امکان وجود دارد که قبل از گرفتن تصاویر، ماده حاجب به شما داده شود. اگر تا به حال واکنش آلرژیک به ماده حاجب داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• MRI از استخوان‌ها، رباط‌ها و تاندون‌های شما عکس می‌گیرد. این امکان وجود دارد که قبل از گرفتن تصاویر به شما ماده حاجب داده شود تا به ارائه دهندگان خدمات بهداشتی کمک کند تصاویر را بهتر ببینند. اگر تا به حال واکنش آلرژیک به ماده حاجب داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که با وسایل و زیورآلات فلزی وارد اتاق MRI نشوید. فلز می‌تواند باعث آسیب جدی شود. اگر فلزی در داخل بدن خود دارید، حتما به ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود اطلاع دهید.
• اسکن PET می‌تواند تجزیه استخوان یا سرطان استخوان‌های شما را نشان دهد.

 

استئولیز چگونه درمان می‌شود؟

درمان این اختلال به علت استئولیز شما بستگی دارد.

این احتمال وجود دارد که به منظور درمان بیماری خود به هر یک از موارد زیر نیاز داشته باشید:

• این احتمال وجود دارد که داروهایی به منظور کاهش درد و التهاب تجویز شود. همچنین این امکان وجود دارد که به شما داروهایی داده شود که به بدن کمک ‌کنند تا سلول‌های جدید استخوانی را سریع‌تر بسازند.
• از جراحی به منظور ترمیم شکستگی استخوان‌ها و جایگزینی خاص مفاصل استفاده می‌شود.

 

به منظور کنترل استئولیز و جلوگیری از شکستگی آن‌ها چه کاری می‌توانم انجام دهم؟

• مشاوره و وقت‌های بعدی خود با پزشک را جدی بگیرید. اگر جراحی را به منظور تعویض مفصل آسیب‌دیده انجام داده‌اید، این احتمال وجود دارد که لازم باشد برای مدتی به ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود مراجعه نمایید. همچنین این احتمال وجود دارد که ارائه دهنده خدمات بهداشتی شما با استفاده از اشعه ایکس و آزمایش‌های دیگر استخوان‌ها و ایمپلنت شما را بررسی کنند. به منظور تعیین این موضوع که آیا استئولیز بدتر می‌شود یا خیر (حتی اگر جراحی نکرده‌اید)، شما به قرارهای بعدی درمانی و مشاوره نیاز دارید.
• داروها را طبق دستورالعمل و مشاوره ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود مصرف کنید. در مورد داروهایی که به شما تجویز و توصیه می‌شود، با ارائه دهنده خدمات بهداشتی و پزشک متخصص خود مشورت کنید. این احتمال وجود دارد که نتوانید این داروها را همزمان با داروهای خاصی که قبلاً مصرف می‌کردید، استفاده کنید.
• با خیال راحت ورزش کنید. با ارائه دهندگان خدمات بهداشتی در مورد برنامه ورزشی مناسب خود صحبت کنید. در مورد فعالیت‌ها و ورزش‌هایی که می‌توانید با خیال آسوده انجام دهید از ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود سوال کنید. این احتمال وجود دارد که نتوانید ورزش‌های تماسی انجام دهید. ورزش‌های تماسی مانند ورزش‌های رزمی، خطر شکستگی استخوان‌ها را افزایش می‌دهد.

 

با توجه به دانش استئولیز استخوانی، چه زمانی باید با ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی خود تماس بگیرم؟

هنگامی که با حرکت ناگهانی یا هنگام استراحت در سینه، کمر، باسن، کشاله ران، زانوها یا پاها احساس درد می‌کنید. در این شرایط شما در مورد وضعیت یا مراقبت از خود سوالات یا نگرانی‌های بسیاری دارید. در چنین وضعیتی می‌توانید به پزشک متخصص خود مراجعه نمایید و در مورد مسائلی که شما را نگران می‌کند با او صحبت کنید.

چه موقع باید به دنبال مراقبت فوری یا اورژانسی برای استئولیز استخوانی باشم؟

• شما درد مفصلی شدیدی دارید که پس از استفاده از داروی ضد درد کم یا کاهش نمی‌یابد.
• شما قادر نیستید مفاصل ایجاد کننده درد را حرکت دهید.

