Opisthotonosis نوعی وضعیت غیرطبیعی ناشی از اسپاسم عضلات اصلی بدن است. این بیماری عمدتا نوزادان و کودکان خردسال را به دلیل رشد ناکافی و ناکامل سیستم عصبی آن‌ها درگیر می‌کند. برخی از شرایط و عوارض مرتبط با این بیماری جدی هستند، بنابراین اغلب به مراقبت‌های پزشکی فورس و اورژانسی نیاز است.
اسپاسم عضلانی باعث می‌شود که کمر کودک شما به شدت قوس پیدا کند و پاشنه‌ها و سر کودک تا درجه شدیدی خم شوند. همچنین دست‌ها و بازوهای کودک شما به صورت سفت و سخت حرکت می‌کنند.
اسپاسم می‌تواند به طور ناگهانی ایجاد شده و به طور مکرر رخ دهد. این احتمال وجود دارد که در بزرگسالان نیز وجود داشته باشد اما این مورد بسیار کمتر مشاهده شده است.
نام‌های جایگزین بیماری شامل back arching؛ حالت غیر طبیعی – opisthotonos ؛ Decerebrate posture است. این بیماری حالتی است که در آن فرد، بدن خود را در وضعیت غیرطبیعی نگه می‌دارد. به طور معمول بدن فرد سفت و سخت است و کمر خود را قوس می‌دهد؛ در حالی که سر به عقب متمایل می‌شود. اگر فرد مبتلا به opisthotonos به پشت دراز بکشد، تنها پشت سر و پاشنه‌های او سطح زمین را لمس می‌کنند و بقیه اندام‌های او در حالت قوس مانند روی هوا می‌مانند. به طور کلی این بیماری در نوزادان و کودکانی که رشدشان تکمیل نشده است بیشتر دیده شده است.
فهرست مطالب
علل اساسی برزو اسپاسم و خم‌شدگی موضعی “Opisthotonosis”
دلایل اساسی زیر می‌تواند منجر به این نوع از اسپاسم‌ها شود:
- شرایط مغزی
- مننژیت “Meningitis”
مننژیت شایع‌ترین دلیل این نوع از اسپاسم‌ها است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که مننژها “meninges” یا غشاهای اطراف مغز و نخاع به دلیل ویروس یا باکتری ملتهب شوند. این اسپاسم‌ها واکنش بدن به منظور تسکین درد ناشی از تحریک در غشاهای مغزی است. به طور کلی صاف و ثابت نگه‌داشتن ستون فقرات کودک، کمک کننده است.
دلایل دیگر بروز بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سندرم آرنولد-کیاری؛ مشکلی در ساختار مغز
- تومور مغزی
- فلج مغزی
- بیماری گوچر “Gaucher” که باعث تجمع بافت چربی در اندام‌های خاص می‌شود.
- کمبود هورمون رشد (که گاها بروز می‌کند)
- اشکال مسمومیت شیمیایی به نام گلوتاریک اسیدوریا “glutaric aciduria” و ارگانیک اسیدوری یا ارگانیک اسیدمی “organic acidemias”
- بیماری کرابه Krabbe که پوشش اعصاب سیستم عصبی مرکزی را از بین می‌برد.
- بیماری ادرار شربت افرا “Maple syrup urine” اختلالی است که در آن بدن نمی‌تواند قسمت‌های خاصی از پروتئین‌ها را تجزیه کند.
- تشنج
- عدم تعادل شدید الکترولیت‌ها
- آسیب تروماتیک “Traumatic” مغز
- سندرم عضلات اسپاسم و سفت شده “Stiff-person syndrome” (وضعیتی که باعث می‌شود فرد سفت و سخت شود و دچار اسپاسم گردد)
- خون‌ریزی در مغز
- کزاز
-
سندرم آرنولد-کیاری “Arnold-Chiari syndrome”
این سندرم یک نقص ساختاری است و زمانی که قسمت عقبی مغز کودک شما از پایین جمجمه رشد می‌کند، رخ می‌دهد. به طور معمول این سندرم باعث اسپاسم شدید در کودکانی می‌شود که مایعات اضافی در مغز خود دارند (هیدروسفالی “hydrocephalus”).
