کمر 24 نوع دیسک دارد! آنها بین مهره‌های مجزا در پشت و گردن قرار گرفته‌اند. دیسک‌های کمر ظاهری سفت با فضایی نرم و ژل مانند دارند که به زیرسازی بین استخوان‌های کمر کمک کرده‌اند. این دیسک‌ها برای بدن به عنوان کمک فنر عمل می‌کنند که مهره‌های را به شکلی مجزا در اثر ضربه و فعالیت‌ها حفظ می‌کنند. اما ممکن است دیسک کمر بر اثر برخی از مشکلات دچار بیماری‌های مختلفی شود.
علائم بیماری های دیسک کمر بسته به نوع خاصی از مشکلات متفاوت خواهد بود. برخی از مشکلات در اثر صدمات ایجاد می‌شوند، در حالی که برخی دیگر در نتیجه پیری شکل می‌گیرند. ما در این مقاله در مورد انواع بیماری های دیسک کمر و درمان آنها صحبت می‌کنیم؛ با رسا همراه باشید.
انواع بیماری های دیسک کمر
در زیر یک به یک به بیماری‌های مختلف دیسک کمر اشاره می‌کنیم:
1- دیسک فتق
یکی از مشکلات رایج در دیسک کمر به عنوان دیسک فتق شناخته می‌شود که گاهی به آن دیسک لغزش یا دیسک پارگی نیز می‌گویند. هنگامی که دیسک فتق دارید، ماده نرم داخل دیسک در اثر پارگی به قسمت بیرونی سفت آن فشار وارد می‌کند. بعضی اوقات اعصاب مجاور را نیز تحریک می‌کند و باعث می‌شود بیمار درد و انواع مختلفی از علائم را تجربه کند.
علائم و نشانه‌های دیسک فتق
علائم دیسک فتق در افراد مختلف متفاوت هستند. اگر دیسک فتق دارید ممکن است بسیاری از نشانه‌های زیر را تجربه کنید:
- درد بازو
- درد پا
- بی حس شدن
- مور مور شدن
- ضعف
در حالی که دیسک فتق نتیجه پیری است، اما وجود برخی مشکلات ناشی از این دیسک در سنین پایین ممکن است نتیجه بلند کردن نادرست اشیاء سنگین باشد. اگر به جای پاهایتان با کمر اشیاء را بلند کنید یا در حین بلند کردن اجسام سنگین خم شوید، به دیسک فتق مبتلا می‌شوید.
بعضی اوقات، این دیسک ممکن است ناشی از حوادث ناشی از افتادن یا ضربه به کمر باشد. اگر اضافه وزن دارید، کار جسمانی سنگینی انجام می‌دهید، یا سابقه خانوادگی مبتلا به دیسک فتق دارید، بیشتر در معرض خطر ایجاد این نوع بیماری دیسک کمر هستید.
درمان دیسک فتق
گزینه‌های درمانی متنوعی برای دیسک فتق وجود دارند که شامل چندین درمان غیر جراحی مانند موارد زیر هستند:
- طب سوزنی
- درمان سرد و گرم
- ماساژ درمانی
- داروهای بدون نسخه
- فیزیوتراپی
- داروهای تجویز شده از جمله شُل کننده‌های عضلانی
- تزریق استروئید
- یوگا (برای کشش ملایم و تقویت عضلات)
در مواردی نادر، برای تسکین دیسک فتق و درد ناشی از آن، عمل جراحی تجویز می‌شود.
2- گیرافتادگی عصب
یکی دیگر از بیماری های دیسک کمر که به وفور اتفاق میفتد، گیرافتادگی عصب است. در حالی که گیر افتادگی عصب ممکن است در تمام بدن ایجاد شود، داشتن دیسک فتق یکی از شایع‌ترین دلایل این عارضه است. به عنوان مثال، اگر دیسک فتق در قسمت تحتانی ستون فقرات رخ دهد، ممکن است فشار به ریشه عصب وارد شده و شعاع درد تا پشت پاها نیز ساطع شود.
