بیماری مینیر چیست؟ علائم و درمان مینیر

بیماری مینیر اختلالی است که بر گوش داخلی تأثیر می‌گذارد. گوش داخلی وظیفه شنوایی و تعادل را بر عهده دارد. این اختلال باعث سرگیجه و احساس عدم تعادل می‌شود. همچنین این وضعیت منجر به مشکلات شنوایی و شنیدن صدای زنگ در گوش می‌گردد. به طور معمول بیماری مینیر یک گوش را درگیر می‌کند.

موسسه ملی ناشنوایی و اختلالات ارتباطی (NIDCD) تخمین زده است که 615000 نفر در ایالات متحده به بیماری مینیر مبتلا هستند. سالانه حدود 45500 نفر مبتلا به این اختلال تشخیص داده می‌شوند. این بیماری با احتمال بالایی در افراد 40 تا 50 ساله رخ می‌دهد.

بیماری منییر مزمن است اما درمان‌ها و تغییر سبک زندگی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. بسیاری از افرادی که به بیماری منییر مبتلا شده‌اند، ظرف چند سال پس از تشخیص بهبود می‌یابند.

 

چه عواملی باعث بیماری منییر “Meniere” می‌شود؟

به طور کلی دلیل اصلی بیماری منییر مشخص نیست اما دانشمندان معتقدند که علت بیماری تغییر مایعات در لوله‌های گوش داخلی است. سایر دلایل ذکر شده عبارتند از بیماری خود ایمنی، آلرژی و ژنتیک.

علائم بیماری مینیر چیست؟

علائم بیماری مینیر به صورت “بخش بخش” یا “حمله” ظاهر می‌شود. این علائم عبارتند از:

• احساس سرگیجه به همراه حملاتی که از چند دقیقه تا 24 ساعت طول می‌کشد.
• از دست دادن شنوایی در گوش آسیب دیده
• وزوز گوش یا احساس صدای زنگ در گوش آسیب دیده
• پری شنیداری، احساس پر بودن گوش یا گرفتگی آن
• از دست دادن تعادل
• سردرد
• حالت تهوع، استفراغ و تعریق ناشی از سرگیجه شدید

فردی که به بیماری منییر مبتلا است، حداقل دو یا سه مورد از علائم زیر را همزمان تجربه می‌کند:

• سرگیجه
• از دست دادن شنوایی
• وزوز گوش
• پری شنیداری

بیشتر افراد مبتلا به بیماری مینیر در بین دوره‌ها علائمی را تجربه نمی‌کنند. بنابراین اگر در یک دوره حمله‌ای رخ ندهد، بسیاری از این علائم می‌توانند به دلیل مشکلات دیگری در گوش ایجاد شده باشند. این احتمال وجود دارد که بیماری مینیر با سایر اختلالات گوش داخلی مانند لابیرنتیت “labyrinthitis” اشتباه گرفته شود.

 

بیماری منییر چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اگر علائم بیماری منییر را تجربه می‌کنید، پزشک آزمایشاتی را به منظور بررسی تعادل و شنوایی شما تجویز می‌کند و سایر علل وابسته به علائم شما را رد می‌کند.

تست شنوایی

به منظور تعیین این موضوع که آیا شما دچار کم شنوایی شده‌اید یا خیر، از تست شنوایی یا شنوایی سنجی استفاده می‌شود. در این تست، بر روی گوش‌های خود هدفون می‌گذارید و صداهای مختلفی با میزان و قدرت‌های متنوع را می‌شنوید. شما باید مشخص کنید که چه موقع می‌توانید صدا را بشنوید یا آن را نمی‌شنوید؛ بنابراین تکنسین تشخیص می‌دهد که آیا دچار کاهش شنوایی شده‌اید یا خیر.

همچنین شنوایی شما آزمایش می‌شود تا مشخص گردد آیا می‌توانید بین صداهای مشابه تفاوت قائل شوید یا خیر. در این قسمت از آزمون، کلماتی را از طریق هدفون می‌شنوید و آن‌چه را می‌شنوید تکرار می‌کنید. در صورت داشتن مشکل شنوایی در یک گوش یا هر دو گوش، نتایج این آزمایش به پزشک شما اطلاع داده می‌شود.

یک مشکل در گوش داخلی یا عصب گوش می‌تواند باعث کاهش شنوایی شما شود. به منظور اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی در گوش داخلی آزمایش الکتروکوکلئوگرافی (“electrocochleography” ECog) انجام می‌شود. این آزمایش، پاسخ شنوایی ساقه مغز (ABR)، عملکرد اعصاب شنوایی و مرکز شنوایی در مغز را بررسی می‌کند. این آزمایشات می‌توانند به پزشک شما اطلاع دهند که آیا مشکل ایجاد شده ناشی از گوش داخلی یا عصب گوش شما است یا خیر.