-
خون‌ریزی زیر عنکبوتیه “Subarachnoid”
خون‌ریزی زیر عنکبوتیه یا ساب آراکنوئید زمانی اتفاق می‌افتد که کودک شما در ناحیه بین مغز و بافت‌های اطراف آن خون‌ریزی کرده باشد. ضربات، صدمات، آسیب‌ها و گسترش رگ‌های خونی به نام آنوریسم “aneurysm” یا اختلالات و مشکلات ناشی از خون‌ریزی می‌تواند باعث این وضعیت شود.
-
کزاز و تشنج ناشی از آن “Tetanus”
هنگامی که باکتری‌های موجود در خاک و فضله‌های حیوانات از طریق زخم باز به بدن وارد می‌شوند، این احتمال وجود دارد که کودک شما دچار کزاز شود. با این حال زدن واکسن‌ها ابتلا به این بیماری را محدود کرده است. به طور کلی کزاز قابل درمان است اما در افرادی که واکسینه نشده‌اند، می‌تواند کشنده باشد.
-
مصرف بیش از حد مواد گشادکننده آدرنرژیک “Adrenergic bronchodilator”
این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که شما دارویی را بیش از اندازه مشخص مصرف کنید. این موارد می‌تواند از طریق مصرف زیاد یک گشاد کننده برونش، استنشاق کننده‌هایی که آسم را درمان می‌کنند و موارد مزمن برونشیت باشد.
سایر علل احتمالی شامل تومورهای مغزی، صدمات سر و تشنج است. در موارد نادر، این اسپاسم‌ها در نوزادانی اتفاق می‌افتند که مادرانشان در دوران بارداری الکل زیادی نوشیده‌اند و در حال ترک آن هستند.
چه موقع برای درمان خم‌شدگی موضعی به دکتر مراجعه کنیم؟
در صورت مصرف بیش از حد مواد گشادکننده آدرنرژیک به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر مشکوک هستید که کودک شما بیش از حد از اسپری آسم یا داروی برونشیت مزمن استنشاق کرده باشد، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید و با او مشورت کنید.
اگر علائم خاص مصرف بیش از حد دارو را مشاهده کردید، کودک خود را به اورژانس برسانید:
- مشکل تنفسی
- تنفس سریع و پی در پی
- لب‌ها و ناخن‌های آبی یا کبود
- حالت تهوع
- استفراغ
- تشنج
- ضربان قلب سریع
- مردمک چشم گشاد شده
- خون‌ریزی زیر عنکبوتیه
در صورت مشکوک شدن به خون‌ریزی زیر عنکبوتیه، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. به طور معمول این وضعیت‌ها باعث سردردهای فوق‌العاده دردناک در پشت سر می‌شوند.
علائم دیگر عبارتند از:
- حساسیت به نور
- کاهش هوشیاری
- مشکلات بینایی
- گرفتگی گردن
- حالت تهوع
- درد عضلات در گردن و شانه‌ها
- کزاز
اگر فکر می‌کنید خود یا فرزندتان دچار عفونت کزاز شده‌اید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید و به دنبال درمان فوری و اورژانسی باشید.
علائم عفونت کزاز شامل موارد زیر است:
- فک سفت شده
- گردن سفت و خشک
- عضلات شکم خشک یا گرفته
- مشکل در بلعیدن
- تب
- تعریق
- ضربان قلب سریع
درمان opisthotonos
روش‌های درمان به شرایط زمینه‌ای و بیماری‌های دیگر بیمار بستگی دارد.
مننژیت باکتریایی
پزشک کودک شما، مننژیت باکتریایی را با آنتی بیوتیک درمان می‌کند. به طور معمول فرم ویروسی با مسکن‌های بدون نسخه، استراحت در بستر و مایعات درمان می‌شوند.
سندرم آرنولد-کیاری
درمان این نوع از بیماری به شدت ناهنجاری بستگی دارد. جراحی محتمل‌ترین روش درمانی به منظور اصلاح ناهنجاری‌های علامت‌دار (با علائم مشهود) یا پیشرفته است.
اگر کودک شما مایعات اضافی در مغز دارد، می‌توان از شانت “shunt” (هرنوع لوله، سوراخ و هر گونه محل عبور به منظور جابجایی مایعات موجود در بدن از بخشی به بخش دیگر) جهت تخلیه مایعات و کاهش فشار استفاده کرد.
خون‌ریزی در مغز
اگر کودک شما مبتلا به خون‌ریزی مغزی شود، جراحی می‌تواند علت بروز آن را برطرف کند. همچنین این نوع جراحی فشار وارد بر مغز را کاهش داده و از آسیب دائمی به مغز جلوگیری می‌کند.