علائم و نشانه‌های عصب گیر افتاده
علائم گیر افتادگی عصب شامل موارد زیر هستند:
- احساس می‌کنید اندام آسیب دیده یا پاها و دست‌ها به خواب رفته‌اند.
- ضعف عضلانی
- حالت تهوع
- احساس سوزن و سوزن شدن در مناطق آسیب دیده
- درد تیز یا سوزشی که به بیرون از بدن منعکس می‌شود.
- چرخش استخوان
- برخی از بیماری‌ها مانند دیابت، بیماری تیروئید یا آرتریت روماتوئید
- مشکل دیسک فتق
- فعالیت سنگین
- صدمات
- چاقی
- حرکت تکراری ناشی از کار
عصب گیر افتاده زمانی رخ می‌دهد که فشار بیش از حدی بر روی عصب توسط بافت‌های اطراف ایجاد شود.
درمان گیر افتادگی عصب
پزشک ممکن است برای مدیریت درد عصب گیر افتاده، فیزیوتراپی و همچنین داروهای ضدالتهابی را توصیه کند. همچنین ممکن است برای مدیریت درد و التهاب، تزریق کورتیکواستروئید را پیشنهاد دهد. در بعضی موارد، جراحی یا یک روش حداقل تهاجمی توسط یکی از متخصصان برای از بین بردن یا تراشیدن یک استخوان یا درمان دیسک فتق ممکن است برای رفع علت اصلی عصب گیر افتاده، لازم باشد.
3- تورم دیسک
در حالی که برخی از افراد دیسک فتق را از تورم دیسک اشتباه می‌گیرند، اما این دو مورد از بیماری های دیسک کمر تفاوت‌های خاص خود را دارند. با وجود دیسک فتق، غشای سخت اطراف دیسک دچار پارگی می‌شود و باعث می‌شود ماده نرم درون آن به بیرون نشت کند. اگر تورم دیسک دارید، در اطراف یکی از دیسک‌های خود برآمدگی وجود دارد، اما غشای سخت هنوز پاره نشده است. این برآمدگی‌ها اغلب در امتداد قسمت‌های عقب و جانبی دیسک‌ها ظاهر می‌شوند و باعث ایجاد فشار بر عصب و در نهایت ایجاد درد می‌شوند.
علائم و نشانه‌های تورم دیسک
علائم تورم دیسک ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سوزش
- اختلال در راه رفتن
- سنگینی
- بی‌حسی
- درد
- مور مور شدن
- ضعف
بسته به موقعیت تورم دیسک، ممکن است علائم بالا را در نواحی مختلف بدن تجربه کنید. به عنوان مثال، اگر این تورم در ناحیه کمر باشد، ممکن است نشانه‌ها را در قسمت تحتانی کمر، پاها و باسن تجربه کنید. اگر در ناحیه گردن باشد، ممکن است این علائم را در گردن، بازوها یا دستان خود تجربه کنید.
با وجود بیماری‌های دیسک کمر که وابسته به قفسه سینه هستند، ممکن است بیمار درد کمر را در معده یا سینه خود تجربه کند. این نوع درد اغلب با مشکلات قلبی و عروقی اشتباه گرفته می‌شود. در صورت بروز درد قفسه سینه و در نتیجه مشکلات دیسک کمر، این امر را جدی بگیرید. سن، کشش در ناحیه گردن، کشش در ناحیه کمر، صدمات ناشی از حوادث یا افتادن و عوامل ژنتیکی، می‌توانند باعث ایجاد تورم دیسک شوند.
درمان تورم دیسک
روش‌های درمانی معمول برای تورم دیسک شامل موارد زیر هستند:
- عدم بلند کردن اجسام سنگین یا عدم درگیر شدن در انجام فعالیت‌های بدنی سخت
- مراقبت کایروپراکتیک
- روش‌های گرم و سرد
- تغییر سبک زندگی
- داروهای بدون نسخه
- استراحت
- درمان فشار ستون فقرات
- تزریق استروئید
- تمرین‌های کششی
- کاهش وزن
بعضی اوقات، انجام عمل جراحی یا یک روش حداقل تهاجمی در مطب، توسط یکی از متخصصان، برای تسکین قطعی درد و فشار ناشی از تورم دیسک ضروری است. اگرچه جراحی ستون فقرات باز، فقط به عنوان آخرین راه حل توصیه می‌شود، اما گزینه‌های درمانی دیگری نیز وجود دارند.