تست‌های تعادل

آزمایش‌های تعادل به منظور بررسی عملکرد گوش داخلی شما انجام می‌شود. افرادی که به بیماری منییر مبتلا هستند، در یکی از گوش‌هایشان پاسخ تعادلی کاهش می‌یابد. به طور معمول آزمایش تعادل که به منظور بررسی بیماری منییر استفاده می‌شود، الکترونیستاگموگرافی (“electronystagmography”ENG) است.

در این آزمایش، الکترودهایی را به منظور تشخیص حرکت چشم در اطراف چشم شما قرار می‌دهند. این کار به این علت انجام می‌گردد که پاسخ تعادل در گوش داخلی باعث حرکات چشم می‌شود.

در طول این آزمایش، آب سرد و گرم به گوش شما وارد می‌شود. این کار باعث نمایش عملکرد تعادل شما می‌شود. حرکات غیرارادی چشم شما پیگیری می‌گردد. هرگونه وضعیت غیرطبیعی می‌تواند نشان دهنده وجود اختلال در گوش داخلی باشد.

به طور معمول تست صندلی چرخشی کمتر استفاده می‌شود. این تست به پزشک شما نشان می‌دهد که آیا مشکل شما به دلیل وجود یک مشکل در گوش و مغز شما است یا خیر. این تست به همراه آزمایش ENG انجام می‌گردد زیرا اگر گوش آسیب دیده باشد یا موم، یکی از مجاری گوش شما را مسدود کرده باشد، نتایج ENG می‌توانند نادرست باشند. در این تست حرکات چشم شما هنگام حرکت صندلی با دقت ثبت می‌شود.

آزمایش سرگیجه (“Vestibular evoked myogenic potential” VEMP) حساسیت صوتی دهلیز گوش داخلی را اندازه گیری می‌کند. و تست posturography به شما کمک می‌کند تا مشخص شود چه بخشی از سیستم تعادل شما به درستی کار نمی‌کند. در حالی که از محافظ استفاده می‌کنید و پابرهنه می‌ایستید، به چالش‌های مختلف تعادل واکنش نشان خواهید داد.

تست‌های دیگر به منظور تشخیص اختلالات گوش داخلی

مشکلات مربوط به مغز مانند مولتیپل اسکلروزیس (“multiple sclerosis”MS) یا تومورهای مغزی می‌توانند علائمی شبیه به بیماری منییر ایجاد کنند. این احتمال وجود دارد که پزشک شما آزمایشاتی را برای رد این بیماری و سایر شرایط تجویز کند. همچنین آن‌ها ممکن است به منظور ارزیابی مشکلات احتمالی مغز شما MRI سر یا سی تی اسکن “CT scan” جمجمه‌ای را توصیه کنند.

 

بیماری مینیر چگونه درمان می‌شود؟

بیماری منیر یک بیماری مزمن است و هیچ درمانی ندارد. با این وجود طیف وسیعی از درمان‌ها وجود دارند که می‌توانند به بهبود علائم شما کمک کنند؛ این موارد از دارو تا جراحی در شدیدترین وضعیت تجویز می‌شوند.

دارو

این احتمال وجود دارد که پزشک شما جهت کمک به علائم بیماری منییر دارو تجویز کند. داروهای پیشنهادی بیماری می‌توانند علائم سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ را کاهش دهند. اگر تهوع و استفراغ مسئله‌ساز شود، پزشک ممکن است داروی ضد استفراغ یا ضد تهوع را تجویز کند.

به طور کلی تصور می‌شود که وجود یک اختلال در مایع گوش داخلی باعث بروز بیماری منییر می‌گردد. در صورت بروز این شرایط، پزشک به منظور کمک به کاهش میزان مایعات در گوش شما یک داروی مدر یا ادرارآور تجویز می‌کند. همچنین پزشک می‌تواند از طریق گوش میانی به گوش داخلی شما دارو تزریق نماید که این اقدام به کاهش علائم سرگیجه کمک می‌کند.

فیزیوتراپی

تمرینات توان بخشی گوش می‌تواند علائم سرگیجه را بهبود بخشد. این تمرینات به مغز شما آموزش می‌دهد تا تفاوت تعادل بین دو گوش را تشخیص دهید. یک فیزیوتراپیست می‌تواند این تمرینات را به شما آموزش دهد.