کزاز
کزاز قابل درمان نیست اما داروها می‌توانند علائم بیماری را تسکین دهند.
درمان معمولاً شامل موارد زیر است:
- تمیز کردن زخم به منظور جلوگیری از گسترش عفونت
- مصرف آنتی بیوتیک به منظور از بین بردن باکتری‌ها
- تزریق ضد سم یا آنتی توسکین‌ها (پادتن) کزاز به منظور کاهش تأثیر عفونت
این احتمال وجود دارد که کودک شما به مراقبت‌های حمایتی بیشتری نیاز داشته باشد. به عنوان مثال کزاز شدید می‌تواند بر عضلات کودک در مسیر نفس کشیدن او تأثیر بگذارد. در این صورت پزشک ممکن است از یک دستگاه تنفس به منظور کمک به اکسیژن‌رسانی به او استفاده کند.
مصرف بیش از حد مواد گشاد کننده
به احتمال زیاد کودک شما مایعات و تزریقات وریدی را به منظور مقابله با مصرف بیش از حد دارو دریافت می‌کند.
جلوگیری از opisthotonos
با انجام اقدامات پیشگیری از بیماری‌ها و شرایط زمینه‌ای که باعث ایجاد بیماری می‌شوند، شما می‌توانید خطر ابتلا به opisthotonos در کودک را کاهش دهید.
پیشگیری از مننژیت “meningitis”
شما می‌توانید با شستن مکرر دست‌ها و دوری از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، خطر ابتلا به مننژیت را در کودک خود کاهش دهید. همچنین واکسن‌ها (واکسیناسیون) می‌توانند کودک شما را در برابر برخی از انواع مننژیت باکتریایی محافظت کنند.
پیشگیری از خون‌ریزی زیر عنکبوتیه
درمان به موقع آنوریسم می‌تواند خطر خون‌ریزی زیر عنکبوتیه را در کودک شما کاهش دهد.
پیشگیری از کزاز “Tetanus”
واکسن‌ها و واکسیناسیون به جلوگیری از عفونت کزاز کمک می‌کنند. اطمینان حاصل نمایید که کودک شما واکسن توصیه شده و برنامه تقویت کننده را به منظور ایمن‌سازی کامل دنبال می‌کند.
در مراجعه به بیمارستان به منظور تشخیص و بهبودی بیماری اسپاسم و خم‌شدگی عضلانی چه انتظاراتی داشته باشید؟
این وضعیت در بیمارستان ارزیابی خواهد شد و اقدامات اضطراری انجام می‌گردد.
ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی معاینات فیزیکی انجام می‌دهد و در مورد علائم بیماری شما سوالاتی می‌پرسد و به دنبال علت ابتلا به opisthotonos می‌باشد.
سوالات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- علائم از چه زمانی شروع شده است؟
- آیا وضعیت قرارگیری بدن همیشه یکسان است؟
- چه علائم دیگری(مانند تب، سفتی گردن یا سردرد) از قبل یا با وضعیت غیرطبیعی فعلی ظاهر شده است؟
- آیا اخیراً سابقه بیماری خاصی داشته‌اید؟
معاینه بدنی شامل بررسی کامل سیستم عصبی بیمار است.
آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آزمایش خون و ادرار
- کشت مایع مغزی نخاعی (CSF) و تعداد سلول‌ها
- سی تی اسکن سر
- آنالیز الکترولیت “Electrolyte analysis”
- پونکسیون کمری یا ضربه نخاعی “Lumbar puncture” یا “LP”
- ام آر آی مغز
درمان به علت بروز بیماری بستگی دارد. به عنوان مثال اگر مننژیت دلیل آن باشد، این احتمال وجود دارد که داروهای خاصی به منظور درمان تجویز شوند. به خاطر داشته باشید که تشخیص و درمان به موقع بیماری، عوارض آن را کاهش داده و آسیب‌ها و صدمات احتمالی بعدی را به حداقل می‌رساند. همچنین درمان بیماری‌ها و شرایط زمینه‌ای کمک شایانی به بهبودی این وضعیت می‌کند. داروها و نکات دریافتی از پزشک متخصص را عینا رعایت نمایید تا درمان سرعت یابد یا عوارض بیماری به حداقل برسد. این بیماری بسیار آزاردهنده است و ممکن است زندگی روزمره بیمار را مختل نماید.