4- سیاتیک
یکی از رایج ترین بیماری های دیسک کمر سیاتیک نام دارد. اصطلاح سیاتیک به درد در امتداد عصب سیاتیک بزرگ که در قسمت پشت هر یک از پاها وجود دارد، اشاره می‌کند. این درد اغلب با سوزن سوزن شدن، بی‌حسی و ضعف ناشی از مشکلات کمر همراه است و در تمام قسمت‌های پشت پا وجود دارد. سیاتیک به تنهایی یک بیماری پزشکی محسوب نمی‌شود، بلکه درعوض، علائم یک بیماری پزشکی دیگر مانند شرایط هستند.
- بیماری دیسک دژنراتیو
- دیسک‌های فتق در ناحیه کمر
- تنگی کانال نخاعی
- اسپوندیلولیستزیس
علائم و نشانه‌های سیاتیک
علائم سیاتیک نسبتاً در همه افراد مشابه است. اگر با درد سیاتیک زندگی می‌کنید ممکن است یک یا چند مورد زیر را تجربه کنید:
- درد مداوم در یک طرف پا و باسن (توجه داشته باشید که این حالت به ندرت روی هر دو پا تأثیر می‌گذارد).
- درد پا که هنگام نشستن بیشتر می‌شود.
- درد پاها ممکن است به صورت سوزش، داغ شدن یا سوزن سوزن شدن توصیف کرد.
- وجود درد در پشت یک پا و احتمالاً پخش شدن آن به انگشتان پا
- باعث ایجاد درد شدید در راه رفتن و ایستادن می‌شود.
درد ناشی از سیاتیک نادر بوده و تحریک کننده است یا بسته به موقعیت عصب آسیب دیده، ممکن است همیشگی و ناتوان کننده شود. داشتن سن بالا، اضافه وزن، دیابت، انجام کار جسمی یا فعالیت در شغلی که به نشستن طولانی مدت نیاز دارد، خطر ابتلا به سیاتیک را افزایش می‌دهد.
درمان سیاتیک
درمان سیاتیک اغلب شامل درمان بیماری زمینه‌ای آن است و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- طب سوزنی
- مراقبت‌های کایروپراکتیک
- تزریق استروئید اپیدورال
- ورزش
- روش‌های گرم و سرد
- ماساژ درمانی
- داروهای بدون نسخه
- فیزیوتراپی
- داروهای تجویزی
گاهی اوقات، لازم است که بیماری پایه را با جراحی درمان کنید، اگرچه خود سیاتیک به ندرت نیاز به عمل جراحی دارد، زیرا این خود نشانه بیماری دیگری است!
5- تنگی نخاع
تنگی نخاع به معنی محدود شدن فضای باز ستون فقرات است. این عارضه که یکی از بیماری های دیسک کمر است، معمولاً در قسمت تحتانی کمر و گردن رخ می‌دهد. هنگامی که این اتفاق بیفتد، فشار را به عصب‌هایی که در ستون فقرات تحرک دارند وارد می‌کند و باعث ایجاد انواع علائم ناخوشآیند می‌شود که با گذشت زمان بدتر خواهند شد.
علائم تنگی نخاع وابسته به گردن
اگر تنگی نخاع وابسته به گردن دارید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- دشواری در راه رفتن
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه در مواردی شدید
- عدم تعادل
- تهوع و سوزن سوزن شدن دست، بازو، پاها
- درد در ناحیه گردن
- ضعف در یکی از دست‌ها، بازوها یا پاها
علائم تنگی نخاع وابسته به کمر
علائم تنگی نخاع کمر تا حدودی متفاوت است و ممکن است موارد زیر را شامل شوند:
- کمر درد
- تهوع یا سوزن سوزن شدن در یکی از پاها یا هردو
- درد یا گرفتگی در یک یا هر دو پا هنگام ایستادن یا راه رفتن برای مدت طولانی (معمولاً هنگام خم شدن به جلو یا نشستن تسکین می‌یابد).