سمعک

به طور معمول با قرار دادن سمعک در گوش شما، شنوایی سنج می‌تواند کم شنوایی شما را درمان کند. این درمان به نوع و شدت اختلا شما بستگی دارد.

عمل جراحی

بیشتر افراد مبتلا به بیماری منییر نیازی به جراحی ندارند اما این گزینه برای کسانی است که حملات شدیدی را تجربه می‌کنند و در سایر روش‌های درمانی موفق نبوده‌اند. روش کیسه اندولنفاتیک “endolymphatic” به منظور کمک به کاهش تولید مایع و تقویت تخلیه مایعات در گوش داخلی انجام می‌شود.

 

رژیم غذایی چه تاثیری بر بیماری منییر دارد؟

تغییر رژیم غذایی ممکن است به کاهش میزان مایعات در گوش داخلی و کاهش علائم بیماری کمک کند.

غذاها و موادی که در صورت محدود کردن یا حذف آن‌ها از رژیم خود، بر بهبود بیماری موثر هستند شامل موارد زیر است:

• نمک
• کافئین
• شکلات
• الکل
• مونوسدیم گلوتامات (“monosodium glutamate”MSG)

همچنین این موضوع بسیار مهم است که با توجه به نیاز خود، روزانه بین شش تا هشت لیوان آب بنوشید تا بدن مایعات را در خود نگه ندارد و سریعا از بدن دفع شود. درباره رژیم غذایی بیماری منییر بیشتر مطالعه کنید.

 

چه تغییراتی در سبک زندگی ممکن است به بهبود علائم بیماری منییر کمک کند؟

به غیر از رژیم‌های غذایی، تغییر در سبک زندگی که می‌تواند به بهبود علائم شما کمک کند شامل موارد زیر است:

• در هنگام حملات و احساس سرگیجه استراحت کنید و بنشینید.
• به طور منظم غذا بخورید تا این اقدام به تنظیم مایعات در بدن شما کمک کند.
• مدیریت استرس و اضطراب از طریق روان درمانی یا دارو
• همچنین ترک سیگار و جلوگیری از مصرف هرگونه ماده حساسیت‌زا بسیار مهم است. هم نیکوتین و هم آلرژی می‌توانند علائم بیماری منییر را بدتر کنند.

 

چشم انداز افراد مبتلا به بیماری مینیر چیست؟

حتی اگر هیچ درمانی برای بیماری منییر وجود نداشته باشد، استراتژی‌های زیادی وجود دارند که ممکن است به منظور کاهش علائم خود در نظر بگیرید. در بیشتر افراد، بهبود خود به خودی معمول است، اگرچه این بهبودی و درمان ممکن است سال‌ها طول بکشد. پزشک می‌تواند در یافتن درمانی مناسب به شما کمک کند.

 

کاهش شنوایی در یک سمت (یک گوش)

کم شنوایی در یک طرف هنگامی رخ می‌دهد که شما در شنیدن با مشکلاتی مواجه هستید یا ناشنوایی دارید اما این شرایط فقط یکی از گوش‌های شما را درگیر کرده است. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است در درک کلمات در محیط‌های شلوغ، تعیین محل منبع صدا و تنظیم صدای پس زمینه مشکل داشته باشند.

این وضعیت به عنوان کم شنوایی یک طرفه یا ناشنوایی یک طرفه نیز شناخته می‌شود. این شرایط ممکن است با عناوین ناشنوایی در یک گوش یا یک طرف، کاهش شنوایی در یک گوش یا عدم توانایی شنیدن از یک گوش نام برده شود. اما شما همچنان می‌توانید با گوش دیگر خود به وضوح صداها را بشنوید.

به طور کلی در صورت بروز هر نوع کم شنوایی باید با پزشک خود تماس بگیرید. کاهش شنوایی ناگهانی در یک طرف یا هر دو گوش یک فوریت پزشکی است و به بررسی و درمان اورژانسی نیاز دارد. پزشک شما قادر به ارائه گزینه‌های درمانی خواهد بود و ممکن است شما را به یک متخصص ارجاع دهد.

پزشک بسته به علت کم شنوایی شما ممکن است داروها، جراحی یا سمعک را به شما توصیه کند. در برخی موارد این شرایط و اختلالات بدون درمان از بین می‌رود.