 

استئولیز دیستال کلاویکولار “Distal clavicular osteolysis”

استئولیز شانه (ترقوه دیستال) که گاهی اوقات استئولیز مفصل AC یا “شانه وزنه برداری” نیز نامیده می‌شود، مفصل آکرومیوکلاویکولار “acromioclavicular” (مفصل AC) در بالای شانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مفصل AC محلی است که آکرومیون، بخشی از کتف (تیغه شانه) در انتهای دیستال (بیرونی) خود با استخوان ترقوه (استخوان یقه) روبرو می‌شود. آن‌ها توسط رباط آکرومیوکلاویکولار به هم متصل می‌شوند. اتصال توسط این رباط شما را قادر می‌سازد تا بازوی خود را بالای سر خود ببرید. در بعضی از افراد انتهای دیستال ترقوه در مفصل AC می‌تواند باعث از دست دادن کلسیم، نرم شدن و فرسایش شود.

استئولیز مفصل AC بیشتر در میان وزنه برداران و سایر ورزشکارانی که تمرینات وزنی قابل توجهی انجام می‌دهند، شایع است. اما به طور کلی این اختلال می‌تواند بر افرادی که مرتباً اجسام سنگین را از بالای سر خود بلند می‌کنند (مانند کارگران ساختمانی یا کارخانه) یا با حرکت مکرر بالای سر خود (از قبیل بازیکنان تنیس یا اسکواش، شناگران رقابتی و غیره) به شانه خود فشار وارد می‌کنند، تأثیر بگذارد.

چه عواملی باعث بروز اختلال استخوانی شانه وزنه‌بردار می‌شود؟

علت خاص استئولیز دیستال کلاویکولار به طور کامل شناخته نشده است.

با این حال تصور می‌شود که علت آن یک مورد یا ترکیبی از عوامل مستعد کننده مانند موارد زیر باشد:

• صدمات تکراری به مفصل AC یا ترقوه دیستال
• حرکات تکراری با وزنه‌های سنگین (از این رو نام ” weight lifter’s shoulder” اختصاص یافته است)
• ترکیبی از سایش طولانی مدت در مفصل شانه همراه با برخی از شرایط مفصلی مستعد مانند آرتریت روماتوئید ” rheumatoid arthritis”
• سایر بیماری‌های زمینه‌ای یا بیماری‌های مزمن که می‌توانند مفصل AC را تحت تأثیر قرار دهند مانند عفونت‌ها
• (به ندرت پیش آمده) تنها یک ضربه ناخوشایند به استخوان ترقوه (ضربه‌ای مانند سقوط یا ضربه فیزیکی)
• در میان وزنه‌برداران تصور می‌شود که فعالیت‌های خاص مفصل را بیش از حد درگیر می‌کند، درصورتی که آسیب بین بازی‌ها باعث بروز میکروتروما “microtrauma” می‌گردد. این وضعیت منجر به آسیب‌پذیری بیشتر استخوان به جای بهبود آن می‌شود.

علائم، تشخیص و درمان شانه وزنه برداری چیست؟

علائم اصلی این بیماری عبارتند از:

• درد شدید در مفصل AC یا استخوان ترقوه در حین فعالیت
• درد مبهم یا حساسیت به لمس همان مناطق در طول بی‌تحرکی
• التهاب (تورم) در ناحیه شانه یا استخوان

استئولیز دیستوک کلاویکولار به آرامی پیشرفت می‌کند و با درد، حساسیت یا سفتی شانه شروع می‌شود و با گذشت زمان بدتر می‌گردد. به طور معمول این درد در ناحیه قدامی شانه در مفصل AC بروز می‌کند و با فعالیت‌هایی که شامل برداشتن بار یا وزنه سنگین، فشار دادن یا پرتاب کردن است، شدت می‌یابد. با گذشت زمان این احتمال وجود دارد که تقریباً تا سه سانتی‌متر از استخوان فرسایش یابد.

به طور معمول تشخیص استئولیز دیستوم ترقوه را می‌توان با معاینه فیزیکی انجام داد، اگرچه ممکن است از آزمایشات تصویربرداری به منظور تأیید تشخیص یا رد سایر دلایل درد شانه استفاده شود.

خبر خوب این است که درمان به طور معمول ساده است؛ یخ، استراحت، مصرف داروی ضد التهاب و فیزیوتراپی. در بعضی موارد ممکن است جراحی لازم باشد. درمان بر کاهش درد و به حداقل رساندن فعالیت‌هایی که وضعیت را تشدید می‌کنند، متمرکز است در حالی که به بازسازی مجدد استخوان زمان می‌دهد.