- ضعف در یک یا هر دو پا
از آنجا که بسیاری از دلایل احتمالی برای تنگی نخاع وجود دارند، اگر مشکوک هستید که این بیماری ممکن است ناشی از وجود دلایل دیگری نظیر دیسک‌های فتق، رشد بیش از حد استخوان، رباط‌های ضخیم، تومورها و آسیب‌های ستون فقرات باشد، باید با پزشک معالج مشورت کنید.
افراد بالای 50 سال در معرض خطر تنگی نخاع هستند. اگرچه ممکن است در سنین پایین‌تر نیز به دلیل ناهنجاری‌های مادرزادی نخاعی و بیماری‌های ژنتیکی که بر رشد استخوان و عضلات یا تروما تأثیر می‌گذارند، به آن مبتلا شوید.
درمان تنگی نخاع
درمان با توجه به وجود بسیاری از عوامل مؤثر متفاوت است. باید با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین انتخاب را برای درمان در نظر بگیرند. درمان‌ها شامل موارد زیر هستند:
- کمپرس گرم و سرد
- فیزیوتراپی
- داروهای بدون نسخه
- تزریق استروئید
- روش‌های رفع فشار در ناحیه کمر (لامینوتومی آندوسکوپی)
در بعضی موارد، جراحی یک راه حل ضروری برای درمان تنگی ستون فقرات و تسکین درد ناشی از آن است.
6- دژنراسیون دیسک
با افزایش سن، دیسک‌های موجود در ستون فقرات علائم ساییدگی را نشان می‌دهند. اگرچه همه دیسک‌ها این علائم را ایجاد نمی‌کنند، اما ممکن است بیماری دیسک دژنراسیون یا دژنراتیو به عنوان یک بخش عادی از روند پیری رخ دهد. در حالی که دژنراسیون لزوماً یک بیماری نیست، اما شرایطی ایجاد می‌کند که آسیب به وجود آمده در دیسک‌ها باعث ایجاد درد شوند. این شرایط اتفاق می‌افتد زیرا دیسک‌ها منابع خون کمی را می‌توانند تأمین کنند و پس از آسیب دیدگی قادر به ترمیم خود نیستند!
علائم و نشانه‌های دژنراسیون دیسک
اگر مبتلا به بیماری دژنراتیو دیسک هستید، علائم ممکن است شامل برخی از موارد زیر باشند:
- بی‌حسی و تورم در اندام
- وخیم‌تر شدن درد هنگام نشستن، خم شدن، بلند کردن اشیاء یا پیچ خوردگی
- تسکین درد هنگام راه رفتن یا دویدن، تغییر موقعیت‌ها به طور مکرر یا دراز کشیدن
- ضعف در عضلات پا
- دوره شدید درد (روزها یا حتی ماه‌ها)
- دامنه درد از درد شدید تا ناتوانی
روند پیری طبیعی، علت اصلی بیماری دژنراسیون دیسک است (دیسک‌ها با افزایش سن به طور طبیعی رو به زوال می‌روند). برخی فعالیت‌ها و عوامل خاص می‌توانند فشار اضافی را روی ستون فقرات اعمال کنند و آسیب به دیسک‌ها را بیشتر کنند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- بلند کردن مکرر وسائل سنگین
- چاقی
- وضعیت نادست ایستادن و یا نشستن
- خم شدن مکرر
- حوادث ورزشی
- صدمات آسیب زا
- پیچ خوردگی
درمان دیسک دژنراتیو
برای درد ناشی از بیماری دیسک دژنراتیو، گزینه‌های درمانی زیادی در دسترس هستند که به موارد زیر تقسیم می‌شوند:
- تزریق استروئید اپیدورال
- روش‌های گرم و سرد
- مراقبت کایروپراکتیک
- ماساژ درمانی
- داروهای بدون نسخه
- فیزیوتراپی
در برخی موارد، ممکن است درد یا آسیب گسترده‌ای به وجود آید که با درمان‌های غیر جراحی قابل اصلاح نیستند. در این موارد، جراحی یا یک روش آندوسکوپی توسط یکی از متخصصان ممکن است تنها گزینه مفید برای تسکین درد در بیماری دیسک دژنراتیو باشد.