 

چه عواملی باعث کاهش شنوایی در یک گوش می‌شود؟

دلایل زیادی برای از دست دادن شنوایی در یک گوش وجود دارد، از جمله:

• آسیب به گوش
• قرار گرفتن در معرض صداهای بلند یا مصرف داروهای خاص
• انسداد گوش
• تومور
• بیماری

تغییرات شنوایی می‌تواند نتیجه طبیعی پیری و افزایش سن باشد. برخی از دلایل قابل برگشت هستند مانند تجمع موم در مجرای گوش یا عفونت گوش با تجمع مایعات. بعضی از آن‌ها برگشت ناپذیر هستند مانند مواردی که به دلیل مشکلاتی در عملکرد خود گوش به وجود می‌آیند.

علاوه بر آسیب‌های سر یا گوش یا وجود جسم خارجی در گوش، شرایط پزشکی زیر می‌توانند باعث کاهش شنوایی در یک گوش شوند:

• نوروم آکوستیک “acoustic neuroma”: نوعی تومور است که بر روی عصبی که بر شنوایی تأثیر می‌گذارد فشار می‌آورد
• پارگی لاله گوش: سوراخ یا پارگی کوچک در لاله گوش
• لابیرنتیت “labyrinthitis”: اختلالی است که باعث تورم و تحریک دستگاه گوش داخلی می‌شود.
• بیماری منییر “Meniere”: اختلالی است که گوش داخلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در نهایت منجر به ناشنوایی می‌شود.
• نوروفیبروماتوز نوع 2 “neurofibromatosis”: بیماری ارثی است که باعث رشد غیرسرطانی بر روی عصب شنوایی می‌شود.
• اوتیت خارجی “otitis externa” (گوش شناگر): التهاب گوش خارجی و مجرای گوش
• اوتیت میانی همراه با افیوژن “otitis media with effusion”: عفونت با مایع غلیظ یا چسبناک پشت پرده گوش
• زونا: عفونت ناشی از همان ویروسی است که باعث آبله مرغان می‌شود.
• سندرم ری “Reye’s syndrome”: نوعی اختلال نادر است که بیشتر در کودکان مشاهده می‌شود.
• آرتریت تمپورال “temporal arteritis”: التهاب و آسیب رگ‌های خونی سر و گردن
• نارسایی مهره‌ای: جریان خون ضعیف در پشت مغز

کاهش شنوایی در یک گوش ممکن است در نتیجه داروهای تجویز شده مانند موارد زیر به وجود آمده باشد:

• داروهای شیمی درمانی
• داروهای ادرار آور مانند فوروزماید “furosemide”
• سمیت سالیسیلات “salicylate” (آسپرین)
• آنتی بیوتیک‌هایی مانند استرپتومایسین “streptomycin” و توبرامایسین “tobramycin”

 

کاهش شنوایی در یک گوش چگونه درمان می‌شود؟

گزینه‌های درمانی کاهش شنوایی شما به علت وضعیت شما بستگی دارد. در بعضی موارد اختلال شنوایی غیرقابل برگشت خواهد بود. اگر هیچ روش درمانی دیگری به منظور بهبود کاهش شنوایی شما وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است سمعک را به منظور کمک به بهبود شنوایی شما توصیه کند.

سایر گزینه‌های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جراحی به منظور ترمیم گوش یا برداشتن تومور
• آنتی بیوتیک در جهت درمان عفونت
• استروئیدها “steroid” به منظور کاهش التهاب و تورم
• توقف استفاده از دارویی که ممکن است باعث کاهش شنوایی شود.

کاهش شنوایی ناشی از تجمع موم را می‌توان با برداشتن آرام موم از درون گوش برطرف کرد. شما می‌توانید محصولات بدون نسخه‌ای مانند پراکسید هیدروژن “hydrogen peroxide”، چند قطره روغن معدنی، روغن بچه یا محصولات پاک کننده موم گوش مانند دبروکس یا آب اکسیژنه “Debrox” را در خانه امتحان کنید. اگر این محصولات ظرف چند روز وضعیت شما را بهبود نبخشند، می‌بایست از متخصصان کمک بگیرید. استفاده طولانی مدت از این محصولات می‌تواند باعث تحریک گوش شما شود. اگر جسم خارجی در گوش شما وجود دارد که بر شنوایی شما تأثیر می‌گذارد، به تنهایی و بدون مشورت با پزشک، اقدام به برداشتن آن نکنید. به منظور بیرون آوردن جسم خارجی هرگز پنبه یا هر وسیله دیگری مانند موچین را به درون گوش خود وارد نکنید، زیرا این اشیا می‌توانند باعث آسیب به گوش شما شوند. اگر علائم اضافی مانند سرگیجه، نقص صورت، عدم تعادل یا علائم عصبی را تجربه می‌کنید، باید سریعاً توسط پزشک بررسی و معاینه شوید.

 

منابع:

www.medicalnewstoday.com

www.healthline.com