درمان محافظه کارانه استاندارد استئولیز دیستوم ترقوه شامل موارد زیر است:

• استراحت کردن
• یخ گذاشتن بر روی محل آسیب دیده یا دردزا
• NSAID (داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی)
• همچنین به بیماران سیگاری توصیه می‌شود كه با ترک سیگار در روند بازسازی استخوان كمك كنند (این به معنای بازیابی كلسیم در استخوان است). این احتمال وجود دارد که چندین ماه طول بکشد تا استخوان بازیابی شود.
• درمان جراحی: اگر تجدید عمل مجدد انجام نشود، ممکن است به منظور تخفیف علائم، جراحی برای برداشتن بخشی از انتهای ترقوه مورد نیاز باشد.

 

استئولیز Periprosthetic

نوع دوم استئولیز می‌تواند به عنوان عوارض جراحی تعویض مفصل ایجاد شود. بیشتر بیماران پس از جراحی تعویض مفصل بدون هیچ عارضه‌ای بهبود می‌یابند. اما گاهی اوقات پلی اتیلن یا سایر مواد موجود در کاشت مفصل ممکن است از بین بروند. وقتی این اتفاق می‌افتد، بقایای موجود در بافت مفصلی اطراف آن جمع می‌شود. این وضعیت به نوبه خود باعث التهاب می‌شود و می‌تواند منجر به تحلیل رفتن استخوان گردد.

در افرادی که تعویض مفصل در آن‌ها باعث جایگزین مفصل ران و زانو یا مفصل دیگر شده‌ است، علامت اصلی استئولیز periprosthetic شل شدن آسپتیک پروتز مفصل است (یعنی شل شدن ایمپلنت بدون هیچ گونه نشانه‌ای از عفونت).

اغلب این وضعیت تا دیرهنگام و پس از از دست دادن گسترده استخوان، هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل، بیماران تعویض مفصل باید به طور دوره‌ای درمان اشعه ایکس مفصل خود را پیگیری کنند.

وقتی این شرایط بروز می‌کند، به طور کلی علائم استئولیز در اطراف پروتز مفصلی به شل شدن پیوند مرتبط می‌شود. آن‌ها عبارتند از:

• درد
• ضعف
• سفتی، سختی

اگر جایگزین مفصلی انجام داده‌اید و بعد از مدتی علائم فوق را تجربه کرده‌اید، جراح می‌تواند ابتدا آزمایشات، عکس برداری با اشعه ایکس و تصویربرداری MRI را انجام دهد تا ببیند آیا شما عفونت پس از جراحی دارید که از استئولیز پروپروتز جدا باشد.

این اختلال اگر زود تشخیص داده شود، این احتمال وجود دارد که از درمان‌های مختلفی برای درمان التهاب و جلوگیری از استئولیز بیشتر استفاده شود. اگر از دست رفتن استخوان گسترده تشخیص داده شود، ممکن است درمان به منظور اصلاح مفصل به جراحی نیاز داشته باشد (به عنوان مثال انجام اصلاحات در مفصل ران یا اصلاح در زانو).

 

توافق‌نامه مراقبت در برابر استئولیز استخوانی

شما می‌توانید جهت انجام برنامه‌ریزی مراقبتی خود به ارائه دهنده خدمات درمانی کمک کنید. در مورد وضعیت سلامتی و نحوه درمان آن بیاموزید. گزینه‌های درمانی انتخابی خود را با ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی در میان بگذارید تا تصمیم گرفته شود که تمایل به دریافت چه مراقبت‌هایی دارید. شما همیشه حق رد درمان پیشنهادی را دارید. اطلاعات فوق به منظور بالا بردن دانش شما در خصوص این بیماری است. این اطلاعات به عنوان توصیه پزشکی برای شرایط فردی یا درمان در نظر گرفته نشده است. قبل از انجام هرگونه درمان پزشکی با پزشک، پرستار یا داروساز خود صحبت کنید تا ببینید آیا این داروها برای شما ایمن و موثر است یا خیر.

به خاطر داشته باشید که بهتر است به طور کلی با ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که اطلاعات نمایش داده شده در این صفحه در مورد شرایط شخصی شما صدق می‌کند یا خیر. به طور کلی تشخیص زودهنگام این اختلال به سرعت درمان بیماری کمک می‌کند. پس از مراجعه به پزشک متخصص، توصیه‌ها و درمان‌های تشخیصی را به درستی انجام دهید و در زمان مقرر و مشخص شده به کلینیک یا بیمارستان مراجعه نمایید. در صورت انجام پروسه درمان، بهبودی به سادگی اتفاق می‌افتد و عوارض احتمالی بیماری کاهش می‌یابد. درمان‌های توصیه شده از سوی افراد غیرمتخصص را با پزشک متخصص خود در میان بگذارید و در صورت رد آن‌ها، هیچ یک را انجام ندهید.

 

منبع:

www.drugs.com