انواع روش‌های درمانی برای بیماری های دیسک کمر
شیوه‌های درمان مشکلات دیسک کمر پیشرفت‌های بسیاری به خود دیده‌اند که عبارتند از:
1- جراحی آندوسکوپی ستون فقرات
جراحی آندوسکوپی غالباً انتخاب عالی است، زیرا یک روش با حداقل تهاجم ممکن است که به فرد این امکان را می‌دهد تا با برداشتن دیسک آسیب دیده و تمیز کردن محیط اطراف، از درد رها شود. جراحی آندوسکوپی ستون فقرات سرپایی بوده و نیازی به بخیه ندارد، فقط یک باند کوچک روی محل برش قرار می‌گیرد.
2- داروی احیا کننده
دیسک‌ها به تنهایی قادر به بازسازی کارآمد خود نیستند. با این حال، مرز جدیدی در داروهای احیا کننده برای کمک به ترمیم مجدد از طریق روش‌های مختلف وجود دارند. این شامل موارد زیر هستند:
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): تزریق PRP سلول‌های بنیادی بدن را فعال می‌کند. خون بیمار گرفته می‌شود و به مخلوط بسیار غلیظی از فاکتورهای رشد که برای تحریک فعالیت‌های سلول‌های بنیادی طراحی شده اند، اضافه می‌شود. این مخلوط به محل آسیب تزریق می‌شود تا به ترمیم دیسک‌های آسیب دیده کمک کند.
- پرولوتراپی: این نوع درمان شامل تزریق مواد تحریک کننده طبیعی به منطقه آسیب دیده است تا یک واکنش احیا کننده در بافت‌های اطراف ایجاد کند. در حالی که آنها به تنهایی قادر به ترمیم خود نیستند، این محرک‌ها، روند بازسازی در دیسک را بهبود می‌بخشند.
- درمان با سلول‌های بنیادی: هدف از درمان به وسیله سلول‌های بنیادی، ترمیم سلول‌های آسیب دیده برای تسکین درد هستند.
3- روش MILD
این روش شامل یک برش بسیار کوچک برای درمان تنگ شدن کانال ستون فقرات است که در تنگی نخاعی استفاده می‌شود. MILD از جراحی‌های فیوژن تهاجمی جلوگیری می‌کند. همچنین به از بین بردن خطر بی‌ثباتی ستون فقرات کمک می‌کند و این امکان را برای فرد می‌دهد تا به سرعت بهبود یابد.
4- روش عصبی
در اینجا، درمان عصبی شامل غلبه بر سیگنال درد برای تسکین است. رویه‌هایی که در درمان عصبی ارائه می‌شوند عبارتند از:
- تحریک عصب الکتریکی از راه پوست (TENS): این روش با عبور جریان الکتریکی متناوب از طریق بافت‌های سطحی، موجب تسکین درد کوتاه مدت می‌شود.
- تحریک عصب محیطی: این روش درمانی با استفاده از قرار گرفتن الکترود بر روی عصب‌های محیطی، آنها را کنترل می‌کند.
- تحریک نخاع: پزشكان ممكن است از این روش درمانی برای جراحی‌های ناكام، درد مزمن و سایر موارد استفاده كنند.
- تحریک گانگلیون ریشه پشتی (DRG): این روش اعصاب را برای کمک به مسدود کردن سیگنال‌های درد تحریک می‌کند.
چشم انداز بیماران مبتلا به بیماری های دیسک کمر
هر یک از بیماری های دیسک کمر می‌توانند زندگی افراد را دستخوش تغییرات دهند. این به معنای کاهش تحرک و استفاده از شیوه‌های درمانی محتلف است. اما در بسیاری از موارد، پیشگیری از برخی موارد مانند عدم بلند کردن وسائل سنگین، استراحت به موقع و ورزش، می‌توانند به جلوگیری از مشکلات دیسک کمر کمک کنند.
منابع:
